مقدمه
نخل خرما از گیاهانی است که کشت آن در قدیم در منطقه های جنوبی کشور متداول بوده است و در حال حاضر کشور ما از تولیدکنندگان مهم آن به شمار می رود به طوری که ایران دومین کشور دنیا از نظر تولید خرما می باشد.
خرما میوه ای بسیار مغذی ، زود هضم و انرژی زا می باشد. قسمت عمده مواد تشکیل دهنده خرما مواد قندی می باشد. خرما با داشتن ویتامین آ به مقدار زیاد و ویتامین های B,C و فسفر، کلسیم،پتاسیم ،چربی و مواد ازت دار از نظر ارزش غذایی بسیار مهم است.
تاریخچه خرما
خرما یکی از گیاهانی است که در ازمنه ماقبل تاریخ در مناطق بین مدار 29 تا 39 درجه عرض شمالی توسط مردم بومی کشت شده و در طی قرون متمادی مهمترین منبع نیرو و تغذیه انسانی بوده است. پیدایش درختان خرما در جهان از دوران دوم زمین شناسی یعنی دوره تریاس ژوراسیک آغاز می شود ولی زمانی که انسانهای متمدن پی به ارزش غذایی خرما برده و مبادرت به کاشت و بهره برداری و ترویج نخل نموده اند به شش هزار سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد.
از شواهد تاریخی در مورد قدمت خرما توصیه های پیامبران و متون کتب آسمانی درباره این گیاه است.
دین یهود خرما را یکی از هفت میوه بهشتی برشمرده و دیوارهای معبد حضرت سلیمان را با شاخه ها و خوشه های خرما منقوش ساخته اند. حضرت عیسی(ع) در زیر درخت خرما تولد یافته است.
امروزه در مناطق خرما خیز درخت خرما درا درخت زندگی می گویند و مورد احترام مردم این مناطق مخصوصاً اعراب است. اعراب معتقدند که درخت خرما دارای قدرت درک و احساس می باشد.
ممالک تولید کننده خرما در دنیا
عمده ممالک تولید کننده خرما در دنیا به ترتیب مصر،عراق و ایران است که تا پیش از این جمعاً سالیانه حدود 2 میلیون تن خرما تولید می کردند ولی در چند سال اخیر تغییراتی در تولید ممالک دنیا بوجود آمده است که میزان تولید آنها در جدول شماره 1 نشان داده شده است.
(نمودار و جداول در فایل اصلی موجود است)
آمار سطح کشت و میزان تولید خرما در ایران
سطح زیر کشت خرما 148/139 هکتار برآورد شده است که معادل 12درصد کل سطح زیر کشت درختان میوه و 87درصد درختان بارور می باشد که تولیدی به میزان 520/538 تن داشته است
متوسط عملکرد خرما در هکتار 454/4 کیلوگرم بوده است. درصد کشت بارور و میزان تولید خرمای استانها نسبت به کل کشور در سال 1368 به شرح جدول زیر می باشد.
(نمودار و جداول در فایل اصلی موجود است )
خرما یکی از باارزش ترین مواد غذائی است اگر چه مقدار ویتامین های آن چندان قابل ملاحظه نیست اما خاکستر آن دارای 50% پتاسیم و 8% فسفر و 5% کلسیم است بنابراین یکی از منابع مهم ترکیبات معدنی در یک رژیم غذایی متعادل غذایی است. در قسمت مهمی از مناطق جنوبی کشور خرما غذای عمده محسوب می شود.
بنابه اظهارات آقای داوسن کارشناس معروف خرما ، یک دانه خرما با یک لیوان شیر شتر مواد غذایی مورد نیاز یک نفر را در روز کاملاً برطرف می سازد. قسمت اعظم خرما را قند تشکیل می دهد از این رو دارای کالری زیاد است. مقدار 450 گرم خرما معادل 1275 کالری حرارت ایجاد می کند.
پراکنش خرما در ایران
در کشور ما حدود 200 هزار هکتار از زمین ها و باغ های زیر کشت نخل خرما بوده که در 11 استان کشور پراکنده می باشند. میزان تولید خرمای کشور ما از این نخلستان ها حدود 800هزار تن در سال بوده که حدود 25 درصد کل تولید خرما در جهان را تشکیل می دهد.