نشانه های پاکیزگی در زندگی روزمره
نظافت و پاکیزگی واژ ه های زیبایی هستند که بسیاری از افراد همواره بر رعایت آنها تأکید کرده و در رابطه اجتماعی به آن اهمیت می دهند.رعایت این نکته در زندگی روزمره زمانی از اهمیتی دو چندان برخوردار می شود که بسیاری از ما مجبوریم زمان بسیار زیادی را در ارتباط با دیگران در یک محیط اجتماعی مشترک سپری کنیم.این یکی از خصایص زندگی انسانی است.زندگی شهری نیز به عنوان نمونه تکامل یافته تری از زندگی انسانی، در مجموع از رفتارهای انسان هایی تشکیل شده که روزانه در ارتباط متقابل با هم به سر می برند و در این ارتباط متقابل به ویژگی های فردی و رفتاری همدیگر توجه بیشتری نشان می دهند.حال وقتی در محیطی یکی از افراد نسبت به رعایت بهداشت فردی و شخصی خود بی توجهی نشان دهد با چه صفتی می توان از او سخن گفت.
کلی گویی را کنار می گذاریم و شما را به مشاهده رفتار آن شهروندی جلب می کنیم که در حضور عابران پیاده بی شماری که از کنار هم رد می شوند، آب دهان را در پیاده رو می ریزد.وسیله نقلیه را به یاد بیاورید.بوی نامطبوعی در فضای محدود اتوبوس یا مترو پیچیده است.کسی در کنار من و تو ایستاده و بی توجه به دیگران، برای رسیدن به مقصد انتظار می کشد.با کمی دقت می توان متوجه واکنش دیگران نسبت به این فرد شد.شخصی که انگار مدتهاست حمام نرفته است.بهتر است کمی از خود و رفتارهای روزمره مان انتقاد کنیم.نظم و ترتیب و رعایت بهداشت فردی در شهری که ساختار آن بر ارتباط با دیگران بنا نهاده شده ایجاب می کند که نکات ساده بی شماری را در رفتار روزمره خود درج کنیم.رعایت بهداشت فردی و انضباط شخصی نیز یکی از پر اهمیت ترین این مسائل به شمار می آید.اما به نظر می رسد که این نکته برای عده ای از شهروندان اصلاً جا نیفتاده است.این در حالی است که تأثیر این عامل از نظر اجتماعی بسیار زیاد است.جدا از نکات بهداشتی فراوانی که در اهمیت رعایت بهداشت فردی از سوی پزشکان عنوان می شود.می توان به سنت فکری و فرهنگی خودمان نیز رجوع کرد که در آن بر اهمیت بهداشت فردی تأکید بسیار زیادی شده است.
تأکید بر رعایت بهداشت فردی در تمامی روزهای سال جدا از نکات پزشکی متعددی که از سوی متخصصان مختلف عنوان می شود، جنبه ای اجتماعی نیز دارد که از توجه شخص به ارتباط متقابل با دیگران حکایت می کند.این اهمیت نشان دهنده آن جنبه ای از زندگی ماست که حاصل جمع رفتارهای شخصی افراد در یک محدوده جمعی است.
* بهداشت فردی در زندگی اجتماعی
بخت انسان بلند بود که از سوی خدا اشرف مخلوقات لقب گرفت.با کمی دقت در این موضوع می توان متوجه یک نکته ساده شد.انسانی که ملقب به این عنوان شده برای نشان دادن شأن خویش روش های مختلفی را دنبال می کند.رعایت بهداشت فردی ومهم دانستن آن نیز می تواند بخشی از این رعایت شأن تلقی شود.با این حساب می توان با دقت بیشتری این موضوع را مورد توجه قرار داد.«محمد کریم زاده» کارشناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی در توضیح این نکته می گوید: « رفتار انسان در زندگی جمعی، دیگر تنها به خود او مربوط نیست.به عبارتی چارچوب زندگی اجتماعی به گونه ای طراحی شده که هر فرد بخشی از این پیکره به شمار آمده و هر نوع رفتاری که از او سر بزند به راحتی بر بخشی از این پیکره تأثیر می گذارد.در مورد این نکته یعنی رعایت بهداشت فردی نیز می توان با استفاده از همین اصل به قضاوت پرداخت. وی در ادامه می افزاید: «عنوان فردی نصب شده بر روی این عبارت برای تأکید بر اهمیت رعایت آن از سوی اشخاص مختلف است.به تعبیری هر فرد باید بداند که زندگی اجتماعی الزام های خاص خود را دارد.یکی از این الزامات نیز رعایت بهداشت فردی و توجه به پاکیزگی است.شاید کسی فکر کند که این موضو عی در ارتباط با شخص اوست اما اگر بهتر به این مقوله توجه کنیم متوجه می شویم که همین موضوع به ظاهر شخصی در ارتباط با دیگران چه اهمیتی دارد.به عنوان مثال وقتی کسی به بهداشت دهان و دندان خود توجه نمی کند از یک جنبه شخصی به خود آسیب می رساند.این فرد بعد از مدتی با دندان هایی آسیب دیده مواجه می شود که او را اذیت کرده و مجبورش می کنند که روانه مطب دندانپزشک شود.اما از منظر اجتماعی این چنین فردی از نکته دیگری نیز غفلت کرده است.کافی است افرادی را به یاد بیاورید که قرار است در طول چندین ساعت از روز با چنین فردی در ارتباط باشند و هر بار که او دهان می گشاید با بوی بد دهان او مواجه می شوند.خب، گناه این افراد چیست که قرار است حضور چنین شخصی را در کنار خود تحمل کنند.»
در این مورد مثال های بی شماری می توان مطرح کرد.با این حال تأکید بر همین چند نمونه ساده نیاز به توضیح بیشتر را از بین می برد.نظافت شخصی و توجه به مصادیق بسیار ساده و ابتدایی آن کار چندان دشواری نیست.با این حال به نظر می رسد که عده ای از افراد هرگز به این موضوع اهمیت نداده و آن را چندان جدی نمی گیرند.شاید از این روست که از زاویه دید بسیاری از شهروندان، تعامل مثبت یا برقراری ارتباط ساده با این اشخاص دشوار و پیچیده می شود. اهمیت این موضوع در فصولی از سال که هوا گرمتر شده و به شکل طبیعی فعل و انفعالات جسمی انسان نیز تغییر می کند چند برابر هم می شود.نیم نگاهی به این موضوع از منظر پزشکی از اهمیت فراوانی برخوردار است
* بهداشت فردی و جلوگیری از بیماری
هر بار که زمزمه یک بیماری واگیردار در قسمتی از جهان می پیچد، پزشکان و کارشناسان و مسئولان بهداشتی بر رعایت بهداشت فردی برای جلوگیری از آن بیمار تأکید می کنند.برای این متخصصان ثابت شده که رعایت این موضوع می تواند کمک بسیار زیادی در پیشگیری از آن بیماری و جلوگیری از گسترش آن داشته باشد.به اعتقاد کارشناسان رعایت بهداشت فردی و جمعی در فصل تابستان بیشتر از سایر فصول اهمیت خود را درجهت مقابله با بیماری ها نشان می دهد.آنها بر این نکته تأکید می کنند که باکتری و میکروب ها همیشه وجود دارند، اما در دمای بالاو در فصول گرم بویژه تابستان عمر آنها چندین برابر می شود.ویروس های ایجاد کننده اسهال و استفراغ شدید به ویژه بر روی موادغذایی آلوده، روی صندلی یا استفراغ افراد ناقل پخش می شوند.همچنین در اماکن عمومی مانند مهدکودک، کشتی های گردشی، خانه سالمندان و بیمارستانها نیز این میکروب ها به سرعت پخش می شوند.دکتر «صابر رحمتی» متخصص تغذیه در این زمینه به یک نکته ساده اشاره کرده و می گوید: «به عنوان مثال یکی از باکتری های شایع ایجاد کننده اسهال، سالمونلا(Salmonella) نام دارد که مخصوصاً بر روی مواد غذایی همچون محصولات طیور که در جای خنک نگهداری نمی شوند، تکثیر می یابد.همچنین شست وشوی وسایلی چون چاقو و تخته های مخصوص خرد کردن موادغذایی با موادشوینده و با آب بالای ۶۰ درجه بسیار مهم است». به گفته وی نشانه های عفونت معده و روده که بیشتر در این فصل رایج است، معمولاً اسهال و استفراغ شدید و یا حالت استفراغ است.فرد هنگام ابتلابه این بیماری ها آب بسیار زیادی را از بدن خود دفع می کند که در نتیجه به استفاده از مقادیر زیادی نوشیدنی نیازمند است.همچنین باکتری و ویروس های موجود در بدن ظرف دو هفته پس از بیماری از بدن فرد بیمار به طور کامل خارج می شوند.
این در حالی است که به گفته همین متخصصان بهترین راه برای پیشگیری از ابتلابه بیماریهای اینگونه همان توجه به معیار ها و مصادیق بهداشت فردی است.از استفاده از صابون برای شستشوی دستها گرفته تا پوشاندن زخمها برای پیشگیری از آلودگی در طول تهیه و مصرف غذا، بخشی از این مصادیق بسیار ساده و به ظاهر کم اهمیت تلقی می شود.استفاده از آب سالم بهداشتی مانند آب لوله کشی، چشمه ها و چاه های حفاظت شده نیز بخش دیگر از این نکات پراهمیت است.این در حالی است که هشدارهای متخصصان جنبه های دیگری از این موضوع را بر ما آشکار می کند.از هشدار آن پزشک درباره لزوم توجه به بهداشت فردی و اجتماعی برای کاهش سالک گرفته تا هشدار متخصص دیگری که در زمینه تأثیر رعایت بهداشت فردی بر جلوگیری از زخم معده سخن می گفت، همگی نشان دهنده اهمیت این موضوع است.وقتی وجود زباله و خاکروبه در سطح شهر مکان مناسبی برای رشد عامل بیماری سالک عنوان می شود.وقتی به گفته دکتر « ایرج خسرو نیا»عامل ایجاد زخم معده و اثنی عشر میکروبی است که از طریق آب، غذا و یا دستهای آلوده وارد بدن می شود.می توان به نسبت بهداشت فردی و ارتباط آن با سلامت اجتماعی در بعدی گسترده تر پی برد.دکتر« ایرج خسرونیا»، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران درادامه می گوید: «در مکانهایی که انسان به صورت دسته جمعی زندگی می کند نظیر مراکز نگهداری سالمندان، سرباز خانه ها و مدارس در صورت آلوده شدن یک نفر به این میکروب، این بیماری بسرعت به دیگران منتقل می شود.»به این لیست می توان موارد بی شمار دیگری نیز افزود.با این حال نکته مشترک در ذکر همه این مصادیق همان اهمیت دادن به بهداشت فردی برای پیشگیری از بیماری هاست که در این قسمت به آن اشاره شد.