مقدمه:
به رغم پندار برخی ساده اندیشان، گرایش به لباس و پوشیدگی ، عملی صرفاً تفننی که برخاسته از غریزه تنوع طلبی آدمیان باشد، نبوده و نیست بلکه ریشه در حکمتها و مصالح فردی، اجتماعی ، خانوادگی ، روحی و روانی و اعتقادی فراوانی دارد، که در این نوشتار می کوشیم تابه مدد تتبع و تحقیق در متون دینی و علمی و با تکیه بر آراء و نظریات اندیشمندان اسلامی وعالمان دین شناس، و تجربیات ومشاهدات عینی، پاره ای از حکمتها و ضرورتهای لباس پوشیدن بطور اعم، و پوشش اسلامی را بطور اخص بیان کنیم.
بدین ترتیب می توان ادعا کردکه: یکی از وجوه تمایز انسان با سایر حیوانات، و یکی از ویژگیهای آدمی، پوشیدن لباس بوده «و می توان لباس پوشیدن را شأنی از شئون انسانی دانست که به اندازه طول تاریخ بشر سابقه و به قدر پهنه جغرافیایی امروزین گسترش داشته و دارد.
از مجموع تحقیقاتی که به عمل آمده، مسلم شده که لباس، دست کم پاسخگوی سه نیاز آدمی است: یکی اینکه او را از سرما و گرما و برف و باران حفظ می کند، دیگر اینکه در جهت حفظ عفت و شرم به او کمک می کند، و بالاخره به او آراستگی و زیبایی و وقار می بخشد.
لباس پوشیدن از اختصاصات انسانهاست.
کنفرانسی که ما امروز برای شما ارائه می دهیم نوشته ای است از پیرامون حجاب و به عبارت صحیح تر پیرامون پوشش و ستر به جهت رسیدن به صیانت و سلامت جامعه و پیدایش انسان های با تقوی و با انضباط و من به این علت اقدام به فراهم کردن این نوشته نمودم که امروزه مسئله حجاب، دارد وارد یک مسئله جهانی می شود و بازار در آینده داغ تر هم خواهد شد و تبلیغات له و علیه آن گسترش خواهد یافت و ما باید آماده یک جنگ تبلیغاتی تمام عیار در این مورد بشویم، از یک سو باید پایه های حجاب و عفاف را استوار کنیم و از سوی دیگر، آماده صدور فرهنگ حجاب و تصحیح الگوهای آن باشیم، و از سوی دیگر با منطقی محکم و مستدل، آب پاک به دست بکنیم. و ما نه به خشکه مقدسی، بلکه به جسارت و منطق و استدلال و روحیه عظیم و متعالی نیازمندیم، در این مورد باید کاری علمی و محققانه و فرهنگی و تبلیغاتی انجام بگیرد، و امروز بیماری «خودنمایی» و «برهنگی» و «تن فروشی» و «خود فروشی» یک بیماری فراگیر در غرب شده است و آثار دشوار و حزن آور و نیز رعب انگیز آن، در گوشه و کنار جهان پدیدار شده و طبیعتاً بسیاری از خانواده ها در جستجوی راهی معقول، برای فرار از این هیولای شرم و خطرناک می باشند و قهراً مطرح شدن حجاب با منطقی روشن و واضع و به دور از تعصبات و فارغ از بد آموزی ها و تبلیغات سوء که توسط دوستان نادان و دشمنمان دانا رواج یافته، می تواند مومجی گسترده از گرایش به حجاب اسلامی و سلامت و عزت جامعه پدید بیاورد و هدیه ای باشد از انقلاب اسلامی به همه جهانیان ، در هر حال اکنون دو فرهنگ کاملاً متضاد، در برابر یکدیگر قرار گرفته اند ، فرهنگ ولنگاری و بی بند و باری و فرهنگ انضباط اخلاقی و مراعات موازین و اصول اخلاقی و نوشته ای که اکنون در برابر شما قرار دارد، تلاشی است متواضعانه در این راه دشوار و صعب .
لباس و پوشش خواسته فطری آدمیان است:
میل به پوشیدگی ریشه در فطرت آدمی دارد و حجابگرایی بازگشتی به فطرت اصیل انسانی خویش است.
لباس، نعمت، کرامت و وسیله طاعت است:
یکی از پرارزشترین نعمتهایی که خداوند به انسانها عطا فرموده، و در آیات متعددی با ذکر این نعمت بر آدمیان منت نهاده است، نعمت لباس و پوشش تن است. نعمتی که چون بنی آدم در آن غرق است همچون سایر نعمتها قدرش را نمی شناسد. نعمتی که در میان موجودات خاکی تنها به انسان اختصاص یافته است و آدمی با آن خود را از آفات و سرما و گرما، حفظ نموده و آن رامایه زینت و زیبایی خویش قرار داده، و بوسیله آن عفت و عورت خویش را پاس داشته است.
تأثیر لباس بر باطن انسان
ظاهر آدمی همواره دست اندرکار نقش زنی بر باطن اوست، بسیاری از حالات باطنی سایه اند، و صاحب سایه، دست و پا و حرکت و نگاه و صوت و سخن و سایر امور ظاهری آدمی است.
بر پایه همین تأثیر و تأثرها است که می گوییم: در انتخاب لباس ، بایستی دقیق و حساس بود و هر لباسی را نباید تن پوش خویش گردانید و در گزینش پوشش، ملاحظه روح و روان خود را نمود. لباسی را باید پوشید که تأثیر مطلوب را بر روح و باطن بر جای بنهد و از پوشیدن لباسهای غفلت آور، شقاوت آفرین، و لباسهای کبرزا و غرور افزا و معصیت بار، به شدت پرهیز نمود.
لباس هر کس معرف فرهنگ اوست
نحوه و گونه «لباس پوشیدن» هر کس ، نشانگر نحوه «اندیشیدن» اوست . نوع و کیفیت لباسی که هر فرد بر «تن» می پوشد، در ارتباط مستقیم ، با نوع و نحوه تفکری است که در «سر» می پروراند . چرا که همواره «تن» از «سر» فرمان می گیرد و «رفتارهای برونی، نشأت گرفته از «باورهای درونی» افراد است.
رابطه لباس و پوشش اسلامی با فرهنگ اسلامی
در فرهنگ اسلامی ، انسان موجودی به خود و انهاده و یله ورها نیست.
انسان ، در همه بینشهای معنوی و از جمله در اسلام، برای آن، لباس به تن نمی کند که تن را عرض کند، بلکه لباس می پوشد تا خود را بپوشد. لباس برای او یک حریم است . به منزله دیوار دژی است که تن را از دستبرد محفوظ می دارد و کرامت او را حفظ می کند.
لباس برای آن است که تحریک جنشی را کم کند، نه آنکه بر قدرت تحریک بیفزاید. لباس «پوست دوم» انسان نیست. بلکه «خانه اول» اوست.
لباس هر کس معرف شخصیت درونی او است
علاوه بر نحوه نگرش و بینش، میزان شخصیت هر فرد را نیز می توان از روی لباس و ظاهر او حدس زد. چه ظاهر هر کس ، جلوه گاه باطن اوست و رفتارهای بیرونی افراد، زائیده حالات درونی آنهاست.
در همه فرهنگها، با همه گونه گونی و تضادها، انسانهای شریف و با شخصیت از پوشیدن لباسهای جلف و زننده و سبک، پرهیز دارند، اینان که از شخصیتی متعادل و رشد یافته، بهره مندند، به شدت از انگشت نما شدن، امتناع ورزند و وزانت و متانت خویش را با پوشیدن لباسهای سنگین و متعارف پاس می دارند و بر عکس افرادی که به گونه ای در اندرون خویش احساس حقارت و خودکم بینی، و نوعی نقص و کمبود روانی می نمایند، می کوشند تا با پوشیدن جلب نموده و از این راه بر نقایص خویش، سرپوش گذارده و کمبودهای خود را جبران نمایند.
حجاب و آرامش روانی
«دل» آدمی همواره در گرو دیدنی های «دیده » اوست. آنچه را که دیده می بیند، دل نیز یاد می کند و در پی بدست آوردنش ، طرح می ریزد و برنامه اجرا می کند.
استاد شهید مرتضی مطهری (ره) در پاسخ این پرسشها که : «پوشش زن چه ضرورتی دارد؟ چرا باید مسئله محرم و نامحرم مطرح باشد؟ چرا باید زن خودش را از غیرمحرم خودش بپوشاند؟ رمز و سر این مطلب چیست و چه فایده ای دارد؟ می گوید:
اولین خاصیتش، خاصیت روانی است، یعنی آرامش روانی. در هر جامعه ای که روابط زن و مرد بر اساس عفاف بود – عفاف در همین حدود اسلامی – یعنی زنان در خارج از دایره ازدواج، خودآرا و خودنما نبودند و وسیله تهییج مردان رافراهم نکردند و مردان هم در خارج از دایره ازدواج دنبال لذت جویی و کامجویی به وسیله چشم ، دست، لامسه و غیر لامسه نبودند، قلبها و روحها آرام و سالم است و در هر جامعه ای که بر عکس این حالت است، اولین ناراحتی اجتماعی، ناراحتیهای روانی است.