تحقیق مقاله صخره نوردی

  تاریخچه سنگنوردی

در اواخر دهه ۱۹۵۰ والتر بوناتی W-Bonatti از جبهه جنوب غربی سوزن درو بالا رفت در آن زمان دیگر سنگنوردانی همچون لامز، جونز و ... اقدام به اجرای اینگونه صعودها بر روی دیواره ها نمودند. در آمریکا نیز سنگنوردان زیادی پیدا شدند که دست به این کار زدند که بطور نمونه می توان از صعودهای هنری باربر و جرج لوودر ۱۹۷۵ یا نمود. از جدیدترین صعودهای انجام شده به این روش می توان از صعود پر سر و صدای کورت آلبرت Kurt Albert بر روی برج ترانگو یاد کرد و یا می توان از صعودهای توموسزن کوهنورد معروف یوگسلاو در سه صعود زنجیره ای انفرادی بر روی سه دیواره بزرگ آلپ و یا سه صعود یک روزه بر روی ایگر و ماتر هورن و گراند ژوراس توسط کریستف پرفی یاد نمود.

● صعود انفرادی آزاد

علیرغم اینکه کوهنوردی به عنوان یک ورزش دسته جمعی تعریف شده است صعود انفرادی باز هم به هر اندازه حتی بقدر کم نیز جایگاه خود را در بین علاقمندان این رشته حفظ نموده است. اما جنجال برانگیزترین بخش صعود انفرادی بخش صعود انفرادی آزاد آن می باشد حتی برخی کوهنوران هم پاره ای اوقات اعتراض خود را نسبت به اینگونه حرکت با مزامین و تعابیری همچون حماقت، دیوانگی، ماجراجویی و ... همراه می کنند اما بایستی گفت و قبول کرد که به هر حال این نوع صعود نیز در حال اجرا شدن می باشد و بارها اجرا شده است حتی بر روی دیواره های بسیار بلند یوسه میت و آلپ، بر طبق تعریف معمول هر گاه شما بدون هیچ ابزاری با یک جفت کفش و شاید یک کیسه کوچک پودر مسیری حتی سخت را بالا بروید شما یک صعود کننده آزاد انفرادی هستید.

آنچه یک صعود کننده تنها و آزاد به همراه دارد تجربه ایست آمیخته با شجاعت که یار او در بلندی ها و پرتگاههاست ، او دائماً با خطر روبروست. یک خطای کوچک و سقوط که پاداشش در چنین صعود مرگیست حقیقی بطوری که حتی خبره های سنگنوردی گاه آن را زیر سؤال می برند. پس صعود آزاد انفرادی بیشتر از آنکه یک عمل آگاهانه و محاسبه شده باشد یک اقدام متهورانه است. اما چه چیزی یک صعود کننده انفرادی آزاد را به اجرای این صعودها واار می کند ؟ لذت ریسک پذیری و ارضاء روحی و هزاران تعبیری که حتی شاید نتواند بزبان آورد.

اما بد نیست بدانید که تعداد کمی از این افراد دچار حادثه شده اند و می شوند و این شاید به دلیل خبرگی و تمرینات و هشیاری بیش از حد آنان نسبت به حرکتی است که قرار است انجام دهند.

اما باید گفت که صعود آزاد به هیچ وجه برای مبتدی ها پیش نهاد نمی گردد چرا که احتیاج به تمرینات و شناخت دقیق از مسیر دارد. یک صعود کننده انفرادی آزاد برای صعود یک مسیر بارها با طناب صعود می کند تا به یک شناخت دقیق از مسیر، گیره ها و قسمت کراکس مسیر بدست آورد و آنگاه پس از این شناخت است که به آرامی و اطمینن خاطر شروع به صعود انفرادی آزاد می نماید. در حین صعود بر روی ذخایر عظیم روحی، فیزیکی و تکنیکی خودش دقیقاً حساب می کند. و با این متد است که وی با صعود یک دیواره بالاترین حد صعود دست می یابد.

● انتقال مفاهیم و فنون تدریس

یکی از مباحث اساسی و بنیادی در آموزش نحوه انتقال مفاهیم و روش ها و فنون تدریس است که همیشه به عنوان یکی از بحث های علمی و کاربردی آموزش در کنار مبانی نظری از قبیل فلسفه ، سرپرستی ... از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است.

در میان ما مجموعه فعالیت هایی که برای تعلیم و تربیت فراگیران ، کارآموزان انجام می شود بیشترین سهم به تدریس مربی در کلاس درس اختصاص دارد . تدریس را می توان به فعالیت دو جانبه ای که بین مربی و کارآموز جریان دارد و هدفش یادگیری است تعریف کرد. عبارت دو جانبه بیانگر این امر است که تدریس یک کنش متقابل بین مربی و کارآموز است. کنش متقابل یعنی این که مربی بر کارآموز اثر می گذارد و برعکس کارآموزان هم فعالیت او را تحت تأثیر قرار می دهند و برای این که تأثیر مربی به هنگام تدریس و سایر فعالیت های تربیتی بر شاگردان بیشتر شود باید به دو عامل مسلط باشد :

الف) نحوه صحیح تدریس

ب) موضوعی که می خواهد تدریس کند

ما در اینجا به بحث و بررسی در مورد نحوه صحیح ارائه درس می پردازیم.

● مدل عمومی آموزش

این مدل ها فعالیت های عمده مربی را در پنج مرحله نشان می دهد.

▪ مرحله اول : فعالیت های پیش از آموزش

الف) مربی ابتدا به تعیین مقاصد درس خود یعنی هدف های آموزشی اقدام می کند . بعد آنها را به صورت هدف های صریح و روشن در قالب رفتارهای قابل مشاهده و قابل اندازه گیری یا عملکرد یادگیرنده بیان می کند به عبارتی هدف های آموزشی را به هدف های رفتاری تبدیل می نماید.

ب) بعد از تهیه هدف های آموزشی و رفتاری مربی به تعیین آمادگی یا ویژگیهایی از یادگیرندگان که برای یادگیری مطالب جدید پیش از نیاز محسوب می شود می پردازد. که اصطلاحاً «رفتار ورودی» گفته می شود.

▪ مرحله دوم : فعالیت های پیش از آموزش و ضمن آموزش

در این مرحله مربی باید با مراجعه به یافته ها و نظریه های روانشناسی یادگیری و ایجاد انگیزه و استفاده از این نظریه به بهبود فعالیت های آموزشی خود بپردازد.

▪ مرحله سوم : فعالیت های ضمن آموزش

در این مرحله مربی با توجه به هدف های مختلف آموزشی از روش های مختلف آموزشی از جمله سخنرانی، اکتشافی ، بحث گروهی و ... استفاده نماید.

▪ مرحله چهارم : فعالیت های ضمن آموزش و پس از آموزش

مربی باید در حین آموزش مثلاً پس از هر مبحث درسی یا فصل و نیز در پایان آموزش از روش های مختلف ارزشیابی استفاده نماید تا از این طریق هم میزان یادگیری یادگیرندگان را بالا ببرد و هم به نقاط ضعف و پیشرفت آنان پی ببرد و هم نقاط ضعف خود را در تدریس برخی مطالب بفهمد و به اصلاح آنها بپردازد.

▪ مرحله پنجم : فعالیت های پس از آموزش

پس از اجرای آزمون جامع و نهایی و سنجش عملکرد یادگیرندگان مربی باید به قضاوت درباره طرح آموزش خود بپردازد. این مرحله بسیار مهم است و مربیان باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند.

عدم موفقیت کامل مربی می تواند به دلایل زیر باشد

الف) ناشی از روش غلط انتخاب و بیان هدف های آموزشی و رفتاری باشد

ب) به علت نقص در نحوه گزینش رفتارهای ورودی و سنجش آغازین باشد

ج) به سبب انتخاب نامناسب یا اجرای غلط روش های آموزشی باشد

د) به علت ارزشیابی نادرست از میزان یادگیری یادگیرندگان باشد

هدف های آموزی، رفتاری ، رفتار ورودی، سنجش آغازین

▪ هدف های آموزشی : قصد و منظور مربی را از آموزش مطالب درسی به نحوه دقیق و مشخص نشان می دهد. بهترین راه بیان هدف های آموزشی با توجه به یادگیری یادگیرندگان و استفاده از آن در تدوین هدف های آموزشی است.

▪ هدف های رفتاری : هدف های آموزشی معمولاً مستقیماً قابل اندازه گیری نیستند و برای استنباط میزان یادگیری فرد باید به رفتارو عملکرد آشکار او توجه شود لذا باید برای اندازه گیری هدف های آموزشی آنها را بر حسب رفتارها و عملکردها قابل مشاهده و اندازه گیری یادگیرندگان تبدیل کنیم به عبارتی به هدف های آموزشی که قابل مشاهده و اندازه گیری باشند هدف رفتاری گفته می شود.

● نمونه هدف های آموزشی :

▪ از میان ورزش دوستان کوهنوردانی تربیت کنیم. (چه نوع کوهنوردانی را تربیت می کنیم؟)

▪ کوهنوردان را با علم کوهنوردی آشنا کنیم. (از کدام رشته کوهنوردی صحبت می کنیم؟)

▪ کوهنوردان باید سنگ نوردی را بدانند . (چه نوع از سنگ نوردی مورد نظر است؟)

▪ توجه شود هیچ کدام از اهداف بالا به طور دقیق قابل اندازه گیری نمی باشند.

● نمونه هدف های رفتاری :

▪ کارآموزان کوه پیمایی بایستی گره های هشت و دو سرطناب را به درستی بزنند

▪ کارآموز بایستی سنگ کوتاه را با درجه سختی ۸/۵ صعود کند

● انتخاب مسیر را انجام دهد. GPS – کارآموز بایستی بتواند

▪ کارآموز بایستی کار با کرامپون را بداند

▪ مشاهده می شود که اهداف بالا در پایان آموزش به طور دقیق تری قابل اندازه گیری هستند

● رفتار ورودی :

▪ رفتار ورودی به آمادگی فرد در زمینه های شناختی (دانش و اطلاعات)، عاطفی (نگرش ها و انگیزه و علایق او) و روانی و حرکتی (حرکات و اعمال ماهرانه بدنی با فعالیت های روانی و بدنی هر دو یادگیری هدف های آموزشی اشاره می کند. به عبارت دیگر آنچه را یادگیرنده قبلاً آموخته است که برای یادگیری مطلب تازه پیش نیاز محسوب می شود و نیز تجارب و مثبت و منفی حاصل از آموخته های قبلی او که بر یادگیری مطلب تازه تأثیر می گذارد رفتار ورودی نامیده می شود.

● سنجش آغازین :

نوعی ارزشیابی تشخیصی به حساب می آید که وسیله اندازه گیری رفتارهای ورودی و تشخیص کم و کسری های یادگیری پیش نیاز کارآموزان است. باید توجه داشت که سنجش آغازین آزمون مناسبی است تا متوجه شویم یادگیرندگان تا چه اندازه برای یادگیری مفاهیم جدید از جنبه های مختلف (شناختی، عاطفی، روانی ، حرکتی) آمادگی دارند و چه میزان در آموخته های قبلی با هم تفاوت دارند که اگر این تفاوت بین آنها زیاد باشد باید با آموزش های پیش نیاز برای برخی از آنان به همگن و هم سطح سازی یاد گیرندگان پرداخت.

● قوانین یادگیری :

قبل از آنکه به روش های کلی تدریس بپردازیم لازم است که برخی قوانین مهم یادگیری که حاصل یافته ها و تحقیقات روان شناسی است اشاره شود. که با استفاده از این قوانین تجربه های یادگیری را برای فراگیران مؤثرتر، با دوام تر و لذتبخش تر نمود و همچنین انتقال مفاهیم را توسط مدرسان و مربیان و معلمان راحت تر نمود.

● برخی از مهم ترین این قوانین عارتند از :

۱ – قانون آمادگی :

به موجب این قانون یادگیرنده باید از حیث جسمی، عاطفی ، ذهنی و عقلی به اندازه کافی رشد کرده آماده آموختن مطالب باشد. به عنوان مثال : کسی که می خواهد با اصول علمی و فنی و حتی اخلاقی کوهنوردی آشنا شود باید از نظر ذهنی، جسمی و عاطفی شرایط و انگیزه های این آموزش را داشته باشد.

۲ – قانون اثر

این قانون به این مطلب اشاره دارد که هر فرد اگر مطالب و تجاربی را که می آموزد برای او مطلوب و رضایت بخش باشد به تکرار آنها می پردازد و لذا آنها را بهتر می آموزد. به عنوان مثال : اگر در آموزش اصول و قوانین کوهنوردی به لذت های روحی وروانی آن ، علاوه بر شرایط مطلوب جسمانی اشاره شود و افراد عادی نیز به این موارد به طور ملموس تر برخورد نمایند و احساس رضایت در رعایت این اصول را در کوه نمایند مسلماً بهتر مطالب را می آموزند و به کار می بندند.

۳ – قانون تمرین :

به طور مسلم تکرار و تمریم در یادگیری و دوام آن تأثیر بسزایی دارد. که این مطلب را باید به همه کوهنوردان (علیرغم آن که از آن مطلع هستند) یادآوری نمود و از آنان خواست که بدون تعجیل و اصرار در پیشرفت سریع به تمرین مداوم و آهسته بپردازند که کار نیکو کردن از پر کردن است.

۴ – قانون مقدم :

معمولاً نخستین خاطرات کلاس و یا هر برخوردی بیشتر در ذهن باقی می ماند. لذا مربیان و مدرسان عزیز باید به این اصل در هنگام مفاهیم یا حتی همراه کردن داوطلبانی که برای اولین بار به کوه می روند توجه داشته باشند و این قبیل عزیزان را به برای دفعات اول به ارتفاعاتی راهنمایی کنند که مناظر زیباتر و راحت تری دارد.

۵ – قانون عدم کاربرد:

باید توجه شود مهارت و دانشی که به کار گرفته نشود، بتدریج فراموش می شود. لذا مربیان عزیز باید بیشتر در انتقال مفاهیم به کاربرد آنها نیز در کوه اشاره نمایند.

● موانع یادگیری :

در مقابل قوانینی که به یادگیری کمک می کنند عوامل نیز وجود دارند که ممکن است مانع یادگیری شوند: که در اینجا فقط به آنها اشاره می شود.

۱ – کسل کنندگی مطالب

۲ – پیچیدگی

۳ – آزردگی خاطر

۴ – ترس از شکست

۵ – نگرانی از مسخره شدن و عواملی از این قبیل

● شرایط مؤثر در یادگیری :

▪ برای یادگیری بهتر برخی شرایط عمومی لازم است که عبارتند از :

۱ – انگیزه یادگیری :

برای انتقال بهتر مفاهیم باید انگیزه یادگیرندگان را به یادگیری مطالب بالا ببریم. که یکی از بهترین و راه ها برای این کار آن است که یاد گیرنده مطلب را خوب بفهمد و مطمئن باشد که بعد از طی آن دوره آموزشی از عهده فعالیت های خواسته شده از او به خوبی بر می آید. به عنوان مثال مطمئن باشد که با گذراندن دوره کوتاه آموزشی اصول کوهنوردی از کوه و کوهنوردی لذت بیشتری خواهد برد و توانایی او در استفاده صحیح تر از لوازم و حتی انرژی خود در مسیر کوه بیشتر خواهد شد.

۲ – آگاهی از ناکافی بودن دانش و مهارت های کنونی:

فرد باید از ناکافی بودن دانش و مهارت های کنونی خود آگاه گردد تا ضرورت یادگیری دانش و مهارت جدید را لمس کند و میل و رغبت او به یادگیری بیشتر شود. به عنوان مثال، بسیاری از عزیزانی که مبادرت به کوهنوردی می نمایند فکر می کنند کوهنوردی فقط برداشتن یک کوله پشتی و توانایی بالا رفتن از کوه است و لذا احساس نیازبه یادگیری اصول آن نمی نمایند. که باید از این زمینه به آگاهی کافی برسند.

۳ – داشتن تصور روشن از دانش و مهارت هایی که باید کسب کنند :

به عنوان مثال اگر یک کوهنورد بداند که یادگیری جدید و دانش و مهارتی منتهی می شود و چه توانایی های ویژه ای در او به وجود می آورد مسلماً با اشتیاق بیشتری در کلاس ها و دوره های ویژه شرکت می کنند و با علاقه وافری به یادگیری می پردازد . ۴ – داشتن فرصت کافی برای تمرین :

بدون شک کسب هر دانش و مهارتی به تمرین نیاز دارد

۵ – آگاهی از پیشرفت

یعنی مربیان و مدرسان عزیز باید دائماً داوطلبان خود از ؟؟ پیشرفتشان در دوره ها آگاه سازند زیرا این آگاهی از نتایج مثبت در حین یادگیری، انگیزه آنها را برای یادگیری بالا می برد.

۶ – داشتن وسایل و منابع مناسب برای یادگیری :

روش ها و فنون تدریس و انتقال مفاهیم بعد از آشنایی منحصر به هدف های آموزشی و رفتاری و قوانین یادگیری، به بحث درباره روش ها و فنون تدریس و به کارگیری آنها در انتقال مفاهیم می پردازیم

● تعریف روش :

به طور کلی راه انجام دادن هر کاری را روش می گویند و روش تدریس عبارت است از : «راه منظم، با قاعده و منطقی برای ارائه درس»

● تعریف فن :

فن به معنای «راه به کارگیری مهارت های اساسی با روش انجام ماهرانه کاری» می ابشد. در امر تدریس مجموعه تسهیلات و وسایلی که به منظور ارائه روش تسهیل روند یادگیری به کار گرفته می شود «فن» گفته می شود.

● تقسیم بندی روش های تدریس :

الف – روش های تاریخی که مهم ترین آنها عبارتند از :

۱- روش سقراطی

۲- روش مکتبی

ب – روش های نوین که متکی بر یافته های روان شناسی و علوم تربیتی است که عبارتند از:

▪ روش توصیفی

▪ روش سخنرانی

▪ روش اکتشافی

▪ روش حل مسئله

▪ روش مباحثه و انواع آن

▪ روش پرسش و پاسخ

▪ روش واحد کار

▪ روش گره های کوچک

▪ روش یادگیری فردی

▪ روش آزمایشی

▪ روش نمایشی

▪ روش گردش علمی

الف – روش های تاریخی :

از میان روش های تاریخی دو روش بیش از سایر روش ها در ایران شهرت دارند که یکی سقراطی و دیگری روش مکتبی است . و از آنجا که این روش ها شکل دیگری در روش های نوین وجود دارد در اینجا به اختصار به آن اشاره می شود.

۱ – روش سقراطی : در روش سقراطی معلم و مربی صحبت مستقیم نمی کنند بلکه او سؤال می کند و شاگردان سخن می گویند.

اما سؤالها به گونه ای تنظیم و مطرح می شوند که شاگردان را از جهل خویش نسبت به موضوع آگاه می گرداند و اندیشه فراگیران را برای دست یابی به حقیقت و یادگیری گسترده تر و عمیق تر می گرداند.

ازآنجا که این روش نیاز به تنظیم پرسش های ویژه ای است که هدف منطقی و خاصی را دنبال می کنند و این کار وقت و زمان زیادی می طلبد لذا مربیان می توانند از آن به عنوان یک روش اصلی در آموزش استفاده کنند. البته در برخی موارد می تواند مورد کاربرد واقع شود.

به طور مثال : مربی به قدری از کلاس در مورد تغذیه در کوهستان سؤالات را طرح می کند تا به هدف درس تغذیه در کوه برسد.

- یا چرا سنگ نوردی را نیاز به آموختن هست؟

۲ – نظام مکتبی : در این روش که در مکتب خانه های قدیم ایران مرسوم بوده اصولی مانند آزادی ، سن شروع درس، آزادی و زمان ورود به مکتب در هر فصل از سال، آزادی مدت تحصیل، آزادی اصل فردی که هر دانش آموز می تواند باتوجه به توانایی و استعداد خود آهنگ درسی خود را تنظیم نماید.

همچنین وجود یک خلیفه به عنوان دستیار در کلاس به دلیل ناهمگون بودن دانش آموزان از نظر سنی، سرپرستی و ... بوده با توجه به شرایط جدید آموزشی از اصول این روش در برخی موارد می توان استفاده نمود.

ب – روش های نوین :

۱ – روش توضیحی و سخنرانی : هر چند روش سخنرانی جزئی از روش توضیحی است اما از آنجا که این دو روش کم و بیش به هم شبیه هستند لذا در اینجا فقط به روش سخنرانی اشاره می شود.

روش سخنرانی جزء روش توضیحی محسوب می شود. از این روش در بیان شفاهی برای توضیح و تفهیم مطالب استفاده می شود.

در روش سخنرانی مربی کم و بیش بدون وقفه در کلاس صحبت می کند. فراگیران و کارآموزان به سخنان او گوش می دهند.

یادداشت برمی دارند و سپس درباره سخنان مربی می اندیشند ولی با او گفتگو نمی کنند و در نهایت ممکن است بین مربی و شاگردان چند سؤال و جواب رد و بدل شود اما این سؤال ها و پاسخ ها برای روشن شدن منظور است و جنبه بحث و تبادل نظر ندارد و مانند روش سقراطی برای هدف درک حقایق و گسترش اندیشه به صورت اختصاصی مطرح نمی شوند. اساس و هدف تدریس و انتقال مفاهیم از طریق سخنرانی ارائه اطلاعات از سوی مربی به شاگردان به طور سازمان یافته است.

این روش در اکثر کلاس ها هنوز هم کاربرد فراوانی دارد.

▪ مثال : بهترین مثال می تواند دوره های کارآموزی برای تمام گرایش های کوهنوردی منظور شود.

▪ مراحل سخرانی : سخنرانی هر قدر مفصل یا مختصر باشد دارای سه بخش زیر است:

۱ – بخش مقدماتی : که در این بخش مربی زمینه را برای ارائه مطالب یا مطلب آماده می سازد و برای این کار از مهارت آماده سازی در قسمت مهارت های ضمن تدریس بیان شده استفاده می کند.

۲ - بخش میانی : در این بخش مربی اطلاعات و نکات لازم را درباره موضوع بیان می کند و بیشترین وقت سخنرانی صرف این بخش می شود.

۳ – بخش پایانی : در این بخش مربی مطالب ارائه شده را به یکدیگر ربط می دهد، جمع بندی و خلاصه می کند و به سؤالات پاسخ می دهد و در صورت لزوم تکالیف خاصی را تعیین می نماید.

● عوامل موثر در سخنرانی :

این روش به عواملی مانند صدا، اشارات و حرکات بدن به هنگام سخنرانی بستگی دارد. که در این میان صدا و نحوه صحبت کردن نقش بسیار مهمی دارد. تأکید می شود کسانی می توانند از این روش استفاده نمایند که بدون نقص صحبت می نمایید و صدای رسا و مناسبی دارند.

● محاسن سخنرانی :

این روش از نظر هزینه و زمان ، اقتصادی و مقرون به صرفه است. چون مطالب نسبتاً زیادی را می توان در مدت کوتاه آموزش دهد و این دو مورد مهم ترین مزیت این روش هستند که باعث استفاده زیاد از این روش در ایران می شوند.

● محدودیت های روش سخنرانی :

۱ – چون مربی متکلم وحده است و کارآموزان غیرفعال هستند و باید ساکت در جای خود بنشیند موجب خستگی کارآموزان می شود.

۲ – برای آموزش مهارت های عملی (اگر به تنهایی به کاررود) روش مناسبی نیست.

۳ – مطلب برای همه یکسان گفته می شود و اختلافات فردی افراد مورد توجه نیست.

۴ – جلب توجه تمرکز فکری دانش آموزان در طول مدت سخنرانی مشکل است.

۵ – برای آموزش مهارت های عملی و مهارت های کلاتی و همچنین برای ایجاد مهارت های ذهنی در سطوح بالای یادگیری مانند درک و فهم و کاربرد و تجربه و تحلیل (اگر به تنهای به کار گرفته شود) روش مناسبی نیست.

۶ – در این روش فراگیر ناچار است مطالبی را که به وی عرضه شده است به زور تکرار حفظ کند.

● اصول مهارت های سخنرانی :

▪ اگر روش سخنرانی به درستی و با اصول صحیح به کار رود از معایب آن کاسته می شود.

۱ – برای سخنرانی خوب باید آمادگی کامل را فراهم نمود. یعنی سخنران بادی دقیقاً بداند هدفش چیست و چه نکاتی را با چه نظم و ترتیبی و بر تأکیداتی می خواهد بیان کند و مدت زمان ارائه سخنرانی اش را تعیین کند.

۲ – مطالب سخنرانی باید با پایه تحصیلی و سن و تحصیلات آنها مناسب داشته باشد. ۳ – مطالب سخنرانی نباید برای داوطلبان طولانی باشد.

۴ – مثال های مناسب و مستدل و گاهی بذله گویی لطف خاصی به سخنرانی می دهد.

۵ – مربی باید بیش از سخنرانی حداقل یک بار آن را تمرین کند.

۶ – فراگیران را در صورت امکان بیش از سخنرانی در مورد رئوس مطالب یا سؤالاتی که در طول سخنرانی به آنهاد داده خواهد شد آگاه کند.

۷ – فراگیران را نسبت به وظایف خود در جریان سخنرانی آگاه نمایند( مثلاً اینکه باید سؤال طرح کنند، یادداشت بردارند)

۸ – محیط فیزیکی محل سخنرانی از نظر سرما وگرما ونور و میز و صندلی مناسب باشد.

۹ – هنگام سخنرانی مهارت صدا و بیان را مورد توجه قرار دهید

۱۰ – نکات مهم و پیچیده را با استفاده از مثال و ترسیم شکل و نمودار و وسایل کمک آموزش توضیح دهید.

۱۱ – از واژه های قابل فهم فراگیران استفاده نمایید.

۱۲ – سرعت بیان خود را به گونه ای تنظیم کنید که فراگیران بتوانند سخنان شما را دنبال کنند و یادداشت بردارند

۱۳ – مکث کوتاه و تقسیم نگاه را بین فراگیران مورد توجه قرار دهید.

۱۴ – سخنران باید سخنان خود را به جملات و پاراگراف و بخش های مناسب تقسیم کند.

۱۵ – در هنگام سخنرانی باید مربی جای خود را تغییر دهد.

۱۶ – سخنران باید وقت کافی جهت پاسخ به سؤالات شنوندگان در پایان سخنرانی خود اختصاس دهد.

۱۷ – سخنرانی باید با یک اختتام خوب، مؤثر و مربوط به موضوع خاتمه یابد و در صورت لزوم تکلیف درسی برای کارآموزان تعیین کنید.

۳ – روش اکتشافی :

در این روش یادگیرنده خود به کشف مفاهیم و اصول و قوانین می پردازد و از این طریق به دانش های لازم دست می یابد. برای مثال در آموزش حل مسئله با روش اکتشافی مربی تنها صورت مسئله را در اختیار یاد گیرنده قرار می دهد و یادگیرنده خود به کشف اجزاء تشکیل دهنده مسئله و رابطه میان آنها و نیز راه حل و جواب مسئله می رسد. ویژگی مهم این روش آن است که مربی فقط به عنوان یک راهنما عمل می کند.

▪ راهنمایی :‌مربی میزان روش می تواند در محدوده زیر باشد:

۱ – اصول و راه حل مسئله را برای دانش آموز توضیح دهد

۲ – فقط اصولی را که در یادگیری اکتشافی به کار می رود و برای یادگیرنده توضیح دهد راه حل را در اختیار او قرار ندهد.

۳ – اصول را تشریح نکند اما راه حل را توضیح دهد تا یادگیرندگان خود به اصول دست یابند.

مثال :‌کارآموز با درگیر شدن در روی سنگ کوتاه احساس خود را از صعود بیان کرده و راهنمای صعود راحت را توضیح می دهد، یا گام برداری در روی برق و یخ و توضیحات مربی به همراه خلاقیت کار آموز می تواند نتیجه درس را برای کارآموز روشن کند.

● محاسن روش اکتشافی

۱ – توانایی ذهنی یادگیرنده را افزایش می دهد.

۲ – انگیزش درونی یاد گیرنده را افزایش می دهد چون پاداش شخص حاصل از این نوع یادگیری بر اثر فعالیت خود جوش مؤثرترین روش تقریبی است.

۳ – فنون اکتشاف را به یادگیرنده می آموزد و خلاقیت و کاوشگری را در او تقویت می کند( که این مسئله خود یکی از اصول مهم در کوهنوردی محسوب می شود)

۴ – موجب پایداری و دوام بیشتر آموخته ها می شود. زیرا یادگیرنده خود آموخته هایش را سازمان می دهد و می داند که چه موقع و چگونه آنها را بدست آورد.

● محدودیت هایروش اکتشافی :

مخالفان روش یادگیری اکتشافی آن را روش کم اثر و وقت گیر می دانند و معتقدند این روش به ویژه برای یادگیرندگان جوان روش مناسبی نیست زیرا هدف اساسی تدریس این است که مجموعه سازمان یافته و منسجمی از دانش و معلومات به صورت کاملاً روشن تنظیم یافته و به یادگیرنده به وضوح ارائه گردد. که در روش اکتشافی این مسئله مورد توجه واقع نشده است.

۴ – روش حل مسئله :

وقتی شخص با موقعیت یا تکلیفی رو به رو می شود که نمی تواند از طریق کاربرد اطلاعات و مهارت هایی که در آن لحظه در اختیار دارد به آن موقعیت یا تکلیف سریعاً پاسخ دهد گفته می شود که او با مسئله روبرو است.

عامل اصلی در حل مسئله عبارت است از کاربرد تجربه قبلی فرد برای رسیدن به راه حل و پاسخ، به عبارتی تجربه دانش و مهارت گذشته پیش نیاز حل مسئله محسوب می شود. مسلماً این روش در شرایط کوهنوردی که انسان هر لحظه ممکن است با موقعیت های جدید روبرو شود روش مناسبی است . زیرا یادگیرنده اگر با این روش آموزش ببیند و آن را تکرار و تمرین نماید می تواند در موقعیت ها و شرایط جدیدی که در کوه ایجاد می شود بدون استرس و نگرانی راه حل های مناسب را برای حل آن مسئله و مشکل بیابد.

● راه های حل مسئله :

۱ – حل مسئله از طریق آزمایش و خطا :

روش آزمایش و خطا هنگامی می تواند مفید باشد که با مسئله ای روبرو شده ایم که قاعده و اصول او پیش ساخته شده ای برای حل آن در اختیار نداشته باشیم. به عنوان مثال هنگامی که در یک دو راهی در مسیر کوهنوردی قرار گرفته ایم که اطلاعاتی از مسیر اصلی نداریم و هیچ وسیله ای هم برای جهت یابی در دست نیست ناچاریم از این روش استفاده نماییم. البته چون روش آزمایش و خطا قاعده و اصول معینی ندارد و بر حسب اتلاف وقت می شود باید سعی نمود از روش های دیگری برای حل مسئله استفاده نموده مگر اینکه ناچار به استفاه از این روش باشیم.