پیشنهاد : ارزیابی غیر مخرب،بررسی غیر مخرب
خلاصه :NDT ،NDE ،NDI
تلفظهای دیگر: غیر مخرب
تست های غیر مخرب (NDT) روش های غیر تهاجمی در تشخیص درستی از اجزاء یک ماده یا ساختار یا اندازه گیری برخی کمیت های تجسمی از یک شی است.در مقایسه باتست های مخرب، NDTروش تشخیص بدون وارد کردن اسیب ،تنش یا خرابی در ازمایش شی است.معمولا در ازمایش خراب کردن یک جسم هزینه زیادی صرف می شود و همچنین در عین حال در بسیاری اوضاع نا مناسب است.
NDT ،بازیگر یک نقش مهم در تضمین هزینه موثر عملیات ایمنی و قابلیت اطمینان از کارخانه با استفاده از نتیجه گیری در انجمن است.NDT در اندازه های بزرگ از فضاهای صنعتی قابل استفاده است و در تقریبا هر مرحله در تولید یا سیکل عمر بسیاری از اجزاء مورد استفاده است. کاربرد اصلی ان در جو زمین،تولید نیروی قوی،قطعات خودرو،راه اهن،پتروشیمی و بازارهای خط لوله است.NDT بیشترین استفاده کاربردی را در جوشکاری دارد.آن در جوشکاری یا قالب یک ماده یا شیی جامد خیلی سخت گیر است،برای ان که هیچگونه ریسکی در انجام ندادن وظیفه اش ،همچنین در ازمایش ساخت و تولید و هنگام استفاده در اغلب موارد ضروری ندارد.
NDT اصلی فقط برای ایمنی عملی است.علت این است که امروزه هزینه های زیادی را برای حفظ شیوه هایی که در ان از کیفیت فرایند اطمینان حاصل می شود قبول کرده اند.مایه تاسف است که NDT بی حرکت مانده و در خیلی فضاهایی که وابسته به حیات انسان یا بوم شناسی است نمی تواند استفاده شود زیرا برای اینها خطر ناک است.شاید در کم بودن هزینه پرداختی کمی برتری داشته باشد. از ادعاهای پی در پی که از حوادث ناشی از بکار گیری NDT می شود،این یک شکل از مدیریت ریسک غیر قابل قبول است.حادثه بدی شبیه به حادثه راه اهن در Eschede آلمان در سال 1998 فقط یک نمونه از این قبیل است،خیلی نمونه های دیگر نیز از این قبیل وجود دارند.
برای انجام دادن تست NDT این خیلی مهم است که شرح دهیم کدام باید مورد قبول باشد و کدام را باید رد کنیم .یک تولید کاملا بی عیب تقریبا شدنی نیست، به این دلیل مشخصات ازمایش ها ضروری هستند.امروزه تعداد زیادی از استانداردها و تنظیمات قابل قبول وجود دارد.انها توصیف حدود بین وضعیت های خوب وبد هستند،به استثناء اغلب اوقاتی که روش های مخصوص NDT مورد استفاده است.
قابل اطمینان بودن یک روش NDT ، پی امدی بسیار ضروری است ، اما یکی از روش های مقایسه قابل توجه است ،اگر به برخی از وظیفه های ان مراجعه شود.
هر روش NDT دارای مجموعه ای از فواید و ضررها است و از این رو برخی از انها بهتر از دیگری برای یک کاربرد خاص هستند.توسط استفاده از عیبدار کردن مصنوعی ، ابتدا حساسیت یک آزمایش سیستم را مشخص می کنند . اگر حساسیت ان کم باشد ازمایش شی دارای ضعف است و مورد تایید همیشگی نیست.اگر که همچنین حساسیت ان بالا باشد ، اجزائی با عیوب کوچک رد شده اند ، که انها تمایل دارند باشند اگر در قابلیت استفاده مجدد اجزاء اهمیت داشته باشند . با روش های اماری این ممکن است که از یک میدان مشکوک چشم پوشی کرد.
روش هایی از قبیل احتمال کشف(POD) یا روش ROC (عملیات وابسته به خصوصیات) مثالهایی از تحلیل استاتیکی روش ها هستند . همچنین صورتی از خطاهای انسانی وجود دارد که ما را در محاسبه نمودن هنگامی که قابلیت اطمینان کلی را تعیین می کنیم ، متحیر می سازند.
مهارت فنی کارکنان نیز صورت مهمی از ارزیابی غیر مخرب می باشد.NDT روش های فنی سخت اعتماد کردن در مهارتهای انسانی و شناسایی برای تعیین کردن ارزیابی و تفسیری از نتایج ازمایش است . اموزش درست و مناسب و مورد تایید کارکنان NDT برای ان است که یک ضرورتی در تضمین کردن مقدورات روش های کاملا استثمار شده هستند . در انجا یک تعداد از انتشارات بین المللی است و شامل استاندارد های منطقه ای در تائید کردن صلاحیت کارکنان می باشد . در EN473 (اصول کلی صلاحیت و تایید کارکنان NDT )اتحادیه اروپا رشد یافتگی بخصوصی دارد برای این که با SNT-TC-1A آمریکا برابری کند .
بیشتر از 9 روش مشترک NDT مهم در زیر نشان داده شده اند که از مرجع گرفته شده اند .
در استفاده های زیادی که از انها داریم ،عبارتند از :
ET,ECT,AE,RT,UT –بعلاوه روشهای اصلی NDT ،روش های فنی دیگر آن قابل استفاده اند.ازقبیل ترسیم تصویر لیزری،امواج کوچک الکترو مغناطیسی و خیلی بیشتر از ان و روشهای جدید تغییرات بوجود امده دائمی و پیشرفته .
کاربرد ها و محدودیت های NDT
روش مایع نافذ :(Liquid penetrant )
کاربرد ها:
در مواد پر منفذ استفاده می شود.
می تواند در جوشکاری،لوله سلزی،جوشکاری برنج ، ریخته گری ،ورق کاری ،فورج و قسمت های آلمنیومی پره های توربین و دیسک و چرخ دنده ها کاربرد داشته باشد.
محدودیت ها:
نیاز درستی به تست سطح دارد.
بیشتر سطوح شکننده را معیوب می سازد.
برای تست سطح امکان دارد نیاز به پیش پاک سازی و تمیز کردن الودگی ها داشته باشیم.
خطر بخار شدن وجود دارد.
عیوب کم عمق و خیلی سفت به سختی پیدا می شوند.
عمق درز ها (عیوب) نشان داده نمی شود.
2. ذرات اهن ربایی:(Magnetic particle)
کاربرد ها:
مواد فرو مغناطیسی
درز های (عیوب)سطوح بزرگ و کوچک می تواند نشان داده شود .
می تواند در جوش کاری ها،لوله کشی گاز،میله ها،ریخته گری ها،ورق کاری ها،فورج،اکستروزن،قطعات موتور،شافت ها و چرخ دنده ها کاربرد داشته باشد.
محدودیت ها:
پیدا کردن عیوب ،محدود بهمیدان توانایی و رهبری است.
نیاز به تمیز کاری و سطوح نسبتا صاف دارد.
به مقداری لوازم نصبی نگهداری شده (جانبی)برای تعدادی از شیوه های مغناطیس کننده نیاز دارد.
توانایی ازمایش قطعات به مغناطیس زدایی نیاز دارد که می تواند برای برخی اشکال سخت باشد.
عمق عیوب نمی تواند مشخص شود .
3. جریان مخالف:(Eddy current )
کاربرد ها:
فلزات،الیازها و رساناهای الکتریکی.
مواد طبقه بندی شده.
درز های سطوح بزرگ و کوچک می تواند نشان داده شود .
در لوله کشی گاز،سیم،گیره ها،ریل ها،روکش های غیر فلزی،اجزاء الکتریکی هواپیما،پره های توربین،دیسک ها و شافت های انتقال دهنده نیرو در خودرو استفاده می شود.
محدودیت ها :
پراب(میله بازرسی )مخصوصی نیاز دارد.
بایستی پراب روبروی قطعه بسته شود ، هرچند که محل تماسی ندارد.
نفوذ کمی دارد (به طور مثال 5 میلی متر)
به علت متغییر ها ی پارامتری کنترل نشده ،نشانه های معیوبی دارد.
4. ما فوق صوت:(Ultrasonics )
کاربرد ها:
فلزات ،غیر فلزات و کامپوزیت ها .
درزهای زیر سطحی کوچک سطوح می توانند کشف شوند.
در جوشکاری ،لوله کشی گاز ، مفصل ها ،ریخته گری ها ،ورق کاری ها ،فورج محور ها،اجزاء بنیادی بتن،لوله ها یا مجراهای سنگین،هواپیما و قطعات موتور می تواند بکار رود.
در تعیین ضخامت و خواص مکانیکی استفاده می شود.
نظارت تعمیراتی بر خوردگی ها و خرابی ها دارد.
محدودیت ها :
معمولا محل تماس ان مستقیم یا با واسطه است.(مانند تست غوطه وری یا e.g )
پراب های مخصوصی برای کاربرد ها مورد نیاز است .
حساسیت محدودی توسط فرکانس بکار رفته دارد و مقدار مواد علت قابل توجه پراکندگی ان است.
پراکندگی توسط ازمایش ساختار فلز می تواند دلیلی بر معیوب بودن نشانه ها شود .
کاربرد ان در خیلی از مواد اسان نیست .
5. پرتو نگاری نورتون:(Radiography neutron )
کاربرد ها :
فلزات،غیر فلزات،کامپوزیت ها و فلزات الیازی
در مواد اتش زا،رزین ها،پلاستیک ها،مواد الی،ساختار های لانه زنبوری ،مواد رادیو اکتیو،مواد با چگالی الی و فلزات حاوی هیدروژن کار ایی دارد .
محدودیت ها:
دستیابی برای قرار دادن نمونه ازمایش در میان منبع و کشف کننده
اندازه قسمت ساکن دستگاه منبع نوترون (راکتور) برای منبع نیرو های معقول خیلی بزرگ است.
موازی قرار می گیرد ،صاف می کند یا در غیر اینصورت تغییر دادن پرتو دشوار است.
اتفاقات تشعشعی
بیشتر شکاف ها می توانند جهت یابی موازی در پرتو افکندن برای کشف داشته باشند .
کاهش حساسیت با افزایش ضخامت .