تنیاساژیناتا ( کرم کدو ) :
به کرم تنیاساژیناتا کرم پهن گوشت گاو وبه فارسی کرم کد ویا تنیای گاونیز گفته می شود. کرم بالغ ساژیناتا در روده باریک انسان زندگی می کند . طول کرم ۴ تا ۸ متر ، دارای ۴ بادکش است که بوسیله بادکش های موجود در سر به مخاط روده باریک می چسبد.
تعداد بندهای آن هزار تا دو هزار بند می باشد .بندها از نظر جنسی هرمافرودیت هستند. ( هر دو دستگاه تناسلی نر وماده در این بندها وجود دارد) بندهای آخر بنام بند بارور بطور تک تک از بدن کرم جدا وبه خودی خود هنگام روز از طریق مقعد همراه مدفوع دفع می شوند. این انگل ۲ میزبان دارد میزبان نهایی آن انسان ومهمترین میزبان واسط آن گاو و گاهی شتر می باشد. طول عمر کرم بیشتر از۲۵ سال می باشد. کرم کدوی خوک و انسان یا تنیاسلیوم گونه‌ای از کرمهای پهن ، رده نواریان است. نواریان اکثرا دراز و دارای بدنی پهن هستند که از تعداد زیادی قطعات یا بندهای کوتاه تشکیل گردیده‌اند. این کرمها از کوتیکول پوشیده شده‌اند. دارای مجاری وازنشی یا دفعی هستند و یک حلقه عصبی با سه جفت طنابهای عصبی دارند. اینها دهان و لوله گوارش ندارند و مواد غذایی از دیواره بدنشان جذب می‌شود و همگی انگلهای داخلی هستند و کرمهای بالغ در روده مهره‌داران و لاروها در بافتهای میزبان واسط به سر می‌برند.
شکل ظاهری : کرم کدو خوک و انسان یا تنیاسولیوم از زمانهای قدیم شناخته شده است. یک سر کوچک گره مانند یا اسکولکس دارد که در کناره‌های آن چهار مکنده یا بادکش و در نوک یا روستلوم آن دایره‌ای از قلابهای متعدد دیده می‌شود. گردن یا منطقه جوانه ، اسکولکس را به بدن متصل می‌سازد. بدن شامل رشته‌ای تا ۱۰۰۰ بند یا پروگلوتید می‌باشد. بادکشها و قلابها بکار چسبیدن اسکولکس به دیواره روده میزبان می‌آید و زنجیره پروگلوتیدها در حفره روده آزادانه قرار گرفته است. پروگلوتیدهای جدید در ناحیه گردن دائما بوسیله جوانه زدن پدید می‌آیند و با فشار پروگلوتیدهای دیگر به عقب رانده می‌شود. همچنان که پروگلوتیدها به عقب می‌روند، اندازه آنها افزایش یافته ، کامل‌تر شده بالاخره جدا می‌گردند.
پروگلوتید : هر بند بدن کرم کدو را پروگلوتید نامند. در هر پروگلوتید ، عضلات ، پارانشیم و قسمتهایی از مجاری وازنشی که بوسیله یک مجرای عرضی به هم متصل است، تعداد زیادی سلولهای شعله‌ای و اعصاب موجود است. هنگامی که یک پروگلوتید از اسکولکس فاصله معینی پیدا می‌کند، مجموعه کاملی از اندامهای جنسی نر و ماده در آن پدیدار می‌شود. در پروگلوتید دستگاه گوارش ، جریان خون و تنفس وجود ندارد و دستگاه تناسلی برعکس رشد زیادی کرده است.
دستگاه عصبی : در اسکولکس دو حلقه عصبی وجود دارد که روی این دو حلقه مزبور چهار جفت گانگلیون عصبی واقع شده است. علاوه بر آن گانگلیون بزرگ قعری نیز در اسکولکس وجود دارد. در هر طرف بدن در امتداد و نزدیک لوله یک زوج رشته عصب طولانی موجود است که در سرتاسر بدن وجود دارد.
اندامهای حسی : در این جانوران به علت دارا بودن زندگی انگلی اندامهای حسی موجود نیست. ولی رشته‌ها عصبی زیادی در زیر پوست و اسکولکس آنها وجود دارد.
دستگاه تناسلی : این کرمها نر و ماده هستند و در هر قطعه بدن آنها هر دو دستگاه تناسلی نر و دستگاه تناسلی ماده وجود دارد.دستگاه تناسلی نر در قطعات نزدیک تر به گردن شروع به تشکیل شدن می‌نماید. ولی دستگاه تناسلی ماده در قطعات پایین تر بوجود می‌آید. بنابراین بیضه‌ها زودتر از تخمدانها تشکیل می‌شود. در بندهای میانی بدن ، هر دو دستگاه وجود دارد. به تدریج که به انتهای بدن نزدیک می‌گردد، در بندهای متوالی عمل لقاح انجام می‌شود و تخمها تشکیل می‌گردند. در بندهای آخر این دستگاه تناسلی از بین می‌رود و فقط آثاری از آنها باقی می‌ماند.
رشد تخم و چرخه زندگی کرم کدو : رشد و نمو یا سیر تکاملی تخمها در یک موقع شروع می‌شود و تا موقعی که پروگلوتیدهای رسیده از کرم جدا و از مدفوع میزبان به خارج دفع و سپس متلاشی می‌گردند، ادامه می‌یابد. پس از مدتی در هر یک از تخمهای پراکنده در روی زمین یک لارو شش قلابی بوجود آمده ، آنگاه تکامل تخمها متوقف می‌شوند. چنانچه خوکی این تخمها را بخورد، پوسته تخمها در روده خوک هضم شده و لاروها در خون یا عروق لنفی راه می‌یابند و از آنجا نیز به عضلات ارادی رفته و کیست پیدا می‌کنند. کیست بزرگ و پر از مایع می‌شود و از این پس آن را کرم مثانه‌ای یا سیستی سرکوس می‌نامند. داخل سیستی سرکوس اسکولکس با بادکشها و قلابهای آن بوجود می‌آید ، ولی رشد و نمو صورت نمی‌گیرد. وقتی انسان گوشت خوک محتوی چنین کیستی را بطور خام یا کاملا نپخته بخورد، دیواره خارجی کیست گوارش یافته و اسکولکس به روده میزبان (انسان) می‌چسبد و بدین ترتیب کرم کدوی جدید شروع به تشکیل شدن می‌نماید. عفونتهای رویانی در انسان ، موجب ابتلا سیستم اعصاب مرکزی شده و عوارض شدید و وخیمی به بار می‌آورد.
چرخه زندگی : بندهای بارور از بدن انسان آزاد شده و موجب آلودگی گیاهان و علوفه می شود گاو به دنبال خوردن گیاهان و علوفه حاوی تخم کرم آلوده می شود تخم انگل در لوله گوارش گاو پاره شده جنین ۶ قلابی آزاد می شود، جنین ۶ قلابی جدار روده را سوراخ کرده ، وارد گردش خون عمومی می شود و از طریق عروق خونی وارد بافتهای عضلانی گاو شده پس از ۶۰ تا ۷۰ روز بصورت کیست در می أید که به آن سیستی سرکوس بویس می گویند. کیست رسیده در گاو صورتی رنگ و ابعاد آن ۵-۹ میلی متر است. انسان با خوردن گوشت نیم پخته ای که مراحل لاروی ( آلوده کننده ) سیتی سرکوس بویس را داشته باشد مبتلا می شود. پس از ۱۰ تا ۱۲ هفته آلودگی روده ای ایجاد و لاروآزاد شده به جدار روده می چسبد . لارو طی ۵/۲ تا ۳ ماه به کرم بالغ تبدیل و تخم گذاری می کند . کرم بالغ در روده انسان چندین سال زنده می ماند و شخص آلوده روزانه حدود ۸ عدد بند دفع می کند . تخمها در محیط بیرون بسیار مقاوم هستند بطوری که در محیط خشک تا ۳ هفته ودر محیط مرطوب تا ۵ ماه زنده می ماند. کرم کدو یا تِنیا یک انگل روده است. کرم کدو کرم پهن بلندی است که بدن آن از بندهای متشابه زیادی تشکیل شده و متعلق به خانواده سستود‌ها است.
سر کرم کدو
دو نوع کرم کدو در بدن انسان دیده می‌شود: کرم کدوی گاو - کرم کدوی خوک
انواع دیگری از کرم کدو می‌توانند انگل سگ یا گربه‌ها شوند.
طول انگل: طول کرم کدو به نوع آن بستگی دارد. به طور مثال تنیای گاو می‌تواند ?? متر طول داشته باشد. در کشور‌های توسعه یافته این انگل با مصرف دارو به سرعت حذف می‌شود و به ندرت به ? متر می‌رسد.
ریخت‌شناسی: کرم کدو دارای بدنی پهن و بلند و سفید‌رنگ است که به آن امکان می‌دهد مواد گوارش یافته حاضر در روده ی میزبان را به طور مستقیم از طریق پوست وارد بدن کند. بدن آن از قطعه قطعه می‌باشد. سر آن نسبتاً گرد بوده و دارای ? آلت مکش است. در بالای آنها نیز قلابی وجود دارد که مانع از کنده شدن انگل و دفع آن از بدن میزبان می‌شود.