تحقیق مقاله بهداشت دهان

پیش گفتار :

یکی از بهترین نشانه های خدا در ساختمان بدن انسان دهان ، زبان و دندانهای اوست . از آن جا که بهداشت دهان و دندان ، یکی از مهمترین شاخه های بهداشت عمومی به شمار می آید ، رعایت کامل مسائل بهداشتی در این زمینه برای حفظ سلامت دهان و دندان ها نیازمند آگاهی و توجه دقیق به آموزشهای صحیح بهداشتی می باشد .

عوامل مهم و مؤثر برای به نتیجه رساندن این مطلب عبارتند از : عوامل محیطی ، تغذیه ای صحیح و هم چنین برخورداری از یک فرهنگ غنی بهداشتی که هر کدام به نوبه ی خود نقش بسزایی را ایفا می کنند .

بیشتر افراد جامعه از این مسائل اطلاع کافی ندارند . این نداشتن اطلاع از عوامل مؤثر برای به نتیجه رساندن مسائل بهداشتی با محدودیت های آموزش های صحیح بهداشت دهان و دندان و همچنین کمبود مقالاتی در این زمینه پدید می آید .

مقدمه :

دهان نخستین قسمت لوله ی گوارش است . این قسمت از لبها شروع و به حلق منتهی می شود .

در داخل این حفره دندان ها ، زبان و مجرای خروجی ترشحات غدد کوچک و بزرگ وابسته به حفره های دهان قرار دارند .

دندان ها عضوی سخت و سفید رنگ هستند که در فکّ بالا و پایین حفره های دهان جای گرفته اند .

ارائه ی مشکلات دندانی و نیز راههای پیشگیری و درمان آن از ویژگیهای بارز این اثر است .

رشد و گسترش علوم دندان پزشکی در رشته های تخصصی مختلف با سرعتی شگرف آن چنان پیش می رود که دندان پزشکان و دانشجویان این رشته جهت کسب آگاهی های علمی ملزم به استفاده از تحقیقات و مقالات جدید بوده تا بتوانند گره گشای مشکلات درمانی و بهداشتی در سطحی مطلوب و شایسته باشند.

خلاصه :

دندان در خطر از بین رفتن است و لذا باید با مسواک کردن دندان ها به طور مرتب از پوسیدگی دندان و بیماری های ناشی از آن جلوگیری کرد .

باید از مسواک و خمیر دندان مناسب استفاده شود .

مربّیان بهداشت ، در مدارس  موظف اند الگوهای عمل نگهداری از دندان را به دانش آموزان بیاموزند .

سعی کنید با مشاهده ی اولین آثار خراب شدگی دندان به پزشک مراجعه کنید .

فاکتورهای اساسی در ایمنی عبارتند از :

سلامت مخاط دهان و اعمال اجزای تشکیل دهنده بزاق .

سیستم ایمنی دهان

سلامتی دهان به سالم بودن مخاط دهان بستگی دارد که به طور طبیعی مانع نفوذ میکروارگانیسم ها به داخل بدن می شود . این مخاط به تعدادی از ساختمان های تشریحی خاص متصل است که در صورت از بین رفتن قدرت دفاعی دهان ، بخصوص این ساختمانهای تشریحی برای اجسام خارجی و میکروارگانیسم ها نفوذ پذیر می گردند .

مخاط دهان مستقیماً به پوست لبها و همچنین از طریق اروفارنکس به لارنکس و فارنکس متصل است . مجاری غدد بزاقی نیز در دهان باز می شوند و ترشحات این غدد دارای خاصیت باکتریسیدی هستند . به هر حال باید دانست که از میان بافتهای دهان بیش از همه محل اتصال بین لثه و دندانها در معرض خطر است .

میکروارگانیسمهای مختلفی از زمان تولد در دهان جایگزین می شوند که بیشتر آنها بصورت کومنسال هستند ، ولی در صورت تغییر سیستم دفاعی به صورت پاتوژن در می آیند . فاکتورهایی که مسئول حفظ سلامتی دهان هستند عبارتند از :

سالم بودن مخاط دهان ، ترشح بزاق و مایع لثه ای و همچنین وجود عناصر تشکیل دهنده ایمنی هومورال و سلولی .

غشاء مخاطی دهان

درباره فاکتورهایی که سبب حفظ سلامت مخاط دهان می شوند، تحقیقات کمی انجام گرفته است ولی کلیه این تحقیقات مؤید این مطلب است که میکروارگانیسمها نمی توانند از غشاء مخاطی سالم عبور کنند و چون کف دهان ، لبها ، گونه ها و کام نرم کراتینیزه نیست ، لذا لایه کراتینی ممکن است فقط تا اندازه ای عدم نفوذ پذیری غشاء مخاطی توسط میکروارگانیسمها را توجیه در لایه گرانولر ، گرانولها محتویات خود را در فضای بین سلولها تخلیه می کنند و بدین وسیله در مقابل ورود مواد خارجی از اپی تلیوم سدی ایجاد می نمایند . همچنین ، آنتی بادیها با تشکیل ایمن کمپلکس با آنتی ژنهای مربوط به خود می توانند نفوذ آنتی ژنها از مخاط را کاهش دهند . غشاء بازال اپی تلیوم سد دیگری در مقابل نفوذ میکروبها و عوامل خارجی تشکیل می دهد . در ناحیه لامینا پروپریا

Lamina   Propria که در زیر غشاء پایه قرار دارد ، تعدادی سلولهای لنفاوی وجود دارد که عوامل خارجی در صورت عبور از چهار سد قبلی ، در این منطقه با سلولهای لنفوئیدی و ماکروفاژها مواجه می گردند .

بزاق Saliva :

اعمال مکانیکی عضله زبان ، گونه و لب در سلامت و بهداشت دهان نقش مهمی ایفاء می کند . این اعمال توسط بزاق تقویت می گردد زیرا بزاق علاوه بر تسهیل اعمال جویدن ، بلع و صحبت کردن ،بلع باکتریها ، لکوسیتها و خرده های غذا به داخل معده را امکان پذیر نموده و در معده باکتریها و مواد مضر ، غیر فعال شده و از بین می روند . عادت به بیرون ریختن بزاق (تف کردن ) هر چند از نظر فردی در بهداشت دهان  مؤثر است ، ولی از لحاظ خطر انتشار عوامل عفونی در جامعه مضر می باشد . میزان این ترشح بر اثر تحریکات روانی ، تجسم غذا و یا وجود  غذا در دهان افزایش می یابد . تب منجر به کاهش جریان بزاق می گردد و در نتیجه ، به علت فقدان بهداشت دهان ، ممکن است عفونت در مسیر مجاری بزاقی منتشر شود و این امر اغلب به آماس غده پاروتید parotitis) ) منتهی میگردد.

ملاحظات دندان پزشکی در بیماران مبتلا به دیابت

دیابت ملتیوس

دیابت ملتیوس یک سندرم کلینیکی است که تولید بیش از حد قند خون یا همان هایپرگلیسمی را به علت کمبود و یا عدم کفایت انسولین می کند . این بیماری پیچیده و مزمنی است که متابولیسم کربوهیدراتها ، پروتئین ، چربی ، آب و

الکترولیتها را تحت تأثیر قرار داده و گاهی نتایج وخیمی به بار می آورد . دیابت با درگیری 5/0 از افراد جمعیت فراوانی برابر با 1/0 درصد قبل از سنین بلوغ و 6 درصد در دهه هشتم زندگی شایعترین بیماری سیستم اندوکرین بدن می باشد .

2 تایپ مهم کلینیکی برای دیابت در نظر گرفته می شود :

تایپ 1 : وابسته به انسولین که گاهی به نام دیابت جوانان نیز خوانده می شود و در چهار دهه اول زندگی بروز می کند .

تایپ 2 : غیر وابسته به انسولین یا دیابت بالغین که 80 درصد در بیماران بالای 50 سال بروز می کند .

علاوه بر دو تایپ گفته شده یک دیابت زمان حاملگی نیز وجود دارد که عامل آن هورمون لاکتوژن پلاسنتایی انسانی است که خاصیت ضد انسولینی دارد . در صورت بروز این بیماری در زنان حامله در سه ماهه دوم و سوم حاملگی معالجه با انسولین ضروری است و این معالجه بعد از برداشتن پلاسنتا باید قطع گردد .

مشکلات ناشی از دیابت علت بسیاری از بیماریها و حوادث تهدید کننده زندگی می باشد . از جمله این عوارض می توان کمای هیپرگلیسمیک را نام برد که بسیاری از اعضای بدن را گرفتار کرده و امید به زندگی را کاهش می دهد .