تحقیق مقاله یونجه

 یونجه برای درمان کمبود ویتامین A,C,E,K به‌کار می‌رود. به‌عنوان مغذی و منبع نمک‌های معدنی کلسیم، فسفر و آهن می‌باشد.

● یونجه

Medicago sativa

(L.(Papilionaceae

Cultivated medick, Alfa Alfa

ریخت‌شناسی گیاه: گیاهی پایا، ایستاده یا خیزان است که گاهی خوابیده با بن محکم و قوی، کم و بیش چوبی شده و طویل که ارتفاع آن به ۸۰-۳۰ سانتی‌متر می‌رسد. ساقه متعدد، ایستاده یا خیزان، گاهی خوابیده بر خاک، سبز علفی، برگ‌پوش است. برگ دارای سه برگچه، برگچه‌ها و از تخم‌مرغی یا پهن دراز، در انتهاء دندانه‌دار، گل به رنگ بنفش یا آبی، گاهی سفیدرنگ، مجتمع در خوشه‌های پهن دراز می‌باشد. میوه نیا، بدون کرک یا پوشیده از کرک‌های نرم و کوتاه بر هم خوابیده، فاقد خار است.

محل رویش : در بلوچستان، ارتفاعات تفتان، دیلمان، ارومیه، مسجد سلیمان، اصفهان، کردستان و بخش‌های شمالی کشور پراکندگی دارد.

زمان برداشت: در تابستان جمع‌آوری می‌شود.

قسمت مورد استفاده: قسمت‌های هوائی گیاه

کاربرد درمانی: برای درمان کمبود ویتامین A,C,E,K به‌کار می‌رود. به‌عنوان مغذی و منبع نمک‌های معدنی کلسیم، فسفر و آهن می‌باشد.

آثار فارماکولوژیک: سطح کلسترول افراد مبتلابه زیادی چربی خون را طبیعی می‌کند.

احتیاط مصرف: کاناوائین جزء سمی گیاه است.

منع مصرف: دوز بالا با داروهای ضدانعقاد خون و هورمون‌های ضد بارداری تداخل دارد. یونجه در بیماران دیابتی روی غلظت خون تأثیر می‌گذارد. مصرف دانه‌های آن در شیردهی و بارداری منع شده است.

ترکیبات شیمیائی: ایزوفلاوونوئید، کومارین، آلکالوئید، ویتامین، اسید، آمینواسید، ساپونین، استروئید، کربوهیدرات، پیگمان، موادمعدنی، پروتئین.

نحوه و میزان مصرف:

۱. دم‌کرده: ۱۰-۵ گرم گیاه خشک سه بار در روز میل شود.

۲. عصاره مائی: به نسبت ۱:۱ در الکل ۲۵%، ۱۰-۵ میلی‌لیتر سه بار در روز میل شود.

مصرف غذائی

در مقادیر کم طعم‌دهنده غذائی است.

شرایط اقلیمى و خاکى یونجه

          یونجه مخصوص مناطق گرم و خشک- آفتابى با آب فروان است. اگر این شرایط فراهم باشد بسیار محصول خوبى مى‌دهد (مثلاً در خوزستان مى‌تواند ۱۵ چین بدهد)  

          در کرج چون هوا سرد و معتدل است تعداد چین کاهش پیدا مى‌کند و به ۵-۴ چین مى‌رسد. در تبریز چون هوا سردتر است تعداد چین ۳-۲ بار خواهد بود. در مناطق ساحل خزر چون رطوبت زیاد است و خاک مرطوب بوده و تهویه نمى‌شود بنابراین یونجه به‌خوبى رشد نخواهد کرد و خشک مى‌شود (فقط ممکن است یک چین بدهد). با در نظر گرفتن خوش‌خوراکى و هزینه کمتر و طول بهره‌برداری، قابل توصیه است که کشت یونجه توسعه یابد.

انواع یونجه :

یونجه رازکى - یونجه سیاه

نام علمى: Medicago lupulina L

نام انگلیسى: Hopclover, Black medick

گیاهچه

          لپه‌ها در سطح بالائى سبز تیره و در سطح زیرین سبز کم‌رنگ و به طول ۴ تا ۹ میلى‌متر هستند. اولین برگ‌هاى حقیقى به مقدار کم‌ پوشیده از کرک‌هاى کوچک، و به‌صورت یک برگچه‌اى است. سایر برگ‌ها سه برگچه‌اى هستند.      

گیاه کامل

- اندام‌هاى رویشى :           

          گیاهى یک‌سالهٔ زمستانه یا دوساله، ایستا یا خوابیده به ارتفاع ۱۰ تا ۵۰ سانتى‌متر که توسط بذر تکثیر مى‌یابد. ساقه‌ها متعدد، باریک، چند ضلعى ضعیف و ترد هستند. برگ‌ها سه برگچه‌اى و برگچه‌ها واژ تخم‌مرغى تا تقریباً لوزى شکل که در قاعده گوه‌اى هستند و در قسمت‌هاى انتهائى دندانه‌دار و داراى نوکى چال‌دار هستند. طول دمبرگ‌هاى این گیاه یک سانتى‌متر و گاهى اوقات دمبرگ‌هاى پائینى تا ۷ سانتى‌متر هم مى‌رسند. ساقه و برگ‌هاى این گیاه بدون کرک یا کرک‌دار و یا داراى غده است.      

- اندام‌ هاى زایشى :            

          گل‌آذین به‌صورت خوشه و شامل ۱۰ تا ۳۰ گل زرد رنگ است که به‌صورت متراکم در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. طول گل‌ها ۵ تا ۱۵ میلى‌متر است که بر روى دمگلى باریک و به طول ۲ تا ۳ سانتى‌متر مستقر هستند. در هر گل‌آذین چندین میوه تشکیل مى‌شود و میوه‌ها نیام، کلیوى شکل و به طول دو تا سه میلى‌متر است. میوهٔ رسیده سیاهرنگ، بدون کرک و یا پوشیده از کرک‌هاى متراکم یا به‌طور پراکنده داراى نقاط سفیدرنگ با کرک‌هاى ساده و یا شامل غده‌هاى پراکنده هستند. بذرهاى این گیاه زرد و یا قهوه‌اى رنگ، دندانه‌دار، به طول ۵/۱ تا ۲ و قطر ۱ تا ۵/۱ میلى‌متر است.  

موسم گلدهى آن اردیبهشت تا مردادماه است.        

محل رشد و پراکنش

          این علف هرز نواحى مرطوب با خاک‌هاى قلیائى را ترجیح داده و عمدتاً در چمنزارها، پارک‌ها، مزارع، حاشیهٔ جاده‌ها، کانال‌هاى آبیارى و باغ‌ها مشاهده مى‌‌شود.

یونجه Alfalfa

          یونجه سرشار از ویتامین های A,C,E,K و همچنین دارای آمیلاز که انزیم مخصوص هضم مواد نشاسته ای است می باشد .  

یونجه گیاهی است علفی و چند ساله که ارتفاع آن تا یک متر میرسد برگهای آن دارای سه برگچه می باشد برگچه های نوک تیز، سبز رنگ و بیضی شکل است .

گلهای یونجه بشکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آنزمی باشد .

یونجه ریشه ای بسیار عمیق درد و ریشه آن تا سه متر بداخل زمین نفوذ می کند و بنابراین منبع ویتامین ها و مواد معدنی است که از خاک می گیرد .

یونجه از زمانهای بسیار قدیم در ایران کشت می شده است و در حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح از یاران به یونان برده شد و در قرن هفتم بعد از میلاد به اروپا راه یافت . یونجه در ایران در مناطق مرکزی و جنوبی به مقدر بسیار زیاد کشت می شود .

زنبور عسل گل یونجه را دوست درد واز آن شهد زیادی بدست می آورد و تبدیل به عسل می کند .

پرورش این گیاه در قدیم برای تهیه علوفه چهارپایان بوده ولی در حال خاضر بعلت درا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می رسد .

● ترکیبات شیمیایی:

یونجه سرشار از ویتامین های A,C,E,K و همچنین دارای آمیلاز که انزیم مخصوص هضم مواد نشاسته ای است می باشد .

آنزیم های بسیاری در یونجه یافت می شود بعنوان مثال می توان از امولسین ،‌اینورتاز ، و پکتیاز نام برد .یونجه دارای حدود ۲۰%‌پروتئین می باشد پروتئین های موجود در یونجه عبارتند از :‌

▪ لیزین ،‌آرژنین ، هیستیدین ، آدنین ، فنیل آلانین ،‌آسپاراژین و سیستین . یونجه دارای اسید فسفریک نیز هست .

▪ یونجه همچنین دارای منیزیوم ، آهن و مقدر جزئی ارسنیک و سیلیس است .

بنابراین یونجه از نظر مواد غذایی بسیار قوی است و غذای خوبی برای انسان و حیوانات است.

● خواص داروئی:

یونجه از نظر طب قدیم ایران گرم است . البته تاره آن گرم و تر و خشک شده آن گرم و خشک است

۱)یونجه از نظر اینکه دارای بسیاری از مواد معدنی می باشد شیره آن برای بچه هایی که در حال رشد هستند و اسخوان بندی محکمی ندارند بسیار مفید است . حتی امروزه پودر این گیاه را در داروخانه ها می فروشند که آنرا می توان برای بچه های شیر خوار مصرف کرد .

برای تهیه شیره یونجه باید مقدر ۳۰۰ گرم یونجه را در یک لیتر آب ریخت و آنرا جوشانید تا مقدر آب آن به نصف تقلیل یابد سپس آنرا صاف کرده و مقدر کمی عسل به آن اضافه کنید که بصورت شربت داراید . مقدر مصرف برای طافال ۲۰۰ گرم در روز است و برای اطفال شیرخوار حدود ۵۰ گرم یم باشد که می توان به شیر آنها اضافه نمود .

اشخاص بزرگسال هم برای بالا بردن انرژی می توانند از این شیره استفاده کنند .

۲) یونجه رابصورت تازه و یا جوانه آنها رابا سالاد میل کنید . جوانه یونجه را بصورت بسته بندی شده می توانید از سوپر مارکتها خریدری کنید .

۳) یونجه ملین است .

۴) یونجه دو برابر اسفناج آهنم درد بنابراین خونساز است و برای کسانیکه به کم خونی مبتلا هستند مفید است.

۵) یونجه بعلت درا بودن آهن برای درمان بیمایر راشیتیسم بکار می رود .

۶) عوارض کمبود ویتامین ث با خوردن یونجه از بین میرود.

۷) یونجه تازه در بسیاری از کشورها مانند چین و روسیه و آمریکا به مقدر زیاد بجاری اسفناج مصرف می ش ود.

۸ ) یونجه را در داروخانه ها و فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها بصورت پودر ، کپسول و قرص بفروش می رسانند . مقدرمصرف آن سه قرص در روز است.

۹) با همه مزایایی که یونجه درد در خوردن تازه آن نباید زیاده روی کرد زیرا بسیار نفاخ است و حتی حیواناتی که به مقدر زیا د از آن می خورند بعلت گاز زیاد ممکن است تلف شوند.

۱۰) ضماد پخته یونجه را اگر روزی چند بار روی اعضایی که رعضه دارند بگذارید آنها را شفا می دهد.

۱۱) تخم یونجه قاعده آور است و برای این منظور تخم یونجه را بصورت دم کرده مصرف کنید .