الف پیدایش و شکل گیری
هسته اولیه تاسیس سازمان همکاری اقتصادی آسیا اقیانوس آرام به مذاکرات نوامبر 1989 در شهر کانبرا (پایتخت استرالیا) برمی‌گردد. این مذاکرات به صورت مشاوره‌ای از سوی گروهی غیررسمی متشکل از 12 کشور شامل شش کشور [1][2] عضو اتحادیه جنوب شرق آسیا [2][3] (ASEAN) در آن زمان و نیز شش کشور طرف مذاکره واقع در حاشیه اقیانوس آرام [3][4] ترتیب داده شد. هدف از انجام این مذاکرات یافتن راه‌هایی برای گسترش همکاریهای چندجانبه در امور بازرگانی و سرمایه‌گذاری بود.
تاسیس سازمان همکاری اقتصادی آسیا اقیانوسیه در ژانویه 1998 محقق و
18 کشور جهان شامل استرالیا، برونئی (دارالسلام)، کانادا، شیلی، جمهوری خلق چین، هنگ‌کنگ، اندونزی، ژاپن، جمهوری کره (کره‌جنوبی)، مالزی، مکزیک، نیوزیلند، پاپوآگینه‌نو، فیلیپین، سنگاپور، تایوان، تایلند و ایالات متحده آمریکا به عضویت آن درآمدند.
از آن زمان تاکنون این سازمان به مهمترین سازمان اقتصادی منطقه تبدیل شده
و با 21 عضو ، منطقه وسیعی از جهان شامل آمریکای شمالی و جنوبی، شرق آسیا و اقیانوسیه را تحت پوشش قرار می‌دهد. اعضای این سازمان (APEC) نمایندگان منطقه‌ای با بیش از 2 میلیارد نفر جمعیت بوده و حدود نیمی از تولیدات جهانی و46 درصد از معاملات تجاری جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
محل استقرار این سازمان، سنگاپور بوده و تشکیلات آن شامل اجلاس رهبران اقتصادی، اجلاس وزیران، دبیرخانه، کمیته‌ها و گروه‌ها و نیز شورای مشاوره‌ای می‌باشد.
ساختار سازمانی APEC به صورت زیر می باشند:
(نمودار در فایل اصلی موجود است)
ب اهداف
هدف عمده اپک در بدو تاسیس ترغیب موفقیت "مذاکرات دور اروگوئه" بود، لیکن در حال حاضر ثبات مالی به عنوان هدف عمده آن تعیین گردیده است. با توسعه "جهانی‌شدن" فاصله بین آمریکا و سایر اعضاء اپک گسترده‌ترشده و پیوستن اعضاء جدید باعث عدم یکپارچگی و افزایش تنش های سیاسی شده است.
به طور کلی سازمان همکاری اقتصادی آسیا اقیانوسیه با اهداف زیر تاسیس شده است.
دستیابی به توسعه منطقه ای و رشد سرمایه‌گذاری در منطقه
مشارکت در اقتصاد جهانی و افزایش مبادلات تجاری و اقتصادی بین اعضاء
کمک به توسعه سیستم‌های تجارت چندجانبه برای حفظ منافع اقتصادی کشورهای منطقه
کاهش موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای تجارت کالا و خدمات
ایجاد محیط مطمئن و کارا برای نقل و انتقال کالاها و خدمات و عوامل تولید
گسترش روند مبادله دانش فنی و سرمایه و ایجاد فرصتهای جدید تجاری و سرمایه‌گذاری
هدف بلندمدت اپک، دستیابی به بازار مشترک آسیا اقیانوس آرام در سال 2020 میلادی می‌باشد و قصد دارد که تا آن زمان تمامی موانع تجارت کالا و خدمات و سرمایه‌گذاری در منطقه را بتدریج از بین ببرد.
ج اعضاء
در حال حاضر این سازمان دارای 21 عضو می باشد که به ترتیب زیر می باشد:
کانادا، ایالات متحده آمریکا، شیلی، مکزیک، پرو، روسیه، استرالیا، چین، هنگ‌کنگ، اندونزی، ژاپن، جمهوری کره (کره جنوبی)، مالزی، نیوزیلند، پاپوآگینه‌نو، فیلیپین، سنگاپور، چین تایپه، تایلند، ویتنام و برونئی (دارالسلام).
این مجموعه از کشورها در حال حاضر حدود 60% تولید ناخالص داخلی جهان (19254 میلیارد دلار) و حدود 47% حجم تجارت جهانی را به خود اختصاص داده و 70 درصد رشد اقتصادی جهانی در این منطقه حاصل میشود.
د اقدامات
وظیفه اصلی این سازمان تسهیل صادرات، افزایش رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی است و دستیابی به اهداف فوق را از طریق توسعه بازارهای آزاد بیشتر برای تجارت و سرمایه‌گذاری و تسهیل تجارت در منطقه با آسان سازی مراحل اداری مربوط به آن و رقابتی کردن نظام‌های ملی مختلف می باشد.
سازمان همکاریهای اقتصادی آسیا و اقیانوسیه به ایجاد ظرفیت سازمانی در کشورهای در حال توسعه عضو کمک کرده و در مقابله با برخی از مشکلاتی که به بحران اقتصادی آسیا انجامید، نقش دارد. استرالیا عضو فعال این سازمان بوده و متعهد است که به هدف این سازمان که همانا تجارت و سرمایه‌گذاری آزاد در کشورهای صنعتی APEC تا سال 2010 و در کشورهای در حال توسعه تا سال 2020 دست یابد.
از جمله اقدامات این سازمان، ایجاد تشکیلاتی شامل اجلاس رهبران اقتصادی، اجلاس وزیران، دبیرخانه کمیته‌ها و گروه‌ها و نیز شورای مشاوره‌ای می‌باشد.
اجلاس رهبران اقتصادی
نخستین نشست رهبران اقتصادی کشورهای عضو APEC در نوامبر 1993 در سیاتل آمریکا صورت گرفت. اعضای این سازمان در نخستین نشست، اهداف خود را در راستای همگرایی بیشتر اقتصاد منطقه تبیین کردند. در این اجلاس کشورهای آمریکا، مکزیک و پاپوآ گینه نو به عضویت این سازمان درآمدند.