آغاز قرن 21 میلادی نقطه عطفی برای صنعت جهانگردی به حساب می آیید و هر چه از روزهای آغازین آن سپری می شود شاهد رونق و پیشرفت این صنعت هستیم به طوری که از لحاظ اشتغال زایی و در آمدزایی تقریبا جای همه صنایع را گرفته است.
در میان انواع توریستی که ما داریم اکووتوریسم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و به جهت همین اهمیت است که سازمان جهانی جهانگری (W.T.O) سال 2002 را سال اکوتوریسم معرفی کرده است.
سالانه تعداد زیادی از جهانگردان تنها به قصد دیدن جاذبه ها و عجایب طبیعی و خدادادی آهنگ سفر کرده و در این زاه هزینه های زیادی را صرف می کنند تا در نقاط مختلف یک پدیده و مکان طبیعی را زا نزدیک مشاهده کنند.
ایران نیز با در اختیار داشتن قابلیتها و جاذبه های طبیعی فراوان می تواند مقصد جهانگردان باشد. ایران از لحاظ قابلیتهای اکوتوریستی در بین 5 کشور اول دنیا قرار دارد.
ایران را به لحاظ تنوع قابلیتهای اکوتوریستی می توان موزه جاذبه های طبیعی نامید. به طور کلی در یک تقسیم بندی جاذبه های طبیعی را می توان به موارد زیر خلاصه کرد.
وضعیت آب و هوایی ( اقلیم )
تنوع آب و هوایی ایران شامل سرعت وزش باد ، طوفانها ، میزان تابش خورشید ، میزان بارندگی ، چهار فصل بودن و تنوع فصول داشتن است. وقتی در مناطق غرب و شمال غرب شرایط آب و هوایی برای تفریحات و سرگرمیهای زمستانی مثل اسکی ، مهیا است ، در همان زمان در مناطق جنوبی شرایط آب و هوایی برای تفریحات تابستانی مناسب است. ایران از اختلاف میزان بارندگ زیادی برخوردار است ، در برخی مناطق میزان بارندگی سالانه بیش از 1800 میلیمتر ( شمال ایران) و در برخی مناطق به کمتر از 25 میلیمتر ( دشت لوت ) می رسد.
پدیده های طبیعی و چشم اندازها نیز یکی دیگر از جاذبه های ایران به شمار می رود که شامل کوهها وبیابانها ، چشمه های معدنی و آبشارها ، غارها ، دریاچه ها و تالاب ها ، جنگلها و مراتع است. در ایران کوههایی وجود دارد که به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی و همچنین به دلیل وجود چشم اندازهای طبیعی مثل چشمه های معدنی ، صخره ها و آبشارها که یکی از جذابترین پدیده های طبیعی محسوب می شود می تواند جلوه های طبیعی و بسیار زیبایی را به نمایش بگذارد.
ایران یکی از گرمترین و خشک ترین بیابانهای دنیا را در خود جای داده است این بیابان که دشت لوت نام دارد دارای گونه های گیاهی و حیوانی نادری است.
بزرگترین دریاچه های شیرین ( خزر ) و شور ( ارومیه ) دنیا در ایران قرار دارد .وجود جنگلها و مراتع سرسبز در یمان کوه و دریا در منطقه شمال با سواحل شنی و ماسه ای می تواند به صورت جاذبه گردشگری در آید. جنگلهای حرا در ساحل دریای خلیج فارس و عمان نمونه جنگلهای بی نظیر با خصوصیات ویژه خودش است. وجود غارهای متعدد در ایران نیز حائز اهمیت است. تنها در استان لرستان حدود 600 غار ططبیعی وجود دارد که فقط دو مورد آن قابل بازدید است . از جمله غارهای معروف میتوان به موارد زیر اشاره کرد : غار علیصدر که از شهرت جهانی برخوردار است. غار کرفتو ، غار قوی غاز ، غار کتله خور و …
تالابها نمونه دیگری از مناظر طبیعی هستند که می توانند با امکانات جانبی به صورت جاذبه ها در آیند. از تالابهای معروف که بعضی از آنها از شهرت بین المللی برخوردار هستند می توان به تالاب انزلی ، قوری گول تبریز ، گاو خونی ، هامون و … اشاره کرد. وجود این همه منابع و پدیده طبیعی در یک کشور نشان از زیبایی آن دارد. در برخی مناطق قرار گرفتن چندین پدیده طبیعی در کنار هم ، چشم اندازهای بکر و زیبایی را به وجود آورده است. درییاچه گهر نمونه بارزی از این نمونه است که دریاچه ای بین دو کوه به صورت مراتع سرسبز قرار گرفته است. یا می توان به کوه سبلان در آذربایجان شرقی اشاره کرد ، که دریاچه ای در قله آن ، صخره هایی که شبیه حیوانات است و وجود چندین چشمه معدنی و آبشار و مراتع سریبز اطرافش چشم انداز طبیعی زیبایی را در پرده روزگار به نمایش گذاشته است.
وقتی از یک جهانگرد سوئیسی در مورد زیبایی این منطقه سؤال می شود او جواب می دهد که در مدت اقامتم در این منطقه احساس غربت نمی کردم و حس می کردم در کشور خودم هستم و این خود دلیل بر زیبایی پدیده های طبیعی ایران است.
حیات وحش
ایران دارای چندین محدوده حفاظتی حیات وحش است که در آن از گونه های گیاهی و حیوانی کمیابی محافظت می شود. نمونه ای از محدوده های حفاظتی حیات وحش شامل : پارک جنگلی گرگان ، محدوده حفاظتی ارسباران و … است با محافظتهای دقیق به ویژه جلوگیری از شکار غیر قانونی می توانیم این مناطق را از لحاظ جهانگردی توسعه دهیم.
منابع و پدیده های طبیعی که در بالا به آنها اشاره شد در بخش جهانگردی به عنوان عرضه مطرح می شوند ومهمترین کار ما ایجاد تقاضا برای این عرضه ها است که در واقع نخستین قدم در راه توسعه صنعت جهانگردی به شمار می آید و موجب حیات و توسعه امکانات زیر بنایی و ایجاد اشتغال و افزایش ارزش افزوده در این بخش می شود.