تحقیق مقاله نو آوری تکنولوژیک

        نوآوری تکنولوژیک

ارزیابی تکنولوژی چیست؟ چه کارکردی دارد؟ از چه زمانی و درپاسخ به چه مسائلی پیدا شده است؟ روش شناسی پایه آن چگونه است؟ چه تفاوتی بین ارزیابی تکنولوژی در بخش دولتی و تجاری وجود دارد؟ پیش بینی تکنولوژی چیست و چرا قلب ارزیابی تکنولوژی محسوب می شود؟ فنون متعارف پیش بینی تکنولوژی چگونه است؟ آیا مواردی از ارزیابی و پیش بینی تکنولوژی وجود دارد که افراد تازه کار بتوانند از آنها بیاموزند؟ این کتاب، که برای مدیران تکنولوژی نوشته شده است، به پرسشهایی از این دست و بیش از اینها به زبانی ساده و کاربردی پاسخ میدهد.
هیچ سازمان و بنگاه صنعتی نیست که بدون مدیریت تکنولوژی، و درنتیجه بدون نوعی از ارزیابی و پیش بینی تکنولوژی، بتواند به حیات روزمره خود ادامه دهد. اما مسأله این است که هنوز مدیریت تکنولوژی به عنوان یک تخصص متمایز و حیاتی، جای خود را در کشور و اغلب سازمانها و بنگاههای صنعتی ما باز نکرده است. شاهد مثال این است که در دانشگاههای ما رشته خاصی به نام مدیریت تکنولوژی وجود ندارد (هرچند خوشبختانه موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی اخیراً در این زمینه پیشقدم شده و امید میرود که نخستین دوره های کارشناسی ارشد این رشته را در دو گرایش به زودی دایر نماید). ارزیابی و پیش بینی تکنولوژی قبل از هر چیز ابزاری است برای روشنگری درباره پیامدهای توسعه و به کارگیری یک تکنولوژی در سطح کشور یا بنگاه. امروزه بیشتر دولتها از یک استراتژی ملی تکنولوژی برخوردارند که طرح و نقشه و اولویتهای آنها را برای سرمایه گذاری در تکنولوژیهای نو و حفظ و بازسازی تکنولوژیهای مفید موجود با نگرش به ملاحظات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و زیست محیطی نشان میدهد. در برنامه ریزی برای توسعه تکنولوژی معمولاً کمتر به این نکته پرداخته می شود که تکنولوژی با فرهنگ تعامل دارد؛ از آن تأثیر میپذیرد و به نوبه خود برآن تأثیر میگذارد. مهمتر از همه این که توسعه تکنولوژی "شیوه زیست ما" را تغییر میدهد که اگر این تغییرات پیش بینی و به موقع کنترل نشود، حتی میتواند امنیت ملی را در دراز مدت به مخاطره اندازد. ارزیابی تکنولوژی با بررسی این گونه مقولات کلیدی، دست مایه ای غنی و آینده نگرانه برای تدوین و اصلاح استراتژی ملی تکنولوژی فراهم میکند. بنگاههای آینده گرا و رقابت جو نیز همین حال را دارند. چنین بنگاههایی استراتژی تکنولوژی میخواهند تا بتوانند همگام با تغییرات تکنولوژی جلو بروند. تدوین این استراتژی هم نیازمند پیش بینی و ارزیابی تکنولوژی از منظر بنگاه است. البته دامنه کاربردهای ارزیابی تکنولوژی به همین موارد محدود نمیشود و خواننده ای که علاقمند به این بحث باشد درضمن مطالعه کتاب با طیف وسیع کاربردهای آن درسطح ملی و سازمانی آشنا خواهد شد. پیام اصلی این کتاب ساده و روشن است: تکنولوژی باید به گونه ای آگاهانه و دوراندیشانه مدیریت شود تا در خدمت ایجاد دنیایی بهتر برای بشریت قرار گیرد. ساده سازی مسأله تکنولوژی و سرسری گرفتن آن، چه سطح ملی و چه سطح بنگاه، دیر یا زود عواقب ناخوشایند خود را آشکار میکند. به عکس، برخورد اندیشمندانه با تکنولوژی به جامعه و بنگاهها اجازه میدهد این اسب سرکش را درجهت اهداف و مقاصد عالیه خود مهار کرده، و از خوان دشوار توسعه تکنولوژی به سلامت بگذریم.
گیلبرت ریاضیدان معروف گفته است "ما باید بدانیم، ماخواهیم دانست". و سخن ما این است که "ما به یاری خداوند بزرگ باید از سد تکنولوژی پیشرفته بگذریم، ما از این سد خواهیم گذشت؛ و آن نزدیک است". و اگر این کتاب در رساندن ایران اسلامی به آن روز فرخنده، سهمی هر چند کوچک داشته باشد، ما پاداش زحمت خود را گرفته ایم. امیدکه خوانندگان فرزانه لغزشهای احتمالی ما را به دیده اغماض بنگرند و ما را از برکات رهنمودهای خود محروم نگردانند. حمد و سپاس خدای را و درود بی پایان الهی بر پیامبر گرامی و خاندان معظم او

روش تحلیل هزینه منفعت
روش تحلیل تأثیرمتقابل
فصل ششم: برخی کاربردهای ارزیابی تکنولوژی
ارزیابی پیامدهای محیطی
فرایند ارزیابی محیطی
ممیزی محیطی
مشارکت و رفع کشمکشها
طرح ریزی
محصولات کشاورزی به عنوان مواد خام قابل جایگزینی
ارزیابی فرضی تکنولوژی برای آبگرمکنهای خورشیدی
نکاتی پیرامون ارزیابی تکنولوژی در حوزه بیو تکنو لوژی
تکنولوژی می تواند منشأ خیر باشد یا شر؛ و این تا حد زیادی به شیوه مدیریت آن بستگی دارد. برای آن که تکنولوژی به شایستگی مدیریت شود باید از دیدگاهی همه جانبه به آن نگریست و پیامدهای گوناگون آن را در نظر گرفت. نگاه ژرف، گسترده و بلند مدت به تکنولوژی، شالوده مدیریت و ارزیابی درست تکنولوژی است. در این کتاب، که برای استفاده مدیران و دانشجویان رشته "مدیریت تکنولوژی" نوشته شده است، نخست برخی مفاهیم بنیادی که دانستن آنها برای مدیریت اثربخش تکنولوژی لازم است، تشریح می شود. سپس یکی از مشکلات حاد مدیران تکنولوژی، یعنی گردآوری اطلاعات لازم برای اتخاذ تصمیمهای استراتژیک درباره تکنولوژی، به تفصیل مورد بررسی قرارمی گیرد. هدف این کتاب مشخص کردن اطلاعاتی است که لازمه مدیریت کارآمد تکنولوژی و دستیابی به بیشترین مزایا برای بنگاه، کارکنان و ذینفعهای آن است. به نظر من این گونه اطلاعات باید گسترده و آینده نگرانه بوده و از مرز چند مقاله روزنامه ای و مجله ای یا بروشور تجاری فراتر برود. و براین باورم که هر چه دانش ما پیش از تصمیمگیری درباره توسعه یا به کارگیری تکنولوژی بیشتر باشد، احتمال اشتباه و "غافلگیری" نیز کمتر خواهد بود. به ویژه معتقدم که به تکنولوژی باید از منظری به تمام معنا وسیع نگریست؛ یعنی تمامی تأثیرات آن را بر جامعه، محیط طبیعی و بنگاه درنظر گرفت. این نوع گردآوری اطلاعات را ارزیابی تکنولوژی مینامند که موضوع اصلی این کتاب است. ارزیابی تکنولوژی از بررسی پیامدهای آشکار و مستقیم تکنولوژی فراتر رفته و پیامدهای توسعه یا به کارگیری تکنولوژی را از منظری کاملاً گسترده تر و آینده نگرانه بررسی می کند. از دید من، صرفاً گردآوری نظام مند بهترین اطلاعات است که حجاب بصیرت را کنار میزند و بیماری کوته نظری را معالجه میکند. هدف غایی من این است که سهمی هرچند کوچک درجهت گیری به سوی استفاده بهتر و آگاهانه تر از تکنولوژی داشته باشم؛ استفاده ای که متضمن مزایای مسلم تکنولوژی برای ما بوده، و درعین حال ما را از پرداخت جرایم سنگینی همچون تخریب محیط زیست، تهدید سلامتی بشر، نابودی مهارتها، بیکاری و تحمل حال و هوای غیر انسانی مصون نگه دارد.
کوشیده ام که این کتاب، آموزنده و درعین حال جذاب باشد (که البته داوری دراین مورد برعهده خوانندگان است). به نظر من اهدافی که برشمردیم با ارائه کتابی مملو از نظریه های علمی تحقق نمییابد. به عکس، معتقدم که باید رویکردهایی "عملی" اتخاذ کرد و آنها را بانظریه های علمی تحقق نمی یابد. به عکس، معتقدم که باید رویکردهایی "عملی" اتخاد کرد وآنها را بانظریه های علمی درآمیخت تا موضوعات درچارچوب گسترده تری بررسی شده و موجبات تحریک ذهن خواننده فراهم آید.
فصل اول به تعریف و تشریح برخی از مفاهیم اساسی میپردازد. این فصل ابتدا نیاز بنگاههای صنعتی به مدیران ورزیده تکنولوژی را توجیه میکند و سپس به تعریف تکنولوژی میپردازد. محتوای این فصل بسیار بحث انگیزاست ومن میکوشم دست کم برای دنبال کردن سایر مباحث کتاب، ذهنیت مشترکی بین خود و خواننده بوجود آورم. سپس به تعریف "نوآوری تکنولوژیک" میپردازم و برخی جنبه های "نظریه نوآوری" را تشریح می کنم؛ چرا که این مفاهیم برای درک مدیریت و ارزیابی تکنولوژی، بسیار حائز اهمیت است.
فصل دوم با تعریفی از "ارزیابی تکنولوژی" آغاز میشود. سپس، پیدایش ارزیابی تکنولوژی را به عنوان پاسخی به مسأله تدوین سیاست تکنولوژی درکنگره ایالات متحده تشریح میکنم. هرچند زادگاه ارزیابی تکنولوژی دربخش دولتی بوده است، ولی بسیاری از اصول و ویژگیهای آن را میتوان دربنگاههای تجاری نیز به کار بست. در ادامه این فصل، رایجترین روش شناسی ارزیابی تکنولوژی تشریح میشود و مشکلات اساسی و ویژگیهای بحث انگیز ارزیابی تکنولوژی مورد بررسی قرار میگیرد. این فصل با ارائه یک مثال بسیار کلی از ارزیابی تکنولوژی یعنی ارزیابی تکنولوژی مدرن ارتباطات ادامه می یابد تا نحوه به کارگیری روش شناسی مورد نظر روشن شود. چون یکی از اساسی ترین کارهای هر "ارزیاب تکنولوژی" تلاش برای شناختن آینده ای هرچه دورتر است، ارزنده ترین فایده آن برای بنگاههای تجاری، کمک به مدیریت بلند مدت با "مدیریت استراتژیک تکنولوژی" است. از این رو درفصل سوم مبانی مدیریت استراتژیک به طور اعم و مبانی مدیریت استراتژیک تکنولوژی به طور اخص بررسی می شود. سپس تکنولوژی در بنگاههای تجاری، به ویژه نقشی که درمقعیت استراتژیک آنها ایفا میکند، مورد بحث قرار میگیرد. سرانجام، فرایند تدوین "سیاست تکنولوژی" در بخشهای دولتی و غیر دولتی با یکدیگر مقایسه و نقش ارزیابی تکنولوژی به عنوان یک درونداد اطلاعاتی برای تدوین "سیاست تکنولوژی" تشریح میشود. ضرورت مدیریت استراتژیک تکنولوژی و نیاز به اطلاعات جامع و آینده نگرانه از آنجا ناشی میشود که تکنولوژی به یکی از اساسی ترین عوامل تعیین کننده موفقیت اقتصادی و شیوه زیست و کار (یابیکاری) تبدیل شده است. تکنولوژی وسازمانهای اجتماعی به گونهای جدائی ناپذیر درهم تنیده اند. البته تکنولوژی، مسائل محیطی نگران کنندهای نیز به بار میآورد و ارزیابی تکنولوژی در واقع کوششی است که تا حدی برای پیشگیری از تأثیرات منفی تکنولوژی برمحیط طبیعی صورت می گیرد. از این رو فصل چهارم به بازنگری مشکلات و بیم و امیدهای مربوط به توسعه تکنولوژیک اختصاص دارد که از بین همه امیدها، به فرصتهای ابداع "تکنولوژیهای سودمند برای جامعه" اشاره خواهم کرد.
درفصل پنجم برخی از روشهای سودمند ارزیابی تکنولوژی مورد بحث قرارمیگیرد؛ سپس "پیش بینی تکنولوژی" که یکی از جنبه های مسلم ارزیابی تکنولوژی است، با جزئیات بیشتری تشریح می شود. هر چند ما بر آینده اشراف نداریم، ولی اقداماتی که درحال حاضر از ما سر میزند آینده را میسازد. بنابراین، پیش بینی تکنولوژی نقش مهمی در تدوین "استراتژیهای تکنولوژی" ایفا میکند. از آنجا که تکنولوژی تأثیر به سزایی در عملکرد اقتصادی دارد، "تحلیل اقتصادی تکنولوژی" بخش مسلمی از ارزیابی تکنولوژی را تشکیل میدهد، که یکی از مباحث این فصل خو اهد بود. در ادامه فصل، روشهای ارزیابی پیامدهای محیطی تکنولوژی را نیز بررسی و روشهای ارزیابی تکنولوژی را با مثالهایی روشن می کنیم.
در فصل ششم مثالهای بیشتری پیرامون ارزیابی تکنولوژی ارائه میشود. ارزیابی پیامدهای محیطی و استفاده از ارزیابی در برنامه ریزی، موارد خاصی از رویکرد عمومی این کتاب است که در این فصل به آنها پرداخته میشود. اینها در زمره وظایف مهم "تحلیلگران استراتژیک" است که ارتباط نزدیکی با ارزیابی تکنولوژی دارند. در همین فصل به برخی ملاحضات اساسی که در تصمیم گیری برای مکان یابی یک سسکارخانه جدید موثر است، به کوتاهی اشاره میشود. این فصل دارای دو مثال دیگر نیز هست. اولی ارزیابی تولید موادخام به روش کشاورزی که برای دولت آلمان انجام شده است و دومی، یک مثال فرضی است که به ارزیابی آبگرمکنهای خورشیدی توسط شرکتی دریکی از کشورهای اروپایی مربوط میباشد. این فصل با ارائه نکاتی درباره تکنولوژی در حوزه بیوتکنولوژی و چند نکته عمومی پیرامون ارزیابی تکنولوژی به پایان میرسد.

مدیریت تکنولوژی یک مبحث بین‌رشته‌ای است که علوم، مهندسی، و مدیریت را به‌هم پیوند می‌زند. از دیدگاه مدیریت تکنولوژی، تکنولوژی اصلی‌ترین عامل تولید ثروت است و ثروت چیزی بیشتر از پول است که می‌تواند عواملی همچون ارتقاء دانش، سرمایه‌ی فکری، استفاده‌ی موثر از منابع، حفظ منابع طبیعی و سایر عوامل موثر در ارتقاء استاندارد و کیفیت زندگی را شامل شود.

مدیریت تکنولوژی، در واقع مدیریت سیستمی است که خلق، کسب، و به‌کارگیری تکنولوژی را ممکن می‌سازد و شامل مسوولیتی است که این فعالیت‌ها را در راستای خدمت به بشر و برآورده ساختن نیازهای مشتری قرار می‌دهد. تحقیق، اختراع، و توسعه، اساسی‌ترین مولفه‌های خلق تکنولوژی و وقوع پیشرفت‌های تکنولوژیک هستند. اما در مسیر تولید ثروت، مولفه‌ی مهم‌تری نیز وجود دارد که همان به‌کارگیری یا تجاری‌سازی تکنولوژی است. به بیان دیگر، مزایای تکنولوژی هنگامی تحقق می‌یابند که نتیجه‌ی آن به دست مشتری برسد. مشتری می‌تواند فرد، شرکت، یا یک نهاد دولتی همچون سازمان‌های دفاعی باشد. اختراعی که در قفسه نهاده شود، ثروت تولید نمی‌کند و ایده‌ای که بروز می‌کند و به کار بسته نمی‌شود حتی اگر به‌عنوان اختراع به ثبت برسد بازده مالی ندارد. تکنولوژی هنگامی به تولید ثروت منجر می‌شود که یا تجاری شود و یا در مسیر تحقق اهداف استراتژیک یا عملیاتی یک سازمان به کار بسته شود.

هر چند در مبحث مدیریت تکنولوژی فرض براین است که تکنولوژی مهم‌‌ترین عامل در سیستم تولید ثروت است ولی عوامل دیگری نیز در این سیستم دخیل هستند. مثلاً، تشکیل سرمایه و سرمایه‌گذاری، نقش مهمی در رشد اقتصادی ایفا می‌کنند. نیروی کار، عامل موثر دیگری در رشد اقتصادی است. ملاحظات اجتماعی، سیاسی و محیطی نیز برفرایند تولید ثروت تأثیر می‌گذارند. در مبحث مدیریت تکنولوژی با تکنولوژی به‌عنوان بذر اولیه‌‌ی تولید ثروت برخورد می‌شود. با پرورش صحیح و محیط مناسب، این بذر اولیه به درخت تنومندی تبدیل می‌شود. سایر عوامل موثر در تولید ثروت شامل سرمایه، نیروی کار، منابع طبیعی، سیاست‌های عمومی، و غیره در واقع محیط حاصلخیز و سایر مایحتاج این گیاه را تشکیل می‌دهند. هر یک از این عوامل، دارای رشته‌ی تخصصی و آموزش‌ها و پژوهش‌های خاص خود هستند. مدیریت تکنولوژی، به‌عنوان یک مبحث بین‌رشته‌ای، دانش موجود در تمامی این رشته‌ها را با هم ترکیب می‌کند. یک دوره‌ی یادگیری مدیریت تکنولوژی در سطح پیشرفته به مطالعه‌ عمیق هر یک از این عوامل نیاز دارد.