مقدمه :
هنگام ورزش، عضلات انرژی مصرف می کنند. این انرژی از طریق فرآیند های هوازی یا غیرهوازی فراهم شود. انرژی غیرهوازی در اثر شکسته شدن از «آدنوزین تری فسفات» (ATP) حاصل می شود. ترکیب شیمیایی (ATP) یا به صورت ذخیره در عضلات موجود است، یا در اثر تجریه «کراتین فسفات» ایجاد می شود و یا از طریق تغییر شکل کربوئیدراتها به «پیروات» که منجر به تولید «اسید لاکتیک» نیز می شود، بدست می آید.
انرژی هوازی با استفاده از اکسیژنی که از خون گرفته می شود، در بخش ویژه ای در سلول عضلانی به نام «میتوکندری» تولید می شود.
در ورزش فوتبال شکلهای گوناگونی از تمرین و فعالیت توسط بازیکنان به نمایش گذاشته می شود. شدت فعالیت د راندک زمانی تغییر می کند و دامنه فعالیت از حالت ایستاده تا دویدن حداکثر متغیر است. بنابراین بازیکنان فوتبال گذشته از اینکه باید از قابلیت بسیار بالا تمرین، با بازده توانی بیشتر برخوردار باشند. باید بتواند فعالیت را در مدت زمان طولانی( استقامت) نیز انجام دهند
تعریف موقعیت و شرایط :
قبل از هر چیز بهتر است بدانیم «تأثیر داشتن» چیست؟ تأثیر داشتن، لفظی است که معنای گوناگونی را شامل می شود. همانگونه که در شکل می بینید، نمایش در بازی فوتبال بدین معناست که آمادگی فیزیکی بازیکن و مهارتهای ورزشی او که در فوتبال مورد نیاز است، بکار برده شود. آمادگی فیزیکی بهتر و مهارتهای ورزشی بالاتر باعث ایجاد نمایش مطلوبتر خواهد شد.
نتیجتاً گسترش دادن و اجرا نمودن توانایی های پتانسیل بازیکنان، هدف و مقصود کسب شرایط مطلوبتر است و عملاٌ نیازمند متدها و روشهای آموزشی، برنامه ریزی و مدیریت است و بدین طریق توانائیهای پتانسیل فردی را گسترش داده و سبب می شود تا هر چه بهتر آن را در بازی فوتبال پیاده نمایند.
شکل 2 ، وظیفه و مسئولیت در موقعیتها و چگونگی حصول آن را نمایش می دهد. ابتدا شما شرایط دلخواه را با توجه به شرایط فعلی پایه ریزی می نمایید. شرایط دلخواه، موقعیت بازیکن در آینده می باشد که می بایست با توجه به شرایط فعلی وی و یا مراحل آن تا به امروز در نظر گرفته شود. در اینگونه مواقع تفاوتهای بین شرایط فعلی و نوع دلخواه آن وجود دارد. از این تفاوتها تحت عنوان «فاصله» یاد می کنیم. این فاصله می بایست توسط امور دیگری حذف گردد. بنابراین :
1 – شرایط فعلی
2 – شرایط دلخواه
3 – فاصله
4 – زمان ، چهار فاکتوردر تأثیر گذاری هستند.
شکل زیر چرخه فصول تمرین و آموزش را در طول سال نشان می دهد . در اکثر اوقات فصول تمرین در طول دوره سال خواهد چرخید. مسابقات لیک و تورنمنت ها در طول فصل پایه ریزی می شود. مربیان می بایست بازیکنان خود را در طول دوره پیش از فصل برای رقابتهای دوره آماده نمایند.
شکل شماره 4، اشاره دارد که چگونه می توان برنامه ریزی برای موقعیتها و شرایط آینده نمود. به منظور پایه ریزی این امر، توصیه می کنم که برنامه روزانه ، هفتگی ، فصلی و سالانه داشته باشید.
(تصاویر و نمودار در فایل اصلی موجود است)
مراحل انجام کار:
1 – پایه ریزی و تشکیل سازمان و اجزای مربوطه
2 – آموزش
3 – برنامه ریزی
4 – تکمیل کردن و اجرا نمودن
5 – نگهداری و ثبت
6 – تفسیر و ارزیابی نتایج
7 – دستورالعمل
اولین مرحله ای که می بایست صورت پذیرد، پایه ریزی و تشکیل اجزای امور شامل مربی تیم، مربی بدنسازی، تمرین دهنده، فیزیوتراپیست و پزشک و مسئول تدارکات برای نمونه است.
در دومین مرحله شما می بایست درباره معانی و روشهای آموزش موقعیت از جنبه های پزشکی و علمی به بازیکنان توضیح دهید. مرحله سوم برنامه ریزی است، می بایست به طور هفتگیَ، فصلی و سالانه برنامه آموزشی خود را به منظور تشکیل یک آموزش سازمان یافته طرح ریزی نمائید. در مرحله چهارم می توانید آن را اجرا نمائید. یادداشت وگزارش برای اجرای مدیریت در تمرینات و ثبت تاثیر و کارآیی تمرینات برای یک بازیکن بسیار مهم است. مرحله بعدی ارزیابی نتایج آموزش است. بهبود زمان و کیفیت می بایست در هنگام بیان نتایج در نظر گرفته شود.
مرحله نهایی بسیار مهم است . زیرا تمرینات را بسیار تأثیرگذارتر می نماید. بعد از ارزیابی نتایج، تمرینات می بایست تغییر داده شده یا بر پایه اطلاعات بدست آمده دوباره طرح ریزی گردد.
تشریح سیستمهای بازی و تاکتیک ها
از مهمترین تاکتیکهای رایج در جهان فوتبال، بهره گیری از سیستمهای مناسب و پیشرفته توسط مربیان و برای هر سابقه است. برای اجرای درست و بجای هر سیستم از بازی فوتبال، مربی باید از تمامی ویژگیهای بازیکنان آگاه بوده، سپس مناسب ترین سیستم را برای پیروزی تیم خود، طراحی نماید.
مثال – مربی با شناخت از توانائی های مدافعین وس تیم خود یقین دارد که آنها قادر نخواهند بود دو مهاجم وسط تیم حریف را که دارای فیزیک بدنی بالا، قدرت سرزنی خوب و سرعت زیاد می باشند، خنثی نمایند. در اینصورت لازم است قبل از مسابقه و ضمن تمرین ویژه ، آگاهی لازم را به تمامی بازیکنان ، بدهد تا آنها نسبت به این مورد هوشیارتر باشند.
مطالعه و بررسی در تمرینات عملی، انجام مسابقات گوناگون و آزمایشهای متعدد و نتایج حاصله، می تواند دانش و آگاهی مربیان را بالا برده تا جائی که قادر باشند با شناخت کامل از کیفیات و توانائیهای تیم خود وتیم حریف، از ابتکارات تازه ای سود برده و با این کار به اعتبار و ارزش خود بیفراید.
فاکتورهای دیگری که می تواند در نتیجه بخشی سیستم ها موثر باشد باید از : زمین مسابقه، تماشاگران، داوران ، منطقه جغرافیایی انگیزه مدیر باشگاه و یا سرمایه گذاران برای کسب موفقیت ، نام برد که قابل توجه و مهم است.
سیستم ها و تاکتیک ها:
1– انتخاب هر یک از سیستمهای بازی توسط مربی، نحوه دید، درایت و آگاهی از تاکتیک تیم خود و تیم مقابل را می رساند.
2– انتخاب سیستمهای بازی: نشانگر چگونگی استفاده از وسعت زمین و در کلیه مناطق زمین می باشد.
3– بهره گیری از سیستمها : چنانچه درست انتخاب شود سبب موفقیت، و اگر نادرست انتخاب شود، سبب عدم موفقیت می شود.
4– شرایط آمادگی بازیکنان : زمین ، آب و هوا ، شدت باد ، نوع توپ و حتی داور مسابقه در انتخاب سیستم بازی، که بخشی از تاکتیک تیم می باشد، کاملاٌ فرق خواهد داشت.
5– انتخاب سیستم های بازی : همان استراتژی تیم در مسابقات می باشد.
6– انتخاب هر یک از سیستمها، بخش مهمی از شناخت توانائی ها و قابلیت های بازیکنان می باشد.
بازگشت به فوتبال تهاجمی
در جام جهانی 1994 جشن و شادی بخاطر بازیهای تهاجمی بود. زیرا نمایش های مأیوس کننده ای که در ایتالیا 1990 دیده شد، در این مسابقات هرگز دیده نشد. یکی از دلایل اصلی این تحول، قانون جدید فیفا در مورد تکل از پشت بود. این قانون به مهاجمان اجازه داد تا با آزادی و اطمینان بیشتر بازی کنند. زیرا مدافعین خشن بدین شکل مجازات می شوند.
در روشهای تاکتیکی بجای آرایش 2-5- 3 که بیشتر در ایتالیا 90 دیده شد،
تاکتیک 2-4-4 برگزیده شد. این سیستم توسط برزیل تکمیل شد و آنان توانستند برای چهارمین بار جام جهانی را تصاحب نمایند. جام جهانی 94 بدین خاطر مهم بود که تا حدی پایان کار سوئیس و یا هافبک بازیساز بود. وظیفه جدید در یک تیم به یک گلر بازیساز با پا، مدافعین کنار نفوذی و مهاجمی که با استفاده از خصوصیات و شخصیت فردی قادر است تا در هر لحظه نتیجه بازی را تغییر دهد، سپرده شد.
جام جهانی 1994 یکی از بزرگترین نمایشها بود. گلهای بیشتری به ثمر رسید که مهمترین دلیل برای این امر، تغییر قانون توسط فیفا، حمایت بیشتر از بازیکنان مهاجم و جرایم بیشتر برای مدافعین خشن بود.
در مورد خیلی مهم در فوتبال عبارتند از اینکه هر بازیکن برای تیم کار کند و توجه خود را متمرکز کند.