مفهوم خود :
در فرایند رشد این خود شکل می گیرد. کودک با گدشت زمان به این مفهوم دست می یابد که آنچه پیرامون اوست غیر اوست.
زمان شکل گیری خودقبل از یادگیری زبان است و مهمترین و اولین منبع مادر است .همانمفهومی که با (من ) از اویاد می کنید . خانه من ،نام من ، بدن من ...
خود شامل همه :
افکار
احساسات
رفتار
و طرز پندار یا تصور ما از خود ما است
پنجره جوهری
( جولافت و هاری اینگهامز)
ناآشنا برای خودم
آشنا برای خودم
موضوع
منطقه کور
منطقه باز
آشنابرای دیگران
منطقه ناآشنا
منطقه مخفی
ناآشنا برای دیگران
زیرمجموعه های خود آگهی از دید سازمان جهانی بهداشت
توانایی فهرستی از نقاط قوت و ضعف خود در همه ابعاد چهارگانه جسمی / روانشناختی / اجتماعی / معنوی
شناخت حقوق و مسئولیتها
حق خود ( نفس )
حق مردم ( ناس )
حق خداوند ( الله )
مفهوم خودآگاهی
دیدگاه اول :
تشریح مداوم فرد نسبت به حالات درونی ، تعمق در خود ، تفکردر این حالات
توجهی غیر واکنشی وبه دور از قضاوت درباره حالات درونی خود ( افکار، امیال ، احساسات )
خود آگاهی یعنی واقف بودن به همه جنبه های مثبت و منفی شخصیت خود
دیدگاه دوم :
انسان خود آگاه است که همان انسان رشد یافته است.
هدف از ارتقاء سلامت انسان رسیدن به این مفهوم است .
چنین انسانی حاکم برخود و سرنوشت خود است.
چنین انسانی در دیدگاه دینی ما لقب مومن می گیرد.
اجزاء مهارت خودآگاهی
شناخت اهداف: کوتاه مدت ،میان مدت ،دراز مدت غائی
توانائی شناخت نقاط قوت وضعف( توانمندیها و محدودیتها)
توانائی شناخت حقوق ومسئولیت ها
توانائی شناخت ارزشهاو بکارگیری ارزشهای والاتر
توانائی شناخت احساسات ، افکار ، رفتاردر موقعیت های مختلف
توانائی تشخیص نیاز به شناخت وآگاهی بیشتر
توانائی شناخت باورها و اعتقاداتمان
روشهای دستیابی و افزایش خودآگاهی
1- خود کاوی
2- پنجره جوهری
3- مشاوره
4- مطالعه قصه ، رمان و...
5- خواندن یا گوش دادن به اشعار
6- تماشای فیلم
7- مطالعه معیار های انسان سالم از دیدگاه روانشناسی
8- تماشای تأتر
9- شناخت ویژگی های انسان سالم در خطبه متقین
10-آزمونهای خود سنجی
11-آزمونهای شخصیتی
12-مطالعه ویژگیهای افراد موفق
13-آیات قرآن
14-نصایح وپندها
15-اخذ فیدبک از ارتباط کلامی و غیرکلامی دیگران
16-تفکر در اسماء الهی
17-مصاحبه و همنشینی با افراد موفق
18-انتظارات شما از دیگران
انواع خود
1- خود فیزیکی
2- خود جسمی
3- خود آرمانی
4- خود واقعی
5- خود کاذب
6- خو اجتماعی
7- خود بردیگران
8- خود معنوی
9- خود حقیقی
خود فیزیکی
به حسی اطلاق میشود که نسبت به بدنتان دارید ، از این طریق با دیگران ارتباط برقرار می کنیم . ارتباط چشمی ، لمس کردن ، ایما و اشاره ، حالات چهره و..
خود واقعی
درونی ترین بخش وجود ما است .
عمومی ترین و خصوصی ترین بخش خود است .
دوست داریم آن را پنهان کنیم .
خود آرمانی
به آن جنبه از خود توجه دارد که آرزو داریم باشیم
خود برای دیگران
دیگران ما را چگونه می بینند.
وقتی با دیگران هستیم چگونگی ارتباط ما به چند عامل بستگی دارد .
ارتباط ما با آن فرد
آیا او را دوست داریم یا نه ؟
آیا با او احساس امنیت می کنیم یا نه ؟
آیا او در مقام بالاتری از ما قرار دارد یا نه ؟