تحقیق مقاله تغییرات وزن دام

تغییرات وزن دام

تغییرات وزن دام در سیستم های چرای تناوبی و مداوم تحت سه تیمار چرایی سبک، متوسط و سنگین در مدت 49 روز از دوره رشد فعال گیاه Bromus tomentellus در ایستگاه تحقیقات مراتع همندآبسرد مورد بررسی قرار گرفت. هر یک از سیستمهای چرا به صورت آزمایشی مستقل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار چرایی و در سه تکرار به اجرا گذاشته شد. در هر تیمار چرایی و در هر تکرار از چهار گوسفند نژاد سنگسری با وزن متوسط 28 تا 30 کیلوگرم استفاده شد. از چهار گوسفند مذکور سه راس جهت اندازه گیریها در نظر گرفته شد. گوسفندان مورد بررسی در بدو ورود به چراگاه توزین شده و سپس به فاصله هر 12 تا 14 روز یکبار تعیین وزن شدند و در نهایت وزن آنها در پنج مرحله بدست آمد. نتایج حاصل نشان داد که بین وزن دام در دو سیستم چرای تناوبی و مداوم اختلاف معنی دار وجود ندارد. با این وجود افزایش وزن دام در سیستم چرای تناوبی بیشتر از سیستم چرای مداوم بود. از طرف دیگر در هر دو سیستم چرا، به تناسب افزایش شدت چرا، از میزان افزایش وزن دام کاسته شد. بقسمی که افزایش وزن روزانه دام در تیمار چرای سبک در سیستم تناوبی 67/183 گرم و در سیستم چرای مداوم 4/181 گرم به ازا هر راس گوسفند بود. این افزایش برای تیمار چرای متوسط معادل 178 و 2/154 گرم به ترتیب برای سیستم تناوبی و مداوم بدست آمد. دام در تیمار چرای سنگین کمترین افزایش وزن را داشت بقسمی که مقدار آن در سیستم تناوبی معادل 8/176 و در سیستم مداوم 5/162 گرم در روز بود.

آگاهی از میزان علوفه مورد نیاز دام برای تعیین ظرفیت چرا و ایجاد تعادل دام و مرتع ضروری است . نیاز روزانه دام به کیفیت علوفه در دسترس، وزن زنده، سن و شرایط فیزیولوژیکی دام بستگی دارد. از آنجا که بیش از 20 نژاد گوسفندی با جثه های متفاوت از مراتع مختلف کشور در مناطق آب و هوایی متفاوت استفاده می کنند نمی توان تعریف یکسانی برای واحد دامی در کل کشور ارائه داد، بلکه باید مفهوم واحد دامی برای هر نژادگوسفندی به طور مستقل تعیین گردد و بر اساس وزن زنده و احتیاجات انرژی واحد دامی ، مقدار علوفه مورد نیاز روزانه تعیین گردد. کیفیت علوفه گونه های مختلف نیز از منطقه ای به منطقه دیگر در دوره های رویشی مختلف متغیر است . لذا یکی از نیاز های اساسی در برنامه ریزی و بهره برداری صحیح از مراتع و دستیابی به عملکرد دام در سطح مطلوب تعیین وزن زنده واحد دامی و انرژی مورد نیاز روزانه وتعیین کیفیت علوفه مراتع مورد استفاده می باشد . در این تحقیق وزن زنده واحد دامی نژاد فشندی ( با در نظر گرفتن میانگین وزن زنده میش های سه و چهار ساله ) ، 7/60 کیلوگرم تعیین شد . نیازهای غذایی آن در شرایط نگهداری با توجه به شرایط محیطی و فواصل آبشخوار ( 50 درصد بیشتر از مقدار پیشنهادی جداول ‏‎NRC‎‏ و فرمول پیشنهادی ماف ) با استفاده از دو روش استفاده ازداده های جداول ‏‎NRC‎‏ و فرمول ماف محاسبه گردید. در روش اول میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه دام از جداول ‏‎NRC‎‏ (1985) استخراج شد و بر اساس کیفیت علوفه در دو مرحله رشد رویشی و رشد کامل، نیاز روزانه دام به ترتیب 58/1 و 2 کیلوگرم علوفه خشک مرتع تعیین شد و در روش دوم با استفاده از فرمول ماف ، میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه تعیین گردید و سپس با توجه به کیفیت علوفه در دو مرحله فنولوژی ، میزان نیاز روزانه دام به ترتیب 35/1 کیلوگرم علوفه در مرحله رشد رویشی و 73/1 کیلوگرم در مرحله رشد کامل برآورد گردید. جهت تجزیه و تحلیل های آماری از نرم افزار ‏‎SAS‎‏ و آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی استفاده شد . نتایج تعیین کیفیت علوفه 20 گونه گیاهی قابل چرای دام موجود در ترکیب گیاهی منطقه در دو مرحله فنولوژیکی و نتایج آزمون مقایسه دانکن نشان دهنده تفاوت معنا داری بین گونه های گیاهی و بین دو مرحله فنولوژیکی در سطح‏‎(P <0.01)‎‏ می باشد که بیانگر لزوم محاسبه نیاز غذایی واحد دامی بر مبنای کیفیت علوفه می باشد .

25 بره هم زمان از بدو تولد تا تولید اسپرماتوزویید کامل، به طور ماهیانه 2 بره تا سن 120 روزگی، 3 بره 15 روز یک بار )تا سن 180 روزگی( مورد جراحی و برداشت بیضه قرار گرفتند. صفات مورد بررسی عبارتند از: وزن دام، حجم، طول و عرض بیضه تا زمان تولید اسپرماتوزویید. برای تعیین تولید اسپرماتوزویید، مقاطع تهیه شده از بیضه های جراحی شده و همچنین شیرابه اپیدیدیم به وسیله میکروسکوپ مورد مطالعه قرار گرفت. پس از مشاهده اسپرماتوزویید کامل، 6 بره برای تعیین کنترل کمی و کیفی منی مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج حاصل از مشاهدات میکروسکوپی و شیرابه اپیدیدیم نشان داد که در سن 165 روزگی بره های نر قادر به تولید اسپرماتوزویید کامل هستند. با تولید اسپرماتوزویید کامل و افزایش وزن، وزن و حجم بیضه به طور جهشی افزایش پیدا کرد که در این سن میانگین صفات وزن بره، وزن و حجم بیضه به ترتیب برابر 30 کیلوگرم، 157.57 گرم و 175.33 سانتی متر مکعب شد. بعد از این سن 165) روزگی( تراکم و فعالیت اسپرماتوزوییدها رو به تزاید داشت. پس از این سن، بره ها که تحت کنترل کمی و کیفی منی و رفتار جنسی قرار داشتند، تا سن 18 ماهگی از خود رغبت و میل جنسی زیاد نشان ندادند و منی از آن ها توسط مهبل مصنوعی به دست نیامد. از این سن به بعد رغبت و میل جنسی آن ها و منی که به دست آمد کاملا در حد طبیعی، به طوری که غلظت آن 2.4 میلیارد اسپرماتوزویید در میلی لیتر، بود که به نظر می رسد قابلیت باروری کامل را داشته باشد، این حالت در زمانی اتفاق افتاد که میانگین وزن بره ها در سن 18 ماهگی برابر 58 کیلوگرم بود. نتایج این آزمایش نشان می دهد که قابلیت بالای جنسی و تولید اسپرماتوزویید نرمال با وزن 58 کیلوگرم و سن 18 ماهگی بره های نر مهربان مطابقت داشته است.

برای رسیدن به سطح مطلوب عملکرد دام در مراتع، تطابق بین علوفه مورد نیاز دام های استفاده کننده از مراتع و کیفیت علوفه موجود، اساسی است.لذا در این تحقیق، اقدام به تعیین نیاز روزانه واحد دامی گوسفند نژاد زل استفاده کننده از مراتع مازندران، شده است. منطقه مطالعاتی حوزه آبخیز کجور می باشد. برای تعیین وزن واحد دامی پنج گله به طور تصادفی در نقاط مختلف مرتع انتخاب و از هر گله در پنج مقطع سنی 1، 2، 3، 4 و 5 ساله و از هر مقطع سنی، پنج راس به طور تصادفی توزین شد و پس از محاسبه میانگین، وزن واحد دامی نژاد زل برابر با 30.84 کیلوگرم تعیین شد. همچنین میانگین وزن قوچ، بره سه ماهه و بره شش ماهه به ترتیب 47.67، 19.75 و 23.53 به دست آمد. با توجه به میانگین وزن دامی، هر قوچ معادل 1.56 واحد دامی و بره سه ماهه و شش ماهه به ترتیب معادل 0.64 و 0.7 واحد دامی در نظر گرفته شدند.برای تعیین نیاز علوفه روزانه گوسفند نژاد زل، از گیاهان مورد چرای دام در منطقه در مراحل مختلف فنولوژی نمونه برداری و کیفیت آن ها تعیین گردید که گونه Medicago sativa بیشترین درصد پروتیین خام (27.86 درصد درمرحله رشد رویشی) و گونه Medicago coronata بیشترین مقدار انرژی متابولیسمی (10.47 MJ/kg) را داشتند. پس از تعیین کیفیت علوفه، با توجه فرمول های مربوطه و درصد افزایش انرژی مورد نیاز دام که شرایط منطقه را تعیین می کند (در این تحقیق، 50 درصد می باشد) مقدار انرژی مورد نیاز واحد دامی نژاد زل 7.33 مگا ژول در روز و با توجه به ترکیب گیاهی در مرحله اول رویشی گیاهان مقدار علوفه مورد نیاز هر واحد دامی برابر با 0.8 در مرحله سنبله دهی آن ها برابر 0.91 و در مرحله پس از سنبله دهی برابر با 0.97 کیلوگرم ماده خشک در روز تعیین گردید