توسعه کیفی عوامل انسانی در عرصه های مختلف یک استراتژی کلیدی است و یکی از راهکارهای توسعه پایدار به حساب می آید . معلمان بعنوان عناصر اصلی تعلیم و تربیت نقش مهمی در رشد کیفی آموزش و پرورش دارند به حساب می آید . معلمان بعنوان عناصر اصلی تعلیم و تربیت نقش مهمی در رشد کیفی آموزش و پرورش دارند به حساب می آید . معلمان بعنوان عناصر اصلی تعلیم و تربیت نقش مهمی در رشد کیفی آموزش و پرورش دارند به حساب می آید . معلمان بعنوان عناصر اصلی تعلیم و تربیت نقش مهمی در رشد کیفی آموزش و پرورش دارند به حساب می آید . معلمان بعنوان عناصر اصلی تعلیم و تربیت نقش مهمی در رشد کیفی آموزش و پرورش دارند و ارتقاء مهارت های حرفه ای آنان حائز اهمیت خواهد بود معلمان چه مهارت هایی باید داشته باشند ؟ و مهارت های حرفه ای آنان کدام است ؟ امروزه مهارت های مختلفی برای معلمان مطرح است :
1 مهارت های شناختی : یعنی دارا بودن دانش ها و اطلاعات کافی در خصوص مسایل تربیتی روانشناسی و مواد درسی .
2 مهارت های عاطفی : دارا بودن نگرش های مطلوب و مناسب بر اساس وظایف و مأموریت های تعیین شده .
3 مهارت های عملکردی : یعنی توانایی های عملی برای کنترل و مدیریت بر نظام یاددهی و یادگیری .
4 . صلاحیت تأثیر گذاری : شخصیت معلم باید از طریق رفتار و کردار مناسب در روح و جسم فراگیران تجلی یابد و از آنان به عنوان یک الگوی سالم و مطلوب بهره گیری شود . لذا توان و مهارت اثر گذاری در جریان آموزش یک امر مهم و ضروری است . معلمان به چه میزان می توانند نسبت به راهنمایی و مشاوره ای دانش آموزان ایفاء نقش نمایند . برای دفاع از اینکه معلمان می توانند در فرایند مشاوره و راهنمایی مؤثر باشند مطالبی ارائه و تشریح می شود :
1) اهداف راهنمایی و مشاوره در دوره راهنمایی تحصیلی
الف : رشد و تعالی استعداد های بالقوۀ افراد
ب : بهبود فرایند تصمیم سازی و تصمیم گیری
ج : ارتقاء کیفیت یادگیری و آمورش اثر بخشی
د : کمک به افراد برای شناخت علایق و توانایی های خود
اگر اهداف راهنمایی و مشاوره را در چهار عنوان فوق در نظر بگیریم ، بدیهی است که برای تحقیق هر یک از اهداف فوق ، کلاس درس و معلمان اولویت بیشتری نسبت به عوامل دیگر دارند . بدین منظور اگر قرار باشد فراگیران استعدادهای خود را بشناسد و رشد دهند ، اگر قرار باشد در فرایند تصمیم گیری دانش آموزش بهبود حاصل شود و اگر بخواهیم شاهد ارتقاء کیفیت یادگیری باشیم و نهایتاً اینکه علایق و توانایی های دانش آموزان هدف اصلی راهنمایی و مشاوره باشد چه کسی بهتر از معلم و چه مکانی بهتر از کلاس درس صلاحیت لازم را خواهند داشت .
نتیجه اینکه برای استقرار اهداف راهنمایی و مشاوره در مدارس ، نباید معلمان را نادیده بگیریم باید آنان را توانمند سازیم و مهارت های آموزشی مبتنی بر مشاوره و راهنمایی در آنان رشد داده و زمینه را جهت ارتقاء آموزش فراهم سازیم .
2 ) نظرات برخی دانشمندان مشاوره در خصوص صلاحیت معلمان برای مشاوره ، راهنمایی :
الف ) مک لاگلین 1999 :
« معلمان برای کمک به دانش آموزان جهت رشد اجتماعی ، عاطفی بهترین موقعیت را دارند .
ج ) گیل کینگ :
« در حال حاضر تاکید به تجهیز معلمان به مبانی مهارت های مشاوره ای است . » از دیدگاه ایشان تجهیز معلمان یعنی اهیای نقش مشاوره ای و تقویت مهارت های آنان حائز اهمیت است .
د )مک کوئیز 1998 :
« معلمین برای انجام وظایف هدایتی خود و ایفای نقش در تعلیم و تربیت فردی و اجتماعی نیاز به آموختن مهارت های اساسی مشاوره دارند . »
مهارت های اساسی مشاوره چیست ؟ آیا یک فعالیت تخصصی است ؟
مهارت های اساسی مشاوره شامل پرورش بنیانهای فکری و شخصیت خاص است که زمینه را برای انجام مشاوره های تخصصی فراهم می سازد .
ه ) اریکسون :
« وی معتقد است که دانش آموزان دوره ی راهنمایی علاقه مند هستند تا دو سوال را بدانند .
1 من کیستم ؟ ( چه توانایی ها و چه علایقی دارند )
2 من چه کاره می توانم بشوم ؟
بنابراین وظیفه اصلی مدارس و معلمان دو چیز است .
الف : کمک به دانش آموزان برای شناخت توانایی ، علایق و قابلیت های خویش
ب : هدایت و راهنمایی جهت تقویت در توسعه توانایی ها و قابلیت ها
ج ) مراحل مشاوره و راهنمایی مسلمانان به اختصار
یعنی اینکه در فرایند مشاوره و راهنمایی ، معلم در مرحلۀ مشاهده حضور مستمر دارد و بهتر از هر کس دیگری می تواند ایفای نقش نماید و در تصمیم گیری برای پیش گیری نیز معلمان تأثیر گذار خواهند بود با این تفاوت که مراجع در انتخاب راه حل آزاد و مختار می باشد و تصمیم نهایی را خود اخذ می نماید .