تحقیق مقاله تاریخ فلسطین

مقدمه:

از آغاز انتفاضه الاقصی تا هم اکنون که سومین سالگرد آن گرامی داشته شد، مسئله فلسطین و خروش و قیام ملت مظلوم فلسطین که برای احقاق حق خود جانفشانی می کنند مورد توجه ویژه رسانه های گروهی قرار گرفته است. خبرها و تحلیلهای ارائه شده توسط این رسانه ها نشانگر حجم عظیم کشتارها و خسارتهای جانی و مالی فلسطینیان و مقاومت همه جانبه این ملت شجاع در مقابل تمامی جنایات ارتش نژادپرست صهیونیستی می باشد.

در این میان آنچه که کمتر مورد توجه قرار گرفته است آگاهی بخشی نسبت به تاریخ و سرگذشت سرزمین فلسطین می باشد. در همایشها و نشستهایی که طی سه سال گذشته توسط دبیرخانه کنفرانس حمایت از انتفاضه فلسطین برگزار شده است، یکی از پرسشها و خواستهای اصلی مشارکت کنندگان و بویژه جوانان، دانش آموزان و دانشجویان، داشتن اطلاعاتی دقیق و منسجم از تاریخ تحولات و رویدادهای سرزمین فلسطین بوده است. لذا این دبیرخانه جهت پاسخگویی به این خواسته و برآورده ساختن این نیاز در سطح افکار عمومی با گردآوری و خلاصه سازی اطلاعات و داده های موجود در منابع مختلف اعم از کتابها، مجلات و روزنامه ها و سایتهای اینترنتی مبادرت به چاپ این کتابچه نموده است.

امید است این کتابچه مورد توجه و استفاده علاقمندان به رویدادهای خاورمیانه و بویژه مسئله فلسطین قرار گیرد و سهمی در افزایش حمایتهای سیاسی، معنوی و مادی ملت شریف ایران از فلسطین داشته باشد.

دبیرخانه کنفرانس بین المللی

حمایت از انتفاضه فلسطین

گاه شمار تاریخ معاصر فلسطین

(1379-1254 شمسی / 2000-1876 میلادی)

1254-1255 ه ش (1876 -1877 میلادی): اولین جلسه مجلس عثمانی در اسلامبول برگزار شد و اولین نمایندگان فلسطین از شهر بیت المقدس برای این مجلس انتخاب گردیدند.

1260 – آبان (1881 – نوامبر): دولت عثمانی اعلام کرد که حق اقامت یهودیان خارجی (غیرعثمانی) را در سراسر نقاط امپراطوری عثمانی بجز فلسطین، می پذیرد.

1271 – آبان (1982 – نوامبر): حکومت عثمانی فروش اراضی را به یهودیان خارجی، ممنوع کرد.

1275 (1896): عبدالحمید دوم پیشنهاد هرتزل را مبنی بر اینکه فلسطین به یهودیان اعطا شود، رد کرد و گفت: من نمی توانم از هیچ قسمتی از امپراطوری عثمانی چشم پوشی کنم ... من نمی توانم با کالبد شکافی موجود زنده موافقت کنم.

1276 – 8 شهریور (1897 – 29 اوت): تشکیل اولین کنگره صهیونیستی در شهر بال سوئیس و آغاز فعالیتهای سازمان جهانی صهیونیسم.

1276 (1897): در واکنش به کنگره اول صهیونیست ها، عبدالحمید دوم عده ای از افراد دربار خویش را جهت حکومت بر استان بیت المقدس، اعزام داشت.

1293 – 6 تیر (1914-28 ژوئن): شروع جنگ جهانی اول که تا سال 1918 ادامه داشت و نهایتاً منجر به تجزیه حکومت عثمانی شد.

1295 – 26 شهریور (1916 – 16 می): پیمان سرّی سایکس – پیکو، امضاء شد. بر اساس این پیمان، استانهای عربی امپراطوری عثمانی بین بریتانیا و فرانسه تقسیم می شد.

1296 – 11 آبان (1917 – 2 نوامبر): آرتور جیمز بالفور، وزیر خارجه بریتانیا با ارسال نامه ای به بارون لیونل والتر دو روچیلد، قول حمایت بریتانیا از تأسیس میهن ملی یهود در فلسطین را به روچیلد داد. این نامه که بعدها به اعلامیه بالفور مشهور شد، متعاقب وعده ای بود که بنیامین دیزرائیلی نخست وزیر یهودی انگلستان در اواسط قرن نوزده، پس از خرید سهام کانال سوئز با پول روچیلد، به وی داده بود.

1296 – بهمن (1918 – ژانویه): سراسر فلسطین توسط نیرو های متفق، تحت فرماندهی آلنبی، ژنرال یهودی الاصل انگلیسی، اشغال شد و وی جمله معروف «امروز جنگهای صلیبی به پایان رسید» را گفت.

1298 – 6 تا 20 بهمن (1919- 27 ژانویه تا 10 فوریه): اولین کنگره ملی فلسطین در قدس تشکیل شد.

1299 – 5 اردیبهشت (1920- 25 آوریل): شورای عالی کنفرانس صلح سان رمو، بدون رضایت فلسطینیان، قیمومیت فلسطین که از سوی صهیونیست ها طراحی شده بود، را به بریتانیا واگذار کرد.

1299 – 10 تیر (1920 – 1 ژوئیه): اداره مدنی بریتانیا در فلسطین افتتاح شد و سر هربرت سامئول یهودی بعنوان اولین کمیسر عالی بریتانیا در فلسطین برگزیده شد.

1301- 10 مرداد (1922 – 30 ژوئیه): موافقت کنگره آمریکا با ایجاد میهن ملی یهود در فلسطین به اتفاق آراء (اعلامیه بالفور آمریکایی)

1308 – 1 تا 7 شهریور (1929-23 تا 29 اوت): فلسطینیان چندین شهر، در واکنش به تظاهرات خشونت آمیز جوانان یهودی در دیوار براق، دست به قیام زدند. این حرکت به قیام براق مشهور شد.

1314 – 28 آبان (1935 – 20  نوامبر): شیخ عزالدین قسّام، رهبر یکی از اولین گروههای مبارز اسلامی فلسطین، طی عملیاتی علیه نیروهای اشغالگر انگلیسی در جنگلهای یعبد واقع در شهر جنین به شهادت رسید.

1316 – 6 آذر (1937 – 28 نوامبر): اعدام رهبر 80 ساله روزه دار مجاهدین شیخ فرهان سعدی (از یاران شیخ عزالدین قسام) توسط انگلیسی ها.

1323- مهر (1944 – اکتبر): کنفرانس مقدماتی اتحادیه عرب با حضور نمایندگان فلسطینی در اسکندریه مصر برگزار شد. در این کنفرانس پیشنهاد تشکیل یک دولت عربی در فلسطین مطرح شد که در آن جامعه غیرعرب (یهودیان) از حقوق کامل شهروندی برخوردار باشند.

1326 – 7 آذر (1647-29 نوامبر): مجمع عمومی سازمان ملل با تصویب طرح تقسیم فلسطین به حضور صهیونیستها در فلسطین رسمیت بخشید.

1327- 20 فروردین (1948 – 8 آوریل): عبدالقادر حسینی، در نبرد یا گروه تروریستی «هاگانا» در قسطل به شهادت رسید.

1327 – 20 فروردین (1948-9 آوریل): قتل عام دیریاسین به دست گروه های تروریستی و با رهبری مناخیم بگین و اسحاق شامیر به وقوع پیوست. طی این کشتار 245 فلسطین اعم از زن و کودک به  خاک و خون کشیده شدند.

1327  - 24 اردیبهشت (1948- 14مه): دولت غاصب اسرائیل در ساعت 4 بعدازظهر در تل آویو اعلام موجدیت کرد و دقایقی بعد از آن امریکا آن را به رسمیت شناخت.

1327  - 25 اردیبهشت (1948-15مه): قیمومت بریتانیا بر فلسطین پایان یافت.

1327  - 25 اردیبهشت (1948-15مه): یک روز پس از اعلام تأسیس رژیم صهیونیستی، ارتشهای مصر، سوریه، اردن، عراق و لبنان از شمال، جنوب و شرق به این رژیم یورش بردند. آرمان مشترک همه آنان این بود که دولت یهود را در نطفه خفه کنند. این جنگ اولین رویارویی اعراب با اسرائیل نام گرفته است.

1328  - 21 اردیبهشت (1949-11می): سازمان ملل متحد، رژیم صهیونیستی اسرائیل را به عضویت پذیرفت. مشروط بر اینکه اسرائیل قطعنامه 181در مورد برپایی کشور فلسطین به میهن شان را بپذیرد. (عضویت مشروط در سازمان ملل تنها در مورد اسرائیل اعمال شده است).

1328  - 12 آذر (1949-3 دسامبر): بدنبال آوارگی بسیاری از فلسطینیان توسط صهیونیستها بویژه در جنگ 1948 ، سازمان ملل اقدام به تأسیس آژانس حمایت از آوارگان فلسطینی تحت عنوان «آنروا» در وین اطریش نمود.

1330 – 29 تیر (1951 – 20 ژوئیه): ملک عبدالله، پادشاه اردن، توسط یک فلسطینی در خارج از مسجدالاقصی در بیت المقدس ترور شد.

1335 – 9 آبان (1956-21 اکتبر): نیرو های اسرائیلی دست به کشتار مردم در روستای کفرقاسم زدند که حداقل 49 نفر کشته برجای گذاشت.

1346 – 17 خرداد (1967-7 ژوئن): اسرائیل در جنگی مقابل سوریه، مصر و اردن، بر قدس، کرانه باختری، نوار غزه و بلندیهای جولان تسلط پیدا کرد.

1348 – 30 مرداد (1969 – 21 اوت): مسجدالاقصی توسط صهیونیستها به آتش کشیده شد.

1351 – 15 مهر (1973 – 6 اکتبر): ارتش مصر با شکستن دیوار معروف دفاعی بارلو در چهارمین جنگ اعراب و اسرائیل به توفیق اولیه دست یافت ولی کشورهای غربی بویژه آمریکا با کمک به رژیم صهیونیستی این رژیم را از شکست حتمی رهایی بخشیدند.

1353 – 19 آبان (1975 – 10 نوامبر): مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه ای را تصویب کرد که بر اساس آن صهیونیسم نوعی از نژادپرستی شمرده شد.

1357 – 27 شهریور (1978-18 سپتامبر): امضای توافقنامه صلح کمپ دیوید بین مصر و رژیم صهیونیستی

1358 – 6 فروردین (1979 – 26 مارس): امضای نهائی پیمان صلح بین انور سادات رئیس جمهور مصر و مناخم بگین نخست وزیر رژیم صهیونیستی در حضور کارتر رئیس جمهوری آمریکا در کاخ سفید.

1359 – 9 مرداد (1980-31 ژوئیه): مجلس رژیم صهیونیستی، قدس را بعنوان پایتخت یکپارچه و دائمی حکومت اسرائیل تعیین نمود.

1360 – 14 مهر (1981-6 اکتبر): انور سادات رئیس جمهور مصر بدلیل عقد پیمان کمپ دیوید و سازش با رژیم صهینونیستی بدست سروان خالد اسلامبولی ترور شد.

1360 – 23 آذر (1981 – 14 دسامبر): رژیم صهیونیستی بلندیهای جولان را رسماً به سرزمینهای تحت اشغال خود ضمیمه کرد.

1361 – 16 خرداد (1982 – 6 ژوئن): آغاز اشتعال تدریجی لبنان توسط ارتش اسرائیل.

1361 – 25 تا 27 شهریور (1982 – 16 تا 18 سپتامبر): فالانژیستها (گروهی از مسیحیان مارونی همدست اسرائیل) تحت هدایت نیروهای اشغالگر صهیونیستی (به فرماندهی آریل شارون) دست به قتل عام پناهندگان فلسطینی ساکن در اردوگاههای صبرا و شتیلا در بیروت غربی زدند.

1366 – 18 آذر (1987-9 دسامبر): قیام مردمی (انتفاضه) در سرزمین های فلسطین آغاز گشت. (انتفاضه اول)

1370 – 8 آبان ( 1991- 30 اکتبر): کنفرانس صلح مادرید

1373 – 22 شهریور (1993 – 13 سپتامبر): امضای توافق نامه غزه و اریحا (اسلو) میان سازمان آزادیبخش فلسطین و اسرائیل که بر اساس آن نوعی خودگردانی با اختیارات محدود در 60% از نوار غزه و شهر اریحا در کرانه باختری رود اردن به فلسطینی ها اعطاء می شد.

1373 – 6 اسفند (1994 -25 فوریه): 29 فلسطینی بهنگام نماز در حرم ابراهیمی در شهر الخلیل توسط یک صهیونیست، به شهادت رسیدند.

1374 – 10 تیر (1994 – 1جولای): ورود یاسر عرفات به غزه در چارچوب قرارداد اسلو.

1374 – 4 آبان (1994-26 اکتبر): امضای توافقنامه صلح وادی عربه بین اردن و رژیم صهیونیستی.

1374 – 5 آبان (1995 – 26 اکتبر): دکتر فتحی شقاقی، رهبر جنبش جهاد اسلامی فلسطین توسط صهیونیستها در جزیره مالت، به شهادت رسید.

1375 – 2 مهر (1995 -24 سپتامبر): امضای توافقنامه طابا (معروف به توافقنامه مرحله انتقالی) در قاهره میان هیأتهای حکومت خودگردان فلسطین و رژیم صهیونیستی.

1376 – 27 دی (1997-17 ژانویه): توافقنامه تقسیم الخلیل میان حکومت خودگردان و نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل که بر اساس آن رژیم صهیونیستی 20% از مساحت شهر الخلیل را تحت حاکمیت خود نگه داشته و مابقی را به خودگردانی تحویل می داد.

1378 – 1 آبان (1998-23 اکتبر): امضای توافق نامه وای ریور (مریلند) میان خودگردانی و اسرائیل

1378 – 21 آذر (1998- 12 دسامبر): اجلاس مجلس ملی فلسطین در غزه به حذف بندهایی از منشور ملی فلسطین که در آن خواستار از بین رفتن اسرائیل شده بود رأی داد.

1379- 2 تا 4 خرداد (2000- 22 تا 24 مه): صهیونیستها در جنوب لبنان با شکست سنگینی مواجه شده و بصورت مفتضحانه ای توسط حزب الله، از این منطقه رانده شدند.

1379 – 7 مهر (2000-28 سپتامبر): آغاز انتفاضه مسجد الاقصی (انتفاضه دوم)

مهمترین حوادث تاریخ قدیم فلسطین

طرح ایجاد دولت یهودی در فلسطین و تحولات تاریخی آن

سده های میانه:

- اقلیت های یهودی اروپا در محلات مشخص و محدودی که گیتو نامیده می شد زندگی کرده و به فعالیت مالی و تجاری و ربوی مشغول بودند.

سده شانزدهم:

- پیدایش مذهب پروتستان که یهودیان نقش بزرگی در گسترش و رواج آن داشته اند، ابراز همدردی اروپا با یهودیان و رواج این اندیشه که آنان ملت برگزیده اند که یک بار دیگر در فلسطین گردهم خواهند آمد تا زمینه بازگشت مسیح موعود را فراهم کنند و این که عبری زبان وحی و زبان اهل بهشت است.

- افزایش توان اقتصادی یهودیان و استفاده از آن به عنوان یک اهرم برای ایجاد فشار و تأثیرگذاری بر تحولات.

سده هفدهم:

- همسویی اندیشه اسکان یهودیان در فلسطین با طمع ورزی های اروپاییان در سرزمین های شرقی و تمایل آنان برای تسلط بر تجارت جهانی و حاکمیت بر راه های بازرگانی.

- ایجاد جنبشی به منظور کمک به یهودیان برای اسکان در فلسطین و تقدیم عریضه ای از سوی گروهی از انگلیسی ها به دولت در سال 1649 م که ناشی از درک اهمیت یهودیان در حمایت و توسعه اقتصاد انگلیس بود.

- افزایش توجه «نیروهای حاکم و اثرگذار» غربی به یهودیان.

سده هجدهم:

- رهایی یهودیان از گیتوها و ادغام آنان در ملت های اروپایی، با توجه به تحولات ناشی از انقلاب فرانسه و مفاهیم نوینی که مطرح کرد.

- طرح دولت فرانسه در سال 1798 برای ایجاد نهاد مشترک المنافع یهودی در فلسطین، در صورت موفقیت حملات فرانسه در اشغال مشرق عربی.

- صدور بیانیه ناپلئون در تشویق یهودیان برای همراهی با وی، به منظور اعاده عظمت از دست رفته و تشکیل مجدد «مملکت کهن قدس» و معرفی یهودیان به عنوان وارثان قانونی بیت المقدس.

- تداوم تبعیض و سرکوب یهودیان در سایر مناطق اروپا به ویژه روسیه تزاری.

سده نوزدهم:

- دعوت ناپلئون سوم از اروپایی ها برای همکاری در جداسازی فلسطین از امپراتوری عثمانی و واگذاری آن به یهودیان.

- انفجار معضل یهودیان در اروپا به دلیل مزاحمت آنان نسبت به گروه های سرمایه داری نوین و شروع حملات جدید علیه آنان در اروپای غربی که در نتیجه آن، بسیاری از یهودیان به اروپای شرقی کوچ کردند و به دلیل فضای بسته دینی و سلطه طلبی مالی آنان، مشکلات جدیدی را در آن جوامع به وجود آوردند.

- شروع اظهارات بعضی از سرمایه داران بزرگ یهودیان درباره نیاز به ایجاد کشور یهودیان مستقل که فضای بهتری برای سرمایه گذاری و کسب سود ایجاد کرده، در رویارویی با حملات ضد یهودی پوشش سیاسی مناسبی فراهم کند.

- اظهارنظر نخست وزیر بریتانیا در دهه 30 مبنی بر این که رستاخیز امت بهود، توان سیاسی بیشتری به انگلیس خواهد داد و اعلام یک روزنامه انگلیسی مبنی بر این که یهودیان در هر جایی جز فلسطین غریب و بیگانه خواهند ماند.

- ایجاد «صندوق پیش شناسایی فلسطین» در 1865 و اعلام مسئله اسکان یهودیان در فلسطین به عنوان یکی از اهداف اصلی انگلیس.

- شروع مهاجرت یهودیان به فلسطین، به ویژه پس از اشغال مصر در 1882 از سوی انگلیس.

- تشویق مهاجرت یهودیان به فلسطین از سوی فرانسه و روسیه، افتتاح کنسولگری های این دو کشور در فلسطین و حمایت بی چون و چرا از مهاجران یهودی.

- نگارش کتاب «دولت یهود» از سوی هرتزل.

- برگزاری اولین کنگره صهیونیستی در شهر بازل سوئیس در 1897 برای طراحی نهایی طرح برپایی دولت یهودی در فلسطین و گام های اجرایی لازم.

اواخر سده 19 و آغاز سده 20:

- شروع فعالیت های هرتزل در ارتباط با کشورهای بزرگ زمان مانند آلمان، روسیه، دولت عثمانی، انگلستان و فرانسه برای کسب موافقت و حمایت و تأیید آنان و صدور مجوز ایجاد دولت یهودی در فلسطین.

1903 – تشکیل ششمین کنگره یهود و اعلام پذیرش و تأیید پیشنهاد دولت انگلستان برای ایجاد میهن ملی یهود دو اوگاندا (از سوی هرتزل) به عنوان گام نخست در انتقال به فلسطین؛ اقدامی که در کنگره هفتم که با حضور 497 نماینده در شهر بازل سوئیس برگزار شد، مورد مخالفت واقع و بر این نکته تأکید شد که تنها مرکز اسکان یهودیان فلسطین خواهد بود.

سده بیستم:

1900-1901 انجمن استعمار یهودی با حمایت روچیلد مسئولیت ایجاد شهرک هایی در فلسطین و نیز تشکیل «صندوق ملی یهود» را بر عهده می گیرد.

1918 تشکیل یک کمیته صهیونیستی به ریاست حییم وایزمن که به فلسطین انتقال یافته و بعداً آژانس یهود نام گرفت و از 1922 فعالیت های خود را برای گسترش مهاجرت یهودیان و اسکان آنان در فلسطین آغاز کرد.

1921 تشکیل «صندوق تأسیس فلسطین» در لندن با هدف مشارکت در اجرای مسایل مربوط به اعلامیه بالفور و با همکاری بعضی از سازمان ها و نهادهای صهیونیستی.

6/8/1929 توسعه آژانس یهود و پیوستن گروهی از یهودیان غیر صهیونیست به آن و شروع فعالیت ها در زمینه مهاجرت، اسکان، تملک اراضی و زمینه سازی برای برپایی دولت اسرائیل.

1935 تأسیس سازمان ملی نظامی افراطی صهیونیستی به رهبر ی جابوتنسکی و نیز سازمان آرگون به رهبری مناخیم بگین.

توسعه طلبی صهیونیستی و غصب تدریجی فلسطین

پیش از اشغال انگلیسی ها

- تعداد یهودیان ساکن فلسطین از 56 هزار نفر (8%) در مقابل 644 هزار فلسطینی (92%) تجاوز نمی‌کرد و میزان اراضی آنان هم تنها به 2% از خاک فلسطین می رسید.

- نخستین موج مهاجرت یهودیان در سال 1882 آغاز شد و تعداد مهاجران یهود تا 1903 به حدود 20 هزار نفر رسید.

- بالفور وزیر خارجه انگلیسی وعده ایجاد میهن ملی یهود در فلسطین را در تاریخ 2/11/1917 صادر کرد.

از اشغال تا زمان جنگ

- صدور قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در 29/11/1947 ، در مورد تقسیم فلسطین به دو کشور فلسطینی و یهودی و اختصاص 54% از سرزمین فلسطین به دولت یهود.

- هنگام شروع جنگ 1948 ، تعداد فلسطینیان به 000/056/2 نفر در مقابل 650 هزار یهودی (69% در برابر 31%) می رسید. بخش اعظم افزایش جمعیت یهودی در اثر مهاجرت  های مورد حمایت نیروهای اشغالگر انگلیسی بوده است. یهودیان که در آغاز دوره قیمومت انگلیس تنها 66/5% از مساحت فلسطین را در اختیار داشتند، در طول این دوره بر 11% از سرزمین و از جمله 191 روستا و 7 شهر با زور مستولی شدند و نیمی از پناهندگان جنگ 1948 را اخراج کردند.