دستاورد های آموزشی
در نتیجه فعالیت گسترده در زمینه بهبود کارآیی نظام آموزش و پرورش در وضعیت دشوار اجتماعی _ سیاسی، تعداد دانشآموزانی که تحصیلات ابتدایی،راهنمایی یا متوسطه را با موفقیت به اتمام رسانده اند، نه تنها کاهش نیافته است بلکه دربرخی موارد افزایش نیز یافته است. تلاشهای واقعی تعلیمی و تربیتی به منظور جذب کودکان به مدارس و حفظ آنها و تضمین آموزش موفقیت آمیز آنها انجام گرفته است. هیچ گونه تبعیض از لحاظ سن، جنسیت، نژاد، مذهب و انواع دیگر آن پذیرفتنی نیست اقداماتی انجام میشود تا آموزش افراد فقیر و بی سر پناه، معلول ذهنی/ جسمی و کودکانی که به مراقبتهای ویژه نیازمندند تضمین و تأمین شود.
نیازمندی های آموزشی
اینگونه قلمداد میشود که سواد، دانش و مهارتهای مقدماتی که در دوره ابتدایی آموخته وکسب میشود جهت شکوفایی و به فعلیت رسیدن کامل فرد کافی نباشد و به همین دلیل سطح تحصیلات ابتدایی به موجب مصوبه آموزش وپرورش همگانی سال1998 به عنوان یک سطح تحصیلی مستقل پذیرفته نشدو تصریح شد که آگاهی ودانشلازم و پایه از طریق تحصیلات پایه و به مدت 8 سال آموزش کسب میشود. دانشآموزانی که نتوانند این دوره را به اتمام برسانند وسنشان 13 سال باشد در کلاسهای حرفهای ثبت نام میشوند که در آنها مهارتهای شغلی را برای مشاغلی آموزش میدهند که به نوعی از تحصیلات پایه نیازمند است و رابطه ای با تکمیل دوره 8 ساله ندارد وتنها نیازمند آموزش مهارتهای کلاسهای حرفهای مذکور (نظیر دروس هنرستانها ) است.
درسال1996، سیاستهای کلی وراهبردی آموزش وپرورش همگانی بازنگری شد، چرا که آمار دانشآموزان محروم از مدرسه واخراجی در اوایل دهه1990 افزایش یافت. یک کنفرانس ملی که به موضوع آموزش وپرورش الزامی در مدارس اختصاص یافته بود. با حضور کارشناسان وزارت آموزش و علوم وهیئت بازرسی آموزش وپرورش، مدیران مدارس، معلمان،والدین، شهرداران، کارشناسان مؤسسات شهرداری در زمینه آموزش وپرورش برگزار شد. گزارش اصلی را معاون وزیر آموزش وپرورش ارائه کرد.تاکید و تمرکز کنفرانس بر موضوعات ودادههای نگران کننده در مورد آموزش وپرورش الزامی بود. این موضوع هنوز مورد توجه خاص وزارت آموزش وپرورش وعلوم است. تابر گرایشها فرایند های منفی مربوط به آموزش الزامی غلبه کنند.
توسعه آموزشی
دهه اخیر، دوران ارائه انبوه نوآوری بر پایه دستاوردهای ملی و تجارب کشورهای توسعه یافته در زمینه مدیریت آموزش و پرورش و محتوا، فناوریها وسازماندهی آموزش و تربیت دانشآموزان است. این پدیده باعث افزایش کیفیت آموزش و پرورش میشود.
توسعه ساختار نطام آموزش کشور بلغارستان به واسطه اصلاح وبهبود پیوندها ودورنماها، تعامل متقابل واحدهای آموزش وپرورش بزرگسالان، در نظر گرفتن تغییرات و نیازهای بازار کار، توسعه فناوری و سیاست فرهنگی کشور؛ تامین بودجه و بهبود شرایط توسعه شغلی و ارتقای قابلیتهای مدرسان و اساتید صورت می گیرد.
آموزش وپرورش مداوم از جمله مهمترین رویکردهای آموزشی قرن بیست یکم است.
این مفهوم از تقسیم بندی سنتی بین تحصیلات پایه و تحصیلات تکمیلی فراتر رفته است و به مفهمومی دیگر مربوط است –مفهموم دیگر مربوط است یعنی مفهوم جامعه ارائه کننده تعلیم وتربیت که در آن به همه چیز توجه میشود ودر نتیجه فرصتهای لازم جهت آموزش وتحقیق استعدادهای انسانی فراهم میشود. با نظر به امر فوق، علم در بلغارستان با مسایل پیچیده بسیاری روبرو میشود که بخشی از مسایل مشکل جامعه بلغارستان را تشکیل میدهند. این مسایل در کنگره هفتم انجمن دانشمندان بلغاری که درسال 1998 برگزار شد. مورد بحث قرار گرفت.انجمن دانشمندان در زمینه اصلاحات علمی که کنگره هفتم تصویب کرده است گامهای مهم ذیل را فهرست نموده است:
تأمین خود گرانی و خود کفایی دانشگاهها
تأسیس نظامی برای تأمین اعتبار مؤسسات آموزش عالی
گذار تدریجی به سازوکارهای جدید بازار در زمینه مدیریت و سرمایه گداری علوم
در زمینه آموزش وپرورش، مؤسسه ملی آموزش فعالیتهای گوناگونی انجام میدهد که از آن جمله می توان به تحقیقات وتوسعه، فعالیتهای اطلاعاتی وتحصیلی، مشاوره، فعالیتهای انتشاراتی و کتاب شناسی اشاره نمود. فعالیتها مذکور طبق برنامه سه ساله اجرا میشود و هرسال برنامه را با مقتضیات زمان هماهنگ میکنند. اجرا ی(برنامه سال2001) از ابتدای سال 1999 آغاز شده است. مؤسسه ملی آموزش از سیاست کلی وراهبردی وزارت آموزش و علوم در جهت تأسیس نظامی آموزشی در کشور بر اساس مناسبات و مقتضیات بلغارستان و معیارهای اروپایی دست به عمل می زند فعالیتهای مشاورهای علمی وتجربی مربوط به در حوزه علمی، در زمینه مسایل ذیل جهتگیری شده است :شیوه شناسی وفناوری تصویب واجرای شرایط و الزامات آموزشی کشور، نو آوری در فناوریهای آموزشی: آموزش مدنی، ارزشیابی آموزش وپرورش ساز ماندهی روندهای آموزش، و نهایتاً نظارت برکیفیت آموزش.
در حوزه فعالیتهای تحلیلی، انتشاراتی و کتابشناختی، نیز مؤسسه ملی آموزش وظایف ذیل را بر عهده دارد:
روز آمد سازی توسعه واجرای نظامها ی آماری و اطلاعات آموزشی، اداره حفاظت وتثبیت پایگاههای تخصصی دادهها،خودکار نمودن نظام اطلاعاتی کشور در زمینه اطلاع رسانی کتابخانهها و کتابشناسی از مجرای منابع بلغاری و خارجی و تأسیس مجموعهای خاص جهت انتشار وتوزیع کتب. قعالیتهای مشترک مؤسسه ملی آموزش و وزارت آموزش وعلوم بیش از هر چیز بر مشارکت در تشریح وتفسیر سیاست قانونگذاری وزارت مذکور، اجرای پروژهای بین المللی و ابتکارات بانک جهانی، TEMPUS,PHARE برنامههای لئوناردو وغیره.متمرکز شده است اسناد زیربنایی ارائه شده و فعالیتهای وزارت آموزش و علوم نشان میدهد که مسایل آموزش همگانی در راس سیاست کلی آموزش کشور و سیاستهای راهبردی معطوف به توسعه آن است. این مسایل جزء زیر بناهای قوانین آموزشی کشورند که در مجلس تصویب میشود و این قوانین نیز به نوبه خود در تحصیلات پابه، متوسطه وعالی پیاده میشود.
به طور کلی می توان گفت که بهبود کیفیت آموزش و پرورش عمدتا به موارد ذیل وابسته است: به روز کردن مواد آموزشی، تعیین و تصویب اصول آموزشی کشور و نظامی برای ارزشیابی دستاوردهای دانشآموزان من جمله نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی تلاشهای ویژهای با نظر به آموزش همگانی جهت ارائه فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در مدارس، آموزش از راه دور و سایر شیوههای مدرن در زمینه آموزش و اعطای مدارک در مدارس انجام میشود. بسط گزینهها و انتخابهای تحصیلی در نتیجه ایجاد تنوع در انواع مدارس متوسطه را میتوان دستاوردی مهم تلقی کرد. تعداد مدارس دارای آموزش زبانهای خارجی از همان پایه اول ابتدایی، تعداد مدارسی که از دانشآموزان تنها پس از اتمام پایه هفتم و یا پس از پایان تحصیلات ابتدایی ثبت نام میکنند به موجب نیاز جامعه افزایش یافته است. مدارس خصوصی نیز دایر شده است. تعداد مدارس اختصاصی و غیر اختصاصی دارای تحصیلات عمومی و حرفهای و همچنین تعداد مدارس دارای تحصیلات حرفهای متوسطه در حال افزایش است.