مرزهای نو در روابط بین الملل
ابن خلدون دانشمند بزرگ اسلامی براین باور بود که نظم کامل در میان مردم تنها هنگامی می تواند برقرار باشد که عدالت به صورت تاثیر بازدارنده ای برآنها حاکم گردد وآنها را از بلعیدن یکدیگر حذف کند
روابط بین الملل دانشی نوین درتاریخ معاصر است امروزه رشته روابط بین الملل درمرحله آزمون است . روابط بین الملل درغرب پس ازجنگ جهانی دوم بوجود آمد.
ارتباطات بین الملل را می توان رشته ای بین رشته ای و حد واسط دو رشته روابط بین الملل و ارتباطات دانست
روابط بین الملل تا چندی قبل به مذاکرات و اقدامات سران کشورها می پرداخت و داده های مبادله شده در جریان ارتباطات میان ملتها را بررسی می کرد ، در روابط بین الملل بازیگران اصلی ، سیاستمداران و رهبران کشورها هستند .
در حالیکه ارتباطات بین الملل ، روابط بین الملل را از منظر رسانه ها و ملتها بررسی می کند و بازیگران اصلی آن رسانه ها و رسانه مداران می باشند و رهیافتهای اصلی در رشته روابط بین الملل عبارتند از :
1- ایده آلیسم
2- رئالیسم
3- سوسیالیسم
رهیافت ایدآلیسم : در این رویه اصالت بر قانون و صلح است برای برقراری صلح جهانی باید قانون را رعایت نمود و صلح را مایه حفظ منافع ملی میداند در محدوده داخلی کشورها قانون را دولت و در صحنه بین الملل ، قانونگذاری به عهده نهادهای بین المللی است.
رهیافت رئالیسم : این عده معتقدند که در روابط بین الملل قانون حاکمیت ندارد و تنها موردی که رعایت می شود « قانون جنگل » است و قدرت اصل و مبنا می باشد این گروه عملکرد دولتها در صحنه بین المللی را بررسی کرده و می گویند اخلاق تنها در جنبه فردی قابل بحث است و در عرصه عمومی و دولتی نمی تواند محلی از اعراب داشته باشد و بجای نظم و قانون ، هرج و مرج حاکم است و هدف دولتها برتری بر دیگران است آنهم از طریق کسب قدرت و توازن قوا . آمریکا - اروپا و ژاپن بر اساس این الگو حرکت می کنند . پذیرش واحد « دولت – ملت» بعنوان واحد اصلی و مرجع در روابط بین الملل اساس این رویه است مشروعیت « دولت و ملت » در دو بعد داخلی و خارجی باید به رسمیت شناخته شود
رهیافت سوسیالیسم : تابع جبر تاریخی از آینده جهان است که نهایتا حاکمیت طبقه کارگر – پرولتاریا-بر سرمایه داری محقق خواهد شد و نقش انسان در جریان گذر تاریخ را فاقد اهمیت میداند.تعارض بین اردوگاه سرمایه داری و سوسیالیسم ، اصلی است برای عینیت بخشیدن به واژه دولت – ملت سه عنصر اصلی و لازمبرای حاکمیت 1- ملت 2- دولت 3- سرزمین می باشد
وجوه مشترک رهیافتهای سه گانه روابط بین الملل عبارتند از :
ماهیت روابط بین الملل اقتصاد و سیاست می باشد
واحد اصلی در روابط بین الملل را حکومت میدانند
در روابط بین الملل هم اصل سیاست و اقتصاد است و فرهنگ و ارتباطات در مرحله بعدی هستند
روابط بین الملل بیشتر تابع علوم تجربی و کمیت گرایی و عینیت گرایی است
قدرت سیاسی کشورها در روابط بین الملل بر اساس کمیت ها سنجش پذیر است
در روابط بین الملل قدرت دو سطح دارد :
1- محسوس
2- غیر محسوس
منابع محسوس قدرت : محصولات آموزشی – محصولات فرهنگی بعلاوه تکنولوژی – ارتش – اقتصاد – سیاست
منابع نامحسوس قدرت : اعتقادات – مذهب – ارزشها – ایدئولوژی و دانش
در شرایط حاضر خیلی ها اعتقاد دارند منابع نامحسوس قدرت است که زمینه ساز منابع محسوس قدرت می شود
روابط بین الملل ازمنظررشته مطالعات
روابط بین الملل به رشته مطالعاتی ازدرون سنتهای مربوط به نظریه ها وسیاستهای روابط بین الملل بوجود آمده است .
رهیافت های اصلی در ارتباطات بین الملل
1- رهیافت انسان گرایانه –آرمان گرایانه: در این رهیافت هدف اصلی و اساسی « صلح » و گفتگو می باشد تا با افکار یکدیگر آشنا شویم و آدمی برای دستیابی به صلح و رسیدن به اساس آدمیت ، بایستی ارتباط با انسانهای دیگر را در دستور کار خود داشته باشد تا آداب و فرهنگ بیاموزد اساس این رویکرد روابط بین ملتها و دولت ها می باشد
2- رهیافت تبلیغاتی : اساس و مبنای این رویکرد تبلیغات است آنهم یکسویه و برای قبولاندن به مخاطب و تسخیر افکار دیگری یعنی ارتباطات بین الملل را برابر با تبلیغات بین الملل میدانند ابزارهایی مثل رادیو – تلویزیون – مطبوعات و ... زمینه را برای تفوق سیاسی و نظامی فراهم میکند مثل اقداماتی که در جریان جنگ خلیج فارس (حمله آمریکا به عراق رخ داد)
3- رهیافت اقتصادی : در این رویکرد ، رسانه ها در ارتباطات بین الملل ، باعث کسب درآمد می شود و اقتصاد اطلاعاتی سودآور وسایل ارتباط جمعی به دو گونه در اقتصاد نقش دارند :
- اطلاعات بعنوان کالا ، دارای ارزش اقتصادی می شود
- اطلاعات زمینه تبلیغ و بازاریابی عصر فروش کالا می شود
اقتصاد اطلاعاتی بدون نیاز به ماده اصلی تولید می شود و از روشهای سنتی تولید گذر کرده است و تنها به یک فضا نیاز دارد
4- رهیافت سیاسی – خبری : نقش وسایل ارتباط جمعی در روابط بین الملل ، انتقال اخبار است گرچه اصل انتقال خبر بیطرفانه است ولی تبعات و نتایج آن بار سیاسی ، اقتصادی دارد در عرصه بین الملل ، برقراری ارتباط به اشکال مختلف اتفاق می افتد بازیگران اصلی در این چرخه ارتباطی سازمانهای بین المللی ، دولتها و اشخاص می باشند .