پارکور (به فرانسوی: Parkour) یا هنر جابجایی (به فرانسوی: L'art du déplacement) یا شهرنوردی به پیشنهاد گروه رها یک راه نوین برای تعامل با محیط اطراف فقط با استفاده از تواناییهای انسان است. داوید بل، بنیانگذار پارکور در فرانسه میگوید: «جنبه فیزیکی پارکور، غلبهکردن بر تمامی موانع پیش روست، درست مانند اینکه در شرایط اضطراری گیر کرده باشید. پارکور فقط صرف حرکات نیست، بلکه مجموعهای هدفمند و دارای فلسفه خاص خویش است. پس هدف پارکور، رسیدن به مقصد با استفاده از کاراترین، روانترین و مستقیمترین مسیر و مناسبترین حرکات است که میتواند شامل دویدن، پریدن، بالا رفتن و خزیدن باشد.» «کارایی» یکی از مهمترین مشخصههای پارکور است، و به این معنی است که لازم نیست حرکات سریعترین باشند، بلکه باید مستقیمترین و با صرف انرژی کمتری انجام شوند و همچنین مانع آسیب دیدگی دراز مدت یا کوتاه مدت شوند.
به کسانی که از اصول پارکور در زندگی خود بهره میبرند «تراسور» گفته میشود.
تاریخچه پارکور
پارکور از زمانی که انسان نیاز به شکار کردن و شکار نشدن داشته، وجود داشتهاست. انسانها به طور طبیعی گسترهای قابل توجه از حرکات و حالات ممکن را برای گذشتن از موانع به وجود میآورد. از آن گذشته، کودکان به سهولت و صورت بدیع و با نشاط حرکت میکنند، ولی ما هنگامی که شروع به حرکت آگاهانه میکنیم، آن ویژگی را از دست میدهیم. افراد زیادی در طول تاریخ بر روی حرکت انسان و بهبود آن کار کردهاند (از جمله عیاران کاغذباز).
اما پارکور به معنای خاص آن، توسط ریموند بل (Raymond Belle) که یک سرباز فرانسوی جنگ ویتنام بود پایهگذاری شد. او و همراهانش بهدنبال به وجود آوردن یک روش کارا و مناسب برای «تعقیب و فرار» بودند. این فعالیتها، سرانجام توسط فرزندش داوید بل (David Belle) بصورت مدوّن درآمد. داوید بیشتر عمر خود را صرف ساماندهی این ورزش کرد و نام «پارکور» را بر آن نهاد. او و دوستانش، از جمله سباستیان فوکان (Sebastien Foucan) که مشهورترین آنهاست، با آموزشهای ریموند بل این ورزش را از ترکیب ورزشهای مختلفی مانند ژیمناستیک و با هدف کمککردن به دیگران در مواقع اضطراری، در حاشیه پاریس به وجود آوردند
نامه دیوید بل
در تاریخ ۶ آوریل ۲۰۱۲ دیوید بل نامه ای سرگشاده منتشر کرد تا بار دیگر بر فلسفه پارکور مبنی بر در حرکت بودن (در مقابل حرکات آکروباتیک تنها)، پارکور کردن برای سالم بودن (در مقابل تمرین های بی منطق که باعث آسیب دیدگی می شوند) و لذت بردن شخصی از پارکور کردن (در مقابل پارکور کردن برای دیده شدن توسط بقیه) تاکید کرد. این متن در همان موقع توسط امیرحسین ایمانی ترجمه شد و در مجله پارکور و دوآزاد ایران شماره ۴ منتشر شد .
دوست دارم که یک بار و برای همیشه این موضوع را برای همه حل کنم ! من کسی هستم که به تنهایی k را به parkour اضافه کردم، چیزی که اکنون به هر شیوه قابل تصوری توسط کسانی که آن را اختراع کردهاند در همه دنیا انجام میشود! مثل Zephyr که میگوید: من هم همینطور! پدر من هم که در ارتش بوده، پارکور را به من آموزش داده و من ۲۵ سال است دارم تمرین میکنم!. این من را دیوانه میکند، اما آنها دراین مورد در افکار خودشان بسیار مطمئن هستند تا در مسیر واقعی! :)) من تنها کسی هستم که به طور مستقیم شفاهی آموزشهای این شیوه را «پارکور» از پدرم دریافت کردم! من تنها کسی هستم که ابتدا به ساکن مجبور بودم جانم را به خطر بیاندازم تا این ورزش به وجود بیاید! من از خود گذشتگی و فداکاری کردم و قلبم را در این راه گذاشتم! یاماکاسی مبدا حرکتی است که همه به عنوان Move outside ، move together میشناسند و همین! این نقطه مشترک همه ماست. پدر من مانند تمام پدران و افراد سالخورده نظامی عمل کرد! او به من و همه بچههای دیگر که دوست داشتن یاد بگیرند، در باره ورزش راهنمایی و نصیحت میکرد؛ ولی هیچگاه، تکرار میکنم، هیچگاه در باری پارکور با هیچکس دیگری به جز من حرف نزد. از همه شما برای تمرین کردن پارکور تشکر میکنم. انجام دادن یا ندادن حرکت های آکروباتیک مهم نیست. مهم این است که از یاد گرفتن لذت ببرید، تکامل پیدا کنید، آسیب نبینید و سالم بمانید. دوباره متشکرم که به این شیوه اعتقاد دارید و امیدوارم در مسیر زندگی موفق باشید. و شرم بر کسانی که بدون اجازه، از اسمی که به آنها تعلق ندارد سود میبرند! هزینه این کار خیلی زیاد است! نباید با مرگ بازی کرد! من هیچوقت به خانواده و برادرانم خیانت نخواهم کرد! به بقیه هم اعتمادی ندارم چون که دنیا پر از خیانت شده است! من یاد گرفتم که اعتماد کنم، ولی زندگی به من یاد داد که مواظب باشم! به پیشرفت کردن ادامه بدهید. به داستانها گوش نکنید چون داستانی وجود ندارد! جز یکی، آن هم حقیقت است! پارکور احتیاج به حمایت و پشتیبانی یا ضد آن را ندارد! پارکور وجود دارد و تا ابد خواهد ماند! زیرا که از قلب پاک به دنیا آماده و با همه عشقی که یک پسر به پدرش میتواند داشته باشد رشد کرده است! همه داستان همین است. احتیاط کنید و هیچ وقت فراموش نکنید که ما زندگی میکنیم که بیاموزیم و سخاوتمند باشیم، نه این که بدزدیم، دروغ بگوییم، یا تقلب کنیم! پارکور ما را از اینها جدا میکند و باید به ما کمک کند که در درونمان، در جسم خودمان احساس خوبی داشته باشیم و هر کس باید به این فک کند که زندگی خودش را خودش پر بار کند! به این دلیل گفتن اینها برایم مهم بود که به زودی پدر میشوم! زیرا یک پارکور جدید منتظر من است! پدر خوب بودن :))) زیبا ترین هدیه زندگی! همه شما را دوست دارم و به جریان داشتن در خیابان ها و لذت بردن از زندگی ادامه دهید. با تشکر دیوید
پارکور در ایران
اولین نشانه از حضور پارکور به صورت حرفهای در ایران، امیرحسین ایمانی و کوشا فتحینژاد در مستند سال ۲۰۰۳ لندن بپر (به انگلیسی: Jump London) بود. هدف این فیلم نشان دادن گسترش پارکور در دنیا بود، برای همین منظور از گروههای مطرح و فعال پارکور در دنیا تقاضای همکاری نمودند و گروه irPk که بعداً به رها تغییر نام داد نیز در این پروژه همکاری کرد. در آن زمان(۱۷ سپتامبر ۲۰۰۴) گروه اینترنتی Parkour_Iranه توسط گروه irPk تشکیل شد که با وجود غیرفعال بودن هنوز دارای بیشترین عضو در بین گروههای پارکور است.
با گسترده شدن پارکور در ایران و احساس نیاز به آموزش حرفهای تر، امیرحسین ایمانی در تابستان سال ۲۰۰۴ برای آموزش دیدن زیر نظر یکی از موفقترین گروههای پارکور دنیا به لندن رفت. و سایت www.urbanfreeflow.ir از تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۰۴ با اجازه آن گروه شروع به کار کرد. در پاییز همان سال بود که این گروه به رها تغییر نام داد و در سال ۱۳۸۴ اولین دوره کلاسهای پارکور با هدف انتقال تجربههایشان در مجتمع ورزشی شهید چمران (بولینگ عبدو) برگزار کردند و وبگاه www.parkour.ir ه نیز شروع به کار کرد.
توجه رسانه ها با اجرای نقش دو نفر از اعضای گروه رها (احسان دادفر و آرمان خاشعی) در کلیپی به نام کبوتر (تابستان ۱۳۸۴)، تولید فیلمی کوتاه برای جشنواره پلیس، مصاحبه با نشریات ویدیو در یوتیوبو شرکت در نمایشگاه بینالمللی ورزش ۲۰۰۸... به این ورزش بیشتر شده و علاقهمندان بسیاری شروع به تمرین کردهاند. هم چنین گروه رها برای آشنا شدن مخاطبان و مسیولین فدراسیون آمادگی جسمانی با این ورزش به دعوت رییس کمیته ایروبیک حرفهای و مهارتی در مراسم افتتاحیه اولین دوره مسابقه ایروبیک حرفهای کشور (۲۵ آبان ۱۳۸۵) در ورزشگاه شهید چمران به ایفای نقش پرداختند. از زمستان ۱۳۸۹ گروه رها اقدام به برگزاری همایش های درون باشگاهی بین باشگاه های رها در تهران و کرج کرده است که به طور منظم هر فصل با حضور یک تیم مهمان صورت میگیرد.