بیمه شخص ثالث
بیمه شخص ثالث یکی از بیمه های مسئولیت است و با آنکه بیمه های بازرگانی عموماً اختیاری هستند اما بنا به قانون مصوب 26/9/1347 و برای هماهنگی با سیستمهای حمایتی در جهان ، این بیمه اجباری شد .
به موجب ماده یک قانون شخص ثالث ، کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و انواع یدک و تیلر متصل به وسایل مزبور و قطارهای راه آهن – اعم از اینکه اشخاص حقوقی باشند – مسئول جبران خسارتهای بدنی و مالی ای هستند که در اثر حوادث وسایل نقلیه مزبور و یا محمولات آنها به اشخاص وارد شود و نیز مکلفند مسئولیت خود را از این جهت نزد یکی از شرکتهای بیمه داخلی بیمه نمایند .
بیمه شخص ثالث یک بیمه مسئولیت است به این صورت که مسئولیت راننده را در مقابل اشخاص دیگر بیمه می کند . حال چرا می گویند شخص ثالث ؟ علتش آن است که اصولاًٌ در بیمه همواره دو طرف بیمه گر و بیمه گذار را داریم در حالیکه در اینجا شخص دیگری وارد می شود که به بیمه گر است و نه بیمه گر است و نه بیمه گذار و اگر خسارتی به او وارد شد ، زیان وارده جبران می شود ، لذا می شود طرف سوم و ثالث . اصطلاح شخص ثالث تنها مربوط به افراد نمی شود و اگر اتومبیل بیمه شده با اتومبیل و یا شئ دیگر نیز برخورد کند و به آن خسارت بزند ، آن خسارت نیز از طریق شخص ثالث قابل جبران است . در واقع عنوان شخص ثالث در اینجا به طرف سوم قضیه ( که نه بیمه گر است و نه بیمه گذار ) اطلاق می شود .
o بیمه حوادث سرنشین
بیمه حوادث سرنشین همانند بیمه بدنه ، جزء بیمه های اختیاری است . مزیت عمده بیمه حوادث سرنشین در مورد راننده یا افرادی است که شخص ثالث محسوب نمی شوند اما در حادثه اتومبیل دچار زیان و خسارت می شوند . این افراد که از طریق بیمه شخص ثالث نمی توانند غرامت و هزینه های پزشکی دریافت کنند ، از طریق بیمه حوادث سرنشین می توانند این مشکل را حل نمایند و غرامت دریافت کنند و هزینه های پزشکی خود را نیز از شرکت بیمه دریافت دارند .
تعریف سرنشین :
سرنشین شخصی است که در زمان حادثه داخل اتومبیل بیمه شده باشد ، اعم از اینکه اتومبیل در حال حرکت باشد و یا در حال توقف . سرنشین وسیله نقلیه به معنی عام شامل راننده ، کمک راننده و مسافر وسیله نقلیه است .
بیمه نامه مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه زمینی ( شخص ثالث ) معمولاًٌ همراه بیمه حوادث سرنشین و راننده صادر می شود و علت آن هم همانطور که ذکر شد ، پوشش بیمه ای استثنائات بیمه شخص ثالث توسط بیمه حوادث سرنشین است . در واقع با این بیمه نامه کلیه اشخاص ثالث و همچنین سرنشینان اتومبیل بیمه هستند .
خطرات اصلی مورد پوشش
در بیمه مسئولیت مدنی دارندگان وسیله نقلیه دو نوع پوشش جانی و مالی وجود دارد. در واقع حداقلی که در قانون برای این بیمه تعیین گشته است تعهد اصلی بیمه گر است که بیمه اجباری نیز نامیده می شود .
پوشش جانی حداکثر خسارتی است که در صورت بروز حادثه جانی برای شخص ثالث خسارت دیده پرداخت می گردد . پوشش مالی حداکثر خسارتی است که در صورت بروز حادثه مالی برای شخص ثالث خسارت دیده پرداخت می گردد . خسارتهای وارد به اشخاص ناشی از تصادف ، سقوط ، آتش سوزی یا انفجار وسیله نقلیه ای که دارای بیمه شخص ثالث است و نیز خسارتهایی که از محمولات وسیله نقلیه مذکور به اشخاص ثالث وارد می شود .
1- خسارتهای وارده به سرنشین غیر قانونی وسایل نقلیه .
2- خسارتهای وارد به بیمه گذار یا کالاها ، اموال ، اجناس ، ساختمانها و وسایل نقلیه تحت مالکیت یا تصرف بیمه گذار .
3- خسارت های وارد شده به محمولات وسایل نقلیه مورد بیمه .
4- خسارت های وارد شده به اشخاص ثالث در هنگام بارگیری یا باراندازی محمولات وسایل نقلیه مورد بیمه .
5- خسارت های ناشی از خطرات اجتناب ناپذیر نظیر جنگ ، سیل و زلزله .
6- خسارت های مستقیم یا غیر مستقیم ناشی از تشعشعات اتمی و رادیو اکتیو .
7- خسارت های ناشی از محکومیت جزایی و پرداخت جرایم .
8- خسارت های ناشی از حوادث که در خارج از کشور اتفاق می افتد .
خطرات اصلی بیمه حوادث سرنشین
o خطرات مورد تعهد :
چنانچه سرنشین وسیله نقلیه شده در اثر حوادث مشمول بیمه جان خود را از دست داده یا مصدوم و مجروح گردد ، بیمه گر مبلغی بعنوان غرامت به بازماندگان بیمه شده ( در صورت فوت ) یا خود وی می پردازد . همچنین پرداخت هزینه های پزشکی افراد مصدوم به عهده شرکت بیمه است .
o خطرات خارج از تعهد :
1- بکار بردن وسیله نقلیه در مسابقات شرط بندی و آزمایشهای فنی و رانندگی .
2- حریق در اثر سوخت گیری اتومبیل .
3- خسارت های ناشی از خطرات اجتناب ناپذیر نظیر سیل ، زلزله ، جنگ ، انقلاب و غیره .
4- تشعشعات هسته ای و رادیو اکتیویته .
خطرات اضافی مورد پوشش
در بیمه مسئولیت مدنی دارندگان وسیله نقلیه همان پوشش های اصلی می تواند با افزایش سقف پوشش های جانی و مالی از حد بیمه اجباری به پوشش اضافی تبدیل گردد . مقادیر پوشش های جانی و مالی اضافی ازحد بیمه اجباری به بالا می باشند .
بیمه حوادث سرنشین و راننده :
این پوشش خطر حادثه و فوت برای راننده وسیله نقلیه و سرنشینان را که مشمول تعریف ثالث زیان دیده قرار نمی گیرد ، پوشش می دهد تأمین بیمه گر ، جبران هزینه های بیمارستان ، غرامت از کار افتادگی ، غرامت فوت راننده یا سرنشینان در مقابل حوادثی مانند آتش سوزی وسیله نقلیه واژگون شدن و برخورد با اشیای ثابت است .
از این پس در ایران شرایط بیمهنامه شخص ثالث بر اساس عملکرد رانندگان خودرو تعیین میشود
« با تصویب لایحه جدید بیمه شخص ثالث، نرخ و شرایط بیمه نامه شخص ثالث بر اساس عملکرد رانندگان خودرو تعیین میشود و رانندهای که سوابق رانندگی او بیشتر و تخلفات رانندگی او کمتر باشد حق بیمهاش نیز کمتر خواهد بود.»
در حال حاضر در کشور ما خودرو بیمه میشود و اطلاعاتی که در سیستمهای شبکه بیمه ثبت میشود، مربوط به ماشین است، اما همه میدانیم که راننده موجب تصادفات میشود. در آییننامه جدید که مرتبا مورد بحث قرار میگیرد، بیمه نامه باید به نام افراد صادر شود نه به نام ماشین .
با این کار افراد شناسایی میشوند در صورتی که در طول سال خسارتهایی به شرکتهای بیمه وارد نکرده باشند، از تخفیف بهرهمند شده و در غیر این صورت حق بیمه را با توجه به خسارتهای بیمه میپردازند
در حال حاضر همه بطور یکسان حق بیمه شخص ثالث را میپردازنداید این بدات معنی است که رانندگان بیخطر تاوان افراد پرخطر را میپردازند.
در حال حاضر بیش از 25 درصد خودروها نسبت به پرداخت بیمه اجباری شخص ثالث اقدام نکردهاند اید در حالی است که هر سال در ماه مبارک رمضان و عید فطر بحث زندانیهایی مطرح میشود که به خاطر نداشتن توانایی در پرداخت دیه، گرفتار زندان هستند. اگر این افراد قانون بیمه شخص ثالث را کاملا رعایت میکردند، درگیر زندان نبودند.
کنترل و نظارت دقیقنیروی انتظامی بر بیمه شخص ثالث بر کاهش آمار زندانیان مالی که اکثرا زندانیان تصادفی منجر به فوت هستند، مؤثر است و اگر راهنمایی و رانندگی خودروها را از نظر دارا بودن این بیمه نامه کنترل و نظارت کند و اجازه تردد به هیچ ماشینی را بدون این مجوز ندهد، دیگر شاهد زندان رفتن فرد بر اثر نپرداختن دیه نخواهیم بود.