شیوه های ایجاد و تقویت انضباط اجتماعی
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم:) کسی که صبح کند و در اندیشه‌اش، اهتمام به امور مسلمانان نباشد، مسلمان نیست. (1)
چنانچه انضباط اجتماعی را به حس وظیفه شناسی فرد نسبت به جامعه تلقی نماییم، بررسی آثار و پیامدهای آن در زندگی فردی و اجتماعی، یک ضرورت منطقی می‌باشد و جست و جوی راه کارها و شیوه های عملی تحقق این پدیده، گام بعدی محسوب می شود، انضباط اجتماعی، آثار گسترده و با دوامی بر فرد و جامعه دارد. رهبر معظم انقلاب در یکی از پیام‌های نوروزی خویش تحقق انضباط اجتماعی و وجدان کاری را لازمه یک جامعه موفق و سر بلند و برخوردار از عزت و اقتدار تلقی نمودند.مهمترین راه کارهای تحقق انضباط اجتماعی شامل موارد زیر می‌باشد،:
1. از دید جامعه شناسان پرورشی، انضباط اجتماعی مستلزم کنترل و تسلط اجتماعی است و این پدیده خود متکی بر اجتماعی ساختن اعضا است به گونه‌ای که آنان بخواهند مطابق انتظارات جامعه، رفتار کنند.
2. شناساندن انتظار اجتماعی از نسل جوان، آنان را قادر می‌سازد تا خود را در جایگاه پذیرش و مقبولیت اجتماعی ملاحظه نموده و برای ایفای نقش خود، آگاهانه وارد صحنه شوند.
3. معرفی نهادها و مراکز اجتماعی و هویت و کارکردهای آنها، برای نسل جوان یک ضرورت منطقی محسوب می‌شود؛ زیرا شناخت هر پدیده، مقدمه انس و الفت و در نهایت دلبستگی به آن است.
4. ترغیب جوانان به بحث و اظهار نظر در خصوص زمینه‌های مشارکت اجتماعی و حدود و مسولیت‌های آنان در این مورد، موجب رشد و تعالی انضباط اجتماعی خواهد بود، زیرا عمل به قواعد مقرراتی که برخاسته از تفکر و اراده جوانان باشد، پای بندی و تعهد عمیق‌تری را به دنبال خواهد داشت.
5. پرورش اعتماد به نفس جوانان و تقویت حس خود باوری آنان، علاوه بر این که توانایی‌های عمومی شان را افزایش می‌دهد، دامنه مسوولیت پذیری اجتماعی را نیز توسعه می‌بخشد.
6. قبول این واقعیت که تغییرات اجتماعی ملازم تغییرات فرهنگی است و دگرگونی های مهم در جامعه هر دو جنبه را شامل می‌شود، مسوولان امور را بر میانگیزد تا از طریق فعالیتهای فوق برنامه، علاقهمندی نوجوانان و جوانان را به مسوولیت پذیری افزایش دهند تا در آنان احساس وحدت و یگانگی با جامعه تقویت شود. رسانه‌های گروهی به لحاظ تاثیر گسترده و عمیقی که در شکل دادن به رفتارهای نسل جوان دارند می‌توانند با ارزش آفرینی و تایید این گونه مسوولیت ها این نسل را به درک، پذیرش و ایفای مسوولیت های شخصی و اجتماعی راغب گردانند.
7. خانواده، نهاد اساسی اجتماعی و دریچه نگاه جوانان به جامعه محسوب می‌شود. اگر والدین از طریق رسانه های گروهی با راه و رسم مسوولیت سپاری آگاهی بخشیدن و ترغیب جوانان خود در مسایل خانوادگی و اجتماعی، آشنا شوند، با کولهباری از تجربیات محدود ولی موفق آمادگی پذیرش مسوولیت های اجتماعی را به خوبی خواهند داشت.
8. تبیین رویکردهای حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری در خصوص معنا و مفهوم مسوولیت اجتماعی و انضباط اجتماعی به شیوهای جذاب و روان برای جوانان، عامل موثری در تحکیم و تقویت این پدیده ارزشمند اجتماعی محسوب می‌شود.
فراگیری انظباط اجتماعی از کودکی
- برای آماده سازی کودک برای فعالیت های اجتماعی و یادگیری انظباط اجتماعی باید چه اقداماتی صورت پذیرد؟
1. آشنا کردن کودک با مفاهیم اجتماعی و انظباتی؛
2. آشنا کردن کودک با علوم طبیعی؛
3. آشنا کردن کودک با هنر؛
4. آشنا کردن کودک با مفاهیم اخلاقی و اعتقادی؛
2- وظیفه والدین و مربیان در پرورش مفاهیم اجتماعی و انظباطی چیست؟
والدین و مربیان باید با حوصله و متانت و ملایمت، کودک را با زندگی و مقررات و دستورهای لازم آشنا کنند تا کودک ضمن احساس استقلال و باارزش بودن، بتواند توانایی ها و مهارت های جدیدی کسب کند.
همچنین باید کودکان را برای پذیرفتن مسؤولیت های آتی در مقاطع تحصیلی و قبول مقررات اجتماعی در زندگی جمعی، با رعایت ضوابط آن آماده ساخت. والدین و مربیان باید سعی کنند در خلال بحث های خود و فعالیت کودکان، توجه آنها را به نکات و مفاهیم اجتماعی، معطوف دارند. ایجاد انگیزه و علاقه در کودکان، نسبت به شرکت در بازی های گروهی و فعالیت های دسته جمعی از اهّم وظایف بزرگسالان است.
3- چگونگی آشنایی کودک با علوم طبیعی را توضیح دهید؟
کودک کنجکاو است و دوست دارد هرچه بیشتر بفهمد و یاد بگیرد و اصطلاحاً خودمدار است. کودکان تصور می کنند که همه ی اشیاء، جان دارند و می پذیرند که اشیاء و حیوانات و گیاهان سخن می گویند، به این طریق، همه این ها را جاندار می پندارند.
در آموزش مفاهیم علوم طبیعی به کودکان، باید حقایق پدیده های علوم طبیعی را به آنان آموخته و توضیحات لازم و متناسب با سن آنان داده شود. در تفهیم هریک از علوم طبیعی، گاه می توانیم از روی کتاب بخوانیم و اینکه عکس های مربوطه را روی یک کارت بچسبانیم و از روی کارتها و در مدت زمان کمتری تعریف کنیم.
4- وظیفه والدین و مربیان در آموزش مفاهیم طبیعی چیست؟
تهیه و تدارک امکانات تجربی خارج از خانه برای کودک و تربیت مشاهدات عینی و تدارک گردش های علمی و تفریحی و مسافرت های گروهی و یا بردن کودکان به طبیعت و آشنایی با مظاهر آن و آگاهی از علوم طبیعی و پدیده های طبیعی، بر غنی کردن نحوه یادگیری های کودکان و تقویت حواس مختلف آنان کمک می کند. بردن کودکان در طبیعت و نشان دادن مظاهر طبیعت به آنان، بسیار جالب خواهد بود؛ زیرا هر کودکی بر اساس مشاهدات و قدرت فکری و توانایی ذهنی خود از طبیعت، الهام گرفته و برداشت هایی می کند.
5 - چگونگی آشنایی کودک با مفاهیم هنر را توضیح دهید؟
کودکان در مراحل مختلف رشد، علایق و رغبت های خاصی در زمینه های شعر و سرود، قصه گویی، نمایش و تئاتر و حتی نقاشی دارند. شعر، قصه، نمایش و ... همه و همه باید در خدمت رشد و بالندگی کودک باشند.
اگر در هریک از این زمینه ها، نیازها و توانایی های کودکان رعایت نشود، نه تنها به کار نمی آید، بلکه احتمالاً مضر نیز خواهد بود؛ زیرا لازمه رسیدن به هدف مطلوب، شناخت اطفال است.
6- وظیفه والدین در پرورش مفاهیم اخلاقی و اعتقادی چیست؟
در مورد سؤالات کودکان راجع به خدا، باید پاسخ هایی به آنان ارائه گردد تا تصور زیبایی از خالق مهربان خود داشته باشند و ترس و وحشت و خشونت و نگرانی به وجودشان راه پیدا نکند.
روش ایجاد چنین احساسی این است که والدین و مربیان، هنگامی که از خدا صحبت می کنند باید با آرامش و تبسم این کلمه را ادا کنند که در ذهن فرزندان خردسال، اثر خوبی بر جای گذارد
مسائل اخلاقی و اعتقادی در این دوران باید به بیان ساده و در حین فعالیت های روزانه، هفتگی، ماهانه آموخته شود. اخلاق نیکو و حسنه در رفتارهای اسلامی مانند گذشت، همکاری، راستگویی، عادت به نظم، احترام به پدر و مادر، قبول مسؤولیتها و غیره، همه مطالبی هستند که والدین می توانند به هنگام کار روزانه خود به آنها توجه داشته باشند.
وظیفه نیروی انتطامی : توسعه نظم و انضباط اجتماعی
سردار مرتضی طلایی فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ در آغاز فصل پاییزنشستی مطبوعاتی با خبرنگاران خبرگزاری ها، صدا و سیما و جراید ترتیب داد تا به معرفی و تشریح برنامه های این نیرو در طی سه ماه آینده بپردازد آنچه در پی می آید خلاصه ایی از این گفتگوست.
فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ در ابتدا از خبرنگاران به واسط حسن توجه آنان به موضوع نظم و امنیت اجتماعی و ایجاد ارتباط و تعامل بین مردم و پلیس سپاسگزاری کرد و گفت: تردیدی نیست که تعامل و همکاری هدفمند و گسترده ای که در طول سالهای گذشته بین نیروی انتظامی و رسانه های جمعی داشتیم نتایج و فرآیندهایی را به دنبال داشته و آن توسعه نظم و امنیت اجتماعی به عنوان یک خواست و حق عمومی در جامعه است.
وی هدف از تشکیل این نشست را برگزاری یک گفتگوی غیرخبری و اطلاع رسانی در حوزه کاری نیروی انتظامی عنوان کرد و گفت: گله هایی از سوی رسانه ها به ما می شد که چرا رسانه ها را در جریان کارها و برنامه ها قرار نمی دهیم. بنابراین ما تصمیم گرفتیم عزیزانمان را مطلع سازیم که برنامه و اهدافمان چیست و امیدواریم درنهایت به یک زبان ، ادبیات و نگاه مشترک با محوریت قانون ، هنجارها و چارچوب های ارزشی مشترک دست یابیم. زیرا هیچ کس نسبت به امنیت، مقررات و قانون اعتراض ندارد.
سردار طلایی هدف از برنامه های تابستانی این نیرو را تامین سلامت جامعه و ایجاد نظم و امنیت و انظباط اجتماعی دانست و گفت : ما هدفی جز این نداریم که در حوزه وظایف و مأموریتهای نیروی انتظامی بتوانیم وظایفمان را به درستی انجام دهیم و اساس حرکت ما مبتنی بر پیش گیری و کنترل است. ما به دنبال این هستیم که برای توسعه نظم و انضباط اجتماعی و مبتنی بر پیشگیری و کنترل با همکاری و مشارکت دستگاههای ذیربط وآحاد مردم این مهم را انجام دهیم.