سازمان بورس اوراق بهادار را می توان در سیستم اقتصادی یک جامعه از سه دیدگاه مورد بررسی قرار داد :
1- دیدگاه کلان ، که از این نظر می توان آن را ابزار سیاست گذاری پولی و حلقه زنجیره بازار های پولی و مالی دانست.
2- از دید شرکت های مشارکت کننده در بورس ، که در واقع این بازار برای آنان منبع عمده تشکیل سرمایه و تأمین مالی بشمار می رود.
3- از دید افراد و سرمایه گذاران ، که برای آنان یک فرصت سرمایه گذاری مطلوب تلقی می شود.
برای اینکه این بازار بتواند به نحو احسن وظایف خود را در قبال سه گروه ایفا کند ، باید کارا باشد .
شرایط کارایی بازار بورس به شرح زیر است :
الف- سهولت جریان و دسترسی سریع یا وسیع به اطلاعات شفاف در بازار به صورتی کامل و برای همه :
کارا شدن هر بازاری مستلزم این است که اطلاعات مربوط به شرکت ها، شرایط اقتصادی و اوراق بهادار ، به سرعت و سهولت در دسترس همگان قرار گیرد. این اطلاعات به صورتی مناسب توسط سرمایه گذاران در قیمت ورقه بهادار تفسیر می شوند و بنا بر این قیمت همیشه انعکاسی از اطلاعات رایج است. برای اینکه این اطلاعات در دسترس همگان قرار گیرد ، باید رایگان باشد.
ب- تعادل بین ریسک و بازده :
در بلند مدت ، بین ریسک سرمایه گذاری و بازده آن تعادل ایجاد خواهد شد. بازار کارا ، بازاری است که در آن ممکن نیست به صورت مستمر ، بازدهی بیش از ریسک متناسب یک دارایی بدست آید.
ج- تعیین قیمت اوراق بهادار بر اساس نیروهای عرضه و تقاضا :
در یک بازار کارا ، که در آن اطلاعات به سرعت و سهولت منتشر می شود ، قیمت بر اساس نیروهای عرضه و تقاضا و با توجه به اطلاعات تعیین می شود و نه بر اساس ملاحظات شخصی و فردی .
د- عدم وجود اختلاف شدید میان قیمت جاری و ارزش واقعی ( ذاتی ) اوراق بهادار :
ورود مستمر اطلاعات در یک بازار کارا موجب می شود قیمت معاملاتی اوراق بهادار ، نزدیک ارزش واقعی آنها باشد. در صورتی که بین این دو قیمت اختلاف اساسی وجود داشته باشد بازار کارایی لازم را نخواهد داشت.
ه - قابلیت نقدینگی بازار :
شرط اساسی کارایی بازار ، نقد بودن آن است . در چنین بازاری ، هر وقت فروشنده تصمیم بگیرد . باید بتواند به سهولت و سرعت دارایی خود را تبدیل به نقد کند ، در مقابل ، هر وقت خریدار نیز مایل باشد باید بتواند به راحتی اقدام به خرید کند. حجم سهام در دست مردم ، یکی از عواملی است که بر این ویژگی کارایی تأثیر بسزایی می گذارد. هر چه تعداد سهام مورد معامله کمتر باشد ،قابلیت نقدینگی آن کمتر خواهد بود.
و- عدم توان فردی در تغییر یکجانبه قیمت ها :
در یک بازار کارا ، به دلیل جریان مستمر اطلاعات و تسلط مکانیزم عرضه و تقاضا در معاملات ، شخص یا اشخاصی محدود نباید قادر باشند به طور یکطرفه قیمت ها را تغییر دهند.