اصولا برگزاری یک مسابقه ورزشی به یکسری پیش بینی ها ، آینده نگری ها و برنامه ریزیهایی نیاز مند است . آنچه مسلم است این است که هیچ مسابقه ای بدون زحمت و تلاش بخوبی برگزار نخواهد شد . لذا برای برگزاری مسابقات می بایستی برنامه ریزی صحیح و گسترده ای در تمامی ابعاد صورت گیرد تا یک مسابقه به خوبی و با کیفیت مطلوب برگزار شود .
طبیعی است برگزاری یک مسابقه رابطه مستقیمی با برنامه ریزی مدیر برگزاری دارد ، یعنی اینکه هر اندازه برنامه ریزی اصولی تر و دقیق تر باشد ودر ان جزئی ترین مسائل در نظر گرفته شود . به همان اندازه در کیفیت و برگزاری بهتر وشایسته تر مسابقات موثر خواهد بود بدیهی است که در برگزاری مطلوب یک مسابقه یک مدیر علاوه بر برنامه ریزی می بایستی از تمامی امکانات و منابع انسانی و مادی جهت تحقق اهداف سازمانی که همانا برگزاری مسابقه مطلوب است استفاده نماید به عبارت دیگر بسیج امکانات مادی و بکارگیری ازنیروی انسانی کار امد و مجرب برای رسیدن به هدف مشخص مهمترین وظیفه یک مدیر ورزشی است .
اصولا برگزاری یک رویداد ورزشی ، فعالیت منقطع و بدون پیوسته نیست بلکه یک جریان مسمتری از عملیاتهای ویژه است که هر یک از این فعالیت ها در زمانهای متفاوتی به وقوع می پیوندد لذا در این بحث سعی شده است تا آنجا که ممکن است فعالیتها و عملیات های لازم را برای احرای یک مسابقه ورزشی به بخشها و عملیاتهای جداگانه ای تقسیم شود تا تفهیم مطالب سهلتر و آسانتر شود اگر چه تقسیم بندی آن تا حدودی مشکل می باشد .
مدیریت واداره مسابقات ورزشی مستلزم داشتن دانش ، بینش و تجربه لازم و کافی در این زمینه است . به کار گیری مدیریت صحیح نیازمند داشتن اطلاعات کافی از این علم می باشد .اما بدیهی است که قوه ابتکار ، خلاقیت و مدیریت مدیر باعث می شود با برنامه ریزی صحیح ، آگاهانه و سازمان دهی مناسب از حداقل امکانات موجود هریک از اعضا بازده مطلوب را شاهد باشند .
الگوهای مسابقه
برای مدیر مسابقه دلایل زیاد و متعددی برای سازمان دهی بازیکنان در قالب یک مسابقه وجود دارد اکثر مسابقه ها با شناسایی سطح شرکت کنندگان یادر نهایت با ایجاد ساختار ممکن برای شناسایی سطح مورد استفاده قرار می گیرند . بدون شک مدیر اهداف دیگری نیز خواهد داشت که به واسطه قابل دسترس بودن زمان و امکانات آنها را شروع خواهد کرد .
میزبانی مسابقات :
زمانی که ناحیه ای مسئولیت میزبانی مسابقات را به عهده میگیرد و یا فدراسیون ورزشی مورد نظر میزبان را انتخاب می کند در اولین گام باید هماهنگیهای لازم با سایر سازمانها را انجام دهد . در همین زمینه مهمترین مساله انتخاب زمان مناسب برای برگزاری مسابقات است و پس از آن باید با توجه به موجود بودن امکانات مورد نظر شروع به برنامه ریزی دقیق و منظم کرد وسرانجام مدیر باید نتیجه کار را به قدراسیون مربوط اعلام کند در واقع بعد از مشخص شدن اینکه یک منطقه میزبان مسابقات است کار آن منطقه شروع خواهد شد .
سازماندهی منطقه ای :
یکی ازعوامل مهم در موفقیت برنامه ها برای اجرای مسابقات قهرمانی ، این است که منطقه و افراد آن کمک کنند و موافق وسازگار با مسابقه باشند .
دعوت از افراد رده بالای منطقه نظیر ، شهردار ، رئیس انجمن شهر ، فرماندار ، رئیس هیات امناء ،مدیران و باشگاههای ورزشی و مدیران باشگاههایی که قادر به ارائه خدمت هستند ضروری است .
در این مرحله باید برای جلب توجه افراد فوق جهت همکاری و کمک و مساعدت مالی و ... سعی کند .
ساختارگروه (کمیته ) اجرایی مسابقه :
بدون توجه به نوع مسابقه برای هدایت آن موفقیت یک مسابقه بستگی به گروه (کمیته ) مسابقات دارد . ساختار یک گروه باید شامل موارد زیر باشد :
مدیر مسابقه
از مسئولیت های او تکمیل برنامه اجرایی مسابقه انتخاب گروه تشخیص صلاحیت ( گروه گزینشی ) برای گزینش تیمهای شرکت کننده و به طور کلی اظهار نظر در موردانتخاب سایر گروهها و تقسیم وظایف است .
معاون مدیر مسابقه :
این فرد مسئولیتهای واگذار شده از طرف مدیر را قبول خواهد کرد .
گروه گزینش :
مسئولیت این گروه ؛ مشخص کردن صلاحیت و شایسته بودن تیمهای شرکت کننده و صدورگواهی برای شرکت در مسابقه است . منطقه یا هیات برگزار کننده مسابقات ممکن است آیین نامه های گزینشی را برای انتخاب تیمها یا ورزشکاران تعیین کند .
این هیات فهرستی از افراد شایسته برای شرکت و مسابقات را تهیه می کند و برای آنان پرونده تشکیل می دهد. پس از صلاحیت ورزشکار برگه های مخصوصی جهت دعوت از ورزشکاران یاتیمها برای آنها فرستاده می شود .
گروه قانونگذاری :
این گروه وظایف و مسئولیتهایی را به نمایندگی از رئیس گروه خواهد داشت وظایف با توجه به ورزش خاصی متفاوت خواهد بود .
پزشک مسابقات
انتخاب یک پزشک به عنوان مسئول گرو.ه پزشکان الزامی است . مسئول گروه پزشکان باید در تمام طول مسابقات یک پزشک را برای موراد لازم پیش بینی کند و یک جدول زمان بندی شده را بر اساس برنامه اصلی مسابقات تنظیم کند تادر طول انجام دادن هر مسابقه پزشک برای اقدامات ضروری حاضر باشد این مسئول همچنین باید امکانات و تجهیزات لازم را برای درمان سرپایی و یا انتقال به بیمارستان فراهم سازد.
گروه روابط عمومی :
این گروه به عنوان هماهنگ کننده تبلیغات مسئول همه جنبه های رادیویی ،تلویزیونی و ارتباطات خواهد بود. نمونه های ویژه اتاقهای مطبوعات تجهیزات تلویزیونی وسایر امکانات باید موجود باشد .
گروه پذیرش
انتخاب یک نفر یا یک گروه که مسئولیت پذیرش ورزشکاران آن را به عهده بکیرد ضروری است .او مسئول آشناکردن با امکانات ساختمان هم هست .
گروه حمل و نقل :
نقل و انتقال ورزشکاران با وسایل حمل و نقل باید با برنامه ریزی قبلی و دقیق انجام شود . درهمین راستا می توان با بستن قرار داد با نمایندگیهای مختلف حمل و نقل مسئولیت را به آنان واگذار کرد . برای انتقال ورزشکاران به محل مسابقه وبرگشت به خوابگاه باید یک برنامه دقیق را تنظیم کرد که ورزشکاران به موقع برای مسابقه حاضر شوند واین برنامه کامل را در اعتبار نمایندگی مورد نظر قرار دهند و حتی پیش بینی مسائل دور از انتظار باید صورت گیرد .
گروه خدمات
این گروه مسئول پایش و مراقبت از همه وسایل لازم برای مسابقه و اطمینان از موجود بودن آنهاست این ابزار می تواند شامل تشک کشتی ، تجهیزات بسکتبال ، دو و میدانی و سایر رشته ها باشد . با توجه به نوع مسابقه ، تعداد افرادگروه به طور قابل مسابقه بسکتبال نسبت به رشته های دو و میدانی و کشتی نیاز به گروهی با تجهیزات وسیع ندارد .
گروه ترفیع :
این گروه باید شامل اعضای رادیو ، تلویزیون ، نمایندگان شهر و کشور و در برخی موارد نمایندگان دولتی واستانی باشد .
افرادی که کارشناس حرفه ای در ارتقا و بهبود هستند می توانند به طور گسترده ای – اگر امکان برقراری تماس مناسب با آنها وجود داشته باشد دعوت شوند.
گروه تبت امتیازها و زمانهای مسابقه :
شخصی باید به نمایندگی مدیر مسابقه ، مسئولیت سازمان دادن و ارائه همه امتیازات و وقتهای ضروری برای مسابقه را به عهده گیرد . در طول برنامه ریزی زمان مسابقه باید به خاطر داشت که ممکن است یک مسابقه برای چندین ساعت ادامه یاید بنابراین باید زمان اضافی لازم را در نظر گرفت .
این گروه همچنین ماموریت دارد که به افراد خود اختیار جدید را از نقاط مختلف برگزاری مسابقات جمع آوری کند وبه سرپرستان ؛ مطبوعات ، رادیو و تلویزیون و غیره برساند .
گروه ثبت نمرات :
مسئولیت این گروه تهیه تابلو امتیازات برای همه ورزشکاران است . این کار باید به دقت انجام گیرد واطمینان حاصل شود که تابلوی امتیازات به درستی نصب شده است وتغییرات به موقع و پس از وقوع هر مسابقه روی تابلو انجام گیرد .
گروه موسیقی :
در بسیاری از مسابقات وظیفه گروه موسیقی : اجرای موسیقی ملی برای نفرات اول مسابقات و یا در برخی از رشته ها اجرای موسیقی برای شروع مسابقه و غیره است . در این صورت سرپرست گروه موسیقی موظف است جدول مناسبی را طرح ریزی کند تا درآن زمان اجرای موسیقی مدت زمان اجرا و افراد مجری را مشخص کند در همین افراد این گروه باید موسیقی ملی کشورها آشنا باشند و قبلا هماهنگیهای لازم انجام شده باشد .
گروه مسئول خوابگاه :
مسئول خوابگاهها وظیفه دارد که اتاقهای ورزشکاران را در اختیار قرار دهد واطلاعات دقیقی از تعداد افراد ورزشکار ، همراهان ، مربیان تیمهای شرکت کننده در اختیار داشته باشد تامشکل موجود نبودن جای مناسب برای افراد شرکت کننده به وجود نیاید . در نظر گرفتن چند اتاق به صورت رزرو می تواند برای حل مشکلات پیش بینی نشده کمک کننده باشد.
گروه رفاه وتغذیه :
مسئولیت پیدا کردن فضای مورد نیاز برای ایجاد دکه های فروش اغذیه به عهده این گروه است . دادن ژتون غذایی از مسئولیتهای دیگر این گروه به حساب می آید . سرو و ارائه به موقع و مناسب غذا می توان از مسائل مهمی باشد که به آن بایدتوجه کرد . ایجاد بوفه های ویژه برای افرادعادی کارکنان مطبوعات ، رادیو و تلویزیون می تواند در مد نظر قرار گیرد.
گروه هدایای مخصوص
افرادی که مایل به دادن هدایای ویژه به ورزشکاران برتر هستند می توانند از طریق این گروه هدایای خود را تقدیم کنند.
گروه دانشجویی یادانش آموزی :
استفاده ازدانشجویان برای کمکهای ویژه ای نظیر : پذیرایی ، خدمات ،میزبانی ، ساخت دکورهای مسابقه و پخش مسابقات می تواندمفیدباشد . ضمنا این مسابقات می تواند مکانی برای انجام دادن کارهای تحقیقی دانشجویان در زمینه های گوناگون باشد
گروه جوائز :
این گروه مسئول تهیه جوایز از منابع اقتصادی است . مسئولیت این گروه شرکت در توزیع جوایز است . او با همکاری مدیر مسابقه جدول زمانبندی شده توزیع جوایز را رسم می کند .
سایر وظایف :
ناظر اتاق رختکن :
برای استفاده تیمهای شرکت کننده از رختکن ، فردی نظارت را بر عهده می گیرد . این شخص با دانستن تعداد افراد استفاده کننده از اتاقها و رختکن باید وسایل مورد نیاز بهداشتی را در اختیار آنان قرار دهد و اطلاعاتی را در مورد امکانات بهداشتی به اطلاع ورزشکاران برساند.
گوینده :
مجری مسابقات ، فردی مهم در موفقیت برنامه مسابقات است او باید از اطلاعات مسابقه به خوبی صحبت کند باید فردی مسلط و خوش صدا باشد و بسیار شمرده صحبت کند .
عکاس :
در صورت نیاز به فیلمبرداری و عکاسی می توان از عکاسان و فیلمبرداران استفاده کرد . در این مورد به باید مکان استقرار و کارت شناسایی آنها آماده شده باشد .
اعضای افتخاری :
می توان از افرادی نظیر : دولتمردان ،وزراء و روسای سازمانهای مختلف ،روسای انجمنهای ورزشی و غیره دعوت کرد .
فهرست و جدول مسابقات:
باید جدول کاملی از مسابقات تهیه شود که تمام اطلاعات مربوط به زمان و مکان مسابقه در آن قید شده باشد .
عملیات های لازم برای برگزاری یک رویداد ورزشی
به طور کلی این عملیات ها رادر سه بخش جداگانه مورد بررسی قرار می دهیم که شامل :
عملیات لازم قبل از اجرا
عملیات لازم درهنگام اجرا
عملیات لازم بعد از اجرا
عملیات لازم قبلا از اجرا
در این مرحله اقداماتی لازم می باشد که به اهم آنها می پردازیم .
مرحله اول : برنامه ریزی
برنامه ریزی شامل تعیین هدف و وضع خط مشی .تبدیل اهداف به صورت برنامه عملیاتی و پیش بینی چگونگی اجرای آنها می باشد . برنامه ریزی یکی از مهمترین وظایف مدیران است چرا که برنامه ریزی تعیین کننده جهت بوده و نیروی انسانی را در مسیر وحدت بخشی هدایت می کند و .معمولا فقدان برنامه ریزی با نوعی فقدان جهت و هدف توام است .
اجرای برنامه های ورزشی نیز برای رسیدن به هدف خاص وبا دستیابی به هدفهای مشخص درعرصه ورزش است و معمولا مدیران ورزشی موفق کسانی هستند که از قدرت برنامه ریزی دقیق ومنظم برخوردار باشند و قطعا هر برنامه ورزشی که هدفمند نبوده و دارای چارچوب مشخص و مدونی نباشند به مقصود نهایی و کمال مطلوب نخواهند رسید
به هر حال برای برگزاری یک رویداد ورزشی برنامه ریزی های زیر باید صورت بگیرد
طراحی برنامه :
در طراحی برنامه باید به موارد زیر توجه نمود .
1-1 تعیین هدف
قبل از هر چیز باید هدف از برنامه ریزی مشخص شود . چه برنامه ای در پیش داریم که باید آنرا اجرا کنیم این اهداف می تواند شامل :
الف- اهمیت و سطح مسابقه :
منظور این است که سطح مسابقه باید مشخص شود که این مسابقات شامل کدام یک از مسابقات اعم از مسابقات قهرمانی کشور ،مسابقات باشگاهی ؛مسابقات آموزشگاهی و مسابقات دانشگاهی و... می باشد و نهایتا اهمیت مسابقات باید روشن شود که هدف از مسابقات مذکور چیست . آیا از میان این مسابقات برای تیم ملی ؛مسابقات بین المللی دهه فجر ؛ مسابقات برون مرزی و غیره خواهد بود یا خیر .
ب- جنس شرکت کنندگان
منظور این است که مشخص شود که در این مسابقات چه رده سنی از افراد اعم از بزرگسالان ،جوانان ،امید ،نوجوانان ،دانش آموزان مقطع ابتدایی ،راهنمایی و دبیرستان از مسابقات می توانند شرکت کنند وعلاوه بر رده سنی ،جنس شرکت کنندگان نیز باید مشخص شود که مسابقات شامل آقایان و یا خانم ها می باشد .
ج – رشته ورزشی موردنظر :
در این مرحله باید رشته ورزشی مشخص شود مثلا رشته والیبال ،کشتی ، تنیس روی میز و...
د – زمان و مکان مسابقه :
در این مرحله نیز باید در وهله اول زمان برگزاری مسابقه مشخص شود . مثلادر نیمه دوم خرداد ماه سال جاری یا سال آینده و ثانیا مکان برگزاری مشخص شود مثلا محل برگزاری مسابقه در سالن 22 بهمن ماه ؛ شهر یا اداره مربوطه خواهد بو.د .
ه- بودجه به طور تقریبی :
در این مرحله نیز باید حداقل بودجه مورد نیاز برای برگزاری مسابقه مشخص شود . برای تعیین بودجه این چنین مسابقات معمولا از راههای مختلفی می تواند محاسبه و بودجه تقریبی آنرا مشخص کرد .
مراجعه به بودجه تمام شده مسابقات مشابه در سالهای قبل و درنظر گرفتن افزایش قیمتها در بازار
مشورت بامسئولین فنی و افراد کار آزموده و مجرب
بررسی اجمالی از وضعیت محل برگزاری مسابقه ،اشل داوری و هزینه اسکان وتغذیه ، پرسنل خدماتی واجرایی ،امور تبلیغاتی و فرهنگی ، تهیه وسایل فنی ،حمل ونقل و سایر موارد .
مشخص کردن منابع مالی خارج از سازمان که احتمالا در هزینه برگزاری مسابقه سهیم خواهند بود مثل استانداری ؛ شهرداری ،شرکت ها و...
2-1 ارائه پیشنهادبه مسئولین مافوق جهت برگزاری مسابقه
در این قسمت مدیران ورزشی برنامه های پیشنهادی خود را برای برگزای مسابقات به مسئولین مافوق ارادئه میکنند . البته در این برنامه پیشنهادی کلیات برنامه از قبیل اهداف بودجه تقریبی و وضعیت امکانات وتجهیزات ،وضعیت و میزان آمادگی تیم ورزشی سازمان مربوط ارائه میگردد که در این مرحله باید از طرف مسئولین مربوطه به تصویب برسدتا امکان برگزاری مهیا شود. به هر حال برای تصمیم گیری نهایی سوالاتی مختلف مطرح می شود