ایمنی ماشین سازی بر سایر خواسته ها مقدم است چون کل تولید را تحت تاثیر قرار می دهد . اختلالات کاری اثر زنجیره ای دارد که می تواند جریان ساخت را به هم بریزد . بدین جهت ماشینهای ابزار باید به نحوی طراحی شوند که اجزای اصلی قابل دسترسی باشد و بتوا ن.اشکال آن را به راحتی بر طرف کرده یا دستگاه را تعمیر نمود .
ایمنی از حوادث :
ماشین ابزار باید طوری طراحی شود که کارگر به هنگام انجام کار در کنار دستگاه دچار صدمه نگردد بدین جهت :
تمام اجزای متحرک مانند محورها ، چرخدنده ها ، پولی ها و غیره باید به وسیله در پوش برای جلوگیری از حوادث ناگوار پوشانده شوند .
در دستگاههای پرس باید به دستورالعملهایی که از حرکت ناخواسته کشویی پرس ممکانعت می کند و نیز طراحی تجهیزات ایمنی جداً توجه شود .
محدوده خطر دستگاههای پرس باید به وسیله نرده ،دریچه کنترل ، چشم الکترونیکی و کنترل دو کلیدی از ایمنی خاصی برخوردار باشد .
تمام ماشینهای ابزار باید مجهز به کلید توقف اضطراری (کلید قرمز رنگ بزرگی که ماشین را سریعاً خاموش می کند ) باشند .
ارگونومی :
تمامی اجزای لازم برای کنترل و تنظیم ماشین باید طوری قرار گیرند که کارگر بتواند در وضعیت عادی به آنها دسترسی پیدا کند .هرگاه برای کار با ماشین حرکات اضافی مثل خم شدن و دراز شدن لازم باشد ، کار مشکلتر می شود و کارگر را زود خسته می کند .
ماشینی که از نظر ارگونومی درست طراحی شده باشد خطر حوادث ناگوار را کمتر می کند و نیز کاهش مدت زمان فرعی لازم ، مدت زمان فرایند را پایین می آورد
پایداری :
دقت خواسته شده از ماشین های ابزار جدید زیاد است . این خواسته وقتی عملی است که ماشین در تمام محدوده کار خود پایداری کافی داشته باشد . چندین نوع پایداری وجود دارد .
استاتیکی
دینامیکی
حرارتی .
راجع به هر سه پایداری و علت ، نحوه عمل ، نقاط خطرناک ، کمیتهای تحت تاثیر و راههای پیشگیری نشانداده شده است .
به کمک روش اجزای محدود و دستگاهای کامپیوتر اجزای پیچیده مانند پایه های ماشین ، جعبه دنده و غیره قبل از ساخت از نظر پایداری استاتیکی ، دینامیکی یا حرارتی بهینه می گردد .
دقت تولید و دقت کاری :
ماشین ابزار باید بتواند قطعه کار خواسته را با دقت اندازه و شکل صافی سطوح معین بسازد . این موارد وقتی عملی است که حرکت ابزار هنگام برش به قطعه کار هدایت دقیقی داشته باشد . دقت ماشین ابزار تحت تاثیر عوامل زیر قرار دارد:
نوع پایه و فونداسیون به ویژه برای محافظت از تاثیرات خارجی مثل نیروها ، لرزه ها و نوسانات دما
دقت ساخت ماشین ابزار ، یعنی دقتی که هر کدام از اجزای راهنما با آن ساخته شده و مونتاژ گردیده است .
دقت کاری ، یعنی دقتی که به هنگام کار و تحت تاثیر نیروی برشی حاصل می شود
رقتار استهلاکی ، یعنی تغییر دقت در مدت زمان طولانی .
دقت کار و دقت ساخت ماشین ابزار متناسب با وضعیت ساخت ماشین به وسیله سازنده در حضور خریدار و یا مستقیماً به وسیله خریدار آزمایش می شود . آزمایش خرید طبق استاندارد صورت می گیرد ، مثلاً DIN 8601 شرایط خرید ماشین ابزار – DIN 8605 تا DIN 8613 و DIN 8650 و غیره که موارد ذیل را برای اجزای ماشین دقیقاً تعیین می کند :
مورد آزمایش
روش آزمایش
وسایل اندازه گری جهت آزمایش:
خطای مجاز
بدین منظور از قطعات نمونه دقیق و استاندارد جهت کنترل استفاده می شود . علاوه بر این استاندارد ها چند دستورالعمل نیز از طرف VDI وجود دارد مثلاً VDI 3254.VDI 3431,VDI 3432 و غیره که در آنها برای امتحان دقت کار ماشینهای NC اشاراتی شده است .
به کمک شرایط خرید که دقیقاً طبق استاندارد تعیین شده است و نیز طبق استانداردهای بالا روشهای اندازه گیری قابل تکراری برای سازنده و خریدار وجود دارد که به راحتی اختلافات بین آن دو را بر طرف می کند.
سیستم محرکه با دور قابل تنظیم پیوسته :
به کمک سیستم محرکه قابل تنظیم پیوسته می توان دور سرعت پیشروی یک ماشین ابزار را به خوبی با هر شرایط کاری مطابق داد . مزیت ویژه کاربرد این سیستم محرکه تغییر دور مطلوب به هنگام کار ماشین می باشد . مثلاُ در کپی تراشی و کف تراشی از این سیستمهای محرکه استفاده می شود . با مطابقت دادن دور دستگاه با قطر قطعه کار می توان سرعت برش را درتمام مراحل براده برداری ثابت نگاه داشت .
سیستمهای محرکه زیر به عنوان سیستم محرکه پیوسته به کار می رود :
سیستم محرکه مکانیکی
درگیری نیرویی (سیستم : تسمه و پولی و – چرخ اصطکاکی )
درگیری شکلی (زنجیر . چرخ زنجیر)
سیستم محرکه هیدرولیکی ، که به خوبی برای تغییر دور حرکت دورانی در ورودی و خروجی به کار می رود .
الکتروموتورهای با دورهای قابل تنظیم پیوسته ، که در اینجا از آن به عنوان سیستم محرکه (جعبه دنده ) نام برده می شود .
مزایای استفاده از سیستم محرکه پوسته در ماشینهای ابزار به طور خلاصه عبارتند از :
در این سیستمها ، تنظیم بهینه سرعت برشی امکانپذیر می باشد و با انتخاب مناسب سرعت برشی و پیشروی مدت زمان ساخت کاهش و ساییدگی ابزار برش کمتر می شود .
به خاطر اینکه هنگام کار نیز می توان این سیستمهای محرکه را تنظیم نمود ، مدت زمان فرعی جهت تنظیم دستگاه کاهش خواهد یافت .
این سیستم ها ترجیحاً جهت پروسه های خود تنظیم و خود کنترل به کار می روند .
این سیستم های محرکه ضربه گیر بوده و معمولاً به نرمی کار می کنند .
رفتار گشتاور چرخشی و توان در ارتباط با دور ، در اکثر سیستمهای محرکه به خوبی با خواسته های تکنولوژی مطابقت پیدا می کند .
علیرغم مزایای قابل توجه فوق ، کاربرد این سیستم های محرکه در مورادی دارای عیوب زیر می باشد :
قیمت بالا
کمتر بودن درجه بازدهی ، حداقل در محدوده دور معین
استهلاک بیشتر و در نتیجه کاهش عمر
انتقال قدرت با لغزش ، که در نتیجه در مقابل شتاب اعمالی و یا بارهای وارده قابلیت انعطاف زیادی دارد .
سیستمهای محرکه مکانیکی
سیستم محرکه با درگیری نیرویی
این سیستمهای محرکه دارای یک پولی اصطکاکی مخروطی بوده که با ایجاد فشار اعمالی مناسب ، مقاومت اصطکاکی را جهت انتقال انرژی فراهم می کند . با تنظیم پیوسته صفحات مخروطی می توان انتقال حرکت را در قطرهای متفاوت انجام داد،بدین ترتیب تغییر پیوسته انتقال دور فراهم می شود .ش