روش مصرف کود :
تمام کود فسفر ، پتاسه و ازته قبل از کاشت به وسیله کودپاش سانتریفوژ یا دست پاش و یا به صورت نواری در عمق مناسب( 20 تا 25 سانتی متر)توزیع و به زیر خاک برده شود. کود آلی در صورتی که پوسیده باشد قبل از کشت توزیع و با خاک مخلوط گردد. امّا در حالتی که کاملا پوسیده نباشد بهتر است در پاییز سال قبل از کشت ، مصرف شده و با خاک مخلوط گردد. درصورت نیاز به کود پتاسه درخاکهای سبک و یا در هرخاکی که غلظت پتاسیم قابل استفاده کمتر از 300 میلی گرم در کیلوگرم خاک باشد ، بهتر است آن را در دو نوبت بعد از چین اوّل و همچنین در اواسط مرداد ماه بعد از برداشت ، مصرف کرد.
تناوب یونجه :
یونجه طی چندین سال عمر خود ، مقدار زییادی مواد آلی و ازت در خاک باقی می گذارد. ازت تثبیت شده در گره های موجود در ریشه به صورت آلی بوده ، با افزایش سن گیاه بتدریج این گره ها از ریشه جدا شده و در خاک قرار گرفته و تجزیه می شود و ازت آن به فرم معدنی و قابل استفاده برای گیاه بعدی در می آید. از هر هکتار مزرعه یونجه ، بسته به شرایط رشد ، سالانه حدود 70 تا 120 کیلو گرم ازت به خاک اضافه می شود. بنابراین گیاه بعدی باید نیاز ازتی بالایی داشته و از طرف دیگر نسبت به ازت زیاد خاک مقاوم بوده و ورس نکند. از جمله گیاهانی که چنین خصوصیّتی را دارند می توان ذرت ، چغندرقند ، پنبه ، سیب زمینی را نام برد. از آنجائی که زیادی ازت خاک باعث ورس در گندم می شود لذا این گیاه را نبایستی بلافاصله بعد از یونجه در تناوب قرار داد و معمولا یک گیاه وجینی با نیاز ازتی بالا مابین یونجه و گندم قرار می گیرد. واگر بخواهیم در تناوب ، گندم را بعد از یونجه قرار دهیم بایستی از ارقامی که کود پذیری بالایی دارند و نسبت به ورس مقاوم می باشند استفاده کرد. در مقایسه با گندم ، جو حسّاسیّت بیشتری به ورس دارد. برای آشنایی چندین نمونه تناوب یونجه را می آوریم :
در مناطق سرد سیر :
یونجه (چند سال) - چغندر قند یا سیب زمینی - گندم یا جو.
چنانچه در منطقه ای هدف ، تولید علوفه باشد می توان از تناوب زیر استفاده کرد :
یونجه (چند سال) - ذرت علوفه ای - گندم یا جو
یک تناوب دیگر نیز توصیه می گردد که این تناوب را می توان برای واحد های زراعی کشاورزان عمده کار پیشنهاد نمود.
یونجه - سیب زمینی - گندم - جو
علّت انتخاب این تناوب که قابل اجرا در تمام مناطق استان می باشد ، به شرح زیر بیان می گردد.
گندم و جو به علّت های زیر انتخاب شده اند :
1 استراتژیک بودن آن ها.
2 تعداد کمتری کارگر نیاز دارند .
3 در ازای تحویل این محصولات به دولت کشاورزان می توانند از امکاناتی نظیر کود ، سم ، ادوات دنباله بند و تسهیلات بانکی استفاده نمایند .
4 باعث می شود در تمام طول سال تقریباً زمین زیر کشت باشد .
5 کاشت ، داشت و برداشت آن ها آسان است.
6 در دامداری از جو استفاده می کنند .
7 گندم دارای اعتبار معنوی و اقتصادی خاصّی است .
یونجه به خاطر این که :
1 استراتژیک است .
2 با کیفیّت است .
3 درآمد آن زیاد است .
4 دامداری در منطقه وجود دارد .
5 خاک را اصلاح می کند .
6 در صورت نیاز با پیش فروش آن می توان به درآمد رسید .
7 کارگر کمتر احتیاج دارد .
8 از ماشین آلات می توان در قسمت های دیگر مزرعه در طول 5 4 سال استفاده کرد .
سیب زمینی به خاطر این که :
1 به عنوان موادّ غذایی مهمّی مطرح است .
2 جامعه با بحرانی از آن روبرو است .
3 پتانسیل تولید آن در محل زیاد است .
4 کشت آن در منطقه عملاً و در سطح زیادی مرسوم است .
5 مقدار تولید در هکتار آن زیاد است .
6 درآمد زیادی از فروش آن حاصل می گردد .
7 چون یک گیاه وجینی است زمین از نظر محصول بعدی کم علف خواهد شد.
ارقام یونجه :
از میان ارقام متعدّد یونجه ، در این استان در حال حاضر از یونجه رقم همدانی استفاده می شود که این رقم مناسب مناطق سردسیر و مناطق معتدل و منطقه طارم می باشد و توصیه می گردد هیچ رقم دیگری بدون مشورت وارد استان نگردد تا تولید بذر که از سال 81 به طور اصولی آغاز گردیده دچار مشکل نشود.