اقتصاد و بهداشت هر دو به گونه های وسیع و جامع، رفتار های ما را تحت تاثیر قرار می دهند . به عبارت بهتر هر رفتار و کن ش یا واکنشی که از انسان سر می زند با صفات اقتصادی و بهداشتی یا غیر اقتصادی و غیر بهداشتی قابل توصیف است . این ویژگی سلطه مشترک آن ها را در حوزه های مختلف رفتار فردی و جمع ی تبیین می کند. این دو از یک ویژگی مشترک دیگر نیز برخوردارند که از آن به عنوان "پیشگیری" یاد می کنیم . در معنایی محدودتر بهداشت پیشگیری از بیماری و اقتصاد، پیشگیری از اتلاف منابع، تعریف می شود . با این اوصاف
در اقتصاد بهداشت عرصه های زیر مورد بحث قرار می گیرند :
• ابعاد اقتصادی خدمات بهداشتی
• تفاوت های بازار خدمات بهداشتی با بازار کالا
• تحلیل هزینه ها و طبقه بندی آن ها
• تخصیص هزینه در مراکز فعالیت
• سیاستگذاری و برنامه ریزی برای واحدهای بهداشتی درمانی
• ارزشیابی واحدها و خدمات درمانی و بهداشتی
• برابری و کیفیت در عرصه خدمات بهداشتی درمانی
• شیوه های پرداخت حقوق و دستمزد
• قیمت گذاری و تعرفه خدمات بهداشتی درمانی
• نقش دولت در ساختار خدمات بهداشتی درمانی
• توسعه اقتصادی، توسعه بهداشتی
• بیمه و اشکال متعدد و متنوع آن
• اقتصاد عفونت بیمارستانی
• ارزیابی اقتصادی پروژه های بهداشتی درمانی
(Witter ، Feldstein ، Folland • و . . . (رجوع شود به کتاب های در حقیقت اقتصاد بهداشت بیش از آنکه به عنوان یک بحث و یا موضوع مطرح شود، به عنوان یک رویکرد مطرح است و لذا هر عرصه ای از خدمات بهداشتی درمانی را در چارچوب مفاهیم و اصول اقتصادی می تواند تحت پوشش قرار دهد.
اقتصاد و سیاستگذاری در بهداشت
چنانچه موضوع اقتصاد بهداشت را به دو ع رصه وسیع بهداشت و درمان تقسیم کنیم، برای سیاستگذاری دقیق تر و کارآمدتر باید به تفاوت های این د و عرصه توجه داشته باشیم . البته این نکته را باید همواره به خاطر داشته باشیم که تفکیک بهداشت از درمان یک امر واقعی و عینی نیست و صرفا به جهت مطالعه دقیق تر پدیده ها و مسایل مرتبط، این جداسازی صورت می گیرد . به عبارت بهتر محدودیت منابع در همه عرصه ها و بالاخص د ر عرصه بهداشت و درمان ما را ناچار از انتخاب و سرمایه گذاری در عرصه های بخصوصی می نماید که چنانچه با مطالعه و درایت کافی صورت گیرد می تواند بهره وری قابل ملاحظه ا ی داشته باشد . در این رابطه چند سوال استراتژیک مطرح است که عمدتا ناظر به سیاستگذاری و تعیین اول ویت هاست. در تخصیص مبلغ مشخصی از اعتبارات یا سهم مشخصی از تولید ناخالص ملّی، فعالیت های کدام عرصه (بهداشت یا درمان ) برای ما مهم تر است ؟ بهداشت معمولا با پیشگیری از بروز بیماری ها، با تکنولوژی ساده و ارزان، با دولتی و جمعی بودن آن، و با تاثیرات آن در دراز مدت تعریف می شود در حالی که درمان با متوقف نمودن پیشرفت بیماری، با تکنولوژی گران و پیچیده،می شود .
تکیه بر استفاده از نیروی انسانی یا تکنولوژی پیچیده و مبتنی بر سرمایه سنگین نیز یک ی دیگر از سوالات استراتژیک است . این که چه چیز (چه نوع خدمت یا خدمات ) برای چه کسانی (کدام گروه یا جمعیت ) و با چه روشی و بوسیله چه کسانی تولید شود سوالات عمده ای است که به لحاظ اقتصادی، سیاستگذاران باید به آن ها و اثر بخشی (Equity) ب عد از مساله تولید، مساله برابری در دسترسی .(Normandic, توجه کنند ( 1997م طرح است . با عنایت به این که برخورداری از سلامت یک حق انسانی است و در عین حال (Effectiveness)منابع محدود برای تامین سلامت هم ه افراد وجود دارد لذا عرصه اقتصاد بهداشت عرصه جدال یک ارزش انسانی تلقی می شود. (Effectiveness) و یک ارزش اقتصادی (Equity)در بسیاری از موارد صرف هزینه های کلان و سرمایه گذاری بیشتر در عرصه خدمات بهداشتی درمانی، به اشتباه به تامین برابری در دسترس تعبیر می شود. صرف هزینه های سنگین سرانه برای خدمات بهداشتی همیشه به معنی بالا بودن میزان بازده و اثر بخشی برنامه نمی باشد . ایالات متحده بالاترین سرانه بهداشتی در دنیا از شاخص های بهداشتی چندان ،(OECD) را به خود اختصاص می دهد اما در مقایسه با دیگر کشور های پیشرفته مطلوبی برخوردار نیست و امارات عربی متحده با درآمد سرانه ای حدود 40 برابر در آمد سر انه سریلانکا، از امید به زندگی یکسانی با این کشور برخوردار است (پازوکی، 1378 )، برابری نیز صرفا با بیمه اجباری یا ساخت بیمارستان های مدرن و مجهز متجلّی نمی شود . بلکه در تخصیص م نابع براساس نیاز، در تولید و توزیع خدمات بر (Witter, اساس یافته های اپیدمیولوژیک و کی فیت نسبتا یکسان خدمات در مناطق مختلف تعریف می شود