مقدمه
چوب از جمله موادی است که همیشه با ارزش تلقی شده و از آن در طول قرون برای مصارف و مقاصد گوناگون استفاده می شود. انسان اولیه طرز شکل دادن به چوب را برای تهیه وسایل مفید و به کمک ابزارهای سنگی فرا گرفت و بعد ها توانست از ابزراهای فلزی بهره گرفته و به کمک آنها محصولات چوبی بهتری را تولید نماید. امروزه برای تولید مصنوعات چوبی در حجم زیاد از ماشینهای مختلفی استفاده می شود و برای کار با این ماشین ها، همانند هر ماشین دیگری به صنعت گران ما هر یناز است. در دهه ههای اخیر بعضی از کاربرد های سنتی چوب منسوخ شده و از مواد مصالح جدیدی به جای آن استفاده شده است. همزمان با این تحول در نتیجه تحقیقات دانشمندان، محصولات و شمتقات جدیدی از چوب و صنایع جنگلی در صحنه تجارتی ظاهر گردیده اند. از آنجا که کار با چوب به کمک ابزارهای دستی و ماشینی آسان بوده و در گونه های متنوعی یافت می شود این ماده یکی از مهمترین و اساسی ترین مصالح ساختمانی نیز محسوب میگردد. تنوع زیاد گونه های چوب موجب شده است کهاین ماده در رنگ ها، بافتها ، وزن ها و مقاومت های گوناگون یافت شده و در هر ردیف قیمتی نیز به بازار عرضه شود .چوب را میتوان باخم کرن پیچاندن و یا ورقه ورقه کردن آن به اشکال مختلفی در آورد و قطعات ساخته شده از انرا بروش های مختلفی بهم مرتبط ساخت.
جنگل یکی از ذخایر طبیعی است که قادر به تجدید حیات خود می باشد. و بهمین دلیل چوب یکی از محصولات با ارزش قابل اطمینان و حیاتی محسوب شده و از منابع درامد سهم هر کشور به شمار می آید. باعث خوشبختی است که در کشور ما چوبهای صنعتی متنوعی چه از نوع نرم و چه از نوع سخت آن وجود دارند. و همه ما این فرصت را داریم که با این حرفه که شاید تجربی ترین نوع حرفه شناخته شده بوسیله بشر باشد آشنا شویم.
شناخت ساختمان چوب
چوب یکی از ماده الیافی آلی و نباتی است دو ماده اصلی تشکیل دهنده آن عبارتند از : سلولز و لیگنین.
طرز قرار گرفتن الیاف چوب به نوع درخت بستگی دارد. هر چوبی را نمی توان بصورت تخته درآورد و معمولا تخته را از درختهای تولید کننده الوار می سازند. محصولات بسیار زیاد دیگری را نیز می توان یافت که از چوب ساخته شده است این محصولات عبارتند از : خمیر سلولز، کاغذ، الیاف زیان، پلاستیک، لاستکی، شکر و آهار واکس. تخته چوبی است که به اندازه های استاندراد و با ضخامت عرض ها و طولهای متغیر بریده می شود تخته را می توان بصورت صفحاتی با ضخامت 2تا 5 سانتی متر، عرض 5 تا 50 سانتیمتر و طول 1.5 تا 7 متر خریداری کرد. تخته بزرگ را نمی توان از هر درختی به دست آورد.
الورار یک قطعه سنگین و حجم از چوب است که از آن برای نگهداشتن بارهای سنگین استفاده می شود. چوب انواع متنوع وجود دارد: بعضی از آنها نرم، بعضی سخت وبرخی با رگه های متراکمند.
چوبهای نرم
درختان کاج، کاج تک سوزنی، کاج کریسمس، سرور و سرو قطبی عناصر مهم تولید کننده چوب های نرم صنعتی و تجاری هستند. اغلب درختانی که در اینگونه گیاهی واقعند میوه های مخروطی شکل (کاج مانند) دراند که به همین علت نام کانیفر که از کلمه Cone یا مخروط مشتق شده است خوانده می شوند. کانیفر ها همگن دارای برگهای باریک و سوزنی شکل هستند که این برگها چندین سال بر روی درخت باقی می مانند. بهمین علت کانیفرها را همیشه سبزها نیز میگویند. از چوب نرم بیشتر برای مصارف ساختمانی استفاده می شود.
چوب های سخت
چوب های سخت برگهای پهن را داشته و به نام درختای برگ ریز موسومند. زیرا برگ این درختان همه ساله در پائیز خشک شده و می ریزند. درختان افرا، صنوبر، گیلاس، زبان گنجشک، بلوط، گردو ساج و ماهاگونی درمناطق معتدل و گرم رشد کرده و چوب سختی داتشه و از آنها برای محصولات بهتری مثل کابینت و مبل سازی و نظایر آنها استفاده می شود. بعضی ای این چوب ها مثل چوب بلوط چوب زبان گنجشک و گردوی آمریکائی رگه های باز دارند. چوبهای سخت، زیبایی، استقامت ، دوام و سختی زیادی دارند. البته کار کردن با این چوب ها مشکلتر است ولی در عوض سطح آنها را می توان بصورتهای گوناگونی پرداخت و جلا نمود و بسهولت خراش بردار نبوده و بسادگی جلوه خود را از دست نمی دهد.
واحد های اندازه گیری
تخته معمولا برحسب طول، ابعد مربعی و متر تخته فروخته می شود. چوب های برایک مثل چوب های زینتی و میخهای چوبی و چوب قاب عکس، برحسب متر طولی فروخته می شوند، تخته سه لا، فرمیکا و نئوپن بر اساس متر مربع بفروش می رسد و بالاخره تخته های عادی که عرض های آنها یکدست نیست بر اساس متر تخته عرضه می شود. یکی متر تخته معادل است با تخته هائی که ضخامت آن 2.5 سانتی متر، عرض آن یک متر و طول آن یک مترباشد. فرمول پیدا کردن تعداد متر تخته درهر قطعه چوب بصورت زیر است:
ضخامت را که برحسب سانتی متر است در عرض به متر و طول به متر ضرب کنید. اگر عرض یا طول برحسب سانتی متر داده شده باشد ابتدا آنها را باید با تقسیم به صد به متر تبدیل کنید. مثلا اگرابعاد یک تخته بصورت 2.5 سانتی متر در 20 سانتی متر در 3 متر باشد اندازه متر-تخته آن برابر است با:
1.5=2.5*100/20*3
انواع مواد چوبی
تخته
الوار
روکش ها
نئوپان
تخته سه لا
زهوار
فیبر
باهو
قید
قطعه های منبت کاری
1- تخته: تخته چوبی است که به اندازه هایی استاندارد و با ضخامتها، عرض ها و طولهای متغیر ببیده می شود. تخته را می توان به صورت صفحاتی با ضخامت
2 تا 5 سانتی متر، عرض 5 تا 50 سانتی متر و طول 1.5 تا 7 مترخریداری کرد، تخته بزرگ را نمی توان از هر درختی بدست آورد.
2- الوار:الوار یک قطعه سنگین و حجم از چوب است که از آن برا ی نگهداشتن بارهای سنگین استفاده می شود.
3-روکش ها: عمل پوشاندن تخته های ارزان قیمت با روکش های لوکس و زیبا، قدمت زیادی را داشته و مصریان و رومیان قدیم نیز مبادرت به انجام چنین عملی می نمودند. روکش، یک لایه نازک چوب است که از تنه درخت بریده می شود. ضخامت آن به نوع برش بستگی ددارد. در اکثر موارد ضخامت روکش ها پهن 0.6 تا 0.9 میلی متر است. ولی امکان دارد که به ضخامت هائی بین 0.05 تا 6 میلی متر نیز برخورد نمود.
روکش ها به زیبایی رنگ و طرح رگه ها و ظرافت جنسی معروف هستند. آنها را معمولا بوسیله چسب و پرس به تخته می چسبانند. یک قطع روکش شده مبلمان فراهای خاصی را نسبت به قطعه روکش نشده دارد. اولا احتمال خوردگی و ترک خوردگی آن کمتر است در ثانی سطح آنرا می توان برای ایجاد وطرحهای زیبا بهر شکل روکش نمود. روکش ها به چهار روش مختلف تجارتی بیده می شود که عبارتند از:
1- اره کردن 2- قاچ کردن 3- برش الوار 4- برش نیمدایره