تحقیق مقاله ایمنی در محیط های کار

آلودگی های صوتی در محیط کار

سر و صدا شایع ترین عامل زیان آور محیط کار است . حداکثر سر و صدای مجاز در محیط کار در یک شیفت ۸ ساعته، ۸۵-۹۰ dB می باشد . صوت بیش از حد مجاز سبب ناشنوایی های حسی، عصبی و یا هر دو می گردد . افزایش فشار، قند و کلسترول خون، اضطراب، ناراحتی عصبی و اختلالات شنوایی در کودکانی که مادرانشان به هنگام بارداری در معرض سر و صدای بیش از حد مجاز بوده اند، از دیگر اثرات سوء آن بر سلامت انسان می باشد . برخی فلزات سنگین، حلال ها، آفت کش ها و سایر مواد شیمیایی نیز سبب کاهش شنوایی حسی- عصبی می گردند . ناشنوایی شغلی به هر گونه ناشنوایی جزیی یا کلی در یک یا هر دو گوش که در زمان اشتغال فرد و به علت آن ایجاد شده باشد، اطلاق می گردد . عوامل متعددی در ایجاد ناشنوایی شغلی موثرند که حوادثی همچون ضربه به سر، افتادن از بلندی، برخورد اجسام تیز به جمجمه، انفجار، اصابت پلیسه یا تراشه فلز گداخته به پرده و مجرای گوش، تماس با برخی فلزات و مواد شیمیایی و سرو صدای بیش از حد مجاز، از آن جمله اند . کاهش شنوایی ناشی از سر و صدای بلند، شایع ترین و مهم ترین علت کاهش شنوایی است که اغلب در محیطی با شدت صوت ۸۵-۹۰ dB و بعد از گذشت سالها ایجاد می شود . کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا، به عوامل گوناگونی بستگی دارد که شدت صوت، مدت تماس و حساسیت فردی از مهم ترین آنها به شمار می آیند . حد مشخص و واضحی برای شدت صوت زیان آور وجود ندارد و سر و صدای مجاز در محیط کار یک برآورد آماری است که به طور معمول برای حفاظت شنوایی ۹۰ درصد شاغلین تعیین می گردد . طبق استاندارد اداره ایمنی و سلامت کار در آمریکا، حداکثر سر و صدای مجاز در محیط کار در یک شیفت ۸ ساعته ۹۰dB می باشد . کاهش شنوایی ابتدا در حوالی فرکانس ۴ هزار هرتز بروز می کند . متاسفانه قبل از آن که بیمار متوجه شود (به فرکانس های گفتاری برسد) آسیب قابل توجهی ایجاد شده است . این کاهش شنوایی از دو مرحله عبور می کند : مرحله اول که برگشت پذیر و موقتی است و مرحله دوم که برگشت ناپذیر و دائمی است . چون اکثر قوانین کار، آخرین کارفرما را مقام مسئول مشکلات قلمداد می کنند و دعواهای قانونی و ادعاهای خسارات فراوانی در این زمینه مطرح می شود، لذا کارخانه ها، بر آزمون های شنوایی قبل از استخدام تاکید می ورزند . کسی که در محیط پر سر و صدا کار می کند باید مرتب معاینه شود . معاینه باید حداقل پس از ۱۴ساعت مرخصی انجام شود تا موارد کاهش شنوایی موقتی باعث تشخیص غلط کاهش شنوایی دائمی و برگشت ناپذیر نشود . کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا، ابتدا خود را به شکل وز، وز گوش و (نه کاهش شنوایی) بروز می دهد، بنابراین در صورتی که صدا بیش از۸۵dB در ۸ ساعت شیفت کاری باشد باید برنامه پیشگیری از افت شنوایی به کار رود . برنامه پیشگیری از کاهش شنوایی شامل موارد زیر است : اندازه گیری صدا (اولین قدم در برنامه حفاظت شنوایی)، تعیین منابع تولید صدا و اندازه گیری سر و صدای محیط که توسط کارشناسان بهداشت حرفه‌ای انجام می پذیرد . اقدامات پیشگیری مهندسی و اجرایی : در مرحله اول طراحی، دستگاهها و ابزار پر سر و صدا باید به شکلی تغییر یابند که آلودگی صوتی کمتری ایجاد نمایند . به عنوان مثال برای اتصال قطعات، به جای پرچ کردن، از جوش دادن آنها استفاده کرد . کار گذاشتن صدا خفه کن (muffler) در دستگاهها، به کارگیری مواد میرا کننده (Damping) برای سطوح مرتعش و یا محصور نمودن دستگاههای پر سر و صدا به جهت محافظت از سایر افراد شاغل در کارگاه، نمونه هایی از روش کنترل مهندسی می باشند . تعمیر و نگهداری مداوم و منظم ابزار، تجهیزات و دستگاهها موجب می گردد که صداهای اضافی ناشی از سستی و فرسودگی کاهش یابد . با وجود این که بهترین روش کنترل سر و صدا به کارگیری اقدام های مهندسی است، گاهی این اقدام ها به علت کاستی های تکنولوژی و یا هزینه زیاد عملی نمی باشد . به این صورت باید روشهای اجرایی را به کار بست و مدت زمان قرار گرفتن کارگر در محیط پر سر و صدا را کاهش داد . و یا با ایجاد شیفت در گردش در بخش های مختلف کارخانه از توقف طولانی یک کارگر در مکان پر سر و صدا جلوگیری کرد . آموزش و تعلیم : در راستای موفقیت یک برنامه پیشگیری باید آثار زیان آور سر و صدا بر سلامتی انسان به مدیران و کارگران تفهیم گردد . استفاده از تجهیزات حفاظت شنوایی بهترین وسیله ای است که باید کاملاً اندازه باشد و کارگر به طور مرتب از آن استفاده کند . به طور کلی این تجهیزات به سه نوع تقسیم می گردند :

الف: Ear Plug : معمول ترین وسیله حفاظت شنوایی در میان کارگران است . استفاده راحت و ارزان بودن از ویژگیهای آن می باشد . گاهی کارگران از گلوله های پنبه ای یا پشمی به جای Ear Plug استفاده می کنند که متاسفانه کارآیی ندارد .

ب: Canal Cap : این وسیله، تنها دهانه مجرای گوش را می پوشاند

ج: Ear Muff : وسیله ای از جنس پلاستیک و لاستیک با دو صفحه بزرگ اسفنجی است که روی هر دو گوش را کاملاً می پوشاند . قابل شست و شو بوده و برخلاف Ear Plug به سهولت گم نمی شود و یکبار مصرف نیست . مشکل اندازه نبودن برای مجاری گوش را ندارد، اما به هنگام کار سنگین و در هوای گرم مرطوب به کار بردن آنها مشکل است . ۳ تا ۶ ماه پس از استخدام فرد در یک فضای پر سر و صدا، باید سنجش و ارزیابی مرتب شنوایی انجام شود و با آزمون اولیه مقایسه گردد . ثبت اطلاعات : نتایج سنجش شنوایی پیش از استخدام و دوره ای، هم چنین اطلاعات مربوط به سر و صدای محیط کار به منظور رعایت ضوابط طبی و قانونی باید در پرونده پزشکی کارگر ثبت گردد .

کنترل صدا در محیطهای کاری :

یکی از راههای کنترل صدا در صنعت کنترل در شنونده از طریق استفاده از وسایل حفظت فردی میباشد.

1-ایر پلاک earplug (گوش بند)

2-ایر ماف ear muff (گوش پوش)

ایر پلاگ  earplug

این وسیله از نوع پلاستیک نرم میباشد که داخل گوش قرار میگیرد و صدا را 20 تا 30 db کاهش میدهد.نکته قابل توجه در استفاده از این نوع گوشیها این است که بهداشت فردی در حین استفاده از آن رعایت گردد.در واقع اگر این گوشی بیشتر از مدت زمان تاریخ مصرف آن مورد استفاده قرار گیرد و یا احیانا جهت استفاده مجدد شستشو داده شود. با تجمع گرد و خاک درون منافذ آن در هنگام استفاده میتواند منجر به آلودگی و عفونت شدید گوش گردد.

ایر ماف ear muf

این گوشی روی گوش خارجی را میپوشاند و برتری آن نسبت به ایر پلاک این است که موجب تحریک و عفونت مجرای گوش نمیگردد.علاوه بر آن با توجه به اینکه از طریق استخوان پشت گوش روی گوش قرار میگیرد.مانع تاثیر سر و صدا می شود.ولی شرایط استفاده از آن به علت وزن آن روی گوش کمی سخت تر میباشد.از آنجاییکه مزیت استفاده از این گوشی قابل مقایسه با نوع قبلی نمبی باشد توصیه می گردد تا ازاین نوع گوشی استفاده شود تا در دراز مدت دچار آلودگی صوتی نشویم.

باید توجه داشت که دراثر عدم رعایت نکات بهداشتی و ایمنی در محیط کار هرساله حدود میلیونها حادثه ناشی از کار در سرار دنیا اتفاق می افتد که منجر به مرگ ، ازکارافتادگی کلی و جزئی می شود . حوادث همواره برای قربانیان درد و رنج ببار می آورد که بعضی از آنها خانواده فرد مصدوم را دچار اضطراب و ناراحتی شدید می کند و بخصوص هنگامی که با مرگ و یا ازکارافتادگی دائمی همراه باشد اثرات جبران ناپذیری در زندگی به جای می گذارد .

این است که امروزه سیستمهای استاندارد جهانی ( ایزو ) یک سیستم حفاظت -  ایمنی و بهداشت در محیط کار را با نام ( OHSAS  ) و یا همان ( ISO 18000 ) را برای کلیه کارخانجات توصیه می نمایند که تقریبا" همه ابعاد بهداشت – حفاظت و ایمنی را پوشش می دهد .

علائم و راه‌های تولید گاز CO(منوکسید کربن):

سوختن کامل زمانی انجام می‌شود که اکسیژن کافی وجود داشته باشد. علی‌الاصول در دستگاه‌های گرم کننده، هوای مورد نیاز باید از خارج از محیط تامین شود و گازهای مضره ناشی از سوختن مانند گاز کربنیک و منواکسید کربن باید در خارج از محیط تخلیه شود.

در وسایل گرمازای دودکش دار در صورتیکه دودکش بدون نقص باشد عمل تهویه (ورود اکسیژن لازم و تخلیه گازهای مضره) به خوبی از طریق دودکش انجام می‌شود، اما در وسایل گرمازا با شعله باز و بدون دودکش این شرایط فراهم نیست بنابراین، این وسایل اکسیژن لازم برای سوختن را از همان محیط می‌گیرند و طبعا گازهای مضره حاصل از سوختن را نیز به همان محیط بر می‌گردانند و متاسفانه با توجه به سرمای هوا شهروندان راه‌های تهویه هوا مثل پنجره‌ها و دریچه‌های کولر و درها را نیز می‌بندند و در نتیجه عمل تهویه هوا به درستی انجام نمی‌شود و در اثر سوختن ناقص و وجود گازهای مضره خصوصا گاز CO در محیط در افراد، مسمومیت ایجاد می‌شود که اصطلاحا به آن « گاز گرفتگی» می‌گویند و در اثر این مسمومیت افراد در اندک مدتی جان خود را از دست می‌دهند.

بسیاری از مردم تصور می‌کنند که پدیده « گاز گرفتگی» و ایجاد گاز CO تنها در اثر سوختن ناقص ذغال چوب ایجاد می‌شود و برای همین بسیاری به این گاز کشنده نام « گاز کرسی» و یا « گاز ذغال» داده‌اند در صورتی که همانطور که ذکر شد این گاز در اثر سوختن ناقص هر ماده سوختنی ممکن است ایجاد شود.

از جمله مهم‌ترین منابع و راه‌های تولید گاز منواکسید کربن CO در منازل و ساختمان‌ها می‌توان به استفاده از وسایل گازسوز و گرمایش بدون دودکش ، نقص در دودکش و نشت گاز به فضای مسکونی، استفاده از وسایل خوراک‌پزی جهت گرمایش، به کارگیر روشنایی گازی به مدت طولانی به خصوص در فضای بدون تهویه، ضعف در دودکش شومینه، معیوب بودن مشعل شوفاژ، آبگرمکن‌های دیواری و زمینی به ویژه وقتی که دودکش مناسب ندارند و اتومبیل روشن در پارکینگ اشاره کرد.

علائم وجود این گاز در محیط به منظور پیشگیری از خطر گاز منواکسید کربن

بهترین راه این است که ما شناخت نسبی و اولیه در مورد این گاز کشنده و چگونگی ایجاد آن داشته باشیم. طبعا اگر شرایط بروز و ایجاد آن وجود نداشته باشد پدیده گازگرفتگی و به دنبال آن مسمومیت و در نهایت مرگ نیز بروز نخواهد کرد.

این گاز بسیار سمی، بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌طعم است و همین خصائص باعث آن شده که به آن « قاتل پنهان» لقب دهند. این گاز اگرچه سبک‌تر از هواست اما قابلیت انتشارش در محیط بسیار زیاد است و به همین دلیل در تمامی نقاط مثلا یک اتاق اعم از بالا و پایین به سرعت متراکم می‌شود و چون هموگلوبین خون میل ترکیبی فوق‌العاده‌ای با این گاز دارد به طوری که 300 برابر میل ترکیبی هموگلوبین با اکسیژن است وقتی این ترکیب صورت می‌گیرد اکسیژن دیگر به بافت‌های بدن نرسیده لذا سریعا باعث مسمومیت شده و سلسله عصبی فلج می‌شود و قدرت هرگونه اقدامی از مسموم سلب می‌شود و مسموم به نوعی به خواب و مرگ آرام تن در می‌دهد.

مهمترین عامل بروز این نوع حوادث غفلت و عدم آگاهی مردم است با اینکه بارها از سوی کارشناسان این سازمان در این خصوص هشدار داده شده است ظاهرا چون این قاتل پنهان غیرقابل حس و لمس و بی‌بو و بی‌رنگ است مردم کشنده بودن آن را باور ندارند و برای همین به راحتی تسلیم و قربانی آن می‌شوند.

عدم تهویه درست و مناسب محیط، تخلیه ایمن گازهای مضره و جایگزینی هوای تازه، نقص فنی در وسایل گرمازا و نیم‌سوز بودن زغال چوب و نقص فنی در شبکه تهویه(لوله‌کشی آبگرمکن‌ها، بخاری‌ها و شومینه‌ها و غیره) از دیگر عواملی هستند که باعث ایجاد این گاز در محیط می‌شوند.

مهم‌ترین تدابیر و نکات حفاظت از پیشگیری از گاز CO:

1- توصیه می‌شود حتما از وسایل گرمازای استاندارد استفاده شود و قبل از استفاده از این وسایل توسط افراد متخصص بازبینی و سرویس شود .

2- تحت هر شرایطی عمل تهویه هوا را تسهیل کنید به عنوان مثال دریچه‌های باز کولر عمل مناسبی جهت تهویه هواست. بازگذاشتن یک پنجره کوچک یا در به نحو مطمئن که بسته نشود راه حل مناسبی جهت تهویه هواست .

3- هرگز از بخارهای دستی برای گرم کردن هوای حمام استفاده نشود چون محیط حمام‌ها کوچک است و اکسیژن محیط نیز در اثر بخار آب به سطوح بالا رانده می‌شود و در نهایت بر اثر سوختن ناقص و ایجاد گاز CO مسمومیت قطعی خواهد بود.

4- در صورت استفاده از وسایل گرمازای دودکش‌دار حتما دودکش‌ها کاملا معاینه و بررسی شود. معمولا مسدود بودن دودکش‌های دیوار از عوامل مهم ایجاد مسمومیت و گازگرفتگی و به خطر افتادن جان افراد محسوب می‌گردد.

5- دودکش‌ های غیرثابت( غیردیواری) حتما کنترل شود. این دودکش‌ها باید از مواد غیرقابل اشتعال و گالوانیزه (زنگ نزن) باشند و از مقاومت فیزیکی مناسبی برخوردار باشند.

6- این نوع دودکش‌ها باید حتی‌الامکان کوتاه و مستقیم باشند و باید در حمل اتصالات کاملا محکم و غیرقابل نفوذ باشند.