جن : (بکسراول) این کلمه 22 بار درقرآن مجید آمده است.
جن درعرف قرآن موجودی است با شعور و اراده که باقتضای طبیعتش از حواس بشر پوشیده می باشد و مانند انسان مکلف و مبعوث درآخرت و مطیع وعاصی و مؤمن و مشرک و ... است، و خلاصه دوش بدوش انسان تنها فرقشان آن است که انسان محسوس و جن غیرمحسوس است و شاید بعضی فرقهای مختصر هم داشته باشند. جنته بکسر اول بمعنی جن است «مِن الْجِنَّه ِ و النّاسِ» درصحاح و قاموس اسلامی بحث مفصلی درباره جن نگاشته ام و مطلبی از روزنامه اطلاعات درباره جهان ضد ماده نقل کرده‌ام اینکه مقداری از آنرا دراینجا نقل می کنم:
جن و انس دو مجود پرارزش «ثقلان» روی زمین اند تأمل درآیات سوره رحمن که بیشتر از سی بار بصورت «فَبِاّی الاء رَبِّکما تُکذّبانِ» جن و انس را مخاطب قرار داده این مطلب را روشنتر می کند و درآن سوره که بارها بعد از ذکر نعمت ها وعذابهای دنیا و آخرت آیه فوق تکرار شده مبین آنست که دنیا و آخرت برای هر دو است دراین باره به آن سوره و معانیش توجه فرمائید و یک سوره درقرآن به نام سوره جن است و کاملان قابل دقت می باشد.
جن از آتش (نیرو و حرارت مخصوص) آفریده شده همچنانکه انس بتدریج از خاک «وَلَقدْ خَلْقناَ الاْنسانَ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَاءِ مَسْنونٍ. و الْجانَّ خَلَقناهُ مِنْ قَبْلَ مِنْ نارِ السَّموَمِ» حجر: 27 انسان را از گل خشک، از گل سیاه بدبو و کهنه آفریدیم و جن را پیشتر، از آتش نافذ آفریدیم. «سموم» یعنی نافذ است و جن پیشتر از انسان بوجود آمده است و در آیه دیگر هست «وَخَلَقَ الْجانَّ مِنُ مارِجٍ مِنْ نارٍ» رحمن : 15 جن را از مخلوطی از آتش آفرید «مرجع» بمعنی خلط است. گرچه حقیقت جن را نمی دانیم ولی از آیات میفهمیم که فی الجمله از نیرو و آتش مجهول آفریده شده است.
جن مانند انسان مکلف باعمال است «وَماخَلقْتُ الْجِنَّ وَ الاْنسَ اِلاّ لِیَعبُدونَ» ذاریات : 56 روز قیامت بجن و انس گفته می شود آیا پیامبران نیامدند؟ آیا از این روز بیم ندادند هردو بر کفر خود گواهی دهند «یا مَعْشَرَ الجِنِّ والاْنْسِ اِلَم یأتِکُم رُسلُ مِنْکُم یَقّصونَ عَلَیکُم آیاتی وَ ینُذرونَکُم لِقاءِ یَومِکُم هذا قالوا شَهِدنا علیْ اَنفسِنا و غَرتْهمُ الحَیوه ِ الدّنیا و شَهِد و اعلّی انْفسَهم انَّهم کانوا کافِرینَ » انعام : 130 آیه صرح است دراینکه جن مکلف و درپیش خدا مسئول اند و همچون انسان کافر می شوند و پیامبرانی از خود دارند «رُسُلٌ مِنکُم» از مراجعه بسوره جن و آیات 29-32 احقاف و از آیات دیگر بدست میاید و خواهیم گفت که حضرت رسول نیز برای آنها پیامبر است.
گناهکاران و کفار جن همچون انسان ها اهل جهنم اند و در غذاب خواهند بود و «ولَقدْ ذراَنا لِجَهنَّمِ کثیراً مِن الجِّنِ و الانسِ لهُم قلوب لایَفقَهونَ بها... اولئِکَ هُمُ الْغافِلونَ» اعراف: 179 ونظیر آن است دو آیه ذیل «... لاَمْلَئَن جَهَنمّ مِنَ الجًّنه ِ واْلناسِ اجْمَعین» هود: 119 «حَقَ اْلقولِ مِنّی الاًْملئن جَهَنمّ مِنَ الجِّنَه ِ و النّاسِ اَجْمعینَ» سجده :13.
جن همچون انسان میمیرد و از بین میرود و گروهی جای گروهی را می گیرند « حَقَّ عَلیهمَ القُولُ فی اُمَم قَدْخَلَت مِنْ قبلِهِم مِن الجِّنِ والاْنسِ انَّهم کانوا خاسِرینَ» فصلت: 25 کلمه «قدجلت» مبین آن است که امتهای جن مانند گروه های آدمی از بین رفته اند، نظیر این آیه است آیه «اولِئکَ الذّینَ حَق علیْهم القُول فی اممٍ قَدْخَلَتْ مِن قَبْلهِم من الِجّن و الاْنسِ» احقاف: 18 همچنین است آیه 38 از سوره اعراف .
جن ما را می بیند ولی ما آنها را نمی بینیم درباره برحذر داشتن بنی آدم از شیطان و اتباع او آمده است «اِنّه یَریکُم هُوَ و قَبیلِهُ مِن حَیْثُ لاتَرونَهَم» اعراف : 27 او و همجنسانش شما را از جائی می بینند که شما آنها را نمی بینید و بحکم آیه «فِسَجِدوا اّلا ابلیسَ کانَ من الْجِّنِ فَفَسَقَ عَنْ امرِرَ بِهِ» کهف : 50 ابلیس از جن است و جنس بخصوصی نیست. رجوع به «شیطان» .
آنها مانند آدمیان کار می کنند وقدرت کار دارند حضرت سلیمان که آنها را بامر خدا مسخر کرده بود برای او کار می کردند کاخها، تمثالها، و کاسه های بزرگ می‌ساختند «مِن الجِّن مَن یَعمَلْ بینَ یدیْهِ باِذْنِ ربِّه ... یَعملونَ لَهُ مایَشاءُ من محاریبَ و تمائِیلَ و جِفانٍِ کَالْجوابِ و قدرٍو راسیاتٍ اِعملوُا آل داوُدَ شُکْراً» سباء:12-13 درسوره نمل آیه 17 تا 39 لشکر کشی حضرت سلیمان به مملکت سباء نقل شده و درآنجا هست که عده ای از جن جزء لشگریان او بودند و عفریتی از جن بوی گفت: من تخت ملکه را پیش از آنکه از جای خود حرکت کنی نزد تو می آورم درسوره انبیاء آیه 82 نیز این مطلب آمده است. دراصول کافی ج 1 ص 394 طبع آخوندی بابی تحت عنوان (جن بمحضر ائمه علیهم اسلام می ایند و مسائل دینی خود را می پرسند....) منعقد است و درآن باره هفت حدیث نقل شده از جمله از سدیر صیرفی نقل می کند که امام باقر درمدینه بمن سفارشهایی فرمود. از مدینه بیرون رفتم، درمیان راه روحا (محلی است چهل یا سی میلی مدینه) بودم که مردی با لباس خود بمن اشاره کرد، بسوی او برگشتم و خیال کردم که تشنه است ظرف آب را باو دادم گفت: بآبم نیاز نیست، نامه ای بمن داد که مرکب مهر آن خشک نشده بود، ملاحظه کردم مهر امام باقر بود گفتم: این نامه را کی بتو داد؟ گفت: الان. درنامه دستورهائی بود، چون متوجه آن مرد شدم دیدم کسی نیست، بعد از آن ابوجعفر (به مکه) آمدند به حضرتش عرض کردم فدایت شوم مردی نامه شما را آورد که مهرش خشک نشده بود فرمود: ای سدیر ما خدمتکارانی از جن داریم چون خواهیم کاری بفوریت انجام پذیرد آنها را می فرستیم.
درچند آیه درباره وصف حوریان بهشتی هست «لَمُ یَطْمثِهنَّ اِنسٌ قَبلَهُم و لاجانٌ» رحمن : 56 و 74 حوریان بهشتی را قبل از شوهرانشان نه آدمی دست زده و نه جن، از این آیه می‌توان حدس زد که تکثیر جن به وسیله مقاربت نرو ماده بوده باشد. درباره شیطان هست «کانُ مِنَ الجِّنِ فَفَسَق عَنْ اَمرِ ربّهِ اَفتَتّخذُ و نَهُ و ذریتَّه ِ اولیاءَ مِنْ دوُنی... ما اَشْهَدتُهم خلقَ اسّمواتِ والاْرضِ» کهف: 50 آیه صریح است در اینکه ابلیس ازجن است و همچنین ذریه دارد و خدا در خلقت آسمانها و زمین آنها را حاضر نکرده است، آیا ذریه او بواسطه توالد و تناسل است؟
جن برسول خدا ایمان آوردند و چون ما سخن می گویند و یکدیگر را به نیکو کاری دعوت کرده و از عذاب خدا می ترساند با آیات زیر و ترجمه آنها توجه فرمائید.
«وَاذصَرفنا اِلیْکِ نَفَراً ِمنَ الجِّن یَستَمعونَ القرآنِ فلّما حَضَروده قالوُا اَنصْتُوا فَلمِّا قُضِیَ وّ لو الی قَومِهِمْ مُنذِرینَ، قالوا یا قومَنا انّا سِمِعنْا کِتاباً اُنْزِلَ مِنْ بعدِ مُوسی مُصدِّقاً لما بیَن یَدیهِ یَهدیِِ الی الحَقّ و الِی طریقِ مُستقیمٍِ یا قَومَنا اجیبوُا داعی الله وَ آمِنوا بِهِ یَغْفِرلَکُم مِن ذُنوبِکُم و یَجْرکُم مِن عذابِ الیمِ» احقاف : 29-31.
«قُل اوحی الی انه اسْتمعِ نفرُ من الجّن فقالوا انا سَمعنا قرآناَ عجباَ یَعدی الی الّرشدِ فامّنابه و لن نُشرِک بِربناّ احداً ... و انّا سَمعْنا کتاباً اُنزلُ مِن بعدِ موسی مِصداقاً لما بَینَ یَدیْهِ یَهدی اِلی الحِّق والِی طریقٌ مستقیمِ یا قومَنا اجُیبوا داعیِ الله و آمِنوا به یَغفْرِلًکُمْ مِن ذُنُوبِکُم و یَجرِکُم مِن عذابٍ الیم » احقاف : 29-31
«قًلْ اوحیِ الِی انّه استَمع نفِرمِن الجّن فقالوا اِنا سَمعنا قُرآناً عَجِباً یهدیِ الی الرّشد فامنابه ولَنْ نَشرکُ بربّنا اَحداً ... و اِناّ مِنّا الصالحونَ و مُنادون ذالکَ کنّا طرائِقَ قدداً ...و اِناّ لما سَمعْنا الهدی امّنا به فَمن یؤمنُ بربِّه فلایَخافُ بخاساً و لارهقاً و اِنامنّا المُسلمونَ و منّا القاسِطونَ فَمَن اُسلمِ فاولئکَ تحّر وا رشداً و اما القاسِطونَ فکانوا الجَهنّم حِطباً»