تحقیق مقاله تاریخچه تربیت بدنی در ایران

تربیت بدنی در ایران باستان

ایرانیان به اهمیت و ارزش توانایی و سلامت بدن به عنوان وسیله بسیار مهمی برای فراهم آوردن ارتش سلحشور و پیروزمند پی برده بودند. به استثنای فرزندان طبقه اعیان و شاهزادگان تقریباً همه آموزش و پرورش به تربیت بدنی محدود می شد.

کودکان تا 7 سالگی زیر نظر مادر پرورش می یافتند و پسران از 7 سالگی تحصیلات رسمی خود را آغاز می کردند و از همان هنگام رسماً متعلق به کشور شناخته و تا 15 سالگی به آموختن فنون نظامی مشغول و از 15 سالگی در خدمت ارتش تا 50 سالگی بودند و فرزندان اعیان و شاهزادگان به روایت هرودوت تا 20 سالگی و به روایت استرابون تا 24 سالگی به تحصیل ادامه می دادند و برای فرماندهی سپاه و حکمرانی و دادرسی آماده می شوند.

این تربیت در تاریخ تعلیم و تربیت نخستین نمونه کنترل آموزش و پرورش و به وسیله دولت بود ارتشیان از 50 سالگی یا مسئولیت پادگان ها را بعهده می گرفتند و یا در سازمانهای عمومی مشغول می شدند در بازنشستگی به کار تعلیم داوطلبان می پرداختند.

هرودوت:‌ ایرانیان از 5 سالگی تا 20 سالگی 3 چیز را می آموختند سواری – تیر و کمان – شنا. جوانان تمرینات روزانه را از طلوع آفتاب با دویدن – پرتاب سنگ و نیزه آغاز می کردند از تمرینات معمولشان با جیره اندک و تحمل گرما و پیاده روی طولانی و عبور از رودخانه و شکار و جستن بر روی اسب و چالاکی بود.

ورزش های قدیم ایران اسب سواری – تیراندازی – شکار – چوگان – شنا

نکته قابل توجه: ایرانیان برای ورزش و پرورش بدن عقیده داشتند ورزش پروراننده صفات نیکی همچون شجاعت، جوانمردی فروتنی نیز می باشد.

مقام پهلوانی در ایران باستان از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.

مدیریت سازمان های ورزشی

تاریخچه تشکیل تربیت بدنی در ایران

اولین سازمان رسمی متولی ورزشی در ایران سال 1306 که قانون اجباری کردن ورزش در مدارس تصویب شد.

به پیشنهاد وزیر وقت فرهنگ سید محمد تدین ورزش در برنامه درس مدارس به صورت رسمی قرار گرفت. اولین انجمن تربیت بدنی ورزشی در اردیبهشت 1313 به طور رسمی در منزل حکیم الملک پا گرفت. در این جلسه اولین تشکیلات رسمی تربیت بدنی با ریاست حسین علاء پی ریزی شد. انجمن ملی تربیت بدنی در ابتدا بیشتر تأکید بر ورزش مدارس و برگذاری مسابقات داشت به مرور زمان تشکیل پیش آهنگی مطرح و در مهر ماه سال 1313 نخستین انجمن تربیت مربیان ورزش و پیش آهنگی تشکیل شد.

این انجمن در کنار انجمن ملی تربیت بدنی فعالیت های ورزشی در سطح خردسالان و نوجوانان را انجام می داد بعدها سازمان تربیت بدنی و پیش آهنگی ایران تشکیل و ادیب السلطنه به ریاست آن برگزیده شد مدت ریاست او شش سال طول کشید.

در سال 1320 مجدداً حسین علاء رئیس سازمان تربیت بدنی و پیش آهنگی شد از اقدامات او دعوت چند کارشناس تیم ورزشی خارجی به کشور بود. «این زمان نقطه شروع فرهنگ ورزشی غربی در ایران است. » ارائه ورزشهای کلاسیک غربی و استقبال مردم به ساخت اولین ورزشگاه به نام امجدیه در سال 1319 منجر شد که صرفاً به فوتبال و دو میدانی اختصاص داشت.

در سال 1320 تربیت بدنی عمومی به عنوان بخشی که برای عامه مردم است استقلال خود را تحت عنوان انجمن تربیت بدنی اعلام داشت و ورزش در سطح نوجوانان و جوانان به وزارت فرهنگ که متولی آموزش و پرورش عمومی بود انتقال یافت. (این اولین شکاف بین ورزش و تربیت بدنی بود که ورزش دانش آموزی را از ورزش عمومی و قهرمانی جدا ساخت).

در سال 1326 ایران به عضویت کمیته بین المللی المپیک درآمد. یک سال بعد ورزشکاران ایرانی در بازی های المپیک 1948 لندن حضور یافتند. اولین حضور رسمی کشور در مجامع بین المللی (حاصل این حضور کسب یک مدال برنز توسط جعفر سلماسی در وزنه برداری شد.)

در شهریور سال 1337 انجمن تربیت بدنی به «سازمان تندرستی و جوانان تربیت بدنی ایران» تغییر نام داد.

در اردیبهشت 1343 (سازمان ملی تربیت بدنی و تفریحات سالم شکل قانونی گرفت و زیر پوشش وزارت آموزش و پرورش قرار گرفت. این سازمان را یکی از معاونان وزیر عهده دار بود.

در این زمان سازمانهای دیگر مثل وزارت کار و کشاورزی و نیروهای مسلح … برای خود بخشهای مستقل تربیت بدنی داشتند.

در سال 1350 سازمان تربیت بدنی با تصویب در مجلس مستقل شد و زیر نظر نخست وزیر قرار گرفت. در تمام استانهای کشور اداره کل تربیت بدنی تأسیس شد. و فعالیت های ورزشی زیر نظر این اداره کل توسط هیأتهای ورزشی انجام می شد که با فدراسیونهای درونی در ارتباط بودند.

در سال 1353 (1974) هفتمین بازی های آسیایی در تهران برگزار شد.

سازمان تربیت بدنی چند سال قبل اقدام به ساخت مجموعه ورزشی آزادی کرد شامل (استادیوم صدهزار نفری و سالن دوازده هزار نفری و استخر سرپوشیده و پنج سالن برای بسکتبال، والیبال، تیراندازی، وزنه برداری، شمشیر بازی) دو سالن تیراندازی و استادیوم دوچرخه سواری، دریاچه قایقرانی، زمینهای روباز فوتبال، زمین هاکی روی چمن و چند زمین روباز است. پس از حضور کاروان ورزشی ایران در المپیک 1976 مونترال و عدم کسب نتیجه قابل قبول در مرداد 1355 سازمان تربیت بدنی منحل و به طور موقت زیر نظر آموزش پرورش قرار گرفت.

در سال 1356 این اقدام قانونی شد و به تصویب 2 مجلس رسید. به موجب این مصوبه کلیه وظایف قانونی و اختیارات و دارایی های سازمان تربیت بدنی به وزارت آموزش پرورش (معاونت ورزشی انتقال یافت).

تشکیلات تربیت بدنی و ورزش در کشور

متولی ورزش کشور سازمان تربیت بدنی می باشد که اهم اختیارات آن به شرح زیر می باشد:

هر گونه مسائل فنی و قانونی در ورزش با استفسار از این سازمان سندیت خواهد داشت

صدور مجوز اماکن ورزشی و استخر از سوی این سازمان جنبه قانونی دارد

صدور گواهینامه داوری و مربیگری نیز از سوی این سازمان جنبه قانونی خواهد داشت

نمادی خلاصه از سلسله مراتب سازمان تربیت بدنی

پس از پیروزی انقلاب / در خرداد 58 به موجب مصوبه قانونی انحلال سازمان لغو و مجدداً تشکیلات مستقل تحت عنوان سازمان تربیت بدنی درآمد. که از سازمانهای تابعه نخست وزیری به شمار می رفت.

در سال 1368 با حذف پست نخست وزیری در زمره سازمانهای وابسته به نهاد ریاست جمهوری درآمد. ریاست این سازمان را یکی از معاونین رئیس جمهور بر عهده دارد و تربیت بدنی آموزش پرورش همان سال 58 زیر نظر وزارت آموزش پرورش (معاونت پرورشی) قرار گرفت و به نام اداره کل تربیت بدنی وزارت آموزش پرورش درآمد در سال 1381 با طرح ادغام وظایف پرورشی با آموزشی و حذف معاونت پرورشی / معاونت مستقل وزارت آموزش پرورش با عنوان معاونت تربیت بدنی و تندرستی شناخته شد.

اولین معاونت این وزارت دکتر سیدنصرالله سجادی ابلاغ خود را از وزیر وقت آقای حاجی دریافت نمود.

تشکیلات تربیت بدنی و تندرستی در آموزش و پرورش کشور

خلاصه ای از اهم چارت سازمانی مربوط به تربیت بدنی و تندرستی

اهداف و محتوا

برنامه درسی تربیت بدنی

درس تربیت بدنی در مدارس، سلامت دانش آموزان را ارتقا می بخشد و ضمن توسعه ی مهارت های جسمانی، به تعادل روانی و اخلاقی آنان کمک می نماید. این درس در دوره های تحصیلی ابتدایی و راهنمایی 2 ساعت در هفته اجرا می گردد. در دوره ی متوسطه روزانه، در شاخه های نظری و فنی و حرفه ای با عناوین تربیت بدنی (1) ، (2) و (3) به ترتیب در پایه های اول، دوم و سوم هر کدام به ارزش 1 واحد و 2 ساعت در هفته ارائه می گردد. در شاخه ی کار و دانش فقط تربیت بدنی (1) و (2)‌ در پایه های اول و دوم اجرا می شود.

رویکرد برنامه ی درسی تربیت بدنی

رویکردهای گوناگونی در ارائه ی برنامه های درسی تربیت بدنی در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. مهم ترین این رویکردها، عبارت اند از: آموزش ورزش ها (Sports Education) آمادگی جسمانی و سلامت (Health – Related Fitness) و مدل چند فعالیتی یا (Multi Activity Model). البته مدل های دیگری نیز ارائه شده است اما سه رویکرد یاد شده از اعتبار بیش تری برخوردارند. رویکرد آموزش ورزش ها همان مدلی است که تربیت بدنی مدارس ایران تاکنون بر آن اساس بوده است که عملاً ثابت شده است موفقیت چندانی در بر ندارد. به علاوه نتایج پژوهش ها نشان داده است که آمادگی جسمانی دانش آموزان ایران در طول سال تحصیلی نه تنها پیشرفتی ندارد بلکه سیر نزولی را طی می کند. مدل چند فعالیتی نیز به واسطه نیاز به امکانات گسترده که در حال حاضر موجود نیست، نمی تواند مورد استفاده قرار گیرد. مدل آمادگی جسمانی و سلامت می تواند نیازهای جسمانی دانش آموزان ایرانی را برآورده سازد اما به تنهایی کافی نیست. برخی از ارزش ها و ویژگی هایی که از طریق ورزش های دسته جمعی حاصل می شوند، مانند همکاری، گذشت و فداکاری، اطاعت از مقررات و غیره از طریق تمرینات آمادگی جسمانی قابل حصول نیست. چنین ارزش ها و جنبه های کیفی وجود ورزش های دسته جمعی را در برنامه الزامی می سازد. بنابراین، رویکرد برنامه ریزی درسی تربیت بدنی در مدارس ایران باید تلفیقی از این دو رویکرد با تأکید بر آمادگی جسمانی باشد.