تاریخچه بازیهای رایانهای به اوایل دهه 60 میلادی برمیگردد. «استیو راسل» از دانشجویان دانشگاه MIT در سال 1962 نخستین بازی رایانهای را به نام «جنگ فضایی» (Space War) طراحی کرد. داستان بازی، درباره جنگ سفینهای بود که شما باید ضمن کنترل آن به سفینه مقابل حمله و آن را نابود میکردید. بعد از آن، شرکت «آتاری» در 1972 بازی تنیس روی میز به نام «پَنگ» را روانه بازار کرد.
اشاره:
صنعت بازیهای رایانهای به یکی از پرسودترین صنایع برای تولیدکنندگان و پرطرفدارترین سرگرمیها برای بسیاری از افراد در سطح دنیا تبدیل شده است. امروزه به علت ویژگیهای خاصّ بازی های ویدیویی به شوالیههای مجازی، جذّاب و قدرتمندی در راستای ناتوی فرهنگی و جنگ صلیبی غرب علیه جهان اسلام بدل شده است. در این مبحث سعی خواهیم کرد به بازیهای رایانهای با محوریت آخرالزمان بپردازیم.
اپیشگویی درباره آینده همواره یکی از دغدغهها و دلمشغولیهای بشر بوده و در طول تاریخ انگیزههای مختلفی باعث شده که انسانها به پیشگویی درباره رویدادهایی بپردازند که در آینده دور یا نزدیک واقع میشود. در این میان پیشگویی درباره حوادث آخرالزمان از جایگاه و اهمیت خاصی برخودار بوده و اقوام و ملل گوناگون با همه اختلافی که در باورها و اعتقادات خود داشتهاند، به موضوع آخرالزمان و رویدادهای این عصر توجّه جدّی کردهاند. اما این دغدغه و دلمشغولی همیشگی بشر آنگاه که با علوم غیبی و دانشهای خداداد پیامبران و اولیای الهی پیوند خورده، رنگ دیگری یافته است و از حالت گمانهزنیهای بیپایه و پیشگوییهای دروغین درباره وقایعی که بشر راهی برای پی بردن به آن ندارد، خارج و به اخبار صادق مبتنی بر آموزههای وحیانی تبدیل شده است. صنعت جدید و نوپای بازیهای رایانهای نیز همانند نظام هالیوود، این سوژه جذاب و جهانی را محور بسیاری از محصولات خویش قرار داده و شاید به جرأت بتوان گفت که گوی سبقت را از آن ربوده است. انواع منجیان آخرالزمانی پا به عرصه رسانه بازیهای ویدیویی گذاشتهاند و بازیهای مختلفی با این مضمون تولید و روانه بازار شدهاند.
تاریخچه بازیهای رایانهای به اوایل دهه 60 میلادی برمیگردد. «استیو راسل» از دانشجویان دانشگاه MIT در سال 1962 نخستین بازی رایانهای را به نام «جنگ فضایی» (Space War) طراحی کرد. داستان بازی، درباره جنگ سفینهای بود که شما باید ضمن کنترل آن به سفینه مقابل حمله و آن را نابود میکردید. بعد از آن، شرکت «آتاری» در 1972 بازی تنیس روی میز به نام «پَنگ» را روانه بازار کرد. این بازی بسیار ساده و متشکل از تعدادی مستطیل سیاه و سفید بود که خلاقیت چندانی در آن وجود نداشت. پس از آن بازیهای رایانهای سیر تکاملی خود را طی کردند و در اواسط دهه 80 بیشتر به سمت بازی های جنگی (Games War) سوق پیدا کردند. علت آن علاوه بر جوّ متشنّج دهه 80 آمریکا، ناشی از جنگ سرد با شوروی و دیگر برنامههای رئیسجمهور وقت آمریکا، ریگان، بود؛ بازیهایی مثل Start Light و...
در سطح جامعه ما بنا به علل متعدّد، به مقوله بازیهای رایانهای پرداخته نشده است. یکی از این علتها کوتاهی عمر این پدیده در جهان و به خصوص کشور ماست. دلیل دوم این است که مخاطبان بازیهای رایانهای، کودکان و نوجوانان هستند و غالباً مسئولان و فعّالان عرصه فرهنگ به آن به مثابه یک ابزار سرگرمی و تفریح مینگرند. از همین رو به آن با رویکرد رسانهای و عنصر تأثیرگذار فرهنگی دقّت و توجه نمیکنند.
با بررسی معیارهای کمّی و کیفی بازیهای رایانهای با صنعت سینما میتوان به اهمیّت صنعت بازیهای رایانهای پی برد. چنانچه سود شرکتهای فیلمسازی و بازیهای رایانهای را مبنای مقایسه قرار دهیم، به گزارش بسیاری از سایتها، صنعت بازیهای رایانهای از سینما پیشی گرفته است؛ برای نمونه در شش ماه نخست سال 2005 فروش بازیهای رایانهای در کشورهای اروپایی، از فروش فیلمهای هالیوودی بیشتر بوده است و این روند به طور صعودی ادامه دارد. آمارها نشان میدهد که روند تولید بازیهای رایانهای به سه تا چهار هزار نسخه در سال میرسد و با شتابی ملموس در جامعه جهانی در حال گسترش است. بیش از سی میلیون نفر در سراسر جهان بخش عمدهای از اوقات فراغت خود را با بازیهایی پر میکنند که بالغ بر ده درصد آنان بین چهار تا هفت ساعت از زندگی روزمره خویش را به بازیهای رایانهای اختصاص دادهاند. این آمار گستردگی بازیهای رایانهای را نشان میدهد. از سوی دیگر زمانی که یک کاربر صرف یک فیلم سینمایی میکند با یک بازی رایانهای قابل قیاس نیست. یا در نظر گرفتن مدت زمان متوسط یک فیلم و با جاذبههای ویژه مانند موضوع با جذابیتهای بصری و... ممکن است شخص یک فیلم را دو بار ببیند؛ یعنی به طور میانگین بین 3 تا 6 ساعت صرف یک فیلم خواهد شد. ولی مدت زمانی که یک کاربر بازی رایانهای برای بازی در حالت ساده و یا حتی حالت استفاده از کدهای ویژه صرف میکند میتواند چندین برابر این زمان باشد که این زمان برای بازیها و کارهای مختلف تفاوت دارد و گاه اختلاف بسیار فاحش دارد.
جالب است بدانیم در بسیاری از کشورهای غربی تولیدکننده بازیهای رایانهای، سازمانها، مؤسسات و مجموعههایی تشکیل شده که بر ساخت و توزیع بازیهای رایانهای نظارت میکنند؛ برای نمونه در استرالیا مؤسسه OFLC که مسئول ردهبندی فیلم و ادبیات استرالیاست، مسئولیت ردهبندی و نظارت بر بازیهای رایانهای را نیز بر عهده دارد. در ژاپن نیز مؤسسه غیردولتی CERO، در اتحادیه اروپا مؤسسه «پگی» و همچنین در ایالات متحده آمریکا مؤسسه ESRB همین نقش را ایفا میکند. ولی درکشور ما سازمان یا مؤسسهای که مسئولیت نظارت دقیق و جامع بر بازیهای رایانهای را بر عهده داشته باشد، وجود ندارد در حالی که جای خالی چنین مجموعهای در ایران کاملاً محسوس است، به خصوص که این سازمان با توجه به قرابت فرهنگی و ارزشهای مشترک اسلامی میتواند بر ردهبندی، تولید و عرضه این بازیها نظارت داشته باشد.
همانگونه که ذکر شد، سوژه جذاب و جهانی «آخرالزمان» محور ساخت بسیاری از بازیهای ویدیویی شده است. هماکنون در صنعت بازیهای ویدیویی انواع مختلفی از آخرالزمان را میتوان مشاهده نمود و به همان میزان منجیان آخرالزمانی را؛ آخرالزمان تکنولوژیک، تخیلی، طبیعی، اسطورهای و دینی از جمله این آخرالزمانهاست که در این میان به آخرالزمان دینی توجه خاص و ویژهای شده است.
در آخرالزمان دینی انسانهای شیطان صفت در قالب سازمانها، گروهها و حتی دولتهای تروریستی قصد به دست گرفتن قدرت و تمام عناصر پاک و خدایی را دارند و شما در نقش بازیگر بازی رایانهای به عنوان منجی و در لباس جاسوس خبره و با ایمان و یا سربازان مؤمن و معتقد غالباً آمریکایی و انگلیسی در نقش پلیس جهانی، حاضر شده، به مبارزه با دشمنان بشریت میپردازید.
این دشمنان در سه دسته قابل طبقهبندی هستند:
1. آلمان نازی و فاشیستها که شما برای مبارزه با آنان به جنگ جهانی میروید. این در حالی است زمان زیادی از این جنگ میگذرد ولی همچنان سوژه خیلی از بازیهایی است که الآن تولید میشوند؛ بازیهای مدال افتخار، ندای وظیفه، بازگشت به قلعه ولفنشتاین از جمله این بازیهاست.
در بازی «بازگشت به قلعه ولفنشتاین» تعداد زیادی از فرماندهان ارشد SS قصد دارند با توسل به تکنولوژی پیشرفته و قدرتهای ماوراء طبیعی، موجوداتی را به وجود آورند که از آنها در جنگ با جهانیان استفاده کنند. شما در مأموریتهای ضدّ اطلاعات خود در ارتش متفقین بایستی از اجرای این پروژهها جلوگیری کنید والّا جهان در آستانه نابودی قرار خواهد گرفت. دشمنان شما در این بازی سرباز ساده آلمانی، نگهبان گارد آهنین، افسر نازی، دانشمند آلمانی، کارگران و مهندسان، زامبی شوالیه، زامبی آتشین و روبات مافوق سرباز، نمونهسازی شدهاند که میبایست همه آنها را نابود کنید.