اهداف برنامه ریزی :
ریاضیات باید به آماده سازی دانش آموزان هم برای مطالعه درسهای دیگر و هم در این که از عهده خواستها و مسایل ریاضی ای که احتمالا" بیرون مدرسه مواجه می شوند بر آیند کمک کند . بنابر این انگیزش دانش آموزان برای آموختن ریاضیات وابسته به دو جنبه است :
الف - سودمندی ب - لذت
آموزش ریاضیات همچون وسیله ای برای حائز شدن شرایط (( ورود )) کسب صلاحیت های لازم . و راه پیدا کردن به بازار شغلی تلقی می شود .
سودمندی باید با هدفهای مستقیم ریاضی گره بخورد : شاگردان باید متقاعد شوند که با دانش و درک ریاضی ، قدرت مطلوب را کسب خواهند کرد . از این لحاظ (( لذت )) نباید فقط برای
دانش آموزان تأمین شود ، این نیز همان اندازه مهم است که برنامه های درسی چنان باشند که آموزگاران را به کسب لذت از کارشان تشویق کنند .
مسأله ترک تحصیل ، طرح برنامه درسی را با مسأله بسیار دشواری روبرو می کند . این که ترک تحصیل در همه مراحل تحصیلی رخ می دهد ، مسأله را دشوارتر می سازد . برنامه درس ریاضیات به طور سنتی با یک فرایند (( از بالا به پایین )) پی ریزی شده است .
محاسبه منافع ترک تحصیلان :
چگونه می توان منافع دانش آموزانی راکه آموزش مدرسه را نابهنگام ترک می کنند در برنامه ریزی آموزشی ریاضیات به حساب آورد ؟
ترک تحصیلها ندیده گرفته شوند :
پیامدها :
1- هیچ تغییری لازم نیست .
2- پی ریزی برنامه درسی که فقط در مقاطع معدود ترک رسمی مدرسه به یک نقطه پایان طبیعی می رسند نسبتا" آسان است .
3- برنامه درسی مراقب آنهایی که به مرحله بعدی آموزش می رسند هست .
4- اتلاف زیادی در منابع انسانی به خاطر کسانی که مدرسه را نابهنگام ترک می کنند وجود دارد .
لاک هیو و همکاران وی ( 1986 ) داده های چند سال از دومین مطالعه ریاضیات در کشور تایلند را به منظور کشف تأثیر کتابهای درسی و عوامل دیگر بر پیشرفت تحصیلی در درس ریاضیات مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند .
نتایج تحلیل نشان داد هر کجا که معلمان در کلاس درس خود از کتابهای درسی برای امر تدریس استفاده کرده بودند ، نمره دانش آموزان آنها در پس آزمون در حدود 5 /0 بیشتر شده بود .
توضیح آنکه این مقدار پیشرفت اگر چه از نظر رقم خیلی کم ( حدود 5 درصد یک انحراف استاندارد ) است . اما تقریبا" برای یک ششم میانگین پیشرفت برای یک سال تحصیلی است .
اولین مطالعه ریاضیات در انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی که
در سال 1964 صورت گرفت . به چنین نتیجه ای دست یافت ( هوسن ، 1967 ) ، از عوامل متعدد و ممکن تعیین کننده وضعیت اقتصادی ، اجتماعی خانواده ، ساده ترین آن یعنی شغل پدر ، باعلم به این که دلیل محکمی برای انتخاب آن وجود ندارد اما به سبب سهولت قابلیت کاربرد آن در همه کشورهای مورد مطالعه به عنوان شاخص اصلی تعیین کننده وضعیت اقتصادی اجتماعی خانواده انتخاب شد .
مفهوم و پیامدهای شکست تحصیلی :
1- مفهوم شکست تحصیلی :
مسئله شکست تحصیلی یکی از مهمترین مسائل آموزش و پرورش به شمار می رود و بسیاری از مربیان و جامعه شناسان و روانشناسان و اقتصاددانان ، بر حسب دیدگاههایی خاص این مسئله را مورد بررسی قرار داده اند و مدیران و مسئولان آموزش ارقام مربوط به شکست تحصیلی را خطرناک و هشدار دهنده توصیف می کنند . زیرا این ارقام را نشان دهنده بازدهی کمی و کیفی نظام آموزش و پرورش می دانند .
در این میان شکست و افت در درس ریاضیات جایگاه خاصی دارد به طوری که چنین به نظر می رسد علت شکست بیشتر دانش آموزان به دلیل شکست درس ریاضیات است .
2- پیامدهای شکست تحصیلی :
1-2- عواقب شکست تحصیلی ( ریاضیات ) :
عواقب و آثار شکست تحصیلی متعدد هستند . بعضی از این آثار شخصیت و رفتار کودک را تغییر می دهند . برخی دیگر موجب می شوند که کودک ترک تحصیل کند و به خیل بیسوادان بپیوندد و بر انجام ناکافی در تحصیل باعث افزایش هزینه تحصیلات و گرانی
آموزش و پرورش می شود .
2-2- نتایج شکست تحصیلی نزد کودک :
پایان سال تحصیلی برای کودکی که تجدید آورده و یا رد شده است لحظه ای بحرانی است . زیرا شکست ، تصوری را که کودک از خود دارد دگرگون می سازد و نیز عقیده دیگران را نسبت به او عوض می کند . این تغییرات در شخصیت در حال تکوین و تشکل کودک که بسیار ظریف و آسیب پذیر است ، آثاری نامطلوب به جای می گذارد . بسیارند دانش آموزان شکست خورده ای که از خانه می گریزند و یابه مواد مخدر پناه می برند . و حتی به خودکشی اقدام می کنند .
3-2- عواقب شکست در خانواده :
برای خانواده ها قبول شکست فرزند شان در درس دردناک است . و بر آن می شوند تا مسئول آن را پیدا کنند . معمولا" یا مدرسه را مسئول می دانند و یا فرزند خود را . در هر حال این واقعه موجب بر هم خوردن تعادل محیط خانوادگی می شود . بسیاری از
خانواده های کم درآمد از ادامه تحصیل فرزند خود نومید می شوند و او را وادار به کار
می کنند و این خود سبب ترک تحصیل می شود .
4-2- بهای شکست تحصیلی :
یک اثر مهم شکست تحصیلی و تکرار پایه تحصیلی ، اثر اقتصادی آن است که به دو صورت جلوه می کند .
1- یکی که شکست می خورد نومید از ادامه تحصیل می شود و به دنیای کار
می پیوندد .
2- شکست و تکرار پایه تحصیلی موجب بالا رفتن هزینه نظام آموزش می شود .
کمبود معلم با صلاحیت و آموزش دیده :
یکی دیگر از عواملی مؤثر در افت تحصیلی ریاضیات دانش آموزان دوره ابتدایی کمبود معلمان با صلاحیت و آموزش دیده می باشد .
اکثر معلمان مدارس ابتدایی با وسایل کمک آموزشی درس ریاضیات آشنایی چندانی ندارند . و آنها که این وسایل را می شناسند چون طریقه استفاده از آن را نمی دانند و عملا" چنین آموزشهایی ندیده اند ، به استفاده از این وسایل چندان رغبتی نشان نمی دهند . این مسأله باید هشداری برای مراکز ضمن خدمت باشد تا با برگزاری دوره های ضمن خدمت در رابطه با شیوه های عملی استفاده از وسایل آموزشی درس ریاضیات و همین شیوه های ساخت وسایل ساده این درس راه را برای استفاده معلمان از وسایل آموزشی ، با رغبت و علاقه هموار سازند . و بدنبال آن زمینه یادگیری همراه با تفکر و فهم دانش آموزان را فراهم کرده به یادگیری دائمی دست پیدا کنند .
همانگونه که در کشورهای دیگر نیز اینچنین گامهایی برای آموزش بهتر برداشته
شده است در ژاپن معلمان راهنما و سرپرستانی که در قلمرو فن آوری آموزشی فعالیت دارند .
نرم افرازهای آموزشی را طراحی می کنند و به آموزگاران آموزش می دهند که چگونگی فعالیتهای آموزشی را طراحی ، اجرا و ارزشیابی کنند .
در کشور مالزی مراکز آموزش ضمن خدمت معلمان بهره گیری از فن آوری آموزشی را در برنامه های آموزشی خود مورد تأکید قرار داده اند .
مقاومت بعضی معلمان در برابر تفکرات جدید و
روش های جدید تدریس :
این قضیه بیشتر به معلمینی بر می گردد که سن آنها گذشته و سابقه ای بیش از بیست سال دارند . و بیشتر بر همان روشهای گذشته که حتی خودشان آموزش دیده اند تأکید دارند .
در تدریس بیشتر از روش سخنرانی بهره می برند و وسایل کمک آموزشی در کلاس درسشان جایی ندارد و حتی گاهی آنها را مخل در امر آموزش می دانند و خیلی به ندرت از وسایل کمک آموزشی استفاده می نمایند .
کلاس درس این معلمان خشک و خشن است . به نظر این معلمان دانش آموزان فرمان برداران محض هستند و فقط باید آنچه را که معلم می گوید انجام دهند و خود هیچ گونه نظری ندهند . بیشتر بر حافظه تأکید دارند و جنبه های عملی و عینی و کاربردی درسها را به دلیل وقت گیر بودن آن کنار می گذارند . طول مدت تدریس این معلمان زیاد و بر عکس یادگیری دانش آموزان کم وضعیف است و معلم و شاگرد هر دو خسته می شوند . بنابه دلایل فوق دانش آموزانی که در کلاس درس اینگونه معلمان حاضر می شوند اکثرشان دچار افت تحصیلی خصوصا" در ریاضیات خواهند شد .
بی توجهی والدین نسبت به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان :
تعدادی از والدین در شهرها و اکثر والدین در روستا به علل مختلف از قبیل علل اقتصادی و معیشتی نسبت به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان خود نقش بی طرف ایفا می کنند و نسبت به آن
بی توجهند . و این حالت در حالی است که اگر والدین در این زمینه توجه بیشتری نمایند ، قطار پیشرفت جامعه که موتور اصلی آن دانش آموزان هستند با سرعت بیشتری به حرکت خود ادامه خواهد داد و با نقایص کمتری روبرو خواهد شد .
نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی بالاخص در درس ریاضیات :
تحقیقات متعدد نشان می دهد که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان که والدین آنها افرادی آگاه و باسوادند و بهتر به راهنمایی آنها می پردازند بیشتر است . والدین با شناخت بیشتر از شیوه های صحیح تعلیم و تربیت بهتری می توانند به یاری فرزندان خود بشتابند .
راهنمایی تحصیلی به معنی انجام دادن بخشی از کارها و تکالیف دانش آموز نیست . کمک به او به این طریق باعث می شود تا او نتواند بخشی از مطالب را به خوبی بیاموزد .