تحقیق مقاله اسطوره چین

اسطوره های چین

سرگذشت چین هم چون بسیاری از ملت های جهان با اساطیر آغاز می شود. این اساطیر درباره ی خاقان های نیکوکاری است که هر یک عمری طولانی داشته و دانش های گوناگون را در میان مردم پدید آورده اند.

نخستین سلسله ی بزرگ چین باستان "شانگ" است که از 1500 سال قبل از میلاد پدید آمد . پیدایش  وگسترش خدا و تقویم میان انها از نخستین پدیده های مثبت بود. ساخت ظروف چینی و تهیه ابریشم از دیگر دستاوردهای تمدنی عصر شانگ است.

دومین سلسله ای که در چین بوجود آمد"چو" نام داشت که فرمان روایان ان از 1028 تا 256 قبل از میلاد حکومت کردند که در زمان انها آشوب وجنگ های داخلی در چین زیاد شد تا سرانجام قبایلی به نام "چه این" بر کشور مسلط شدند و یکی از مشهورترین سلسله های چین باستان را بنیان نهادند.

فرمان روای قبایل "چه این"فردی به نام "شی هوانگ تی"بود.وی در تاریخ چین از شهرت بسیاری برخوردار است .شی هوانگ تی از نبوغ نظامی بسیاری برخوردار بود به همین دلیل در طی چندین جنگ توانست حکومت های کوچک را یکی پس از دیگری از میان بردارد و بر خاک گسترده ی چین مسلط شود. او خود را امپراطور نامید .از جمله کارهای شی هوانگ تی شروع ساخت دیوار بزرگ چین است . این دیوار یکی از عجایب عالم است و برای جلوگیری از حمله ی قبایل بیابانگرد شمالی به داخل چین ساخته شد. در جریان ساخت آن هزاران دهقان به کار گرفته شدند.

بعد از مدتی وی با اندیشه های کنفوسیوس به مخالفت پرداخت. کنفوسیوس از اندیشمندان بزرگ چینی است که در چندین سال قبل از شی هوانگ تی میزیست و منشا خدمات اجتماعی وفرهنگی بسیاری شد. شی هوانگ تی دستور داد تمامی آثار مربوط به کنفوسیوس را از بین ببرند.اما پس از مرگش دوباره اندیشه های کنفوسیوس علنی شد . از این رو این اندیشه ها قرن ها در مدارس چین آموزش داده می شد.

با مرگ شی هوانگ تی هرج و مرج سراسر کشور را فرا گرفت عده ای به کاخ او حمله کردند و ان را نابود ساختند.چندی بعد سلسله ی "هان" تشکیل شد . در زمان هان راه ابریشم از امنیت و آبادانی برخوردار بود . در همین زمان آیین بودا به چین راه یافت. عاقبت هجوم مکرر اقوام شمالی و جنگ های داخلی موجب ضعف حکومت هان شد . در سال 220 میلادی سلسله ی هان منقرض شد وتا 4 قرن پس از آن حکومت قدر تمند دیگری در کشور بوجود نیامد تا بتواند تمام کشور را زیر سلطه بکشد در نتیجه حکومت های کوچک محلی در گوشه کنار کشور پدید امد

دیوار چین کاربردی از اسطوره های چین

دیوار چین
دیوار بزرگ چین

همانطور که می دانید یکی از شاهکارهای معماری بشر، دیوار چین است. دیوار چین در سال 1987 توسط سازمان یونسکو، جزو یکی از آثار باستانی دنیا قرار گرفت. این دیوار مانند یک اژدهای عظیم، به طول 6700 کیلومتر از میان صحراها، چمنزارها، کوه ها و فلات ها، از غرب تا شرق کشور چین عبور کرده است. این دیواردر حدود ۲۷۰۰ سال پیش ساخته شده است که در حال حاضر قسمت هایی از آن در حال تخریب است یا به کلی ناپدید شده است. دیوار چین تنها ساخته بشر است که اگر از جو زمین خارج شویم، میتوانیم آنرا ببینیم. با این حال، این دیوارهنوز هم یکی از جاذبه های گردشگری در دنیا به شمار می رود که دارای معماری با شکوه و عظیمی است و از لحاظ تاریخی ارزش بسیاری دارد و با عظمتی که دارد هزاران چشم را به خود خیره نگه می دارد.

پیشینه این دیوار

این دیوار عظیم الجثه در اصل در ایالات "یان"، "زائو" و "کین" در فصول مختلف سال در برابر هجوم لشگر های متخاصم، همانند یک دیواره دفاعی و یک اثر نفوذ ناپذیر، برای جلوگیری از یورش قبیله های وحشی به شهرها ساخته شده است.

این دیوار که در طول حکومت پادشاهان مختلف بارها تعمیر و بازسازی شده و گسترش یافته است، در حقیقت هنگامی که برای اولین بار بنا شد، به عنوان دژی مستحکم و مستقل به شمار میرفت و پس از آن در هنگام امپراطوری "کین" به دیوار عظیمی مبدل شد. امپراطور "کین شیهوانگ" پس از متحد شدن ایالات چین، تلاش کرد تا با مرتبط ساختن قسمت های این دیوار در قسمت های شمالی به یکدیگر، حملات لشگریان "هان" دا دور سازد. از آن پس، این دیوار بزرگ به عنوان بنای یادبود ملت چین در طول تلریخ، بر شمرده می شده است. دیدار و گشت و گذار از این دیوار ، همانند سفری به گذشته های تاریخ است. زیرا در هر قدمی که بر میدارید، با یکیاز شاهکارها و عجایب معماری روبرو می شوید.

معماری و ساختمان دیوار

نحوه ساخته شدن این دیوار بسیار جالب است. در ساختن این دیوار، از مصالح و نیروهای انسانی بیشماری از جمله سربازان، زندانیان و مردم بومی استفاده شده است. دیوار چین سمبل و نشانه بارزی از خرد، پشتکار و سر سختی مردم چین است.

اما یکی از نکات جالب توجه که در ساخت این دیوار وجود دارد، استفاده از آرد برنج در ساختار آجرهای آن است. به این شکل که معماران و طراحان دیوار چین برای آنکه به آجرهای دیوار استحکام بیشتری ببخشند، به ترکیبات سازنده آن، آرد برنج نیز افزودند تا دوام و قدرت دیوار را افزایش دهند.

در قسمت های مختلف دیوار تفاوت نژادها و قوم های مختلف به نحو بسیار چشمگیر و باور نکردنی، قابل مشاهده است. قسمت اعظم این دیوار که امروزه شاهد آن هستیم، در زمان امپراطوری "مینگ" ساخته شد. که از گذرگاه shanhaiguan در شرق چین شروع شده و تا گذرگاه jiayuguan در غرب ادامه دارد که در این میان از استان های Liaoning ، Hebei ، Beijing ، Tianjin ، Shanxi ، Inner Mongolia ، Ningxia ، Shaanxi و Gansu عبور می کند.

نگهداری و محافظت از دیوار

آکادمی دیوار بزرگ چین، برای محفظت از این اثر باستانی تاسیس شده است. پس از بررسی و تحقیقی که بر روی این دیوار در استان های مختلف انجام شد، در تاریخ 12 دسامبر 2002 میلادی، مسئولین این آکادمی اعلام کردند که بلایای طبیعی از یکسو و تخریب و ویرانی به دست افراد از سویی دیگر باعث شده است که تنها 30 درصد از این دیوار از شرایط خوب و قابل قبولی برخوردار باشد. این تحقیق به مدت 45 روز، بر روی 101 قسمت مختلف دیوار انجام شد.

سابقه فرهنگی دیوار

این دیوار نمادی قابل توجه از فرهنگ مردم چین به شمار میرود. در این دیوار ترکیبی از سمبل های مردمی و اسطوره های چین به چشم میخورد. اما زیباترین و درعین حال غم انگیز ترین افساته ای که دراینباره نقل شده است، درباره فروریختن قسمتی از دیوار به خاطر "منگ چیانگنو" است. وی پس از کشته شدن شوهرش در حین ساخت این دیوار، در غم او بسیار گریست و پس از آن سرگذشت تلخ و غم انگیزی پیدا کرد. این داستان در کتاب ها و ترانه های عامیانه و اپراهای قدیمی نقل شده است و در میان مردم چین، بسیار مشهور است.

مسافرت در طول دیوار

اگر تمایل دارید که از این دیوار بازدید نمایید، بهترین منطقه برای شروع، "سیماتای" است که در 110 کیلومتری شمال شرقی بیجینگ (پکن) قرار گرفته است. زیرا این منطقه از دیوار، هنوز هم فرم اصلی و واقعی خود راحفظ کرده، و به علت کمبود وسایل نقلیه عمومی در این ناحیه، از طرف توریست های دیگرهنوز مورد توجه قرار نگرفته است.

تشابه اسطوره و افسانه در حماسه های کهن ایران و چین

جاده ابریشم یکی از عناصری است که باعث همگونی فرهنگ و تمدن ایران و چین با یکدیگر شده است. امپراطوری وسیع ایران و چین که گاهی هم مرز بوده اند از عناصر دیگری است که این شباهت ها و حتی تفاوتها را شکل داده است. این شباهت‌ها و تفاوت‌ها از اسطوره‌ها و افسانه‌ها شروع شده و تا شیوه زندگی و اعتقاد مذهبی و طرز تفکر و حتی طب سنتی در هر دو فرهنگ پیش می‌رود به همین مناسبت سمینار هفتگی انجمن خانه فرآوران ایران به «بررسی تشبهات فرهنگی در تمدن های باستانی ایران و چین» اختصاص داشت که با سخنان«آرش نورآقایی» و جمع کثیری از علاقه مندان و مشتاقان فرهنگ باستانی و اسطوره ای قاره آسیا برگزار شد.

آرش نورآقایی در ابتدای این نشست به دو حماسه بزرگ در ایران و چین اشاره کرد و گفت: در تاریخ ادبیات به ندرت اتفاق می‌افتد که دو حماسه بزرگ، متعلق به دو قوم مختلف، رویدادها و افسانه‌های مشترک یا تقریبا همانندی را داشته باشند. اما در دو کتاب کهن و حماسی «شاهنامه» و «فنگ‌شن‌ینی» این پدیده دیده می‌شود و بررسی آن جالب توجه و مسحور کننده است. همچنین به نظر می‌رسد از آنجا که قوم سکاها در طول قرنها بر سرزمین‌های آسیای میانه تسلط داشتند، تاثیر عمیق و وسیعی برشاهنشاهی‌های بزرگ ایران، چین و هند برجای گذاشته‌اند. سکاها با موقعیت جغرافیایی ویژه خود که در میان ایران و چین قرار داشت، هم برای رواج افسانه‌های خود در این دو کشور و هم برای نقل و انتقال افسانه‌های این سرزمین‌ها به یکدیگر، فرصت و امکانات مساعدی در اختیار داشتند.

وی در ادامه به دو کتاب شاهنامه و فنگ شی ینی پرداخت و افزود: شاهنامه فردوسی که بزرگترین کتاب حماسی ایرانیان است در موارد بسیاری با حماسه کهن چینیان، فنگ شن ینی شباهت‌های باور نکردنی دارد. داستان‌های پهلوانی فنگ شن ینی، از بلندآوازه‌ ترین افسانه‌های دینی و سروده‌های شاعرانه چین کهن به شمار می‌رود، همچنانکه شاهنامه از لحاظ هنر شعر و عظمت حماسی و برخورداری از اقبال همگان، در میان آثار حماسی ایرانیان، برترین پایگاه را دارد.
در تاریخ ادبیات کشورها به ندرت اتفاق می‌افتد که دو حماسه بزرگ، متعلق به دو قوم مختلف، رویدادها و افسانه‌های مشترک یا همانندی را داشته باشند، اما در این دو حماسه این پدیده به روشنی مشاهده می‌شود و بررسی آن بسیار جذاب است ولی قبل از هر چیز باید بگوییم که همانندی افسانه‌های پهلوانی ایران و چین، جنبه اساسی و کلی دارد. گاه تمام افسانه و پهلوانان آن در هر دو حماسه یکسانند و زمانی، جابجایی پاره‌ای از رویدادها دیده می‌شود.
نورآقایی به افسانه «رستم و سهراب» و «لی جینگ و لی نوجا» اشاره کرد و یادآور شد: رستم ایران، لی‌جینگ چینی‌ها و سهراب، همان لی ‌نوجا است. در هر دوی این داستان‌ها، سهراب و لی‌نوجا هر دو در اوان کودکی بسان پهلوانی نیرومند جلوه می‌کنند. موضوع بازوبند بر بازوی پهلوانان جوان هم در هر دو داستان دیده می‌شود. همچنین موضوع جنگ میان پدر و پسر در اساطیر ایران و چینی مشترک است. رستم در نبرد با سهراب از سوی کاووس به میدان می‌رود و لی‌جینگ هم از سوی جو، شاهنشاه چین به رزمگاه می‌رود. در هر دو روایت، پدر در نبرد اول از پسر شکست می‌خورد و در هر دو روایت پدر به نیروی آسمانی و ماورای طبیعی پناه می‌برد.
سپس به افسانه«اکوان دیو» و افسانه «دیوباد» اشاره کرد و گفت: این داستان شاهنامه همان افسانه چینی دیوباد است. چگونگی ظهور و دیگر اوصاف اکوان دیو با افسانه چینی دیوباد، دیوی که به باد تبدیل می‌شود و به نام «فئی‌‌لی‌ین» مشهور و یکسان است.

 

افسانه اکوان دیو در شاهنامه کوتاه است و سخن از دیوی است که خود را به شکل گوری درمی‌آورد و در افسانه چینی نیز دیو خود را به شکل گوزن نر در می‌آورد و از آنجا که گور در شاهنامه و گوزن در چین کنایه از باد هستند، اکوان دیو همان دیوباد است.
وی در ادامه سخنانش به افسانه تولد« زال» و افسانه تولد «چینی، هائوگی» پرداخت و افزود: زال، پدر رستم با موهای سفید چشم به جهان گشود و این امر سام، پدر وی را چندان دل آزرده کرد که کودک نوزاد را بر سر راه گذاشت و این سیمرغ بود که او را برگرفت و مراقبتش کرد.
افسانه چینی، هائوگی همان سرنوشت زال را دارد. او نخستین پسر یک خانواده است که هنگام تولد پیکری همچون بره دارد. احتمالا موی سفید زال همان سفیدی تن بره در افسانه هائوگی است. پدر هائوگی از این رویداد سخت ناراحت می‌شود و کودک نوزاد را بر سر راه می‌گذارد،  چندی بعد، هیزم شکنان به کودکی برمی‌خورند که پرنده‌ای با بالهای خود او را حفاظت می‌کند.

آرش نورآقایی به کتاب کهن ایرانی «گرشاسب نامه» و کتاب کهن چینی «شان‌هایی‌جینگ» اشاره کرد و یادآور شد: شخصیت گرشاسب همان شخصیت شین یی است. هر دو پهلوانند و علاوه بر صفات نیک، صفات شرم‌آور و ناروا هم دارند، هر دو شکمباره هستند. شین یی با ایزد بانویی هرزه به نام« فئوفئی» زناشویی می کند و گرشاسب هم به افسون یک پری به نام «خنه ‌ثئیتی» گرفتار می‌شود. موضوع جالب دیگر این است که«گرشاسب نامه» که به نظر می‌رسد شرح حال گرشاسب است، با کتاب کهن چینی به نام «شان‌هایی‌جینگ» پیوند دارد.