مردن در سرخوشی
هیچ پادزهری برای مقابله با اکستازی وجود ندارد. جهت درمان معتادین به این ماده به روان درمانی و کار سخت گروه درمانی نیاز است
این روزها جوانان را خطری تهدید می کند که خطرناکتر از هر افیونی است. جوانانی که در نزدیکی من و تو، زندگی می کنند، در محفل های شبانه جمع می شوند و با موزیک تند غربی تا صبح به پایکوبی می پردازند، تا همه چیز و همه کس و حتی خود را فراموش کنند.
آنها دست افشانی و پایکوبی می کنند و شاد و خندانند بدون آن که بدانند چه به روز خود می آورند، آنها بی خیال زندگی شده اند و به خاطر فرار از مشکلات، سختی ها و تنهایی به جمع دوستان و ماده مخدری با عنوان گول زننده قرص شادی رو آورده اند.
این ماده محرک زا، اکستازی یا MDMA نام دارد که در فرهنگ لغت به شادی عمیق معنا شده است. اما برخلاف عنوانش بعد از چندین بار مصرف منجر به افسردگی و کاهش هیجانات لذت بخش می شود.مصرف حتی یکبار آن اثرات تخریبی شدیدی روی مغز گذاشته و سیستم عصبی را تخریب مِی کند.
با توجه به عوارض و اثرات سوء اجتماعی این ماده لازم است عموم مردم، والدین و خصوصاً مددکاران اجتماعی نیروی انتظامی با علائم و اثرات این ماده آشنایی داشته باشند.
شکل های رایج اکستازی
این ماده در آمریکا به صورت قرص های خوراکی، آدامس های جویدنی، کپسول و مواد تدخینی و تزریقی موجود است. قیمت هر قرص بین ۱۰ تا ۳۰ دلار است. در ایران این قرص بین ۴ تا ۲۰ هزار تومان (به طور متوسط ۱۰ هزار تومان) خرید و فروش می شود. این ماده با مارک های مرسدس بنز، میتسوبیشی، S، KO صلیب و ... در بازار عرضه می شود.
به علت تولید راحت و آسان این ماده در حال حاضر امکان ساخت آن در آزمایشگاه های غیرقانونی و «زیرپله ای» داخلی نیز وجود دارد که البته با توجه به ترکیب آن با مواد اضافی غیر استاندارد مصرف آن در ایران دارای عوارض شدیدتری نیز شده است، اثرات اکستازی ۲۰ تا ۹۰ دقیقه بعد از مصرف ظاهر می شود و حدود ۲ تا ۳ ساعت در بدن باقی می ماند و سپس کاهش می یابد. این اثرات ممکن است تا ۲۴ ساعت در بدن باقی بماند.
اکستازی چیست؟
دکتر مصطفی حمدیه روان پزشک و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می گوید این فرآورده که نام شیمیایی آن ۳ و ۴ میتلن دی اکسی متامفتاسین است از روغن گیاهی به نام Sassafras به دست می آید. این دارو تحت عناوین دیگری مثل Eve، E، Adam، n، ntc و به شکل قرص های گرد یا بیضی در رنگ های سفید، زرد، قهوه ای، صورتی و ... که بر روی آن تصاویر فانتزی و با اسامی مثل X و ... بصورت برجسته حک شده است در بازار عرضه می شود.
اکستازی دارویی سفید رنگ، بدبو، تلخ مزه است و به راحتی در آب حل می شود و به شکل های قرص کپسول، آدامس، شیاف، نوشابه و پودرهای طعم دار تولید و عرضه می شود.
این قرص ها سه دسته اند. دسته اول قرص هایی که آخرشان به پام ختم می شود مثل دیازپام، دسته دوم قرص های باربیتول ها و دسته سوم کاربامات ها هستند. مشتق های این مواد شیمیایی PMA,POB,MA هست.
در ایران این دارو به نام قرص شادی شناخته شده است و در انگلستان به داروی عشق شهرت دارد. این ماده در سال ۱۹۱۴ در آلمان و به عنوان کم کننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت.
به علت اثرات سوء آن به سرعت از رده مصرف خارج شد. در دهه ۷۰ میلادی این دارو کاربرد مجدد یافت و در روان درمانی برای کمک به بیماران در بیان احساساتشان استفاده شد که با اثبات اثرات مضر جانبی آن بر روی مغز حیوانات آزمایشگاهی در سال ۱۹۴۸ از رده خارج و مصرف آن نیز در آمریکا ممنوع اعلام گردید. در سال های اخیر مصرف این ماده در آمریکا در پارتی های شبانه موسوم به (RAUES) به شدت افزایش یافته به طوری که موجب نگرانی دولت آمریکا شده است. در دوره زمانی خاصی در اروپا از این ماده برای کاهش مصرف مواد مخدر دیگر از جمله هروئین استفاده می شد. در اروپا در سال ۱۹۹۵ مصرف این ماده از پانصد هزار قرص به سی میلیون عدد در سال ۱۹۹۷ رسیده است. مصرف این قرص ها در ایران به خصوص در یکسال اخیر در پارتی های شبانه به شدت افزایش یافته است.
اثرات و عوارض اکستازی
موادی در مغز به نام سروتوتین وجود دارد . با مصرف اکس مواد مذکور در سیستم اعصاب و مغز آزاد شده باعث تحریک سیستم مغز می شود و سیستم مغز را در درازمدت مختل می کند. سلول های مغزی و اعصاب در بدن از جمله سلول هایی هستند که در صورت صدمه و تخریب برخلاف سلول های پوست، کبد، استخوان و .... مجدداً بازسازی نمی شوند.
اثراتی که غالباً فروشندگان این مواد برای بازارگرمی و اغوای مشتریان آن را ذکر می کنند به شرح ذیل است:
۱- افزایش احساس خوب بودن
۲- ایجاد انرژی زیاد در فرد به دور از هر گونه خستگی
۳- احساس تمایل و تعلق به دیگران
۴- دست و دلبازی
۵- احساس تجربیات و حالات بی پروا و توهم گسسته
۶- عدم تشخیص فاصله ها و ارتفاع که بعضاً موجب سقوط فرد می گردد.
عوارض حاد و مضر اکستازی که غالباً فروشندگان چیزی در این رابطه به مصرف کنندگان نمی گویند عبارتند از:
۱- اختلالات بینایی
۲- کاهش اشتها
۳- حرکات غیرطبیعی چشم
۴- توهمات بینایی
۵- گشاد شدن مردمک این افراد (با وجود کم بودن نور مجبور به استفاده از عینک های آفتابی در شب هستند که علت آن تحریک پذیر شدن به نور حتی ضعیف می باشد.)
۶- تغییر در تعادل دمای بدن
۷- قفل شدن فک (افراد مصرف کننده مجبور به مصرف آدامس هستند.)
۸- تمایل شدید برای مصرف آب
۹- لرزیدن، عصبی شدن و عدم تمایل برای استراحت
۱۰- تمایل شدید (روانی) برای مصرف مجدد این ماده پس از افت تأثیر اولیه
اما اثرات منفی شدیدی که پزشکان در معاینات بالینی از مصرف کنندگان این ماده مشاهده کرده اند عبارت است از:
۱- عوارض شدید و غیرقابل برگشت در مغز به خصوص مناطق مربوط به حافظه و تمرکز
۲- اختلال خواب، کابوس های شبانه، حملات ناگهانی اضطراب
۳- انقباض شدید فک و پارگی زبان در اثر فک زدن (باز و بسته شدن شدید فک)
۴- افزایش دمای بدن
۵- تهوع و استفراغ
۶- سردرد، سرگیجه و تشنج
۷- افت شدید خلق در روزهای پس از مصرف اثرات مزمن
۸- آسیب کبدی
۹- صدمه به اعصاب مغزی
۱۰- بزرگ شدن پستان در مردان
مصرف اکستازی در دختران و زنان جوان به علت میزان بالای هورمون های جنسی زنانه در بدن موجب تحرک پذیری بیشتر عضلات قلب می شود و خطر عوارضی چون حمله قلبی و تشنج را بالا می برد.
درمان
هیچ پادزهری برای مقابله با اکستازی وجود ندارد. جهت درمان معتادین به این ماده به روان درمانی و کار سخت گروه درمانی نیاز است.
خطر
برابر با بررسی های به عمل آمده پرخطرترین عارضه جانبی این مواد بروز رفتارهای پرخطر و حفاظت نشده جنسی و بی پروایی است که در نهایت می تواند منجر به افزایش عفونت های آمیزشی مخصوصاً ایدز شود.
طی چندین مطالعه که در نقاط مختلف جهان به عمل آمده بدون استثنا همیشه رابطه ای مستقیم بین مصرف این مواد و شیوع ویروس ایدز مشاهده شده است.
اکستازی در ایران
آمار دقیقی از زمان ورود مصرف قرص های اکستازی در ایران وجود ندارد، اما اولین بار رئیس مرکز مبارزه با مواد مخدر از کشف قابل توجهی مواد مخدر صنعتی در سال جاری در کشور خبر داد.
سردار ابویی گفت که در سال های گذشته این مواد از طریق برخی افراد که به کشورهای اروپایی سفر می کردند به میزانی محدود برای استفاده در شب نشینی ها وارد می شد اما امسال به میزان بیشتری وارد کشور شده است و پس از چندی خبرگزاری مهر به نقل از ارزیاب گمرک فرودگاه مهرآباد تهران نوشت مقدار ۳ کیلو و ۵۵۷ گرم قرص اکستازی در قالب ۱۲ بسته از یک مسافر در چمدانش جاسازی کرده بود کشف و ضبط شد.
وزارت بهداشت و درمان در این زمینه تنها به اظهار نظر رئیس پیشگیری و سوء مصرف مواد مخدر این وزارت اکتفا کرد. وی گفت: تا چند ماه دیگر قانون برخورد با عوامل قاچاق، توزیع و مصرف مواد شیمیایی و روان گردان تدوین و اجرا می شود. دکتر وزیریان دسترسی آسان و ارزان بودن این مواد و ناشناخته بودن آنها را از دلایل مصرف بی رویه و قاچاق این ماده از مرزها دانست و افزود: به دلیل نبود شناخت کامل از مواد محرک زای شیمیایی در بین پزشکان و کارکنان پزشکی قانونی بسیاری از موارد مرگ و میر ناشی از مصرف این مواد نیز مخفی باقی مانده است.
کلام آخر اینکه اکنون با ورود این داروهای جدید نگرانی های جامعه به معضل اعتیاد دو چندان گشته است و این مسئله اگر با اهمیت تر از مباحثی چون اشتغال و ازدواج نباشد بی شک به اندازه همین ها اهمیت دارد اینکه مسئولین و برنامه ریزان کشور تا چه حد این معضل را در دستور کار خویش قرار داده اند.
و اینکه اجرای پروژه هایی چون نوروز تا چه میزان می تواند در نجات جوانان ما از چنگال شوم اعتیاد سنتی و مدرن موفقیت داشته باشد باید با دغدغه و دقت انتظار کشید.
در پایان می توان گفت با مصرف قرص های اکستازی هیچ چیز در زندگی تغییر نمی کند، جز لحظه ای که در آن هستی و حاصل این لحظات شاد دروغین، سال ها زندگی غمبار است.