تحقیق مقاله راهنمای جذب سرمایه از صندوق - سرمایه‌گذاری انجازات

تعریف شرکت‌های سرمایه‌گذار خطر‌پذیر) (VC[1] Fund

در کشورهای پیشرفته یکی از روش‌های جذب سرمایه به صنایع در حال رشد، ایجاد نهادهای مالی با مشارکت سرمایه‌گذاران خصوصی است. گروه‌بندی این سرمایه‌گذاران خصوصی از شرکت‌های بیمه، بانک‌ها، صندوق‌های بازنشستگی تا اشخاص حقیقی ادامه دارد. تصویر زیر زمان سرمایه‌گذاری این گونه نهادها را در مراحل رشد شرکت‌ها نشان می‌دهد. عموماً VC ها در مراحل توسعه شرکت‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری می‌نمایند.

مراحل سرمایه‌گذاری در سازمان‌ها (شکل در فایل اصلی قرار دارد.)

طبقه‌بندی سرمایه‌گذاری همگام با مراحل رشد در شرکت‌ها

شرکت‌ها در مراحل مختلف رشد خود نیاز به منابع مالی دارند که عبارتند از:

Seed Capital ، سرمایه اولیه جهت شروع فعالیت و تبدیل ایده به یک محصول می‌باشد.

Start Up، سرمایه مورد نیاز جهت ایجاد تولید نمونه محصول و شروع فعالیت تجاری است.

Early Stage، سرمایه‌ مورد نیاز جهت تولید انبوه و گسترش فروش شرکت است.

Second Stage ،  سرمایه مورد نیاز برای توسعه بازار و ورود به بازار بورس است..

شرایط سرمایه‌گذاری VCها

شرایط و مقاطع سرمایه‌گذاری VCها به شرح ذیل است :

VCها در مقاطعی از رشد سازمانی سرمایه‌گذاری می‌کنند که ایده اولیه تولید، تبدیل به محصولی قابل فروش شده و شرکت سرمایه پذیر دارای ساختار سازمانی جهت تحقق اهداف فروش و توسعه بازار باشد. (درحالی‌که معمولا شرکت‌هایی به دنبال VC ها هستند، که در مراحل اولیه رشد قرار دارند.)

VC ها در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که دارای رشد بالقوه یا پتانسیل رشدی بالاتر از متوسط صنعت باشند.

VCها در صنایعی سرمایه‌گذاری می‌کنند که رشد آن‌ها از متوسط رشد صنایع دیگر بالاتر باشد.

VC ها به دلیل پذیرش خطر سرمایه‌گذاری، بازدهی بالایی را از آنها انتظار دارند به گونه‌ای که دوره برگشت سرمایه‌گذاری ایشان بین 3 الی 7 سال باشد و ایشان بتوانند طی این مدت سرمایه خود را از شرکت سرمایه‌پذیر خارج نمایند.

روش‌های پیش‌بینی برای خروج VC ها از سرمایه‌گذاری‌های انجام شده عموما عرضه سهام در بورس اوراق بهادار ، ادغام یا فروش سهام به شرکت‌های دیگر است.

سرمایه‌گذاران خطر پذیر معمولا بخشی از سهام و کنترل شرکت سرمایه‌پذیر را در اختیار خود نمی‌گیرند و از آن چشم‌پوشی می‌کنند.

VC ها عموما 20% الی 25% بازده سالیانه برای سرمایه‌گذاری خود انتظار دارند.

مبالغی که ایشان وارد یک شرکت می‌کنند بین 500 هزار الی 5 میلیون دلار می‌باشد.

به‌طور کلی عوامل جذب VC ها به شرکت‌ها ، عبارتند از:

تیم مدیریت و سوابق اجرایی درخشان آنان

بازار هدف متمرکز (Niche Market)[2] برای محصولات شرکت و حضور موفق دراین بازار به‌عنوان نفر اول

وجود برنامه مدون توسعه همراه با تخمین نیازهای مالی، انسانی

شناخت دقیق از بازار هدف

شناخت دقیق از رقبا و شیوه مقابله با آنان

مراحل جذب سرمایه

مراحل جذب سرمایه شامل موارد زیر است:

معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری

تهیه «برنامه کسب و کار»(BP)      [3]

ارزیابی توسط شرکت سرمایه‌گذار (توانایی تیم مدیریت، برنامه بازاریابی، محصولات، برنامه مالی)

ارزیابی ارزش سهام شرکت سرمایه‌پذیر و توافق بر شیوه حضور شرکت سرمایه‌گذار در شرکت سرمایه‌پذیر، میزان خرید سهام، مالکیت و مسائل حقوقی

مراحل جذب سرمایه و ارزیابی توسط شرکت سرمایه‌گذار (شکل در فایل اصلی قرار دارد.)

فرآیند بررسی جهت تامین مالی VC ها

فرآیند بررسی شرکت سرمایه‌پذیر توسط VC ها و یا سایر سرمایه‌گذاران شامل مراحل زیر می‌باشد:

الف) ارزیابی اولیه

در اولین گام، اقدام به تشریح ماهیت و مراحل «برنامه کسب و کار» می‌شود. در حقیقت این برنامه تصویری است که شرکت از آینده خود ترسیم کند و هدف اصلی از تهیه آن، تعیین اهداف کمی و عملیاتی قابل اندازه‌گیری، برای مدیریت و سرمایه‌گذاران بالقوه و ایجاد ابزاری برای کنترل و اندازه‌گیری میزان موفقیت شرکت در تحقق اهداف تعیین شده است. برنامه کسب و کار به طور خلاصه حاوی اطلاعات زیر می‌باشد:

خلاصه شرکت (Company Overview): در این قسمت به طور خلاصه‌ای از دلایل تشکیل شرکت، محصولات و ویژگی‌های خاص آن، بازارها و ایده‌های خاص موجود، درج می‌شود.

کالا و خدمات: در این بخش توضیح کاملی درباره کالاها، خدمات ارائه شده توسط شرکت و ویژگی‌هایی که آن‌ها را از محصولات مشابه، مجزا می‌سازد ارائه می‌شود و نیز ارتباط محصولات تولید شده با نیاز بازار و بازارهای هدف معرفی شده و در مورد مجوزهای صنعتی و «حق‌امتیاز شرکت» (patent) نیز توضیح داده می‌شود.

تجزیه و تحلیل بازار (Market Analysis): در این بخش بر تحقیق بازار، تحلیل صنعت و مشتریان تاکید می‌شود. اطلاعات صنعت باید شامل رقبا، قیمت، حجم بازار، تقسیم‌بندی بازار، پیشرفت‌های تکنولوژیک، قوانین دولتی و روندهای آتی باشد. تحقیقاتی نیز باید در رابطه با تعداد مصرف کنندگان بالقوه، قدرت خرید آن‌ها و . . . انجام شود. این تحقیقات، منشاء پیش‌بینی فروش و استراتژی‌های قیمت‌گذاری که با سایر استراتژی‌های بازاریابی مرتبط هستند، خواهد بود.

برنامه بازاریابی: در این قسمت برنامه‌های توسعه بازار شرکت به طور کامل مطرح می‌شود. سه سرفصل مهم در مورد برنامه‌های بازاریابی عبارتند از :

سیاست قیمت‌گذاری (استراتژی‌های تعیین قیمت)

شیوه فروش و توسعه بازار (شامل فروش مستقیم، فروش از طریق نمایندگی و . . . )

برنامه های تبلیغاتی و پیش‌برد فروش

رقابت: در این بخش، در مورد شیوه‌ رقابت شرکت با دیگران برای توسعه بازار، سیاست رقبا و محصولات آن‌ها به طور کامل، توضیح داده‌می‌شود. نکته بسیار مهم در این مبحث، شناخت شرکت از وضعیت رقبا در بازار است.

مدیریت و مالکیت: یکی از مهمترین ملاک‌های شرکت‌های سرمایه‌گذار خطرپذیر تیم مدیریت شرکت‌های سرمایه‌پذیر است. تیمی که مدیریت شرکت را بر عهده دارد باید توانایی‌های لازم را برای تحقق اهداف تعیین شده بر اساس برنامه زمان‌بندی داشته باشد، لذا ارائه اطلاعات ذیل ضروری است:

معرفی تیم بازاریابی

معرفی تیم فروش

معرفی تیم تولید

معرفی تیم مالی

در این بخش اعضاِی تیم مدیریت و توان اجرایی آن‌ها، به‌طور کامل تشریح می‌شود.

عملیات: در این بخش در مورد نحوه عملکرد شرکت، محل استقرار تولید، دسترسی به بازار، نیروی کار، سرمایه و امکانات تولیدی توضیح داده‌شده و امکانات تولیدی با نیازهای بازار مورد سنجش قرارمی‌گیرد. برای مثال چنانچه  25% رشد در فروش شرکت پیش‌بینی شده باشد، آیا منابع موجود، امکان تحقق آن رشد را به ما می‌دهد یا خیر.

بخش مالی: هدف از ارائه اطلاعات مالی، ارائه دورنمایی از هزینه‌ها و درآمدهای شرکت در صوت تحقق اهداف تعریف شده است. اطلاعات مالی از یک طرف به عنوان Milestone[4] هایی که می‌تواند به وضوح اندازه‌گیری شوند، در نظر گرفته شده و از طرف دیگر تصویر روشنی از «توان شرکت در برگشت سرمایه سرمایه‌گذاران» و «پوشش نرخ بازده مورد توقع سرمایه‌گذاران» ارائه می‌کند. معمولا در بخش‌ مالی ترازنامه، سود و زیان و جریان‌های نقدی شرکت برای 3 الی 5 سال آتی مورد پیش‌بینی قرار می گیرد و می‌تواند مبنایی برای تعیین ارزش شرکت باشد.

ب) ارزیابی قانونی (Due Diligence)

دراین فرآیند VCها به بررسی اطلاعات ارائه شده توسط شرکت سرمایه‌پذیر می‌پردازند. ریز موارد مطرح شده در برنامه کسب و کار توسط کارشناسان و مشاوران شرکت سرمایه‌گذار مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد. مدت این فرآیند با توجه به طرح و پیشنهاد می‌تواند بسیار طولانی باشد. (اطلاعات بیشتر در این رابطه، در پیوست شماره 1 آورده شده است.)

2.      معرفی صندوق انجازات

بدون شناخت کامل از ضوابط سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری انجازات، ایجاد زبانی مشترک برای برقراری ارتباط با شرکت‌های متقاضی با هدف جذب سرمایه، کاری غیرممکن خواهد بود. لذا محورهای زیر برای استفاده بهتر از امکانات صندوق انجازات تشریح می‌شود:

سهام‌داران اصلی

سهام‌داران اصلی صندوق سرمایه‌گذاری انجازات از شرکت‌ها و نهادهای ذیل تشکیل شده‌اند:

« شرکت سرمایه‌گذاری خارجی ایران»(IFIC) [5]

« شرکت سهامی اسلامی برای توسعه بخش خصوصی»[6](ICD)  که وابسته به «بانک توسعه اسلامی»(IDB) [7] است و از دو نهاد «مؤسسه اعتباری چند جانبه عربستان سعودی با سرمایه 1 میلیارد دلار»(SEDCO) [8]و « نهاد 6 میلیارد دلاری برای توسعه که توسط 53 کشور عضو» به وجود آمده است.

« مرکز اعتباری خلیج(GFH)[9] که مجموعه گسترده‌ای از سهام‌داران بوده و دارای سرمایه‌گذاران خصوصی در کشورهای خلیج فارس و آفریقای شمالی است.

ماموریت صندوق

ماموریت شرکت سرمایه‌گذاری انجازات عبارت است از: مشارکت در « فرآیند توسعه فناوری اطلاعات در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا» از طریق انجام سرمایه‌گذاری‌های منطبق با اصول شریعت اسلامی.

اهداف سرمایه‌گذاری

افزودن ارزش شرکت‌های سرمایه‌پذیر از طریق افزایش سرمایه

سرمایه‌گذاری در طیف وسیعی از شرکت‌های مولد فنآوری

کمک به توسعه بخش‌های اقتصادی مرتبط با فنآوری در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا

شرکت‌های هدف

شرکت‌های مولد فنآوری ( درزمینه‌های سخت‌افزارونرم‌افزاررایانه و سخت‌افزارونرم‌افزارشبکه)

شرکت‌های مخابراتی ( در زمینه‌های مخابرات داده، صوت‌وتصویر، مخابرات ثابت‌ومتحرک و تجهیزات مخابراتی)

اینترنت (در زمینه‌های  ISP[10]ها، فراهم کنندگان محتوا برای وب، تجارت الکترونیکی، شرکت‌های مشاوره وب و شرکت‌های مشاور در زمینه فناوری اطلاعات)

لازم‌به ذکر است که شرکت مورد نظر باید در یکی از کشورهای هدف،  فعالیت نموده و اکثر سهام آن متعلق به بخش خصوصی باشد. درضمن صندوق می‌تواند در شرکت‌هایی که خارج از کشورهای هدف، فعال هستند نیز در صورت نیاز سرمایه‌گذاری نماید، مشروط بر این که بازار هدف شرکت، یکی از کشورهای مورد نظر باشد.

کشورهای مورد نظر

کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا

فعالیت‌های مورد نظر

خرید دارایی

خرید شبه دارایی

از طرف دیگر صندوق می‌تواند برای شرکت سرمایه‌پذیر از منابع مالی دیگری، وام‌های کوتاه مدت جهت خرید تجهیزات و ماشین آلات، تهیه نماید.

دوره سرمایه‌گذاری

حداکثر دوره سرمایه‌گذاری (زمان بازگشت سرمایه و برداشت آن) بین سه تا پنج سال است.

مدت دقیق سرمایه‌گذاری بر اساس شرایط خاص شرکت سرمایه‌پذیر تعیین می‌شود.

صندوق در زمانی که احساس کند بیشترین نرخ برگشت سرمایه را بدست خواهد آورد، اقدام به خروج سرمایه خواهد نمود.

مبلغ سرمایه‌گذاری

حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری صندوق برابر با یک میلیون دلار است.

حداکثر سرمایه‌گذاری صندوق پنج میلیون دلار است. در صورت سرمایه‌گذاری چنین مبلغی صندوق مقدار سهام لازم برای کنترل شرکت را خواهد خواست، اما این سهام هیچ‌گاه از 49% سهام شرکت تجاوز نخواهد نمود.

هیات مدیره ممکن است بسته به مورد، مجوز خرید بیش از 51% سهام یک شرکت را نیز صادر نماید.

عوامل تاثیرگذار در سرمایه‌گذاری

تطبیق با شریعت اسلامی

خطرات مربوط به سرمایه‌گذاری مورد نظر

نوع و شیوه سرمایه‌گذاری

سطح سرمایه‌گذاری

هدف از سرمایه‌گذاری

راهبردها و راه‌های خروج

تاریخچه شرکت و سوابق مالی آن

مدیریت شرکت

زمانی که سهام‌داران سرمایه خاصی را برای خطر کردن در نظر می‌گیرند

توانایی‌های فنی

موقعیت در صنعت و رقابت‌پذیری

دوره حیات فرآورده

ثبات سیاسی

پیش‌بینی جریان نقدینگی همراه با آنالیز حساسیت

فرضیات منطقی

درآمدهای پایدار

وضعیت شرکت از نظر دارایی‌های خالص

ارتباط با خریداران راهبردی شرکت

ارزیابی‌های صنعت از شرکت (در صورت وجود)

ارزیابی فنی

خوش‌نامی سهام‌داران

3.      نقش و جایگاه ثنارای در پروژه جذب سرمایه از صندوق انجازات

شرکت ثنارای با توجه به شناخت کامل « اصول جذب سرمایه از شرکت‌های VC » و « مبانی سرمایه‌گذاری صندوق انجازات» آماده ارائه خدمات زیر به شرکت‌های فعال در بخش صنایع نوین است:

معرفی صندوق سرمایه‌گذاری انجازات و شرایط آن

بررسی شرکت‌ها و تعیین شرکت‌هایی که از حداقل شرایط لازم برخوردار هستند.

ارزیابی شرکت‌های منتخب و کمک به تهیه برنامه کسب و کار مناسب

ارسال درخواست سرمایه‌گذاری به صندوق انجازات و پی‌گیری‌های بعدی آن

ارائه مشاوره به شرکت‌ها، پس از تصمیم‌گیری نهایی صندوق

( روش‌های تعیین ارزش سهام شرکت‌ها "به‌ویژه شرکت‌های نرم‌افزاری" ، روش صندوق انجازات در تعیین ارزش سهام شرکت‌های نرم افزاری و نیز روش تعیین ارزش سهام توسط شرکت ثنارای، در پیوست شماره 2 به‌تفضیل آورده‌شده‌است. )

شرایط شرکت‌ها برای جذب منابع مالی از صندوق انجازات و رویکرد شرکت ثنارای

شرکت‌های علاقه‌مند جهت استفاده از منابع صندوق انجازات باید حداقل دارای شرایط ذیل باشند:

ارائه محصولات و خدمات مناسب و متمرکز در زمینه فنآوری اطلاعات

مدیریت مطلوب و  موثر از نظر اقتصادی

داشتن سیستم حسابداری مطلوب

داشتن برنامه مدون استراتژیک

همه ساله صورت‌های مالی شرکت به تائید حسابرس مستقل رسیده باشد.

شرکت دارای سهام با نام باشد و 100% مبلغ اسمی آن پرداخت شده باشد و  در صورتیکه دارای سهم‌الشرکت است، سهم‌الشرکت شرکا، مشخص و مبلغ آن تودیع شده باشد.

دوره برگشت سرمایه شرکت حداقل 3 و حداکثر 5 سال باشد.