بیمه چیست؟
جریان زندگی انسان ها و چرخه فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع، مملو از خطرات و تهدیدهای متنوع و گوناگون است.
هزینه جبران برخی از این خطرها در مقایسه با توانمندی های مالی افراد و موسسات چندان زیاد نیست و خود آنان از عهده چنین خساراتی بر می آیند، اما بخش قابل توجهی از این حوادث چنان خسارت بار است که روند عادی زندگی شهروندان و جریان معمول فعالیت های اقتصادی و اجتماعی را با اخلال جدی و بعضا خانمان برانداز مواجه می سازد. درصورتی که سازوکاری برای مواجهه با این پدیده اندیشیده نشود ضمن آنکه زندگی طبیعی خانواده ها و دست اندرکاران و شاغلین موسسات فعال در عرصه تولید و خدمت رسانی را مختل می سازد، می تواند به رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها نیز در سطوح خرد و کلان صدمات اساسی وارد سازد. صنعت بیمه، چنین سازوکاری را به نحو کارآمدی فراهم می آورد. ضمن آنکه از این طریق، نقش بسیار تعیین کننده ای نیز در جهت تجهیز منابع سرمایه گذاری برای اقتصاد کشورها ایفا می کند.
بنابراین بیمه، با ایجاد آرامش، اطمینان و امید به زندگی و فعالیت کم خطر برای شهروندان و فعالان اقتصادی از یک سو و تجهیز منابع سرمایه گذاری از سوی دیگر، نقش قابل ملاحظه ای در رشد و توسعه اقتصادی جوامع ایفا می کند. شومپیتر، اقتصاددان بزرگ توسعه، از طرفداران جدی تاثیر مثبت بخش مالی که بیمه نیز جزئی از آن است، بر رشد تولید و اشتغال و نهایتا توسعه اقتصادی است. نظریه های رهبری عرضه این موضوع را به خوبی تبیین می کنند.
از سوی دیگر باید گفت که صنعت بیمه نیز چون همه صنایع، دارای روابط متقابل با سایر بخش ها است و لذا گسترش آن وابسته به رونق در بخش های پسین و پیشین خود آن است. نظریه های تعقیب تقاضا این مقوله را توضیح می دهند.
بنابراین توسعه صنعت بیمه، در روی دیگر سکه منوط به رشد اقتصادی است. پس توسعه بیمه و توسعه کل اقتصاد لازم و ملزوم یکدیگرند. بررسی آماری و مقایسه درآمد سرانه کشورها با ضریب نفوذ بیمه، حاکی از همبستگی قابل ملاحظه این دو متغیر با هم است.
اما نکته مهمی در این میان مطرح است که نباید آن را نادیده گرفت و آن اینکه، توسعه صنعت بیمه بسیار سخت تر از توسعه سایر بخش های اقتصادی است؛ چرا که حق بیمه ای که بیمه گذاران پرداخت می کنند لزوما منجر به دریافت خسارت نخواهد شد و چه بسا بیمه شونده هیچگاه دریافتی بابت حق بیمه های پرداختی خود نداشته باشد. در واقع بازیافت حق بیمه های پرداختی از سوی بیمه گذاران منوط به وقوع حادثه و لذا احتمالی است و نه قطعی، بنابراین حس نیاز به خرید پوشش های بیمه ای در افراد، بسیار سخت تر و دیرتر از چنین حسی در مورد سایر کالاها و خدمات زنده می شود. این واقعیت باعث می شود که سهل انگاری برخی از مردم در این زمینه، پیامدهای منفی(Externality)برای جامعه به بار آورد. نمونه روشن و فراگیر این پیامدهای منفی، معضل رانندگان زندانی است که بیمه نامه شخص ثالث ندارند؛ لذا امکان پرداخت دیه به بازماندگان متوفیان تصادفات رانندگی برای آنان میسر نیست و این سهل انگاری، بخش زیادی از وقت و انرژی صنعت بیمه، وزارت دادگستری و قوه قضائیه را مصروف خود کرده و مهمتر از آن، زندگی بازماندگان فوت شدگان را با بی ثباتی، نابسامانی و نااطمینانی روبه رو می سازد و در واقع بی توجهی و فرار یک فرد از هزینه کردن برای بیمه شخص ثالث، کلیت جامعه را دچار معضلات اقتصادی و اجتماعی نابهنجار و رنج آوری می کند.
بنابراین، صنعت بیمه در دل خود نوعی اجبار را حمل می کند تا از بروز پیامدهای منفی عدم پوشش بیمه ای ریسک های مختلف در جامعه، تا حد امکان جلوگیری شود. فلسفه اجباری بودن بیمه شخص ثالث نیز که در غالب کشورها وجود دارد ناشی از همین پدیده است. علم اقتصاد همانگونه که از تحمیل هزینه های آلوده سازی محیط زیست بر بنگاه های آلوده کننده محیط دفاع می کند از اجباری بودن پوشش های بیمه ای که نبود آن، پیامدهای منفی در پی دارد نیز استقبال می کند. بی توجهی به نقش و جایگاه مقوله بیمه باعث شده است که کشور ما ایران، در جایگاه 46 ام دنیا از نظر بیمه قرار داشته باشد، در حالی که اقتصاد ایران، بیست و نهمین اقتصاد بزرگ جهان است. ضریب نفوذ بیمه در ایران نسبت به کشورهای منطقه خوب است و رتبه سوم را در این زمینه در منطقه داریم، ولی در سطح دنیا از وضعیت مناسبی برخوردار نیستیم. ما هم در بیمه های زندگی از جهان فاصله زیادی داریم و هم بسیاری از فعالیت ها و سرمایه های کلانمان چون تسهیلات بانکی، پروژه های عمرانی، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی آنچنان که باید و شاید تحت پوشش بیمه نیستند. 28درصد تولید ناخالص داخلی کشور مربوط به گروه نفت است، اما تنها 7/2درصد پرتفوی صنعت بیمه اختصاص به این بخش دارد.
بر اساس ماده یک قانون بیمه در ایران « بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه ؛ خسارت وارده بر او را جبران نموده و یا وجه معینی را بپردازند » قانون گذار در ماده یک قانون بیمه ضمن اینکه بیمه را عقد می شناسد تصریح قطعی و کلی بر وظایف بیمه گزار و ‹ بیمه گر› دارد . بیمه گر متعهد می باشد در ازای دریافت وجهی در صورت بروز یا وقوع حادثه از پرداخت کننده وجه حمایت مالی بنماید وبیمه گزار وظیفه دارد وجه خرید تأمین و پوشش بیمه ای را به بیمه گر پرداخت بنماید . لذا عقد بیمه ، عقدی است معوض که طرفین عقد نسبت به هم الزامات و تعهداتی دارند . همچنین بیمه عقدی است لازم و عقد لازم آن است که هیچ یک از طرفین حق فسخ آن را ندارند مگر در موارد معینه خاصی که قانون گذار معین و مشخص کرده است و لذا نتیجه اصل حاکمیت اداره آن است که پس از انعقاد قرارداد طرفین ملزم به رعایت آن و انجام تعهدات خود هستند . البته این نوع عقد در خصوص بیمه های زندگی که نسبت به بیمه گر لازم ولی نسبت به بیمه شده جایز است دارای استثناء می باشد و بیمه شده می تواند هر وقت بخواهد با امتناع از پرداخت حق بیمه قرارداد را و نماید و ذخیره ریاضی بیمه نامه را بر اساس شرایط و مقررات مندرج در بیمه نامه دریافت دارد .
بیمه در دنیا تاریخچه نسبتا طولانی دارد اقوام و ملیت های مختلف ، بنوعی با مفاهیم بیمه و اشکالی از آن سر و کار داشته اند . اشکال اولیه بیمه بصورت همکاری و همیاری در تقسیم زیان و وام های دریایی در بین دریانوردان فنیقی ، یونانیان ، هندیها و رومیان مشاهده شده است. شکل مکتوب ورسمی بیمه از چه زمانی متداول شده بدرستی معلوم نیست اما در سال 1393 در یک دفتر رسمی در ژنو 80 فقره قرارداد بیمه ای ثبت شده که نشانگر قدمت بیمه گری مکتوب در اروپا میباشد.
سیر روند قواعد حاکم بر کار بیمه با گسترش روزافزون بویژه بعد از انقلاب صنعتی منجر به تهیه و تنظیم مقررات بین المللی در زمینه های مختلف حمل و نقل و بیمه های دریایی گردید . اما بی تردید انگلستان بیشترین نقش را در ایجاد و تکامل قوانین بیمه در جهان دارد شاید شما اسم بیمه لویدز را شنیده باشید این غول بیمه ای از یک قهوه خانه متولد شده است . درطول سالهای قرن هفدهم قهوه خانه های این کشور پاتوق بسیاری از اندیشمندان روشنفکران و تجار بود و در هر قهوه خانه افراد خاصی با طبقه اجتماعی و فرهنگی مخصوص بخود مراودت داشتند . در قهوه خانه ادوارد لویدز نیز تجار ، دلالان ، بیمه گران ، صرافان و از این طیف حضور داشتند و این محل کانون اخباربیمه و تجارت بود. سپس لویدز با انتشار روزنامه تخصصی بیمه ای ابتکار عمل جالبی را بخرج داد تا بیمه گران در جریان انتشار آخرین اخبار و وقایع تجارت و بیمه قرار بگیرند. پس از آن قهوه خانه لویدز اعتبار صد چندانی پیدا کرد به نحوی که بعد ها با انتقال به ساختمان مخصوصی بهمان نام رسما به مرکز بورس بیمه ای تبدیل شد اعتباری که تا به امروز ادامه دارد . بیمه لویدز اینک در جهان قدرت بیمه ای محسوب میگردد .
بینا- نگرانی از بروز حوادث طبیعی باعث شد تا در سالهای اخیر بیمه کیفیت ساختمان در ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار شود.
بر همین اساس بحث بیمه کیفیت مطرح شد که این طرح با هدف اصلی ارتقای کیفیت ساخت و ساز در ساختمانها بین مسئولان و کارشناسان به میان آمد و بر اساس این طرح مقرر شد شرکتهای بیمه به عنوان ناظر بر عملکرد مجریان و مهندسان و همچنین مصالح مورد استفاده در ساختمانها نظارت داشته باشند و از این طریق کیفیت و دوام یک ساختمان را تضمین کنند.
علی اصغر شجاعی مدیر بیمه های اموال بیمه توسعه به بیمه آن لاین درباره مزایای استفاده از بیمه های ساختمان گفت : بیمه کیفیت ساختمان ، بیمه نامه ای است که هر ساختمانی که در کشور ساخته می شود اعم از مسکونی و غیر مسکونی قبل از ساخت ، بیمه می شوند تا به این ترتیب بیمه نظارت دقیقی از زمان آغاز پروژه تا تحویل ساختمان انجام می دهد که اگر ساختمان مورد نظر بر اساس ضوابط مهندسی ساخته شده و استانداردهای مورد نظر را رعایت کرده باشد ، گواهی کیفیت ساختمان دریافت می کند.
به گفته وی پس از اعطای گواهی کیفیت ساختمان، آن بنا تا 10 سال از نظر هر مشکلاتی که ناشی از عیوب پنهان در ساخت باشد مورد خدمات بیمه ای قرار می گیردو شرکت بیمه خسارت آن را پرداخت می کند.
شجاعی در ادامه افزود : بیمه کیفیت ساختمان در سال 1381 با هزینه ای بالغ بر 200 میلیون تومان توسط بیمه توسعه طراحی و اجرا شد و این شرکت به عنوان بانی این طرح شناخته می شود.
وی با اشاره به تصویب این طرح در بیمه مرکزی گفت : این طرح پس از تصویب به مدت یک سال به طور آزمایشی در بیمه توسعه اجرا شد و پس از مدتی در اختیار شر کتهای دیگر نیز قرار گرفت.
مدیر بیمه اموال بیمه توسعه تصریح کرد : برای افزایش دانش در این رشته بیمه ای نیاز بود که شرکتهای بیمه ای در این زمینه با یکدیگر همکاری کنند به این منظور با 6 شرکت بیمه ای سینا ، کارآفرین ، ایران ، نوین ، توسعه و آسیا قرارداد بسته شد و شرکتهای کنترل و بازرسی ساختمان تاسیس شد.
بر اساس این رشته بیمه ای کلیه عوامل دخیل و دست اندرکاران در امور مربوط به ساخت و ساز ساختمان ،اعم از تولیدکننده و فروشنده مصالح ساختمان ، تاسیسات ساختمانی ، طراح ، محاسب ، ناظر و پیمانکار برای مدت 10 سال از آغاز بهره برداری ، مسوول خسارتهایی هستند که ناشی از عیب و نقص در ساختمان است و به این ترتیب جبرای خسارتهای وارده به ساختمان متوجه خریداران یا بهره برداران نبوده ، بلکه بر عهده مجریان ساخت و ساز است و آنها با بیمه کیفیت ساختمان ، مسوولیت خود را در قبال کیفیت ساختمان در یک شرکت بیمه ، بیمه می کنند و بر همین اساس ساختمان از ابتدا به مدت 10 سال پس از ساخت بیمه خواهد بود.
نکته‌های بیمه‌ای؛ فروش مستقیم بیمه چیست؟ (29/7/88)
11:57 30/07/1388 -Admin
بیمه آنلاین - پایگاه اطلاع رسانی صنعت بیمه کشور در نظر دارد برای آشنایی بیشتر کاربران با قوانین و خدمات بیمه ای مجموعه نکته های بیمه ای را بصورت روزانه منتشر نماید.
در سه مطلب پیش با واسطه هاى فروش بیمه آشنا شدید. نماینده و کارگزار در ازاى دریافت کارمزد، خدمات شرکت بیمه را به مردم مى فروشند و بازاریاب مقدمات فروش بیمه را براى این دو فراهم مى کند. این شیوه فروش بیمه که با واسطه یا به صورت غیر مستقیم انجام مى شود «فروش غیرمستقیم» نام دارد. شرکت بیمه گاهى خدمات خود را بى واسطه، از طریق واحد فروش شرکت به متقاضیان مى فروشد. به همین دلیل، این شیوه فروش را «فروش مستقیم» نام نهاده اند.
اصولاً، شرکت بیمه ترجیح مى دهد خدمات خود را به صورت غیرمستقیم بفروشد. مزیت این شیوه فروش در این است که شرکت بیمه متناسب با مقدار فروش، کارمزد مى پردازد و هزینه فروش دارد. در مقابل، چون فروش مستقیم مستلزم استخدام نیروى انسانى و استفاده از تجهیزات فیزیکی پرهزینه مانند ساختمان اداری است هنگام کسادی تقاضا برای بیمه، هزینه های ثابت واحد فروش بر شرکت بیمه تحمیل می شود. مزیت دیگر فروش غیرمستقیم در این است که چون واسطه هاى بیمه در سراسر کشور پراکنده هستند عموم مردم به آنها دسترسى دارند. اما براى شرکت بیمه صرف نمى کندکه در هر نقطه شهر یا در تمام شهرها واحد فروش دایر کند.
با وجود مزیت هاى شیوه فروش غیرمستقیم، قسمتى از فروش بیمه را واحدهاى فروش شرکت بیمه انجام مى دهند. فروش مذکور، عمدتاً مربوط به بیمه نامه های صادر شده برای مؤسسات خصوصی و دولتی است. قسمت دیگر فروش مستقیم، مربوط به صدور بیمه نامه برای واحدهای تولیدی بزرگ در بخش خصوصی می شود. البته، گاهی نیز اشخاص متقاضی بیمه مستقیماً به شرکت بیمه مراجعه می کنند. شرکت بیمه برای اینکه این اشخاص دست خالی بازنگردند بیمه نامه مورد درخواست آنان را صادر می کند. در پایان، گفتنی است که خریدن بیمه، چه از طریق نماینده و کارگزار باشد چه از طریق واحد فروش شرکت بیمه، حق بیمه یکسانى دارد.