هوشنگ ابتهاج در سال 1306 در رشت به دنیا آمد. از جوانی در هر دو شاخه‌ی شعر قدیم و شعر نیمایی طبع‌آزمایی کرده و در هر دو زمینه آثار موفق و خوبی آفریده است. ابتهاج از مطرح‌ترین و بهترین غزل سرایان معاصر است. او، با بهره‌گیری بجا و بهنجار از سبک عراقی، توانسته است نام خود را در کنار غزل‌سرایان بنام ایران ماندگار کند.سایه در سال 1325 مجموعه‌ی «نخستین نغمه‌ها» را، که شامل اشعاری به شیوه‌ی کهن است، منتشر کرد. «سراب» نخستین مجموعه‌ی او به اسلوب جدید است، اما قالب همان چهارپاره است با مضمونی از نوع تغزل و بیان احساسات و عواطف فردی؛ عواطفی واقعی و طبیعی. مجموعه‌ی «سیاه مشق»، با آنکه پس از «سراب» منتشر شد، شعرهای سالهای 25 تا 29 شاعر را دربرمی‌گیرد. در این مجموعه، سایه تعدادی از غزلهای خود را چاپ کرد و توانایی خویش را در سرودن غزل نشان داد تا آنجا که می‌توان گفت تعدادی از غزلهای او از بهترین غزلهای این دوران به شمار می‌رود. سایه در مجموعه‌های بعدی، اشعار عاشقانه را رها کرد و با مردم همگام شد. مجموعه‌ی «شبگیر» پاسخ‌گوی این اندیشه‌ی تازه‌ی اوست که در این رابطه اشعار اجتماعی باارزشی پدید می‌آورد. مجموعه‌ی «چند برگ از یلدا» راه روشن و تازه‌ای در شعر معاصر گشود.غلامحسین یوسفی درباره‌ی شعر سایه می‌گوید: «در غزل فارسی معاصر، شعرهای سایه (هوشنگ ابتهاج) در شمار آثار خوب و خواندنی است. مضامین گیرا و دلکش، تشبیهات و استعارات و صور خیال بدیع، زبان روان و موزون و خوش‌ترکیب و هماهنگ با غزل، از ویژگیهای شعر اوست و نیز رنگ اجتماعی ظریف آن یادآور شیوه‌ی دلپذیر حافظ است. از جمله غزلهای برجسته‌ی اوست: دوزخ روح، شبیخون، خونبها، گریه‌ی لیلی، چشمی کنار پنجره‌ی انتظار و نقش دیگر.»اشعار نو او نیز دارای درون‌مایه‌ای تازه و ابتکاری است؛ و چون فصاحت زبان و قوت بیان سایه با این درون‌مایه‌ی ابتکاری همگام شده، نتیجه‌ی مطلوبی به بار آورده است.
وی علاوه بر شاعری موسیقی شناسی برجسته در زمینه موسیقی ایرانی است و مدتی مسئول برنامه گل‌ها در رادیوی ایران بود و تعدادی از غزلهای او توسط خوانندگان ترانه اجرا شده است.
هم اکنون در آلمان زندگی می‌کند. برخی از معروف‌ترین غزل های او با ابیات زیر آغاز شده اند:
- ای عشق همه بهانه از توست/من خامشم این ترانه از توست
- مژده بده، مژده بده، یار پسندید مرا/همدم او گشتم و او برد به خورشید مرا
- در این سرای بی کسی، کسی به در نمی‌زند/ به دشت پرملال غم پرنده پر نمی‌زند
مجموعه اشعار :
1. نخستین نغمه ها رشت 1325
2. سراب صفی علیشاه 1320
3. سیاه مشق امیر کبیر 1332
4. شبگیر زوار 1332
5. زمین برگزیده شعر نیل 1334
6. چند برگ از یلدا تهران 1334
7. یادگار خون سرو توس 1360
8. اینه در اینه برگزیده شعر نشر چشمه 1368
چند شعر از سایه :
در کوچه سار شب
درین سرای بی کسی کسی به در نمی زند
به دشت ملال ما پرنده پر نمی زند
یکی ز شب گرفتگان چراغ بر نمی کند
کسی به کوچه سار شب در سحر نمی زند
نشسته ام در انتظار این غبار بی سوار
دریغ کز شبی چنین سپیده سر نمی زند
گذر گهی ست پر ستم که اندر او به غیر غم
یکی صلای آشنا به رهگذر نمی زند
دل خراب من دگر خراب تر نمی شود
که خنجر غمت ازین خراب تر نمی زند
چه چشم پاسخ است ازین دریچه های بسته ات ؟
برو که هیچ کس ندا به گوش کر نمی زند
نه سایه دارم و نه بر ، بیفکنندم و سزاست
اگر نه بر درخت تر کسی تبر نمی زند
یادگار خون سرو
دلا دیدی که خورشید ازشب سرد
چو آتش سر ز خکستر بر آورد
زمین و آسمان گلرنگ و گلگون
جهان دشت شقایق گشت ازین خون
نگر تا این شب خونین سحر کرد
چه خنجر ها که از دل ها گذر کرد
زهر خون دلی سروی قد افراشت
ز هر سروی تذروی نغمه برداشت
صدای خون در آوز تذرو است
دلا این یادگار خون سرو است
گل زرد
گل زرد و گل زرد و گل زرد
بیا با هم بنالیم از سر درد
عنان تا در کف نامردمان است
ستم با مرد خواهد کرد نامرد