تحقیق مقاله کرج

1- شناخت وضع موجود روستا

1-1 شناخت شهرستان

                  2-1 شناخت روستا

1-1 معرفی اجمالی شهرستان

1-1-1 شناخت محیط طبیعی

1-1-1-1 موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی

شهرستان کرج یکی از شهرستانهای استان تهران به شمار می رود که با وسعتی معادل 2457 کیلومتر مربع در موقعیت جغرافیایی 35 درجه و 48 دقیقه عرض شمالی و 51 درجه و 30 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. این شهرستان ازشمال به استان مازنداران ، از جنوب به شهریار ، از شرق به تهران و شمیرانات و از غرب به شهرستان ساوجبلاغ محدود می گردد.

براساس آخرین تقسیمات کشوری این شهرستان دارای 3 بخش – 7 دهستان ، 195 آبادی دارای سکنه و 6 شهر بوده است.

2-1-1-1-ساختار زمین شناسی شهرستان ، زلزله و گسل ها

تشکیلات زمین شناسی مناطق غربی استان تهران ناشی از فعالیت دوران سوم و چهارم می باشد. در قسمت جنوب و جنوب غربی شهرستان تشکیلات آندریتی وجود دارد که قابلیت نفوذ آنها کم می باشد. در منطقه شمالی نیز تشکیلاتی دیده می شود که بواسطه وجود شکافهائی دارای مقداری آب ذخیره می باشد.

در نواحی غرب دشت کرج تشکیلات دوره میوسن واقع شده که قابلیت نفوذ آن

خیلی کم و بافت طبقات آن از ماسه و مازونها گچ و نمک دار است.

برطبق شواهد و آمارها در سال 1962 میلادی زلزله ای به شدت 10 درجه مرکالی و بزرگی 25/7 درجه ماگینیتی و با یک گسل در جهت شمال غربی شهرکرج به طول 100 کیلومتر حادث گردیده که این گسل با گسل عمومی شمالی – تهران – کرج – قزوین متفاوت است.

منابع آبی شهرستان

بطورکلی دو منبع مهم در تامین آب شهرستان نقش دارند. یکی منابع آب های سطح الارضی و دیگر منابع آبهای تحت الارضی

الف : منابع آبی سطح الارضی:

مهمترین منبع آب سطح الارضی شهرستان . رودخانه کرج می باشد. این رودخانه یکی از مهمترین رودخانه های دائمی منطقه بوده که از ارتفاعات دامنه جنوبی البرز سرچشمه گرفته و پس از الحاق رودهای دیگر نظیر ولایت ورد ، و ارنگ رود ، شهرستانک و مسیر ارود در ناحیه واریان ، به دریاچه سدامیرکبیر (سدکرج) ملحق شده و سر ریز آن پس از عبور از شهرکرج درقسمت جنوب غربی به رودخانه شور متصل می شود و پس از آن به دریاچه حوض سلطان در قم می ریزد.

رودخانه کردان دومین منبع تامین آبهای سطح الارضی بشمار می رود. که در قسمت غربی حوزه رودخانه کرج و در شمال شرقی دشت قزوین قرار گرفته

است.

رودخانه شور از دیگر منابع آبی منطقه بشمار می رود که از ارتفاعات آوج سرچشمه می گیرد و دربستری عمیق و با آبی فراوان در جنوب شهرکرج به شهریار می رسد. رود شور پس از گذشتن از جلگه های هموار و کویری به دریاچه نمک می ریزد.

همچنین رودخانه های کوچک و فصلی در محدودۀ شهرستان وجود دارد که غالباً در مواقع بارندگی آب در آن جریان پیدا کرده و وارد دشت های جنوبی می شود.

ب : منابع آبی تحت الارضی :

مهمترین منبع تغذیه آبهای زیرزمینی در شهرستان کرج دو رودخانه کردان و کرج می باشد. عمق آب های زیرزمینی در نواحی جنوبی شهرستان (حوالی رودخانه شورآباد) 3 متر، در نواحی مرکزی 60 متر و در نواحی شمالی و اطراف جاده تهران کرج به حدود 100 متر می رسد. نحوه استحصال آبهای زیرزمینی عمدتاً از طریق چاههای عمیق می باشد.

4-1-1-1- وضعیت اقلیمی :

اقلیم هرمنطقه نتیجه ترکیب عناصر متنوع آب و هوائی است که در زمان طولانی و در تطابق با موقعیت جغرافیایی هر ناحیه پدیدار می شود. عناصری چون گرما ، رطوبت ، فشار هوا ، باد ، قدرت و کمبود تبخیر و بخار آب و ...

از جمله پدیده های تاثیر گذار برشرایط اقلیمی محسوب می شوند.

اقلیم شهرستان متأثراز موقعیت توپوگرافی و جریانات جوی دارای تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای سرد است. این شهرستان از نظر اقلیم به سه منطقه آب و هوائی تقسیم می شود.

الف)  تقسیمات توپوگرافی شهرستان و درجه حرارت :

1) منطقه کوهستانی : این منطقه نواحی شمالی شهرستان و ارتفاعات البرز را شامل می شود که در اغلب ماهها پوشیده از برف می باشد. حداکثر درجه حرارت سالانه در این ناحیه 4/12 درجه و معدل حداقل درجه 6/0 سانتی گراد و نیز حداکثر مطلق حرارت در اول تابستان 31 درجه و حداقل مطلق در اول تابستان 2/24 درجه گزارش شده است.

2) منطقه مرکزی : این منطقه که اغلب نقاط شهری و روستائی را شامل می شود ، دارای آب و هوای گرمتری نسبت به نواحی شمالی می باشد. معدل درجه حرارت ماهیانه در این ناحیه بین 10 تا 14 درجه متغیر است.

3) منطقه جنوبی : این منطقه دشتهای جنوبی شهرستان را شامل می شود که آب و هوای آن گرمتر و خشک تر ازنواحی مرکزی و کوهستانی می باشد. درجه حرارت در این نواحی طی روزهای اول فصل تابستان تا 42 درجه افزایش می یابد.

ب – بارندگی :

میزان بارش سالانه منطقه تحت تأثیر عواملی چون جریانات جوی و ارتفاعات در نقاط مختلف متفاوت است. بیشترین میزان بارش در نواحی شمالی و در ارتفاعات اتفاق می افتد که متوسط آن حدود 395 میلی متر گزارش شده است همچنین کمترین میزان بارش در نواحی جنوبی و دشتی شهرستان اتفاق

می افتد که متوسط آن 182 میلی متر می باشد.

از نظر میزان بارندگی شهرستان کرج بین خطوط همباران 200 تا 400

میلی متر واقع گردیده و بیشترین میزان بارش آخرین اطلاعات در ماه فروردین و کمترین آن در مرداد است.

ج – باد : بطورکلی دو نوع جریان هوایی در منطقه کرج موثر می باشد :

 1 – جریانهای عمومی که بیشتر تحت تأثیر مکان قرارگیری و بادهای محلی و موقتی منطقه می باشد.

2 – جریانهای غربی که این بادها شاخه ایی از بادهای اقیانوس اطلس است که پس از عبور از شمال غرب وارد ایران شده و پس از عبور از گیلان و طوالش از تنگه منجیل وارد دشت قزوین و کرج می گردد و نقش موثری در میزان بارندگی و برف خصوصاً در پاییز تا اواخر بهار دارد.

د : پوشش گیاهی و باغی :

از نظر پوشش گیاهی شهرستان کرج به سه قسمت کوهستانی ، جنگلداری و شوره زار تقسیم می گردد که در این میان با توجه به آمارهای دراختیار از

سال 1380 جمع کل عرصه های جنگلی شهرستان 810 هکتار و ذخیره گاههای جنگلی 1092 هکتار می باشد. ضمن آنکه 68% سطح زیر کشت محصولات زراعی بصورت آبی و 32% بصورت باغات مثمر بوده اند.

2-1-1- شناخت محیط انسانی

1-2-1-1- نرخ جمعیت و رشد آن

براساس سرشماری عمومی و نفوس و مسکن سال 1375 تعداد 1161172 نفر در شهرستان کرج سکونت داشته اند. همچنین جمعیت این شهرستان در سرشماری سالهای 55 و 65 به ترتیب 439019 و 1171053 نفر گزارش شده است. بررسی نرخ رشد جمعیت شهرستان کرج طی سه دهه سرشماری گذشته تغییرات قابل ملاحظه ای را نشان می دهد. به طوریکه در فاصله سالهای

65-1355 با 732034 نفر افزایش نرخ رشدی معادل 3/10 درصد داشته در حالیکه در فاصله سالهای 75-1365 با 9880 نفر کاهش با نرخ رشد 08/0 – درصد مواجه بوده است.

در فاصله سالهای 65-1355 تأثیر سیاستهای کلان کشوری مبنی برفقدان کنترل موالید و همچنین اثرات ناشی از جنگ تحمیلی برافزایش قابل ملاحظه ای جمعیت در این شهرستان موثر بوده است. از سوی دیگر در فاصله سالهای 75-1365 تأثیر سیاست های کنترلی جمعیت و تفکیک برخی نقاط شهری و روستائی از شهرستان کرج و الحاق آن به شهرستان های دیگر برکاهش

قابل ملاحظه جمعیت در این شهرستان تأثیر گذار بوده است.

در سرشماری سال 1375 تعداد 25390 خانوار در شهرستان کرج ساکن بوده که 4/84 درصد در نقاط شهری و 6/15 درصد آنان در نقاط روستائی سرشماری گردیدند. بُعد خانوار در نقاط شهری این شهرستان 5/4 و در نقاط روستائی 7/4 بوده است.

2-2-1-1 ساختار سنی و جنسی

ساختارسنی و جنسی در هر جامعه ای متأثر از عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی ، بهداشتی و سیاسی و وقوع جنگها و بلایای طبیعی از دوره ای به دوره دیگر متفاوت است. در کشور ایران بعد از وقوع انقلاب اسلامی به دلیل فقدان سیاستهای کنترل موالید و کاهش مرگ و میر در گروههای سنی پائین تر متأثر از گسترش بهداشت در سطح جامعه ، ساختار سنی جمعیت به جوانی سیر نموده است ، بطوریکه براساس سرشماری عمومی و نفوس و مسکن سال 1375 بیش از 5/39 درصد از جمعیت کشور در گروههای سنی کمتر از 15 سال (سنین جوانی) قرار داشته اند. سهم جمعیت شهرنشین در گروههای سنی کمتر از 15 سال به دلیل مهاجرت نیروی کار از روستا به نقاط شهری کمتر از روستا بوده است.

براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1375 از مجموع جمعیت شهرستان کرج 28/36 درصد در گروههای سنی کمتر از 15 سال 51/60

درصد در گروههای سنی 64-15 سال و 19/3 درصد در گروههای سنی بالای

64 سال قرار داشتند.

درشرایط طبیعی به ازاء هر 100 زن 104 مرد در جامعه وجود دارد که در کشور ما پس از کاهش محسوس این شاخص در سال 75 این رقم به 103 مرد در مقابل 100 زن رسیده است.  در مناطق شهری به دلیل اینکه بیشتر جاذب مردان جوان و جویای کار و تحصیل می باشند معمولاً نسبت به جنسی بالاتر از روستاست ، به همین دلیل در نقاط روستائی کشور در این سال به ازاء هر 100 زن 102 مرد وجود داشته است. در شهرستان کرج نسبت جنسی در نقاط شهری 2/105 و در نقاط روستائی 2/116 گزارش شده است که این نسبت با ارقام متناظر مربوط به نقاط شهری برابر و از نقاط روستائی استان بیشتر

می باشد.(نسبت جنسی برای نقاط روستائی و شهری استان در سال 75 به ترتیب 3/105 و 2/109 می باشد.)

3-2-1-1- سواد وآموزش :

براساس سرشماری عمومی و نفوس و مسکن سال 1375 از مجموع جمعیت 6 سال و بالاتر شهرستان کرج 9/87 درصد با سواد بوده اند. نسبت با سوادی برای افراد لازم التعلیم (6-14 سال) 5/97 درصد برای افراد 15 تا 24 سال 27/97 ، برای افراد 25 تا 64 سال معادل 59/81 و برای بزرگسالان 65 و بیشتر5/32 درصد گزارش شده است و بر پایه همین گزارش در سال 1375 از مجموع جمعیت 6 تا 24 ساله شهرستان کرج 46/73 درصد در حال تحصیل بوده اند که این نسبت برای کودکان 6 تا 10 ساله 6/95 درصد ، نوجوانان 11 تا 24 ساله 35/95 درصد و جوانان 15 تا 24 ساله 99/45 درصد می باشد.

4-2-1-1- مهاجرت :

براساس آخرین اطلاعات مربوط به مهاجرت در شهرستان کرج (سرشماری سال 75) تعداد کل افرادی که طی سالهای 1365 تا 75 به این شهرستان وارد و یا در داخل شهرستان جابجا شده اند برابر 359772 نفرمی باشند. مقایسه محل اقامت قبلی مهاجران با محلی که در آن سرشماری شده اند. نشان می دهد 6/8 درصد از روستا به شهر، 57/73 درصد از شهر به شهر، 32/5 درصد از روستا به روستا و 2/11 درصد از شهر به روستا مهاجرت کرده اند. همچنین براساس همین سرشماری محل اقامت قبلی 64/29 درصد مهاجران سایر استانها 37/40 درصد شهرستانهای دیگر استان محل سرشماری و 7/28 درصد نیز از شهر و آبادیهای همین شهرستان بوده است.

5-2-1-1- نیروی انسانی و ا شتغال

نظام اقتصادی هرجامعه یکی از ارکان اصلی در ساختار آن جامعه بوده و نقش اساسی را در تحولات این ساختار ایفا می نماید ، لذا شناخت صحیح از ظرفیتهای اقتصادی و توانمندیهای نیروی کار می تواند در استفاده بهینه از منابع و امکانات موثر باشد.

براساس سرشماری عمومی و نفوس و مسکن سال 1375 از مجموع جمعیت

10 سال و بالاتر شهرستان تعداد 303346 نفر معادل 23/33 درصد فعال و تعداد 609500 نفر معادل 77/66 درصد غیرفعال بوده اند همچنین از مجموع فعال 278509 نفر معادل 8/91 درصد شاغل و 24837 نفر معادل 2/8 درصد بیکار بوده اند. همچنین توزیع اشتغال در بخشهای مختلف اقتصادی نشانگر اهمیت و نقش هریک از بخشها در ایجاد اشتغال می باشد که براساس آن

می توان به نقش هریک از بخشها در اقتصاد منطقه پی برد. براساس سرشماری عمومی و نفوس و مسکن سال 1375 از مجموع شاغلین شهرستان 427/3 درصد در گروههای عمده کشاورزی ، شکار ، جنگلداری ، ماهیگیری ، 8/16 درصد در گروههای عمده فروشی ، خرده فروشی ، تعمیر وسایل نقلیه موتوری ، موتورسیکلت و کالاهای شخصی و خانگی ، 24 درصد در گروههای عمده صنعت و 9/55 درصد نیز در سایر گروههای عمده فعالیت می نمایند.

3-1-1- شناخت محیط کالبدی :

1-3-1-1– کشاورزی :

الف – زراعت و باغداری :

شهرستان کرج با دارا بودن 13821 هکتار اراضی کشاورزی حدود 55/1 درصد از کل اراضی کشاورزی استان را به خود اختصاص داده است. از مجموع اراضی کشاورزی در شهرستان کرج حدود 5570 هکتار معادل 3/40 درصد به کشت محصولات زراعی ، 5421 هکتار معادل 2/39 درصد به کشت محصولات باغی و قلمستان و 2830 هکتار معادل 5/20 درصد آن بصورت آیش می باشد.

ب – دامداری و طیور :

پرورش دام و طیور در سطح شهرستان کرج از اهمیت زیادی برخوردار است. بطوریکه اغلب دامداریها در این شهرستان صنعتی بوده و محصولات آن به بازار عرضه می گردد. براساس اطلاعات حاصل از آمارنامه استان تعداد 150 هزار رأس دام کوچک و تعداد 57892 رأس دام بزرگ در این شهرستان وجود دارد همچینن براساس همین آمار تعداد 311 واحد دامداری صنعتی با ظرفیت پرورش 43000 رأس دام بزرگ در محدوده شهرستان فعالیت می نمایند.

2-3-1-1- صنعت و معدن :

بخش صنعت درشهرستان کرج با اختصاص 24 درصد از کل شاغلین شهرستان نقش دوم را در ترکیب اشتغال شهرستان دارا می باشد. فعالیتهای صنعتی در این شهرستان بطورکلی در سه دسته قابل بررسی هستند:

دسته اول : صنایع و کارگاههائی که از اداره کل صنایع و معادن پروانه بهره برداری اخذ نموده اند.

دسته دوم : صنایعی که تحت عنوان کارگاههای صنایع دستی تحت پوشش مدیریت صنایع دستی و خانگی استان فعالیت می نمایند.

دسته سوم : صنایع خانگی را شامل می شود که تحت پوشش مدیریت صنایع دستی و خانگی فعالیت می نمایند.

3-3-1-1- خدمات :

فعالیتهای خدماتی در شهرستان کرج کارکنان ادارات و دوایر دولتی ، تعمیرکاران وسایل نقلیه موتوری ،  کارکنان امور حمل و نقل ، انبارداری ، رستوران داری ، هتلداری ، واسطه گریهای مالی ، عمده فروشی و

خرده فروشی و ... را شامل می شود که براساس سرشماری عمومی و نفوس و مسکن سال 75 حدود 5/72 درصد از جمعیت شاغل شهرستان در این بخشها فعالیت می نمودند. بخش خدمات نقش اول را در ترکیب اشتغال شهرستان ایفا می نماید.

4-3-1-1- عمومی و اجتماعی :

الف – خدمات آموزشی :

شهرستان کرج دارای 751 واحد آموزشی با 2710 کلاس درس فعال و در مقاطع ابتدائی ، راهنمائی ، متوسطه عمومی ، پیش دانشگاهی ، کار و دانش و هنرستان فنی حرفه ای می باشد که تعداد 63864 دانش آموز پسر و دختر در آن به تحصیل می پردازند.

ب – خدمات درمانی :

در شهرستان کرج تعداد ده بیمارستان دولتی و خصوصی 65 مرکز بهداشتی و درمانی ، 24 مرکز رادیولوژی ، 17 واحد فیزیوتراپی ، 37 آزمایشگاه تشخیص طبی ، 90 داروخانه و 25 خانه بهداشت فعالیت می نماید.

2-1 شناخت روستا

1-2-1 موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی

روستای ارنگه از توابع شهرستان کرج ، بخش آسارا و دهستان آدران

می باشد که در فاصله تقریبی 20 کیلومتری از مرکز شهرستان و در مسیر جاده چالوس واقع شده است.

در منطقه آدران که فاصله آن  تا سد کرج نزدیک به 5 کیلومتر است شاخه ای از جاده آسفالت پرپیچ و خمی از راه اصلی منشعب می گردد که پس از طی حدود 5/2 کیلومتر و عبور از چند کوهپایه به دره سرسبزی منتهی می گردد که هفت روستای کوچک را دربر گرفته است. این دهات به ترتیب از شمال شرقی به جنوب غربی عبارتند از : ارنگه ، ابهرک ، جوراب (گوراب) ، سرزیارت ، جی ، سیجان ، خور و ارتفاع این منطقه از سطح دریا حدود 2000 متر ودر طول و عرض جغرافیایی 59/35 و 06/51 واقع است.

بطورکلی ده ارنگه با مجموعه دهات هفت گانه تحت پوشش کشوری دهستان آدران از شهرستان کرج می باشد. این منطقه در یک ناحیه کوهستانی قرار گرفته است و از نقطه نظر دسترسی ، جاده نسبتاً کوتاه و مناسبی برای آن کشیده شده است.

فواصل دهات از یکدیگر به ترتیب :

ارنگه تا ابهرک 800 متر

ابهرک تا جوراب  500 متر

جوراب تا سرزیارت 1200 متر

سرزیارت تا جی 3300 متر

سیجان تا خور 100 متر

بطورکلی منطقه ارنگه با دهات متعلقه در حاشیه ده طولی به اندازه 7200 متر را دربر می گیرد از طرف شمال به سد کرج و از طرف جنوب به وینه ختم می شود.

ده ارنگه اولین ده از هفت ده مذکور می باشد که در دامنه غربی دره سرسبزی درجهت شمال – جنوب شکل گرفته است ، که دید همه خانه ها و شکل گیری موقعیت منازل در جهت جنوب شرقی بوده است. اطراف این دره از کوههای رسی و شنی نسبتاً مرتفعی تا ارتفاع 2000 متر پوشانده است و رودخانه موسمی پرآبی در میان دره در جهت جنوب به شمال درحرکت می باشد که پس از آبیاری مزارع این سری دهات به رودی دیگر در منطقه آدران

می پیوندد.