سلامتی نعمتی است که بیشتر افراد تا زمانی که آن را از دست نداده اند، قدرش را نمی دانند. وقتی که ناراحتی، درد و بیماری سراغ انسان آمد، تازه او فکر برطرف کردن درد و رنج حاصل از بیماری می شود، ولی پس از بهبودی و برگشت سلامتی، این موضوع را فراموش کرده و باز خود را به دست خطرها می سپارد.
کمردرد یکی از مشکلات شایعی است که بیشتر افراد بشر، حداقل یک بار در طول زندگی خود به آن دچار شده اند. این ناراحتی جزء آن دسته از مشکلاتی است که با پیشرفت بشر در حال افزایش می باشد.
امروزه کمردرد یکی از ناراحتی هایی است که مقدار زیادی از خدمات درمانی را به خود اختصاص داده و مراجعین به مراکز درمانی به علت کمردرد، روز به روز در حال افزایش می باشند.
اکثر کمردرد ها را به راحتی می توان درمان کرد و از ایجاد دوباره ی آن جلوگیری نمود. تعداد بسیار محدودی از کمردرد ها نیاز به اقدامات پزشکی مانند جراحی دارند. حتی این نوع کمردرد ها نیز قابل پیشگیری هستند. البته اگر چنین کمردرد هایی ایجاد شدند، نیاز به پیگیری های پزشکی دارند. با این حال عمل جراحی، باعث نمی شود که شخص برای همیشه از کمردرد مصون باشد، بلکه این شخص نسبت به افراد معمولی، بیشتر در معرض ابتلا به این درد می باشد و می باید مراقبت بیشتری به عمل آورد.
بعضی از ناهنجاری های مادرزادی و ارثی باعث می شوند تا فرد مبتلا به آن ها، استعداد کمردرد بیشتری داشته باشد و سریع تر از دیگران به این ناراحتی، دچار شود. حتی در این مواقع نیز با انجام اقدامات صحیح و پیگیری مداوم آن ها، می توان مانع از بروز کمردرد شد. به طور کلی می توان گفت بیماری کمردرد، حاصل رفتارهای ما می باشد و سرچشمه ی آن خود ما هستیم، همچنین درمان این درد، درون ماست که باید آن را بیابیم و از آن پیروی کنیم.
ورزش درمانی
می توان بهترین و مؤثرترین درمان کمردرد، ورزش مناسب می باشد. ورزش علاوه بر نقشی که در پیشگیری از ایجاد کمردرد دارد، باعث درمان این درد می شود. امروزه نقش ورزش در سلامتی جسم و روان تا حدود زیادی شناخته شده و کاربرد درمانی ورزش برای بیماری های مختلف مشخص گشته است. کمردرد یکی از بیماریهاست که به وسیله ی ورزش، درمان می شود. ممکن است ورزش در مورد بعضی بیماریها نقش درمان تکمیلی داشته باشد ولی در مورد کمردرد می توان گفت که درمان اصلی این بیماری ورزش است. گاهی علت کمردرد، بیماریهایی مثل سنگ کلیه و .. است؛ که البته این موارد را جزء کمردرد محسوب نمی کنند، بلکه آنها بیماری دیگری هستند که کمردرد نیز یکی از عوارض آنهاست.
مسلم است که در این موارد ورزش درمان اصلی بیماری نیست و می باید به درمان علت اصلی بیماری پرداخت. در سایر موارد که کمردرد مشکل اصلی است، ورزش، درمان اصلی بیماری است و سایر اقدامات، درمان های کمکی برای ورزش محسوب می شوند.
مطلب بالا را گفتیم تا فکر نکنید ورزش آن قدر هم مهم نیست و به دنبال داروهای آرام کننده ی کمردرد بگردید. داروها باعث تسکین درد شما می شوند؛ ولی همیشه امکان دارد که بار دیگر دچار کمردرد شوید، اما ورزش باعث درمان کمردرد شما می شود و شما را به زندگی عادی بر می گرداند.
فواید ورزش درمانی:
ورزش درمانی باعث درمان انواع مختلف کمردرد می شود. ورزش تاثیرات مختلفی روی اعضای بدن می گذارد که این تاثیرات دارای فواید درمانی زیادی هستند و به این شکل باعث درمان علتهای اصلی کمردرد می گردد. اکنون به تعدادی از تاثیرات درمانی ورزش اشاره می کنیم.
ورزش منظم باعث کاهش وزن افراد چاق و رسیدن به وزن متناسب می شود. این موضوع فشار وارد بر کمر را کم کرده و باعث درمان کمردردهایی می شود که به خاطر اضافه وزن ایجاد شده اند.
ورزش باعث افزایش میزان چابکی و بالا رفتن مهارتهای حرکتی می گردد. این موضوع باعث کاهش خطراتی مانند افتادن، تصادف و ... می شود.
ورزش باعث بیشتر شدن انعطاف بدنی می گردد. انعطاف بدنی، توانایی حرکات در جهات مختلف را افزایش می دهد و کمردردهای حاصل از خشکی کمر را درمان می کند.
به وسیله ی ورزشهای مخصوص می توان عضلات شکم و کمر را تقویت کرد. عضلات قوی از ستون فقرات محافظت می کنند و از آسیب دیدگی آن جلوگیری می نمایند. عضلات نیرومند می توانند از دیسکهای آسیب دیده حفاظت کنند و کمردرد های حاصل از صدمات دیسک را درمان نمایند.
ورزش می تواند بدشکلی های ستون فقرات را درمان کند. کاهش قوس کمر، افزایش قوس کمر، تحریک پذیری بیش از حد و سایر مشکلاتی که در شکل ستون فقرات وجود دارد، یکی از علتهای کمردرد می باشند. به وسیله ی ورزشهای مخصوص می توان این مشکلات را برطرف کرد و چنین کمردردهایی را درمان نمود.
کارهای یکنواخت و باقی ماندن بدن در این حالت باعث ایجاد نوعی کمردرد می شود. انجام چند حرکت ورزشی در بین این کارها، کمردرد را برطرف می کند و انجام مداوم این حرکات، از ایجاد کمردرد جلوگیری می نماید.
فشارهای وارد بر کمر در اثر کارهای سخت یکی از علل کمردرد است. ورزش های مخصوص، این نوع کمردرد ها را درمان می کند و پرداختن به آنها باعث پیشگیری از شروع مجدد کمردرد می شود.
ورزشهای صحیح و منظم دوران بارداری، باعث درمان کمردرد های زمان حاملگی می گردد.
ورزش منظم اگر به شکل درست انجام گیرد، باعث برطرف شدن گرفتگی عضلات می شود. گرفتگی عضلات در اثر سرما، فعالیت شدید و ناگهانی، خستگی عضلات و... به وجود می آید و یکی از علل کمردرد می باشد. ورزش این گرفتگی را برطرف می کند و موجب تسکین چنین کمردردهایی می شود.
حرکات ورزشی منظم باعث تسکین کمردرد های حاصل از پوکی استخوان می گردد. ورزش جلوی پوکی استخوان را می گیرد و از ا دامه ی پیشرفت آن جلوگیری می کند. البته ممکن است استخوانهای پوک شده هم به وسیله ی ورزش منظم در زمان طولانی و دراز مدت، ترمیم شوند ولی این مساله قطعی نیست.
یادگیری روش صحیح نرمشها و انجام منظم حرکات نرمشی، کمردرد های حاصل از ورزشهای تخصصی را درمان و از ایجاد انها جلوگیری می کند.
ورزش تاثیر درمانی در سایر کمردرد ها را دارد. بعضی کمردرد ها به علل ناشناخته، ایجاد می شوند. ورزش معمولا این دردها را برطرف می کند. افسردگی و ناراحتی های روانی، می توانند باعث کمردرد شوند. ورزش می تواند باعث درمان ناراحتی های روانی و افسردگی گردد یا لااقل بیماریهای جسمی حاصل از این مشکلات را برطرف کند.
نکات مهم پیش از شروع ورزش درمانی:
پیش از اقدام به ورزش درمانی باید مطالبی را در مورد ورزش بدانید تا بتوانید از ورزش به عنوان درمان، استفاده کنید. توجه نکردن به این مطالب باعث می شود تا اثرات ورزش درمانی کم گردد و گاهی انجام ورزش بی اثر شود. بنابراین پیش از شروع ورزش درمانی به نکات زیر توجه کنید:
زمانی که ناگهان دچار کمردرد شدید شده اید و یا موقعی که بعد از تصادف، افتادن، ضربه خوردن یا بلند کردن چیزی، دچار کمردرد شده اید، ابتدا باید استراحت نمایید. یعنی تحرک و ورزش و کارکردن را کنار بگذارید و بستگی به شدت کمردرد چند ساعت یا چند روز به طور کاملا آرام دراز بکشید. بعد از طی دوره ی استراحت، اندک اندک حرکت های نرمشی را شروع نمایید.
در صورتی که بعد از ضربه، تصادف و ... دچار کمردرد شده اید و احتمال صدمه دیدن ستون فقرات وجود دارد، ابتدا به پزشک مراجعه نمایید تا با معاینه و سایر اقدامات، متوجه شود که ستون فقرات شما آسیب دیده است یا خیر؟ مسلم است که انجام حرکت، ورزش و نرمش در این مواقع باعث ایجاد مشکل می گردد. در این مواقع حرکات ورزشی را با نظر پزشک و پس از بهبودی، شروع نمایید.
حرکات ورزشی جایگزین فیزیوتراپی نمی شوند. اگر پزشک تشخیص داده است که نیاز به فیزیوتراپی دارید، حتما به انجام فیزیوتراپی بپردازیدو در کنار این درمان، ورزشهای مخصوص و نرمش انجام دهید.
تعدادی از حرکات ورزشی تخصصی هستند، یعنی برای انواعی از افراد مفید می باشند. به طور مثال ورزشهایی وجود دارند که برای خیاط ها مفیدند در حالی که برای کارگران کارخانه، نرمشهای دیگری مفیدند. بهتر است نرمشها متناسب با نوع کار انتخاب شوند.
تمرینات ورزشی باید ادامه پیدا کنند و به طور منظم انجام شوند تا اثر بخش باشند. نباید انتظار داشته باشید که با یکی دو روز ورزش، کمردرد شما برطرف شود. حتی پس از بهبود هم باید حرکات نرمشی را ادامه دهید تا از ایجاد مجدد کمردرد پیشگیری نمایید.
افزایش جلسات ورزشی بهتر از این است که تعداد جلسات ورزشی کم باشد و در هر جلسه مقدار زیادی ورزش کنید.