امام سوم شیعیان،شهید کربلا و خون خدا،که نهضت عاشورا بر محور فداکارى و جانفشانى آن حضرت شکل گرفت و تاریخ بشرى را سرشار از حماسه و ایثار کرد و درس آزادگى و عزت به انسان داد و با خون خویش که در کربلا ریخت،درخت اسلام آبیارى شد و امت مسلمان بیدار گشت.
امام حسین«ع»در سوم شعبان سال چهارم هجرى در مدینه به دنیا آمد.رسول خدا«ع»نام این فرزند زهرا«ع»را«حسین»نهاد.وى مورد علاقه شدید پیامبر خدا«ع»بود و آن حضرت در باره او فرمود:«حسین منى و انا من حسین...»و در آغوش پیامبر بزرگ شد.هنگام رحلت رسول خدا،شش ساله بود.در دوران پدرش على بن ابى طالب«ع»نیز از موقعیت والایى برخوردار بود،علم،بخشش،بزرگوارى،فصاحت، شجاعت،تواضع،دستگیرى از بینوایان،عفو و حلم و...از صفات برجسته این حجت الهى بود.در دوران خلافت پدرش،در کنار آن حضرت بود و در سه جنگ«جمل»، «صفین»و«نهروان»شرکت داشت.
پس از شهادت پدرش که امامت به حسن بن على«ع»رسید،همچون سربازى مطیع رهبر و مولاى خویش و همراه برادر بود.پس از انعقاد پیمان صلح،با برادرش و بقیه اهل بیت«ع»به مدینه آمدند .با شهادت امام مجتبى«ع»در سال 49 یا 50 هجرى،بار امامت به دوش سید الشهدا قرار گرفت .در آن دوران دهساله که معاویه بر حکومت مسلط بود، امام حسین«ع»همواره یکى از معترضین سرسخت نسبت به سیاستهاى معاویه و دستگیریها و قتلهاى او بود و نامههاى متعددى در انتقاد از رویه معاویه در کشتن حجر بن عدى و یارانش و عمرو بن حمق خزاعى که از وفاداران به على«ع»بودند و اعمال ناپسند دیگر او نوشت.در عین حال،حسین بن على«ع»یکى از محورهاى وحدت شیعه و از چهرههاى برجسته و شاخصى بود که مورد توجه قرار داشت و همواره سلطه اموى از نفوذ شخصیت او بیم داشت.با مرگ معاویه در سال 60 هجرى،یزید به والى مدینه نوشت که از امام حسین«ع»به نفع او بیعت بگیرد.اما سید الشهدا که فساد یزید و بىلیاقتى او را مىدانست،از بیعت امتناع کرد و براى نجات اسلام از بلیه سلطه یزید که به زوال و محو دین مىانجامید،راه مبارزه را پیش گرفت.از مدینه به مکه هجرت کرد و در پى نامه نگاریهاى کوفیان و شیعیان عراق با آن حضرت و دعوت براى آمدن به کوفه،آن امام ابتدا مسلم بن عقیل را فرستاد و نامههایى براى شیعیان کوفه و بصره نوشت و با دریافت پاسخ کوفیان در بیعتشان با مسلم بن عقیل،در روز هشتم ذیحجه سال 60 هجرى از مکه به سوى عراق،حرکت کرد.
پیمان شکنى کوفیان و شهادت مسلم بن عقیل،اوضاع عراق را نامطلوب ساخت و سید الشهدا که همراه خانواده،فرزندان و یاران به سوى کوفه مىرفت،پیش از رسیدن به کوفه در سرزمین«کربلا»در محاصره سپاه کوفه قرار گرفت.تسلیم نیروهاى یزیدى نشد و سرانجام در روز عاشورا در آن سرزمین،مظلومانه و تشنه کام،همراه اصحابش به شهادت رسید،از آن پس،کربلا کانون الهام و عاشورا سرچشمه قیام و آزادگى شد و کشته شدن وى،سبب زنده شدن اسلام و بیدار شدن وجدانهاى خفته گردید.فضایل این امام شهید،بیش از آن است که در این مختصر بگنجد،چرا که او آویزه عرش الهى و پرورده دامن رسول خداست.پیامبر خدا«ص»در بارهاش فرمود:قسم به آنکه مرا بحق به پیامبرى فرستاد،حسین بن على در آسمان بزرگتر از زمین است و بر سمت راست عرش الهى نوشته است«مصباح هدى و سفینه نجاه ».
شیخ طوسی نیزازحضرت صادق (ع) روایت فرموده که :
ولادت آن حضرت درشب پنجم ماه شعبان سال چهارم هجری بوده است
به سند معتبرازحضرت رضا (ع) ازپدرانش ازعلیّ بن الحسین (ع) روایت گردیده که : چون حضرت حسین (ع) متولّد گردید ، حضرت رسول (ص) به أسماء بنت عمیس فرمود : « فرزندم را بیاور». من آن بزرگوار را درجامه ای سفید پیچیده خدمت آن حضرت بردم ، آنجناب درگوش راست اواذن ، ودرگوش چپش اقامه گفت و او را دردامنش گرفت و گریه کرد.
اسماء عرض نمود: پدرو مادر به فدایت ، گریه شما ازچیست؟ فرمود: برای این فرزندم می گریم ، گفت: این کودک که الان به دنیا آمده؟ فرمود: بعد ازمن گروهی ازستمکاران او را خواهند کشت ، خداوند شفاعت مرا به آنها نرساند .
آنگاه فرمود: فاطمه را ازاین جریان با خبر نکنی، چون تازه این فرزند برایش متولّد شده است.
سپس به حضرت علی (ع) فرمود: او را چه نام می گذاری؟ گفت : برشما سبقت نمی گیرم،گرچه دوست داشتم نام او را حرْب بگذارم.پیامبر(ص) فرمود:من هم برپروردگارم سبقت نگیرم، که جبرئیل (ع) نازل گردید و فرمود: ای محمّد، خدای بزرگ تو راسلام می رساند و می فرماید:
« عَلِیٌّ مِنْکَ کَهاروُنَ مِنْ موُسی »
« علی نسبت به تو به منزله هارون نسبت به موسی است ».
او را به اسم پسر هارون نام گذارکه شبیر است .
پیامبر(ص) فرمود: زبان من عربی است، جبرئیل عرض نمود: او را «حسین» نام بگذار.
چون روزهفتم گردید دو گوسفند سیاه و سفید برای او عقیقه نمودند و یک رانش را به قابله دادند و سرش را تراشیده ، به وزن موی سرش نقره تصدّق فرمودند و خلوق ( که چیزخوشبویی است ) برسرش مالیدند و فرمودند: ای اسماء :
« اَلدَّم فِعْلُ الْجاهِلِیَّه ِ »
« خون برسرنوزاد مالیدن ازآداب دوران جاهلیّت است »
فطرس کیست؟
حضرت صادق (ع) می فرمایند: چون حضرت حسین (ع) به دنیا آمد، خداوند به جبرئیل دستورداد که با هزارملک فرود آید تا ازجانب خداوند و خودش به حضرت رسول (ص) تهنیت بگوید .
چون جبرئیل نازل می گردید دریکی ازجزایردریا به مَلَکی ازحاملان عرش عبورفرمود که نامش فُطرس بود که خداوند به او دستوری داده و او کندی نموده، پس بالش را درهم شکسته و درآن جزیره انداخته بود و فُطرس هفتصدسال درآنجا به عبادت خداوند مشغول بود تا روزی که امام حسین(ع)متولّد گردید.
و به روایت مناقب : خداوند او را میان عذاب دنیا و آخرت مخیّرگردانید و او عذاب دنیا را اختیارفرمود. پس او را به مژگان دو چشم معلّق گردانید و هیچ حیوانی ازآنجا عبور نمی نمود و پیوسته از زیرا و دود بدبوئی بلند می گردید
مناقب ابن شهرآشوب: 4/74 ، و به این مضمون روایات دیگردرکتب معتبره شیعه نقل شده است .
و اگرگفته شود: ملائکه عصیان نمی نمایند لا یعصون الله ما امرهم ویفعلون ما یومرون سوره تحریم ، آیه 6 و این عصمت آنها موافق نباشد .
چون دید که جبرئیل با ملائکه فرود می آیند از جبرئیل پرسید ؛ به کجا میروید؟ گفت: خداوند نعمتی به حضرت محمّد(ص) عطا فرموده، مرابرای تهنیت ومبارکباد فرستاده است. فطرس گفت: مرا نیزبا خود ببر، شاید حضرت محمّد (ص) برایم دعا کنند، جبرئیل او را به همراه خود برد.
چون خدمت پیامبر(ص) رسید ازجانب خداوند وخود، مبارکباد گفت وشرح حال فطرس را به عرض رسانید، حضرت پیامبر(ص) فرمود: به او بگو خود را به این مولود بمالد و به مکان خود برگردد.
فطرس خود رابه حضرت حسین(ع) مالید وبالا رفت ودرآن حال می گفت:
ای رسول خدا، بزودی امت تو این مولود را شهید کنند، چون اورا برمن حقّی است، هرکه او را زیارت کند من زیارت او را به حضرت حسین (ع) می رسانم و هیچ مسلمانی او را سلام ندهد مگرآنکه به او می رسانم و هیچ کس براو صلوات نفرستد مگرآنکه به او می رسانم.
به روایت مناقب؛ چون فطرس به آسمان بالا رفت می گفت : کیست مثل من وحال آنکه من آزاد گردیده حسین فرزند علیّ و فاطمه و جدّش احمد(ص) هستم .
گوئیم : انبیا نیزعصمت دارند و معصیت نمی نمایند ، ولی ممکن است کاری که شایسته مقام آنها نیست ازآنها سربزند گرچه حرام نیست ، همینطور ملائکه .
ابی عبدالله(ع) مورد علاقه شدید پیامبر خدا(ص) بود و آن حضرت در باره او فرمود: حسین منی و انا من حسینی و در آغوش پیامبر بزرگ گردید. هنگام رحلت رسول خدا، شش ساله بود. در دوران پدرش علی بن ابی طالب(ع) نیز از موقعیت والایی برخوردار بود، علم، بخشش، بزرگواری، فصاحت، شجاعت، تواضع، دستگیری از بینوایان، عفو و حلم و...از صفات برجسته این حجت الهی بود. در دوران خلافت پدرش، در کنار آن حضرت بود و در سه جنگ جمل ، صفین و نهروان شرکت داشت..
صاحب ذخائر الافهام از عبد الله بن داود،از راویان موثق، از ابن عباس نقل نموده که گفت:
یک روز در مسجد النبی نماز صبح را با رسول خدا(ص) خواندیم. پس از تعقیبات نماز رسول خدا روی مبارک خود را که همچون ماه تمام می درخشید به سوی ما فرموده، در حالی که به محراب خود تکیه داشت با سخنان شگفت انگیزی ما را موعظه می فرمود و به بهشت ترغیب فرموده از آتش بر حذر می داشت، ما هم با سخنان او خوشحال و شادمان بودیم. در این حال پیامبر(ص) روی خود را بالا آورده و چهره اش از شادی درخشید، نگاه نمودیم دیدیم حسن و حسین در حالی که حسن با دست راست دست چپ حسین را گرفته بود به سوی او پیش آمده میگویند:
چه کسی همانند ماست، در حالی که خداوند جد ما را شریفترین اهل آسمان ها و زمین، پدر ما را بهترین اهل مشرق و مغرب، مادر ما را سرور همه زنان عالم، مادر بزرگ ما را مادر همه اهل ایمن و ما را سرور همه جوانان اهل بهشت قرار داده است؟