تحقیق مقاله کم وزنی کودکان و راه های پیشگیری از آن

مقدمه:

نوزادانی که وزن هنگام تولد آن ها کمتر از 1500 گرم باشد، نوزادان با وزن تولد بسیار کم  (VLBW) نامیده می‌شوند. در صورتی که وزن زمان تولد کمتر از 1000 گرم باشد نوزاد را به عنوان نوزاد با وزن تولد بی نهایت کم :  (Extremely Low Birth Weight ELBW) تلقی می‌کنند.

 بیش از 50% مرگ نوزادان و همچنین بیش از 50% معلولیت های نوزادان به این گروه وزنی (VLBW) ، تعلق دارد، میزان زنده ماندن و بقای این گروه از نوزادان با وزن زمان تولد آن ها، مستقیما ارتباط دارد بدین ترتیب که هرچه وزن زمان تولد آن ها کمتر باشد، احتمال مرگ بیشتر خواهد شد.

 مراقبت های پس از تولد از این نوزادان در چند دهه گذشته، احتمال بقای نوزادان کم وزن را افزایش داده است. معمولا نوزادان بسیار کم وزن در زمان تولد (VLBW) ، در طی دوره نوزادی، سال اول زندگی و حتی در سال های بعد نیز بیشتر با مسائل و مشکلات ناشی از نارسی و کم وزنی ، ابتلا به عفونت ها، اختلالات عصبی و رفتاری، مواجه می‌شوند.

نوزادان نارس و کم وزن هنگام تولد  (LBW) و مشکلات و بیماری های آنان

 عملکرد نارس ارگان های مختلف بدن نوزاد نارس، عوارض درمان و اختلالات ویژه ای که موجب شروع زودرس زایمان می‌شوند، احتمال ابتلا به بیماری های مختلف و احتمال مرگ نوزادان نارس و کم وزن را در مقایسه با نوزادان طبیعی افزایش می‌دهد. مشکلات و بیماری های همراه با نارسی نوزادان  َعبارتند از

 مشکلات تنفسی

·        سندرم زجر تنفسی (سندرم دیسترس تنفسی RDS  ، بیماری غشای هیالن)

·        پنوموتوراکس، پنومومدیاستن، آمفیزم بینابینی

·        پنومونی مادرزادی

·        اختلال در تشکیل نسج ریه

·        خونریزی ریوی

·        آپنه (وقفه تنفسی)

مشکلات قلبی   عروقی

·        مجرای شریانی باز (PDA)

·        کاهش فشار خون

·        افزایش فشار خون

·        کاهش تعداد ضربان قلب (با وقفه تنفسی)

·        ناهنجاری های مادرزادی

مشکلات خونی (هماتولوژیک)

·        کم خونی

·        افزایش بیلیروبین (مستقیم و غیر مستقیم)

·        خونریزی زیر جلدی و بافتی (کبد، آدرنال)

·        اختلالات انعقادی خون (انعقاد منتشر داخل عروقی )DIC 

·        کمبود ویتامین K 

·        هیدروپس (ایمنی یا غیر ایمنی)

 مشکلات گوارشی

·        اختلال عملکرد گوارشی   اختلال حرکت

·        آنتروکولیت نکروزان

·        ناهنجاری های مادرزادی موجب افزایش مایع آمنیوتیک

مشکلات متابولیک   غدد

·        کاهش کلسیم خون (هیپوکلسمی)

·        کاهش قند خون (هیپوگلیسمی)

·        افزایش قند خون (هیپرگلیسمی)

·        اسیدوز متابولیک دیررس

·        کاهش درجه حرارت بدن (هیپوترمی)

·        کارکرد طبیعی تیروئید با سطح  T4  پایین

مشکلات سیستم اعصاب مرکزی

·        خونریزی داخل بطنی

·        تشنج

·        آسیب شبکیه چشم ناشی از نارسی

·        ناشنوایی

·        کاهش تونیسیته عضلات

·        ناهنجاری های مادرزادی

·        آنسفالوپاتی ناشی از افزایش بیلیروبین (کرن ایکتروس)

·        سندرم قطع دارو (داروهای نشئه آور یا نارکوتیک)

مشکلات کلیوی

·        کاهش سدیم خون (هیپوناترمی)

·        افزایش سدیم خون (هیپرناترمی)

·        افزایش پتاسیم خون (هیپرکالمی)

·        اسیدوز لوله ای کلیه (اسیدوز توبولار)

·        دفع گلوکز از ادرار

·        ادم

سایر موارد

·        عفونت ها (مادرزادی، نوزادی، بیمارستانی، باکتریایی، ویروسی، قارچی، تک یاخته ای)

عفونت لثه در مادران باردار باعث کم وزنی در نوزادان می‌شود

عفونت لثه در هنگام بارداری باعث تولد نوزادی با وزن کمتر از مقدار طبیعی می‌شود.دکتر راسخی متخصص زنان و زایمان به  باشگاه خبرنگاران گفت:نوزادان متولد شده از مادرانی که دارای لثه سالم و فاقد عفونت در حین بارداری هستند در مقایسه با نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به عفونت لثه، با وزن طبیعی‌تری متولد می‌شوند.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه در دوران بارداری، بدن دچار تغییرات هورمونی می‌شود بعضا به خاطر رعایت نکردن عادات بهداشتی توسط فرد در دوران قبل از بارداری، مشکلات دهان و دندان تظاهر بیشتری پیدا می‌کند، بنابراین زنان باردار می توانند با رعایت مسائل بهداشت دهان و دندان صاحب فرزندانی سالم‌تر شوند.
این متخصص زنان و زایمان تصریح کرد: مشکلات دهان و دندان معمولا از ماه سوم بارداری شروع می شود تا ماه هشتم به حداکثر خود می‌رسد سپس در ماه پایانی بارداری خود به خود فروکش می‌کند.
راسخی به زنان باردار توصیه کرد که باید قبل از بارداری به دندانپزشکی مراجعه کرده و در صورت تشخیص پزشک به ترمیم و جرم گیری سطوح دندان‌هایشان بپردازند تا از عوارض بعدی جلوگیری کنند.
 

پیش بینی کم وزنی نوزادان در ایران

به گزارش بخش فارسی شبکه خبری" ورلد نیوز " (World-news.org/persian ) پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیر کبیر با گرد آوری عوامل مختلف تاثیر گذاری در کم وزنی نوزادان هنگام تولد ، موفق به طراحی مدلی برای پیش بینی این عارضه شدند .

شیما طباطبایی ، دانشجوی دوره دکتری مهندسی پزشکی و مجری این طرح ، گفت : کم وزنی در سنین بالاتر نیز موجب می شود کودکان به لحاظ جسمی ناتوان و در برابر بیماریها آسیب پذیر شوند ، بنابراین گام نخست در پیشگیری از این مشکل ، شناخت علل ، پیش بینی کم وزنی و اتخاذ روش های رفع عوامل خطرساز می شود .

بر اساس آمار ، یکی از علل اصلی مرگ و میر نوزادان در ایران ، تولد نوزادانی با وزن کمتر از 2500 گرم است .

وی افزود : در این پژوهش ابتدا به بیمارستان های مورد مطالعه مراجعه و عوامل خطر ساز بررسی شد ، در مرحله بعد ، با کمی سازی تاثیر متغیرهای خطر ساز و پیش بینی بر اساس مقادیر موجود وزن نوزاد ،این مدل طراحی شد .مجری طرح ، اهمیت این مدل را در فراگیری و در نظر گرفتن همزمان متغیرهای مختلف و تاثیرگذاری متقابل آنها و همچنین در دسترس قرار دادن این معیار برای متخصصان و پزشکان و همچنین مراکز درمانی در مناطقی که دسترسی کافی به پزشک متخصص وجود ندارد ذکر کرد .

وی گفت : نتایج این پژوهش نشان می دهد مدل تهیه شده با دقت بیش از 96 درصد توانایی پیش بینی وزن نوزاد را در هنگام تولد دارد .

بر اساس این گزارش ؛ برخی عوامل موثر در کم وزنی که در این مطالعه مورد توجه قرار گرفته اند ، شامل بیماری های قبل و هنگام بارداری ، وضع تغذیه و اضافه وزن در زمان بارداری ، تولد زودرس و مسمومیت حاملگی ، وضع روحی و روانی مادر و همچنین عوامل اجتماعی از قبیل سطح سواد و شغل مادر می شود .این تحقیق در دانشکده مهندسی پزشکی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر انجام شده است.

با طراح نرم افزار پیش بینی وزن کم نوزادان هنگام تولد

چرا نارس به دنیا بیایند؟

جام جم آنلاین: نباید نارس به دنیا بیایند. نباید هر سال از زندگی شان را با کوهی از عوارض و بیماری های جسمی و روحی بگذرانند. نوزادانی را می گویم که می خواهند مردان و زنان سالم و فعال فردا باشند.

  این مساله از آن نظر اهمیت دارد که عامل اولیه تعیین میزان مرگ و میر و بیماری نوزادان در سراسر دنیا وزن زمان تولد است و وزن کم زمان تولد و زایمان زودرس ، عامل بسیاری از مرگ و میرهای دوران شیرخوارگی است ، به طوری که 70تا 80درصد از مرگ های شیرخواران به این علت رخ می دهد.

آنچه گفتیم بهانه ای شد تا با یکی از پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر به گفتگو بنشینیم که با گردآوری عوامل مختلف تاثیرگذاری در کم وزنی نوزادان هنگام تولد، موفق به طراحی مدلی برای پیش بینی این عارضه شده که مدعی است با دقت بیش از 96درصد، توانایی پیش بینی وزن نوزاد را هنگام تولد دارد. گفتگوی ما را با شیما طباطبایی ، دانشجوی دوره دکتری مهندسی پزشکی و مجری این طرح بخوانید:

نوزادان کم وزن دارای چه مشخصاتی هستند؟ از چه جهاتی با نوزادان طبیعی تفاوت دارند؟

وزن طبیعی نوزاد از 2500تا 4000گرم در نظر گرفته می شود که به طور متوسط وزن نوزادان طبیعی و با وزن مناسب در ایران از 3200تا 3600گرم است. با این تفاسیر، نوزادان با وزن تولد بیشتر از 4000گرم بزرگ نامیده می شوند.

چنانچه وزن نوزاد پس از تولد کمتر از 2500گرم باشد، نوزاد با وزن کم هنگام تولد (L.B.W) نامیده می شود. در ایران تولد نوزادان L.B.Wعامل اصلی مرگ و میر دوران نوزادی (I.M.R) محسوب می شود.

وزن کم هنگام تولد با مدت زمان حاملگی رابطه مستقیم دارد، چراکه هر چه تعداد هفته های بارداری نسبت به مدت طبیعی کمتر باشد، وزن کم هنگام تولد در نوزادان شایع تر و با مرگ و میر بالای نوزادان همراه است.

در عین حال ، نوزادان با وزن تولد بسیار پایین که VLBWنامیده می شوند، وزن کمتر از 1500گرم دارند و غالبا پره ماچور (نارس) هستند. در واقع پره ماچور به نوزادی گفته می شود که پیش از هفته 37بارداری به طور زنده متولد شود. پره ماچور اغلب برای اشاره به واژه نارسی (immaturity) نیز به کار می رود. میزان بقای این نوزادان دقیقا با وزن زمان تولدشان در ارتباط است.

در مقایسه با نوزادان بالاتر از 37هفته ، نوزادان با وزن تولد بسیار پایین احتمال بیشتری برای بستری شدن های مکرر در بیمارستان طی سال اول زندگی به علت نارس بودن و عفونت ها و در سال های بعد به دلیل عوارض نورولوژیک و اختلالات روانی اجتماعی دارند.

کم وزنی نوزاد چه اثراتی بر مکانیسم و عملکرد طبیعی بدن این نوزادان می گذارد؟ چرا یکی از عوامل مرگ و میر نوزادان کم وزنی آنان محسوب می شود؟

عامل اولیه تعیین میزان مرگ و میر (مورتالیته) و بیماری (موربیدیته) وزن زمان تولد است. شایع ترین یافته نامطلوب حین تولد، اختلالات ضربان قلب جنین است. از طرفی میزان نیاز به احیا و مشکلات زمان تولد در این نوزادان بیش از دیگر نوزادان است.

در نوزادن کم وزن نسبت به نوزادان طبیعی خطر ابتلا به بیماری های سلسله اعصاب بیشتر است ؛ همچنین وزن نوزاد مهم ترین عامل بقا و رشد و نمو طبیعی اوست. وزن نوزاد و عوارض ناشی از عدم رشد کافی ، مهم ترین عامل مرگ و میر در 28روز اول تولد است.

وزن کم نوزاد از موثرترین عوامل در مرگ و میر پس از 28روز اول زندگی و بیماری ها و ناتوانی های دوران کودکی است.

نوزادان کم وزن هنگام تولد، خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری فلج مغزی در مقایسه با نوزادان طبیعی دارند، در صورتی که نوزاد کم وزن ، نارس هم باشد این بیماری بیشتر آنها را تهدید می کند.

ارزیابی وزن نوزاد هنگام تولد از چه جهاتی اهمیت دارد؟

وزن نوزاد در زمان تولد مهم ترین عامل بقا در طول دوران نوزادی و همچنین پیش بینی کننده توانایی جسمی و تکاملی وی در آینده است.

دوره نوزادی 4هفته اول پس از تولد در نظر گرفته می شود و زندگی جنینی و خارج رحمی هر دو تداومی را تشکیل می دهند که طی رشد و تکامل انسان توسط عوامل ژنتیکی ، اقتصادی ، اجتماعی و محیطی تحت تاثیر قرار می گیرد؛ برای مثال وضعیت بد اقتصادی و تغذیه نامناسب به طور شایعی با پره ماچوریتی (نارس بودن نوزاد) همراه است که خود با میزان های بالای مرگ و میر و ناتوانی نه تنها در دوران نوزادی بلکه در خلال شیرخوارگی همراه است.

از آنجا که کم وزنی در سنین بالاتر موجب می شود کودکان به لحاظ جسمی ناتوان و در برابر بیماری ها آسیب پذیر شوند، بنابراین گام نخست در پیشگیری از این مشکل ، شناخت علل ، پیش بینی کم وزنی و اتخاذ روش و راهبرد پیشگیری برای رفع عوامل خطرساز می شود.

از شیوه های نوین ارزیابی وزن نوزادان هنگام تولد برایمان بگویید.

از روش هایی که امروزه برای ارزیابی وزن و سلامت نوزاد صورت می گیرد، می توان به اولتراسوند و بیوفیزیکال پروفایل اشاره کرد. سونوگرافی از وسایل تشخیصی قابل قبول در این زمینه است که با خطای کمتری نسبت به روش بالینی وزن جنین را تعیین می کند، هرچند که سونوگرافی نیز روشی بدون خطا نیست.

اسکرین کردن (غربالگری) روتین با اولتراسوند برای تعیین سن حاملگی و رشد جنین انجام می گیرد. ترکیب اندازه گیری ابعاد سر، فمور و شکم جنین به طور تئوریک می تواند دقت پیش بینی اندازه جنین را افزایش دهد ولی متاسفانه هر مزیت بالقوه توسط خطای تجمعی در اندازه گیری هر یک از ابعاد جنینی از بین می رود. در این روش ، اندازه گیری دور شکم جنین قابل اعتمادترین شیوه برای تعیین اندازه های جنین است و همچنین اندازه گیری دور شکم جنین نشانگر مهمی از محدودیت رشد است. با تمام این توصیفات با اولتراسوند هم محدودیت رشد جنین ممکن است تشخیص داده نشود (معمولا 30درصد موارد چنین است).

راه های پیشگیری از تولد نوزادان کم وزن را برایمان بگویید؟

اگرچه عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و احتمالا جغرافیایی تولد نوزادان کم وزن را تحت تاثیر قرار می دهند، اقدامات پیشگیری کننده نظیر آموزش بهداشت ، مراقبت پره ناتال ، تغذیه ، حمایت اجتماعی و تعیین موارد در معرض خطر می توانند به طور موثری تولد نوزادان کم وزن را کاهش دهند. زنانی که توصیه های بهداشتی و مراقبت های دوران پره ناتال را دریافت کرده اند بروز کمتری از تولدهای LBW دارند.