نوجونان، کانون شور و هیجان و سرمایه آینده یک ملت هستند که در برنامه ریزیها و سیاستهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به توجه ویژهای نیاز دارند. نیم نگاهی به شرایط زیستی غریزی، ذهنی، روانی، عاطفی، اخلاقی و دگرگونیهای دوران جوانی، ضروت در پیش گرفتن شیوه صحیح برخورد با نوجونان را یادآور میشود.
هدایت و تربیت صحیح نوجونان و به کارگیری نیروها و استعدادهای آنان در پیش رفت آینده کشور بسیار مؤثر است. با توجه به تلاشهای دشمن برای فاصله گرفتن نوجونان از هویت فرهنگی و مذهبی، بررسی راههای گسترش و موانع دین داری و دین باوری در بین نوجونان اهمیت ویژهای دارد. مسجد به عنوان پایگاهی دینی است که حضور نوجونان در آن، بنیاد دینی جامعه را تقویت میکند. در این بخش با بررسی موانع حضور نوجونان در مسجد، راههای جذب نوجونان را بررسی میکنیم
موانع حضور نوجونان در مسجد
1 بحران هویت دینی
2 تهاجم فرهنگی
3 روحیات و خواستههای جوان و مسجد
4 ناهنجاریها
5 دین گریزی
راههای جذب نوجونان
1-امام جماعت
2 خانواده و دوستان
3 امکانات و فعالیتهای مسجد
امکانات
فعالیتها
سفرهای زیارتی و سیاحتی
الف) مکان و محل اردو
ب) زمان اردو
ج) مسائل حاشیهای
مجله محلی
کلاسهای آموزشی
4 بها دادن به نوجونان
عضویت در هیئت امنا
نظر خواهی
واگذار کردن فعالیتهای مسجد به نوجونان
5 تبلیغات دینی
6 حضور شخصیتهای موجه و محبوب نوجونان در مسجد
7 نظافت و تزیین مسجد
8 برخوردها
9 بیان مباحث مورد نیاز نوجونان در مسجد
10 تشویق
موانع حضور نوجونان در مسجد
با توجه به ویژگیهای شخصیتی نوجونان و حساسیت و تأثیر رفتار آنان در آینده انقلاب، در این بخش موانع حضور نوجونان در مسجد را بررسی میکنیم. البته موانع رونق و شکوفایی مسجد در حاضر نشدن نوجونان در این مکان، مؤثر است.
1 بحران هویت دینی
بحران هویت از سالهای نوجوانی آغاز میشود و بخشی از سالهای آغازین جوانی را نیز در بر میگیرد. نوجوان در صدد است تا به گونهای روشن بداند که او کیست؟ نقشی که باید در جامعه ایفا کند چیست؟ آیا او کودک است یا یک بزرگسال؟ آیا او توانایی آن را دارد که روزی در جایگاه یک همسر، پدر یا مادر قرار گیرد؟ آیا او با وجود نژاد، مذهب یا زمینههای ملی که او را از نظر مردم کم ارزش جلوه میدهد، احساس اعتماد به نفس دارد؟
بحران هویت، واژهای است که برای توصیف ناتوانی نوجوان در پذیرش نقشی که جامعه از او انتظار دارد به کار میرود و سبب مشغولیت بی هدف، هیجانهای جانشین و ایجاد شخصیت منفعل در جوان میشود.
افراد شخصیتهای گوناگونی دارند که هویت دینی، یکی از آنهاست. هر انسانی به هویت دینی نیاز دارد؛ چون گرایش به پرستش از نیازهای فطری اوست. به این معنا که فرد، مستقل از هرگونه یادگیری، در درونش تمایل به عبادت و بندگی خدا را احساس میکند. تجلی چنین احساس و تمایلی در رفتار دینی آشکار میشود. هویت دینی، رابطه میان آدمی و دین را تبیین میکند که پیامد تدوین آن، احساس تعهد در قبال ارزشها و باورهای آن مکتب است. برخی از صاحب نظران، تعهد را به عنوان سنگ بنای هویت دینی تلقی میکنند.
با توجه به آنچه هویت دینی در اختیار نسل جوان قرار میدهد،اختلال و آشفتگی در آن سبب ضعف دین داری در میان نوجونان میگردد؛ زیرا تعهد و مسؤولیت پذیری فرد را در قبال گزارههای دینی کاهش میدهد و این گونه ضمانت اجرایی احکام دینی کاهش مییابد.
اختلال در هویت دینی، سبب میشود فرد نه بتواند ارزشهای دینی گذشته خود را ارزیابی کند و نه صاحب ارزشهایی شود که به کمک آنها بتواند آزادانه برای آینده طرح ریزی کند. با درهم ریختگی نظام ارزشی فرد، از دیدگاه جوان امر مثبت و خوبی در مفاهیم دینی وجود ندارد تا انگیزهای برای گرایش به آن داشته باشد. بنابراین، دچار بی تفاوتی و بی مسئولیتی میگردد.
تخریب نظام ارزشی دینی سبب میشود بسیاری از افرادی که دچار بحران هویت دینی هستند، در پی هویت منفی باشند و هویتی بر خلاف آن چه اولیای دین در نظر گرفتهاند برگزینند. بسیاری از رفتارهای ضد اجتماعی و ناسازگارانه را میتوان از این دیدگاه توضیح داد. مسئولیت گریزی، دلزدگی و بی تفاوتی، هر کدام از آثار نبود هویت هستند. که در عرصه دینی و در قالبهای بی توجهی به فرمانهای الهی، بی علاقگی نسبت به ارزشها، گزارهها، اماکن، مراسم و نمادهای دینی بروز میکند.
با بیان این مطالب، مشخص شد که بحران هویت دینی، سبب تضعیف باور های دینی، اختلال نظام ارزشی مذهبی و بی توجهی به احکام دینی میشود.
مسجد از مهم ترین مفاهیم و موضوعات دینی است که بحران هویت دینی جوان، سبب پایین آمدن اعتقاد به آن و ضعف گرایش به حضور در جمع نمازگزاران میشود.
2 تهاجم فرهنگی
فرهنگ ملی ایران با ارزشهای مذهبی گره خورده است؛ به گونهای که مذهب، جزو جدایی ناپذیر هویت مردم ایران است. دشمنان انقلاب و اسلام برای دست یابی به اهداف خود، تهاجمی گسترده را به فرهنگ و هویت ما برنامه ریزی و پشتیبانی میکنند. از آن جا که نوجونان مهم ترین قشر اثرگذار در شکوفایی آینده نظام هستند، در تهاجم فرهنگی بیشتر از دیگر گروهها مورد تهاجم قرار میگیرند. دشمن در این مسیر میکوشد نوجونان را از فرهنگ غنی و کهن خود بیگانه سازد و ارزشهای دینی را نزد آنان بی ارزش جلوه دهد.
در تهاجم فرهنگی پایگاههای دینی همچون مسجدها مورد حمله قرار میگیرند. دشمن به این شیوه میکوشد فرهنگ ضد ارزشی غرب را در میان نوجونان گسترش دهد و آنان را نسبت به مفاهیم و احکام دینی بی عقیده کند. تربیت دست آموزهها، فساد اخلاقی، قرار دادن جای گزینی برای امور عبادی که با روحیات و غرایز جوانی نیز تناسب دارد، همچون نوار و سیدیهای مبتذل و برنامههای ماهوارهای، ترویج الگوهای غربی، تضعیف باورهای دینی، تخریب و ترور شخصیتهای خودی، دور کردن مردم از هویت ملی اسلامی و ترویج فرقههای ساختگی.
مسجد پایگاهی است که در راه مبارزه با تهاجم فرهنگی بسیار مؤثر است. بنابراین، در صورتی که در این جدال نابرابر فرهنگی، مسجد نوجونان را جذب کند، قدم بلندی در راه مبارزه با تهاجم فرهنگی برداشته شده است.