کاخ چهلستون اصفهان
عمارت چهلستون در اوایل قرن 11 ه .ق در میان باغ و مجموعه بناها و کاخهای محوطه دولتخانه صفوی ساخته شده است . این عمارت عمدتاً به منظور پذیرائی رسمی از میهمانان و سفرای خارجی ، طی سه مرحله و طبق یک طرح واحد ساخته شده است . مرحله اول تالار اصلی و بزرگ . مرحله دوم ایوان آئینه و اطاقهای طرفین آن . مرحله سوم ایوان ستون دار که از هجده عدد ستون و سقف چوبی تشکیل شده است . نام چهلستون به نشانه کثرت ستونها و انعکاس تصویر بیست ستون در آب استخر است .
نقاشی های دیواری چهلستون زیر نظر هنرمند نامدار عصر صفوی ، رضا عباسی با خصلت بزرگ نمائی به شیوه مینیاتورهای ایرانی انجام گرفته است . چهار تابلو بزرگ داخل سالن ، صحنه هایی از میدانهای جنگ و مجالس پذیرائی پادشاهان صفوی را نشان می دهد . دو تابلو بزرگ میانی از الحاقات بعدی با موضوعات مشابه است که به قلم صادق نقاش باشی (هنرمند دوره قاجار) ترسیم شده است . متأسفانه بسیاری از نقاشی های دوره صفوی در زمان حکومت ظل سلطان ، تخریب گردیده است . از اشعار دلپذیر نجیب کاشانی که به (خط محمد صالح اصفهانی) بر پیشانی ایوان ستوندار مرقوم گردیده ، چنین مستفاد می گردد که این عمارت بی نظیر در اوایل قرن 12 ه.ق دچار آتش سوزی گردیده و در زمان شاه سلطان حسین صفوی تعمیر شده است .
میدان نقش جهان (میدان امام) اصفهان
یکی از زیباترین میدان های جهان به طول حدود 512 متر و عرض 160 متر است که در اطراف آن اطاق هائی در دو طبقه با یک اندازه و شکل احداث شده است . تعداد چهار اثر تاریخی بی نظیر در اطراف میدان قراردارد . عمارت عالی قاپو مسجد امام مسجد شیخ لطف اله و سر درب بازار قیصریه ، در وسط میدان اصلی ، زمین و دو دروازه سنگی چوگان بوده است . میدان امام امروزی یکی از مراکز خرید صنایع دستی و همچنین محل برگزاری بسیاری از مراسم ملی و مذهبی می باشد . در هر هفته نماز پرشکوه جمعه در این میدان برگزار می گردد .
سی وسه پل اصفهان
زمانی که اصفهان به عنوان مرکز حکومت دولت صفویه انتخاب می گردد ، جهت گسترش شهر به طرف جنوب متمایل می شود . و عنصر مهم شهرسازی در آن طرح ، محور چهار باغ بوده که از دروازه دولت به سوی جنوب احداث می گردد و حدود شش کیلومتر طول آن بوده است . این خیابان الزاماً از رودخانه عبور می نماید و بدین جهت معماران آن زمان، پل الهوردیخان را که به سی و سه پل معروف می باشد بر روی زاینده رود و منطبق بر محور چهارباغ ایجاد می نمایند . زمان احداث پل درحد فاصل سالهای 1008 تا1011 هجری قمری بوده و طول آن سیصد متر و عرض آن 14 متر می باشد . این پل از معماری بسیار زیبا و متناسب برخوردار است ، نظم طولانی دهانه های آن ، ابهت و وقار خاصی در آن به وجود آورده است . در طرفین سطح فوقانی ، دو راهروی سرپوشیده ساخته شده که هم در زمستان و هم در تابستان سرپناه مطمئنی برای عابرین می باشد . پل الهوردیخان را می توان نتیجه مطلوب ترکیب فنون در مهندسی با هنر معماری محسوب کرد .
مسجد جامع اصفهان
مسجد جامع اصفهان در گوشه شمال غربی میدان قدیم احداث گردیده است . مسجد اولیه درکنار روستای قدیمی یاوان و احتمالاًُ بر روی یک بنای مربوط به قبل از اسلام احداث گردیده است .
شهر اصفهان در سال 24 هجری ، دین مبین اسلام را می پذیرد و اولین مسجد رادر محل فعلی با ابعادی محدودتر در سال 156 هجری می سازد . در قرن سوم هجری به علت گسترش شهر و ازدیاد جمعیت ، مسجد وسیع تری بر روی مسجد اولیه پایه ریزی می گردد . عمده ترین سبک معماری به کار رفته در مسجد مربوط به دوره سلجوقی ، به شیوه رازی است . در این شیوه کاربرد آجر و ایجاد نماهای آجری با طرحهای گره در حد اعلاء مهارت و زیبائی در نمای داخلی و خارجی گنبدهای خاکی و نظام الملک ظاهر گشته است . گچ بری محراب او لجایتو ، تزئینات کاشی کاری و خطوط بنائی و مقرنس سازی های مختلف ایوانها همراه با کتیبه های خط کوفی و ثلث ، نشانگر کوشش و علاقه هنرمندان اصفهانی در بنای این مسجد می باشد . مسجد جامع اصفهان را می توان ، به حق دایره المعارف معماری و یادگارهای با ارزش تاریخی ، فرهنگی و هنری شهر اصفهان محسوب نمود و به خاطر همین ارزشهای نهفته اش ، حفاظت و مراقبت از آن ، از جمله وظائف دینی ، ملی و فرهنگی همگان تلقی می گردد .