تحقیق مقاله بحران آب

مقدمه

درقصه ی آفرینش حضرت آدم علیه السلام آمده است که ((چون ملک تعالی خواست که آدم را بیافریند جبرییل را بفرستاد تا از زمین خاک گیرد.جبرییل ارش خاک از زمین برگرفت.آنگاه  حق تعالی بارانی بفرستاد تا آن گل سرشته شد و آدم را بیافرید چنانکهخواست ودانست وجسد  او را به صورتکرد به کمال قدرت خود))

قدر مسلم آن است که انسان سرشتی از((خاک))و((آب))دارد و بقا او بستگیبه این دوعنصر

خدادادی وحیاتی است.

من دراین تحقیق به بیان موضوعات اب و موضوعات مرتبط(اب وخاک اب وپوشش گیاهی و...) و به خصوص بحران اب پرداخته ام .امید وارم مطالب من در ای تحقیق مورد توجه شما خواننده گرامی قرار بگیرد وگا می در راه پیشرفت وابادی کشورم ایران برداشته باشم .                                         

اب در زندگی روزانه

در بسیاری از کشورها ، آب نوعی منبع استراتژیک محسوب می‌شود. بسیاری از جنگ‌ها از جمله جنگ 6 روزه در خاور میانه، بر سر به دست آوردن منابع آبی بیشتر صورت گرفت. البته کارشناسان، مشکلات بیشتری را هم پیش بینی می‌کنند که بدلیل رشد جمعیت، آلودگی آب ها و گرم شدن زمین حادث می‌شود

آب اشامیدنی

آب‌های آشامیدنی را از چشمه ها ، قنات ها و یا چاه ها استخراج می‌کنند. بنابراین ، برای تولید بیشتر آب ، می‌توان چاه‌های بیشتری ساخت. باران و دریا هم از دیگر منابع آبی هستند که البته به عنوان آب آشامیدنی مناسب نیستند. این گونه آب‌ها را باید تصفیه نمود. روش های معروف تصفیه آب ، تقطیر و جوشاندن می‌باشند. 

مهم ترین بحران آب خشکسالی

آب یکی از بزرگتری چالشهای قرن حاضر بشریت است که می تواند به انقلاب آب منجر شود. چالش آب (فاصله یا خلا) بین توان تامین و نیاز مصرف است که لاجرم در طول زمان رو به افزایش است، زیرا از یک سو منابع آب محدود و محدودتر می‌شود و همه ساله بخش قابل توجهی از منابع محدود آب به علت کیفیت از اولویت مصرف خارج می شود که نمود بارز آن فاضلاب‌های شهری و صنعتی و پابهای کشاورزی است که در موارد زیادی این تغییر کیفیت عامل تهدید کننده برای تغییر کیفیت منابع آب سالم نیز هست. از سوی دیگر مصارف و تقاضای آب همواره رو به فزونی می‌رود.

انسان هر چه بیشتر رموز طبیعت را می گشاید، به قانونمندیهای بی‌نظیر آن پی می برد. دخالت در این چرخه منظم بدون در نظر گرفتن عواقب آن می تواند محدودیتهای منابع آب و چگونگی استفاده از آن را محدودتر کند. خشکسالی و کم بارندگی نیز از جمله عوارضی است که با دخالت مطالعه نشده انسان در طبیعت محدودیت منابع آب را تشدید می‌کند.

عدم توزیع مناسب بارندگی، کاهش بارندگی‌های سالیانه به نسبت میانگین بلند مدت (خشکسالی) از جمله عوامل و عوارضی است که ر قانون طبیعت وجود دارد و به نسبت نیاز انسان شدت و ضعف آن نمایان می شود. بنابراین باید به اصل محدودیت منابع آب در عمل اعتقاد پیدا کرد و به فاکتور خشکسالی به عنوان واقعیتی که اتفاق می‌افتد حدود و ثغور آن را شناسایی و برای کاهش تبعات آن برنامه‌ریزی کرد.

آب چالش بزرگ آینده

با توجه به مواردی که اعلام شد و مطالبی که به دنبال می‌آید، تردیدی باقی نمی‌ماند که آب یکی از بزرگتری چالش‌های پیش روی بشر است، زیرا:

-  خلا بین منابع آب و تقاضای انسان برای دستیابی به آن رو به تزاید است.

-  منابع آب مواره محدودیت داشته و با تغییر در کیفیت به سوی حدودیت بیشتر پیش می‌رود.

-   توزیع بارندگی بر روی کره زمین نامتوازن است.

-  افزایش حجم فاضلابها و پسابها بر محدودیت منابع آب می‌افزاید.

- برداشت بیش از حد از سفره‌ های آب زیرزمینی این منابع ارزشمند را با تحلیل جدی مواجه کرده است.

-  رشد خدمات جانبی و مواد غذایی و دیگر محصولات، نیاز به آب را همواره افزایش می‌دهد.

-  عدم توان و توازن مالی و مبانی تعرفه‌ای برای اجرای به موقع پروژه‌های تامین و تقاضای آب، غالب راه‌کارهای اندیشیده شده را با تاخیر و عدم کارآیی مواجه می‌سازد.

-   در بین وامل تشدید کننده چالش بزرگ آب نقش جمعیت بسار حایز اهمیت است.

رشد جمعیت مهمترین عامل تشدید کمبود آب

رشد جمعیت در مصارف مستقیم و غیر مستقیم آب عامل بسیار مهمی است.

-   جمعیت جهان طی 50 سال اخیر از 5/2 به 6 میلیارد نفر افزایش یافته است.

-  میانگین پتانسیل سرانه آب در 50 سال اخیر 58% کاهش یافته است.

-  سالانه 30 میلیون نفر به جمعیت بهره گیرنده از آب در جهان اضافه می شود

این ارقام نشانگر اثرات عمیق رشد جمعیت جهانی بر منابع آب مصرفی است، با این روند مصرف در پایان قرن حاضر، در صورت عدم چاره‌جویی اساسی در بخش مدیریت تقاضا، نسل های آتی با بحران عظیم آب شیرین و کاهش شدید سهم سرانه آب روبرو خواهند شد.

در کشور ما نیز وضع به راتب حادتر است. جمعیت حدود 6 میلیون نفری کشورمان طی 45 سال اخیر به حدود 65 میلیون نفر افزایش یافته است و در طول این دوره میانگین پتانسیل سرانه آب حدود 90% کاهش یافته است.

این روند اگر چه در استانهای مختلف کشور متفاوت است لیکن میانگین بسیار کم سهم سرانه در کشور نشانه چالش پیش رو است.

جمعیت کلان شهر فعلی تهران نیز که در سال 1200 حدود 30 هزار نفر بوده است و در سال 1330 به حدود 75 میلیون نفر رسیده و در حال حاضر به 7 میلیون نفر افزایش یافته است، سرعت رشد جمعیت کاهش پتانسیل سهم سرانه آب را به دنبال داشته است. این کاهش سهم سرانه با پذیرش اندکی خطا حدود 78% است به گونه ای که از نظر معیارهای جهانی این شهر در طیف شهرهای دارای بحران اب می باشد.

خشکسالی و اثرات آن

خشکسالی دوره‌ای است که در آن بارش نزولات جوی نسبت به میانگین دراز مدت آن کمتر است. کاهش جریانهای سطحی، افت سطح آب زیرزمینی و نقصان آب رودخانه‌ها از تبعات مشهود خشکسالی است. خشکسالی را می توان بدینگونه نیز تعریف کرد که محصول یک دوره با شرایط خشک غیر عادی است که به اندازه کافی دوام داشته و با دم تعادل جوی در وضعیت هیدرولوژیکی یک ناحیه ایجاد می شود. خشکسالی پدیده‌ای طبیعی است و در طول دورانهای مختلف اتفاق افتاده‌ است لیکن اثرات آن در سالهای اخیر که رشد جمعیت و میزان مصرف آب افزایش داشته است مشهودتر بوده است. در دورانهای گذشته نیز به نوعی اسیبهای ناشی از خشکسالی به علت عدم اشراف و آگاهی انسان بر رموز طبیعت و عدم چاره‌جویی های مناسب بعنوان بلایی آسمانی تلقی شده است که نمونه ای از آن در کتیبه های عهد هخامنشیان در ایران بدست آمده است. اثرات خشکسالی در کشور ما در حال حاضر به چالشی سنگین مبدل شده است زیرا همواره خسارات سگینی را با خود بهمراه دارد. برای مثال در سال 1380 خسارات وارده از خشکسالی در بخشهایی از کشور فقط در زمینه کشاورزی حدود 21000 میلیارد ریال بوده است.

وضعیت خشکسالی در ایران

در اساس آمارها مصرف آب در ایران حدود 90 تا 95 میلیارد متر مکعب است، این موضوع به دلیل پیش بینی گرم شدن زمین که کاهش بارندگی در سال‌های آتی را در پی خواهد داشت به موازات‌ها با پدیده های همچون رشد فزاینده بیابان‌های کویری و افزایش جمعیت مواجه هستیم لذا مجموعه این عوامل موجب شده تا جمعیت کشور به آب شرب سالم و بیشتری نیازمند باشند، حتی برخی کارشناسان پیش بینی می‌کنند در دهه‌های آتی ایران نیازمند 120 میلیارد متر معکب آب خواهد شد.

متاسفانه در حال حاضر بیش از 90 درصد از آب‌های کشور در بخش کشاورزی به مصرف می‌رسد آن هم با راندمان حدود 35 درصدی که خود نیاز به بازنگری اساسی دارد. به عنوان مثال در سه دهه اخیر بسیاری از روستانشین‌های ما به علت خشکسالی‌های پیاپی مجبور به ترک روستاهای خود شده‌اند. بسیاری از جنگل‌های ما در برخی قسمت‌ها از جمله استان گلستان به شدت آسیب دیده‌اند و موجب شده که در 5 سال اخیر 4 سال آن در مرداد ماه در این بخش سیل‌های وحشتناکی جاری شود.

البته در سال‌های اخیر برخی آمارها حاکی از اینست که حدود 600 تا 620 هزار هکتار از اراضی زهداری شده‌اند که به علت کمبود بودجه متوقف شده‌اند. این در حالیست که در کشورهای توسعه یافته به بحث اتلاف آب در مزارع اهمیت خاصی قائلند و یارانه‌های قابل توجهی به آن اختصاص می‌دهند.

اتلاف آب در بخش کشاورزی متشکل از سیستم آبگیری، انتقال و توزیع و انتشار آن در مزارع کشاورزی محسوب می‌شود.

این در حالیست که متاسفانه در کشورما، روش‌های آبیاری همچنان سنتی است و تلاش جدی در خصوص آبیاری بارانی، تحت فشار، قطره‌ای متناسب با وخامت موضوع کم آّی و خشکسالی دیده نمی‌شود.

باید اذعان داشت راندمان آبیاری بارانی بیش از 70 درصد است این در حالیست که اگر تغییر آبیاری در کشور رخ دهد موجبات صرفه‌جویی چند میلیارد متر مکعبی خواهد شد. ضمن آنکه اجرای آن موجب می‌شود  تا بهره‌وری به چندین برابر می‌رسد.

کشاورزان ما مهمترین موانع پیش روی خود را سخت‌گیری‌های برخی بانک‌ها، استانی شدن اعتبارات و نبود یارانه مناسب عنوان می‌کنند.

این در حالیست که در برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی «ماده 17 آن دولت مکلف شده« نظر به جایگاه محوری آب در توسعه کشور، منابع آب کشور را با نگرش مدیریت جامع و تواما عرضه و تقاضا در کل چرخه آب با رویکرد توسعه پایدار در واحدهای طبیعی حوزه‌های آبریز با لحاظ کردن ارزش اقتصادی آب، آگاه سازی عمومی و مشارکت مردم به گونه‌ای برنامه‌ریزی و مدیریت نماید که هدف‌های زیر تحقق یابد»... از جمله «توسعه و اصلاح ساختار مصرف آب و استقرار نظام بهره‌برداری مناسب و با استفاده از روش‌های نوین آبیاری و کم آبیاری، راندمان آبیاری و به تبع آن کارایی آب به ازای یک متر معکب در طی برنامه 25 درصد افزایش یافته و با اختصاص به محصولات با ارزش اقتصادی بالا و استفاده بهینه از آن موجبات افزایش بهره‌وری آب را فراهم سازد.

در بند ب- به منظور ایجاد تعادل بین تغذیه و برداشت سفره‌های آب زیرزمینی در دشت‌های با تراز منفی، دولت مکلف است با تجهیز منابع مالی مورد نیاز و تمهیدات سازه‌ای و مدیریتی مجوزهای بهره‌برداری در این دشت‌ها را براساس مصرف معقول (موضوع ماده 19 قانون توزیع عادلانه آب) که به روش‌های نوین آبیاری قابل دسترس است، اصلاح نماید به طوری که تا پایان برنامه چهارم تراز منفی سفره‌های آب زیرزمینی 25 درصد بهبود یابد.

الگوی مصرف

ازسوی دیگر باید دقت داشت یکی دیگر از ضرورت‌های مهمی که باید در کشور به اجرا درآید الگوی مصرف آب است. براساس آن هر فرد در شبانه روز اگر بین 140 تا 180 لیتر یا 160 لیتر آب مصرف کند در محدوده الگوی مصرف صحیح قرار دارد. باید دقت داشت متاسفانه در کشور ما بیش از 8 میلیون مشترک شرکت آب و فاضلاب با مصرف بی‌رویه حتی معادل 40 درصد جمعیت کشور مصرف آب دارند.

در ماده 17 قانون برنامه چهارم توسعه بر فرهنگ صحیح و منطقی مصرف آب، از طریق تدوین الگوی مصرف بهینه آب، اصلاح تعرفه‌های برای مشترکین پرمصرف، تاکید شده و مقرر شده تا به تدریج با نصب کنتورهای جداگانه برای کلیه واحدهای مسکونی و اجرای طرح‌های مدیریت مصرف آب در شهرها و روستاهای کشور گسترش یابد.

به هرحال امیدواریم دولت و مجلس محترم در فصل بررسی بودجه سالانه 1386 کل کشور، موضوع تغییر آبیاری سنتی به مدرن، اجرای الگوی مصرف و دیگر دغدغه‌ها را در این خصوص مدنظر قرار دهند.