رفتار و گفتار آدمی تأثیر اساسی در سرنوشت انسان دارد همانگونه که رفتار شایسته ممکن است انسان را به بالا‌ترین مرتبه‌ی انسانی برساند امکان دارد انسان در اثر بر‌خورد نا‌درست ارزش و احترام خود را از بین ببرد.
آزار و اذیت دیگران به هر شکل و عنوان که باشد به انسان ضربه می‌زند و نه تنها موجب عذاب اخروی است بلکه دنیا را نیز همچون جهنمی می‌کند که انسان در آن عذاب می‌کشد.
آزار دهندگان همیشه مورد نفرت و دشنام مردم هستند کسی به آنها علاقه‌مند نیست. از نظر خداوند انسان مردم‌آزار، گناه بزرگی را به دوش می‌کشد.
مردم‌آزاری مورد نکوهش شدید اسلام است و روایات در مذمت انسانهایی که دیگران را اذیت می‌کنند بسیار است.
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در این باره می‌فرماید:
هر کس مؤمنی را بیازارد، پس بی‌گمان مرا اذیت کرده، هر کس مرا برنجاند گویا خدا را آزار رسانده است و هر کس خدا را اذیت کند چنانکه در تورات و انجیل و زبور و قرآن آمده از رحمت خداوند به دور است . آزار و اذیت دیگران شکل خاصی ندارد بلکه هر عملی یا سخنی که بی‌جهت موجب ناراحتی دیگران شود، مردم آزاری است و بدبختی دنیا و عقاب آخرت را به همراه دارد.
در اینجا به مواردی از آن اشاره می‌کنیم:
ایجاد مزاحمت
امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید:
روز قیامت، منادی صدا می‌کند: کجایند کسانی که دوستان مرا اذیت می‌‌کردند؟ پس عده‌ای بلند می‌شوند که صورتها‌یشان گوشت ندارد گفته می‌شود اینها کسانی هستند که مؤمنین را اذیت کردند و با آنان دشمنی و عناد ورزیدند و آنان را به خاطر دینشان به زحمت افکندند سپس امر می‌شود تا آنان را به جهنم ببرند .
عیب‌جویی
یکی از اموری که باعث آزار مردم می‌شود عیب‌جویی است
علی علیه‌السلام می‌فرماید:
کسی که دنبال عیوب پنهان دیگران باشد خداوند او را از دوستی دلها محروم می‌کند.
بدون شک هر انسانی دارای لغزشهایی است که از ذکر و بیان آن برای دیگری ناراحت می‌شود با این حال آیا شایسته است که عیوب دیگران را نقل کند؟ آیا بهتر نیست این اهتمامی که به پی‌جویی و دنبال کردن لغزشهای دیگران دارد صرف اصلاح و بر‌طرف کردن عیوب خویش نماید؟
تحقیر و اهانت
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله در رابطه با تحقیر و اهانت مؤمنان می‌فرماید:
خداوند تبارک و تعالی فرمود: هر کس به یکی از دوستان من اهانت کند به جنگ با من کمین کرده است و من از هر چیز بیشتر به کمک دوستانم می‌شتابم.
مسخره کردن
قرآن کریم می‌فرماید:
ای مؤمنان نباید گروهی از شما گروهی دیگر را مسخره کند چه بسا آنها بهتر از شما (مسخره کنندگان) باشند.
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود:
روز قیامت یکی از در‌های بهشت را به روی کسی که دیگری مسخره کرده باز می‌کنند و می‌گویند بیا داخل شو، او هم می‌آید تا نزدیک در می‌رسد آن در به روی او بسته می‌شود و به او می‌گویند از آن در داخل شو، با سختی و ناراحتی به طرف آن در می‌رود تا نزدیک می‌شود آن در هم به رویش بسته می‌شود، آنقدر این کار تکرار می‌شود که دیگر هر چه به او می‌گویند بیا از این در داخل شو، نمی‌رود. ~~
نتایج زیان بار آزار و اذیت دیگران
نتیجه العلما حاج میرزا اسماعیل فرمودند:یکی ازفقای اهل تبریز که برادر مشهدی حسین ساعت ساز تبریزی که در صحن و سرای حایر آقا ابی عبد الله الحسین علیه السلام بود و در یکی از حجرات آن ساعت سازی می کرد و از اعتبار خوبی هم در این باب برخوردار بود،مبتلا به فلج شد و مدتی هم معالجه کرد ولی نتیجه ای نگرفت و دیگر به دکتر ها مراجعه نکرد و از سلامتی مایوس شد .مردم او را سرزنش می کردند که چرا به دنبال معالجه خود نیستی با این که این مرض قابل معالجه است و احتمال بهبودی دارد .
گفت من از خوب شدن مرض خود مایوس هستم.پرسیدند چرا؟گفت من در این حجره ساعت سازی می کردم و این کبوتر ها خیلی به حجره می آمدند و اسباب و اثاثیه مرا می شکسنتد و مرا اذیت می کردند.یک روز با خودم فکر کردم که این کبوترها بدون صاحب هستند و احتمالا صحرایی هستند و صید کردن آن ها جایز است ،روزی یک جفت از آن ها را می گرفتم و با عیال و اهل بیتم می خوردم،و این کار برای من دو سود داشت:یکی این که گوشت رایگان می خوردم و دوم این که اذیت آن ها کمتر میشد،خلاصه روزی دو کبوتر را صید می کردم و از گوشت آن ها استفاده می کردم مدت ها این کار را انجام می دادم.یک شب در عالم خواب آقا سید الشهدا را زیارت نمودم که ناراحت به من نگاه کرده و فرمود:این کبوترها از تو شکایت دارند،آن ها را اذیت نکن.تا این حرف را شنیدم ترسیدم و هراسان از خواب برخواستم و از کرده خود پشیمان بودم و توبه کردم و مدتی دست از شکار کبوترها کشیدم.
بعد از مدتی که گذشت هوای نفس من را وسوسه کرد که به خواب اعتباری نسیت و صید کبوتر هم که شرعا حلال است خلاصه دوباره شروع کردم به صید آن ها و مدتی از صید آن ها لذت می بردم.باز یک شب دیگر عزیز زهرا را در خواب دیدم که تندتر از دفعه قبل به من نگاه کرد و فرمود:این کبوترها به من پناه آورده اند!! مگر نگفتم آن ها را اذیت نکن؟باز ترسان از خواب بیدار شدم و از این کارم توبه کردم.
دوباره بعد از مدتی نفس اماره در مقام وسوسه برآمد که این خواب بوده و معلوم نیست که صحیح باشد و ما هم مجاورین در خانه آن حضرت هستیم و پناه به او آورده ایم،چطور می شود که کبوتر صحرایی را از ما منع کند و ما را به جهت اذیت این کبوترها اذیت کنند.باز به عمل سابق برگشتم و دامی گذاشتم و دوباره مشغول صید شدم تا این که به این بلا مبتلا شدم
دوستان خوب من:اذیت کبوترها کار خوبی نبود و شخص به بلا مبتلا شد حال اذیت یک مومن چگونه خواهد بود؟؟؟؟
امام حسین علیه السلام می فرماید :ای پسرم بپرهیز از ستم به کسی که در مقابله با تو یاوری جزء خدا ندارد.