به زبان ساده، بیمه چه‌فایده‌هایی دارد ؟ بیمه، افزون بر رفع تشویش خاطر، دلهره ونگرانی ازحوادث زیانبار احتمالی آینده، دارای خصلت‌تعاون و کمک‌به همنوع است.
از نظر فقهی، بیمه چه نوع‌معامله‌ای است ؟ طبق فتوای حضرت امام خمینی (ره)،بیمه عقدی است‌مستقل و تمام اقسام آن صحیح.
طرفین‌قرارداد بیمه چه کسانی هستند ؟ طرفین قرارداد، عبارتند از :(1) بیمه‌گذار که خریدار بیمه‌است; و (2) بیمه‌گر که فروشنده بیمه است ، یعنی همان‌شرکت بیمه.
موضوع‌بیمه یا بیمه شده چیست ؟ مورد بیمه، موضوع بیمه یا بیمه‌شده هر سه به یک مفهوم‌است: اموال، مسؤولیت یاشخصی است که تحت پوشش بیمه‌ای قرار می‌گیرد.
چه‌کسی می‌تواند خریدار بیمه باشد ؟ کسانی که مالک یااستفاده کننده از اموال منقول و غیرمنقول‌باشند یا قانون مسؤولیت خسارت وارده به اشخاص ثالث را برعهده داشته باشند، دارای نفع بیمه‌پذیر هستند ومی‌توانند آن را بیمه‌کنند.
با انواع ریسک چگونه باید برخورد کرد ؟ هرشخصی در زندگی روزمره خود، ممکن است باحوادث‌گوناگونی مواجه شود. برخی از این حادثه‌ها،خوشایندند که‌به آنها شانس می‌گویند و بعضی‌ناخوشایند که ضرر وزیان به دنبال می‌آورند و ریسک‌خوانده می‌شوند. راههای‌گوناگونی‌برای برخورد با ریسک‌وجود دارد. برای مثال،برخی از آنها را می‌توان حذف کرد یاکاهش داد; از بعضی‌اجتناب کرد یا خنثی‌نمود یا اینکه‌ریسک را نگه‌داشت. ولی‌مهمترین و مؤثرترین روش برای‌مقابله با ریسک، انتقال‌آنها به شرکتهای بیمه است. با بیمه‌کردن جان، مال ومسؤولیت خویش می‌توان عواقب زیانبارمالی ریسک را به‌بیمه‌گر منتقل کرد.
شرکت بیمه، چگونه‌و براساس چه اطلاعاتی،اشخاص یا اموال را بیمه می‌کند ؟ارائه اطلاعات برای ارزیابی خطر، تعیین حق بیمه وصدوربیمه نامه از وظایف بیمه‌گذار است. در بیمه‌های‌اشخاص،بیمه گذار باید علاوه بر پیشنهاد بیمه، برای بیمه‌شده فرم‌پرسشنامه پزشکی را نیز تکمیل کند. برای بیمه‌های‌اموال‌بیمه‌گذار باید در پیشنهاد بیمه اطلاعات لازم را که‌درتصمیم‌گیری بیمه‌گر مؤثر است قید کند. البته درصورت‌ضرورت، بیمه‌گر می‌تواند از بیمه شده معاینه‌پزشکی‌به‌عمل آورد و در مورد بیمه اموال‌از گزارش‌کارشناسی‌بازدید اولیه استفاده کند.
در صورتی‌که بیمه‌گذار اطلاعات نادرست و اشتباه ارائه کند چگونه عمل‌می‌شود ؟ طبق ماده 12 قانون بیمه، اگر ارائه اطلاعات‌نادرست عمدی‌باشد، بیمه‌نامه باطل است و خسارت‌پرداخت نمی‌شود وحق بیمه‌های دریافتی نیز قابل استردادنیست. در صورت‌غیرعمدی بودن، خسارت به نسبت حق‌بیمه دریافتی به‌حق بیمه واقعی پرداخت می‌شود.
اگربیمه‌گذار با قصد سوء و به نیت دریافت‌خسارت بیشتر،اموال خود را بیش از قیمت واقعی آن‌بیمه کند، چه اتفاقی‌می‌افتد ؟ طبق‌ماده11 قانون‌بیمه، قراردادباطل‌است،خسارت‌پرداخت‌نمی‌شود و حق بیمه دریافتی نیز قابل‌استرداد نیست.
بیمه نامه از چه زمانی اعتبار دارد و بیمه‌گر از چه‌هنگامی متعهد جبران خسارت وارده،ناشی ازخطربیمه شده است ؟ اعتبار بیمه نامه از ساعتی که درقرارداد قید شده، آغازمی‌شود، به شرط آنکه بیمه‌گذار حق‌بیمه تعیین شده راپرداخت‌کند.اگرشرکت‌بیمه باپرداخت‌اقساطی حق‌بیمه‌موافقت نماید، اعتبار آن با پرداخت‌نخستین قسط حق بیمه‌شروع می‌شود و بیمه‌گر از زمان‌اعتبار بیمه متعهد جبران‌خسارت وارده ناشی از خطر بیمه‌شده است.
حداکثر تعهد بیمه‌گر برای پرداخت خسارت‌چقدر است؟ حداکثر تعهد بیمه‌گر، خسارت وارده‌است به شرط آنکه‌اموال بیمه شده به ارزش واقعی بیمه‌شده باشد و در روزحادثه‌نیز همان ارزش را داشته باشد. به‌هرحال، تحت هیچ‌شرایطی خسارت پرداختی در طول‌اعتبار قرارداد از رقم‌بیمه‌شده تجاوز نخواهد کرد.
گاهی‌بیمه‌گذاران از این شکایت دارند که میزان‌خسارت پرداختی‌کمتر از خسارت وارده است، چرا ؟ به موجب ماده 10 قانون‌بیمه، هرگاه بیمه‌گذار اموال خود رابه کمتر از قیمت واقعی‌بیمه کند یا بر اثر افزایش قیمت درروز حادثه سرمایه بیمه‌شده کمتر از ارزش واقعی باشد،خسارت به نسبت مبلغ بیمه‌شده به ارزش واقعی پرداخت‌خواهد شد.
واسطه بیمه،چه کسی است ؟ در بازار بیمه علاوه بر خریداران بیمه(بیمه‌گذاران) وفروشندگان (شرکتهای بیمه) گروهی هستندکه واسطه تلقی‌می‌شوند. این گروه عامل ارتباط بین بیمه‌گرو بیمه‌گذارهستند که عبارتند از : نمایندگان و دلالان‌رسمی(کارگزاران). نمایندگان، نماینده شرکت بیمه تلقی‌می‌شوندو به حساب شرکتی که نماینده آن هستند فعالیت‌می‌کنند.ولی دلالان می‌توانند با تمام شرکتهای بیمه‌همکاری داشته‌باشند. تأیید صلاحیت دلالان رسمی با بیمه‌مرکزی ایران‌است و پس از این تأیید است که پروانه دلالی‌صادرمی‌شود. شرکتهای بیمه نیز پس از تأیید بیمه مرکزی‌ایران برای‌نمایندگان خود گواهینامه فعالیت صادر می‌کنند
قرارداد بیمه چند نوع شرایط دارد ؟ سه نوع : (1) شرایط عمومی; (2) شرایط خصوصی; و (3)شرایط ویژه‌شرایط عمومی، شرایطی است که برای تمام‌بیمه‌گذاران یک رشته‌یکسان است و در پشت بیمه نامه‌چاپ می‌شود (مانندشرایط عمومی بیمه آتش‌سوزی،شرایط عمومی بیمه بدنه‌اتوموبیل و...); شرایط خصوصی، مخصوص یک ، بیمه‌گذارمعین است ومشخصات بیمه‌گذار،موضوع بیمه، حق بیمه،خطرهای‌بیمه‌شده،مدت قرارداد (شروع و خاتمه) و میزان‌تعهدبیمه‌گر در آن قید می‌شود; شرایط ویژه نیز،مخصوص‌موارد خاصی است که بین بیمه‌گر و بیمه‌گذارتوافق می‌شود(مانند بیمه بودن یکی از خطرهای استثناشده).
خطرهای استثنا شده کدامند ؟ خطرهایی‌هستندکه خسارت ناشی از آنها جزو تعهد بیمه‌گرنیست. این‌خطرهاکه استثناآت استاندارد نامیده می‌شوند،عبارتند از : (1)خطر جنگ; (2) خطر انرژی هسته‌ای و موادرادیواکتیو; و(3) خطر برخورد امواج صوتی.
وظایف بیمه‌گذارچیست ؟ وظایف بیمه‌گذار عبارت است از : (1) دادن‌اطلاعات دقیق‌در پیشنهاد بیمه تا بیمه‌گر بتواند حق بیمه‌صحیح را تعیین‌کند; (2) پرداخت به موقع حق بیمه; (3)حفاظت از موردبیمه درحد متعارف بدون توجه به وجودبیمه; (4) اعلام‌تشدید خطر (اگر مورد بیمه براثر عمل‌بیمه‌گذار یا عمل‌شخص ثالث تشدید شود مراتب باید به‌اطلاع بیمه‌گر برسدو با صدور الحاقیه تأیید شود); و (5)اعلام بهنگام وقوع‌حادثه‌ای که منجر به خسارت مورد تعهدبیمه‌گر است.
بیمه‌گذار چقدر فرصت دارد تا وقوع‌حادثه منجربه خسارت را به اطلاع بیمه‌گربرساند ؟تاپنج‌روز ازتاریخ‌اطلاع خود از وقوع‌حادثه; قبل‌از اینکه‌آثارحادثه از میان برود و بیمه‌گر بتواندکارشناس خود رابرای‌ارزیابی خسارت و میزان تعهد خود اعزام کند.
چه‌زمانی خسارت برای بیمه‌گر اثبات شده تلقی‌می‌شود و بایدخسارت را بپردازد ؟ اگر چهار مورد زیر برای بیمه‌گر ثابت شود، خسارت رامی‌پردازد : (1) خطر بیمه شده اتفاق بیفتد;(2) براثر تحقق خطر بیمه شده، خسارت وارد شود; (3)خسارت وارده مستقیم از خطر بیمه شده ناشی شود; و (4)اموال خسارت‌دیده، همان اموالی باشد که بیمه شده است (بیمه‌گذار درهنگام اعلام خسارت باید فهرست اموال‌خسارت دیده ومیزان تقریبی خسارت وارده را به بیمه‌گراعلام کند).
شرکت‌بیمه، خسارت‌را چگونه‌می‌پردازد؟شرکت بیمه، خسارت را به پول نقد پرداخت می‌کند،مگراینکه حق تعمیر یا جایگزینی مورد بیمه در بیمه‌نامه‌پیش‌بینی شده باشد. در آن صورت بیمه‌گر باید درمدت‌متعارف، تعمیر یا جایگزینی را انجام دهد.
آیابیمه‌گر، هزینه پیشگیری از توسعه خسارت ونجات اموال‌بیمه‌شده را می‌پردازد؟ بله. حتی اگر تلاش بیمه‌گذار هم‌نتیجه بخش نبوده باشد. اگراشیای بیمه‌شده هم در حین‌نجات صدمه ببینند، باز جبران‌آن خسارت برعهده بیمه‌گراست; البته این گونه هزینه‌هاباید درحد متعارف باشد.
آیا بیمه‌گذار می‌تواند اموال خود را همزمان برای‌یک خطربه نفع خود نزد چند شرکت بیمه به قیمت‌روز بیمه کند ؟ نه.بیمه نباید موجب سود و منفعت بیمه‌گذار شود. البته‌بیمه‌مشترک نزد چند شرکت بیمه، به‌طوری که مجموع‌ارزش‌بیمه شده نزد همه شرکتها از ارزش واقعی تجاوز نکندمجازاست. این اصل مخصوص بیمه‌های اموال ومسؤولیت‌است و در بیمه‌های اشخاص می‌توان چندبیمه‌نامه باسرمایه‌های دلخواه، خریداری کرد و ازمزایای‌آنها بهره‌مندشد.
شرکتهای بیمه، در فاصله بین دریافت حق‌بیمه‌وپرداخت خسارت، چگونه از حق‌بیمه‌هایی که ازمردم‌دریافت می‌دارند، نگهداری می‌کنند؟ مؤسسه‌های‌بیمه، از محل جمع‌آوری حق بیمه‌ها، ذخایری‌را برنامه‌ریزی‌می‌کنند که این ذخایر، خود منبع عظیم‌سرمایه‌گذاری است.برابر قانون، این ذخایر، در بخشهای‌مختلف اقتصادی‌سرمایه‌گذاری می‌شوند به نحوی که‌علاوه بر تأمین سودتضمین شده برای بیمه‌گذاران به‌سهولت قابل تبدیل به وجه‌نقد است و به شکوفایی اقتصادنیز یاری می‌رساند.
پیامدهای‌ناگوارمالی‌ناشی‌از وقوع انواع حوادث‌بر ثروت وداراییهای ملی را چگونه می‌توان جبران‌کرد؟ از مهمترین آثاراقتصادی بیمه، حفظ توان مالی بیمه‌گذار درخصوص اموال‌و تأسیسات متعلق به اشخاص یا دولت‌است که جزئی ازثروت ملی محسوب می‌شوند.
سرمایه‌گذار، چگونه‌می‌تواند باخیال راحت‌سرمایه‌گذاری کند؟ سرمایه‌گذاری‌هادر مقابل انواع خطرها از طریق بیمه‌تضمین می‌شود ودرصورت‌بروزخسارت، شرکت‌بیمه‌آن‌رامی‌پردازد.
آیاقراردادبیمه وتغییرات آن می‌تواند شفاهی‌باشد؟ خیر. بیمه‌نامه که سند قرارداد بیمه است باید کتبی باشد وهرگونه‌تغییردر مفاد آن به درخواست کتبی بیمه‌گذار وموافقت بیمه‌گر باصدور برگه‌ای به نام الحاقیه صورت‌می‌گیرد.
فرانشیزچیست ؟ درصد یا مبلغی از خسارت است، و جبران آن‌برعهده خودبیمه‌گذار. وجودبیمه‌نامه‌نبایدموجب‌سهل‌انگاری بیمه‌گذارشود. بیمه‌گذار، همان طور که از اموال‌خود مراقبت می‌کندباید از اموال بیمه شده هم مراقبت‌به‌عمل آورد. وجودفرانشیزموجب‌می‌شود که بیمه‌گذار درحفظ و نگهداری‌موضوع بیمه جدی باشد. فرانشیز موجب‌حذف خسارتهای‌جزئی می‌شود که به تبع آن هزینه‌های‌اداری و عملیاتی‌بیمه‌گر کاهش می‌یابد.
آیا استهلاک،بیمه شدنی است ؟ استهلاک و کهنگی براثر استفاده، بیمه‌شدنی نیست و هنگام‌پرداخت خسارت، استهلاک کسرمی‌شود. زیرا ریسک‌بیمه‌پذیر باید اتفاقی و احتمالی باشددر حالی که استهلاک‌امری حتمی و اجتناب‌ناپذیر است.
برخی از بیمه‌گذاران، قرارداد بیمه برای اموال‌خود رابراساس ارزشهای مندرج در دفاتر مالی‌خویش تنظیم‌می‌نمایند. بیشتر بیمه‌گذارانی که ازمیزان خسارت پرداختی‌رضایت ندارند، از این گروه‌هستند، علت چیست ؟ بیمه‌گذاربرای دریافت خسارت کامل، باید اموال خود را به‌ارزش روزبیمه کند. درصورتی که این دسته از بیمه‌گذاران،اموال خودرا به ارزش دفتری منهای استهلاک مالی بیمه‌می‌کنند که‌معمولا کمتر از ارزش واقعی است و طبق ماده10 قانون‌بیمه، خسارت به نسبت‌ارزش بیمه‌شده‌به‌ارزش‌واقعی‌پرداخت می‌شود.
در ایران، کدامین‌سازمان یا دستگاه از منافع‌بیمه‌گذاران و بیمه‌شدگان حمایت‌می‌کند؟ بیمه مرکزی ایران، علاوه بر نظارت، کنترل وهدایت امربیمه در کشور، وظیفه حفظ حقوق بیمه‌گذاران وبیمه‌شوندگان را نیز برعهده دارد.
اگر شخصی براثرتصادف با وسیله نقلیه بدون‌بیمه نامه، مصدوم یا فوت شودیا اینکه راننده بعد ازتصادف، صحنه حادثه را ترک کند، آیااو یابازماندگانش‌می‌توانند هزینه یا غرامتی دریافت کنند ؟بله. صندوق مستقلی به نام صندوق تأمین‌خسارتهای‌بدنی در بیمه مرکزی ایران وجود دارد که‌وظیفه‌اش‌پرداخت غرامت و هزینه به اشخاص ثالثی است‌که به علت‌بیمه نبودن وسیله نقلیه یا فرار کردن یا ناشناخته‌ماندن‌مسؤول حادثه، نمی‌توانند خسارت خود را ازشرکتهای‌بیمه دریافت کنند.
مشکل هزینه‌های جراحی‌و بستری شدن دربیمارستان را چگونه می‌توان با بیمه حل‌کرد ؟ هزینه‌های روزافزون درمانی، به‌ویژه هزینه‌های‌جراحی وبستری شدن در بیمارستان، یکی از مشکلات‌جدی‌خانواده‌هاست.این هزینه‌ها را با پرداخت حق بیمه‌سرانه‌معینی می‌توان بیمه کرد.
خانه و اثاث آن‌را درمقابل چه خطرهایی می‌توان‌بیمه کرد؟ خانه و اثاث آن راخطرهای مختلفی تهدید می‌کنند که همه‌این خطرها قابل‌بیمه‌شدن هستند، مانند : آتش‌سوزی،انفجار، صاعقه، سیل،طوفان، زلزله، سرقت، ترکیدگی لوله‌آب، خرابیهای ناشی ازبرف و باران، شکست یا ترکیدگی‌شیشه و غیره.
درمقابل ادعای اشخاص ثالث در مواردی مانندترکیدگی‌لوله‌آب، ریزش سقف همسایه طبقه پایین‌و... چگونه‌می‌توان آسوده‌خاطر شد؟ طبق قانون هرکس مال غیر راتلف کند یا سبب تلف مال غیرشود، مسؤول است و بایدخسارت آن را جبران نماید. ازطریق بیمه مسؤولیت،خسارت وارده به اشخاص ثالث‌جبران می‌شود.
حادثه‌چیست و چه خطرهایی در بیمه حوادث‌بیمه می‌شوند ؟حادثه عبارت است از واقعه ناگهانی شدید که مستقیمبراثریک نیروی خارجی و بدون اراده بیمه شده سبب‌فوت،نقص عضو یا صدمه جسمانی وی شود. ترس ووحشت،صدمه‌محسوب‌نمی‌شودوصدمات‌عصبی‌تنها اگرناشی ازآسیبهای عضوی باشند، مشمول بیمه می‌گردند.
امروزه، بیش از هر زمان دیگری، جاده‌ها پر رفت‌و آمدشده‌اند و خطرها هم بیشتر در کمین. چگونه‌می‌توان‌باخاطری آسوده مسافرت کرد؟
با خرید بیمه حوادث‌مسافرت.
بیمه حوادث برچند نوع است ؟ بیمه حوادث‌انواع مختلفی دارد که برخی از آنها به شرح زیراست: (1)تمام اوقات; (2) ناشی از کار; (3) زندگی‌خصوصی; (4)ورزشی; (5) رانندگی; (6) مسافرت‌باهواپیما; (7) مسافرت‌با هرنوع وسیله نقلیه; (8) سرنشینان‌وسایل نقلیه موتوری‌زمینی.
چگونه می‌توان با بیمه سطح زندگی مردم رابالابرد و معیشت قشرهای آسیب‌پذیر را که بازوی‌تولیدی‌جامعه محسوب می‌شوند تأمین کرد؟ پیشرفت بیمه،موجب رفاه و افزایش سطح زندگی مردم‌می‌شود. همچنین‌آینده قشرهای آسیب‌پذیر را از طریق ارائه‌تأمین در مقابل‌انواع حوادث، ازکارافتادگی، پیری، هزینه‌ازدواج، پرداخت‌هزینه تحصیلی فرزندان و پرداخت سرمایه‌بیمه عمر به‌صورت یکجا یا به‌شکل مستمری‌به بیمه شده‌یااستفاده‌کنندگان تضمین می‌کند.
تأمین آینده فرزندان‌چگونه میسر است ؟ انسان همیشه در اندیشه تأمین معیشت‌خانواده خویش پس‌از مرگ است. کسانی که برای بازماندگان‌خود، اندوخته‌ای‌دارند، با خاطری آسوده زندگی می‌کنند اماآنها که ثروتی‌ندارند نگران آینده فرزندان خود هستند. بیمه‌عمر وحوادث، راه‌حل رفع این نگرانی است. با پرداخت حق‌بیمه‌معینی که تنها درصدی از درآمد انسان را تشکیل‌می‌دهد،می‌توان آینده خانواده را تأمین کرد.استفاده‌کنندگانی که نام‌آنها را بیمه‌گذار اعلام کرده، بی‌درنگ‌می‌توانند بعداز فوت‌بیمه شده، بی‌آنکه نیاز به انحصاروراثت باشد، سهم خود رااز شرکت بیمه دریافت دارند. زیراسرمایه بیمه عمر، ماترک‌محسوب نمی‌شود و مالیات برارث نیز بدان تعلق نمی‌گیرد.
تفاوت پس‌انداز نمودن‌وجوه اندک در بانک باخرید بیمه عمر و حوادث چیست ؟براساس نظام بانکداری اسلامی به پس‌اندازهای مردم‌نزدبانکها، تنها کارمزد تعلق می‌گیرد، در حالی که دربیمه‌های‌حوادث و عمر، افزون براینکه بخش عمده‌ای ازحق بیمه‌برای بیمه‌گذار پس‌انداز می‌شود، در صورت وقوع‌حادثه،حیات یا فوت بیمه‌شده (هرکدام که بیمه شده باشد)کل‌سرمایه بیمه نامه به خود بیمه‌گذار یااستفاده‌کنندگان‌پرداخت می‌شود. این سرمایه در برخی‌موارد، چندین برابرحق بیمه‌های پرداختی است و علاوه برآن، بیمه‌گذارمی‌تواند از مزایای دیگری نظیر دریافت وام هم‌بهره‌مندشود.
بیمه عمر چیست و انواع آن کدام است ؟بیمه عمر از رشته‌های مهم بیمه‌های اشخاص است.درقرارداد بیمه عمر، شرکت بیمه در ازای دریافت حق‌بیمه‌متعهد می شود که درصورت فوت بیمه شده یا زنده‌ماندن‌او، در زمان معینی سرمایه بیمه‌شده را به‌طور یکجایابه‌صورت مستمری به بیمه‌گذار یا شخص ثالث تعیین‌شده‌از طرف او بپردازد. انواع بیمه‌های عمر هم عبارتند از :(1)بیمه‌های عمر در صورت حیات بیمه شده به‌اشکال‌مختلف; (2) بیمه‌های عمر در صورت فوت بیمه‌شده به‌صور مختلف; (3) بیمه‌های‌مختلط عمرکه سرمایه‌بیمه‌شده، در صورت حیات یا فوت به هرحال پرداخت‌می‌شود.
یکی از مشکلات‌دریافت وام و اعتبارازمؤسسه‌های مالی، علاوه بر در رهن گذاشتن اموال،معرفی‌ضامن معتبر است. پیدا کردن ضامن، گاهی‌امکان‌پذیرنیست. بیمه در این‌گونه موارد چه نقشی‌می‌تواند ایفا کند ؟در بیمه‌های اعتباری و بیمه‌های تضمینی، بیمه‌گرنقش‌ضامن را ایفا می‌کند.