علی بن موسی یا رضا (زادهی جمعه، یا پنج شنبه ۱۱ذیالحجه یا ذیقعده یا ربیع الاول سال ۱۵۳ یا ۱۴۸ هجری در شهر مدینه[نیازمند منبع]) هشتمین امام شیعیان است. پدر او موسی بن جعفر هفتمین امام شیعیان و مادرش طبق روایات مختلف نامها، کنیهها و لقبهای ام البنین، نجمه، سکن و تکتم را دارد. هشتمین پیشوای دینی شیعیان دوازدهامامی است که توسط مامون الرشید خلیفهٔ عباسی به مرو خوانده و توسط خلیفه در توس مسموم و شهید شد.
مقبره وی در شهر مشهد قرار دارد و سالانه مورد بازدید میلیونها مسلمان شیعه از ایران، عراق و دیگر کشورها قرار میگیرد.
القاب و کنایات رضا
کنیهها: ابوالحسن و ابوعلی
لقبها: رضا، صابر، زکی، ولی، فاضل، وفی، صدیق، رضی، سراج الله، نورالهدی، قره عین المؤمنین، مکیده الملحدین، کفوالملک، کافی الخلق، رب السریر، و رئاب التدبیر،شمس توس،خورشید ولایت
دوران زندگی
او ۲۴ سال وچند ماه را با پدرش به سر برد. ولی مطابق آنچه گفته شد، عمر او در روز درگذشت پدرش ۳۵ سال یا ۲۹ سال و دو ماه بوده و پس از مرگ پدرش چنانکه در مطالب السئول نیز آمده، ۲۵ سال زیستهاست و مدت امامت او حدود ۲۰ سال طول کشید، که ۱۷ سال آن در مدینه و سه سال آخر آن در خراسان گذشت. رضا در مدینه، پس از مرگ پدر، امامت بر مردم را بر عهده گرفت، و به رسیدگی امور پرداخت، شاگردان پدر را به دور خودش جمع کرد، و به تدریس و تکمیل حوزه علمیه جدش، رییس مذهب شیعه جعفر صادق پرداخت. در طول این مدت، او در دنباله حکومت هارون الرشید را که ده سال و بیست و پنج روز بود زیست. سپس امین از سلطنت خلع شد و عمویش ابراهیم بن مهدی برای مدت بیست و چهار روز به سلطنت نشست. آنگاه دوباره امین بر علیه او شورش کرد و برای وی از مردم بیعت گرفته شد. یکسال و هفت ماه حکومت کرد ولی به دست طاهر بن حسین کشته شد. سپس عبد الله بن هارون، مامون، به خلافت تکیه زد و بیست سال حکومت کرد. در زمان حکومت مامون، آن گونه که در کتب معتبر شیعه آوردهاند او که علاقه مردم ایران به امامان شیعه را میدید تصمیم گرفت رضا را مجبور کند تا از مدینه به خراسان بیاید و او را به عنوان ولیعهد و جانشین خود معرفی کند و چنان چه شیخ مفید در کتاب مسار الشیعه آوردهاست روز اول ماه رمضان روز بیعت به ولایت عهدی رضا توسط مامون است، تا با این روش بتواند در بین مردم محبوبیت قابل ملاحظهای پیدا کند و درضمن تصمیم داشت تا رضا را نزد خود بیاورد و کارهای او را تحت نظارت کامل خود قرار دهد.