مثلث عشق ؟!
عشق یکی از پر رمز و رازترین واژه های عالمه و از اون قدیم ندیما بشر به این پدیده علاقه مند بوده همونی که همه کم و بیش میدونیم شب و روز خیلی ها رو سبز و سیاه ! کرده؛ اما جالبه که تا بحال تعریف دقیق و فراگیری از عشق ارایه نشده ! عده ای مدعی اند که بطور غریزی عشق رو می شناسن برا همینم اصلا زحمت تعریف کردن اون رو به خودشون نمیدن؛ ما اینبار میخوایم عشق رو کالبد شکافی کنیم؛ حالا اگه موافقید با همدیگه یه گشت و گذار کوتاه عشقی داشته باشیم؛
*عشق الهی؛ و به تعبیری عشق گرانقدر، عشقی فداکارانه و ایثارگرانه، عشقی نوع دوستانه، تمایل به انجام دادن کاری برای دیگران بدون چشم داشت دنیایی، همونی که شاعر با این بیان سروده: عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
*عشق شهوانی؛ عشق فیزیکی، پر از جذابیت های ظاهری و جسمی، همون که با یک نگاه یه دل نه صد دل شیفته هم میشن ! معمولا خیلی زود اوج میگیره و سه سوت ته میکشه !!!
* عشق تفنّنی؛ بیشتر تو جوونی و خامی به دل یا بهتر بگیم به سر می افته و منظور همین عشق های رمانتیک ! و زودگذره؛ یعنی طرف رو تا لب چشمه بردن و تشنه برگردوندن !
* عشق دوستانه ؛ از اسمش معلومه که تو دوستی ها و همدمی ها بیشتر پیش میاد و معمولا عشّاق صمیمی و متعهدند و رابطه ها دراز مدت و پایداره ولی بدون انگیزه های شهوانیه !
* عشق منطقی؛ عشقیه که به خاطر منافع مشترک شکل می گیره و مختص افرادیه که نگران آتیه بچه هاشون هستن که طرف پدر یا مادر خوبی برا بچه ها میشه یا نه؟ در واقع این نوع عشق ها تا حدی عقلانی و منطقی هستن اما ... ؟! ؛
* عشق افراطی؛ یا عشق دردسر ساز ! که عاشق این شکلی، دیگه آخر شیفتگی و انحصار طلبیه؛ سرشار از حسادت، که توش از عزت نفس خبری نیست (برای آقایون همون زی زیه خودمون!) معمولا از رابطش ناراضیه و یه جورایی وسواسیه و احساسات مبالغه آمیز و افراطی داره . با یه مویرگ شکافی مختصر این جوری دستگیرمون می شه که اغلب عشق های یه جور تجربه هستن؛ یه مثلثی که صمیمیت، هوس(شهوت) و تعهد سه ضلع شو درست می کنه و بدیهیه که اگه بخوای مثلث میزون و ردیفی داشته باشی باید سه ضلعش با هم متناسب باشن و اندازه ها معتدل باشه .
حالا یه نگاهی هم به جزئیات میندازیم :
تعهد یعنی... سعی در شاداب و با طراوت نگه داشتن یک رابطه، صادق بودن، مسئولیت پذیری، وظیفه شناسی و وفاداری حتی در سخت ترین شرایط.؛
صمیمیت: نزدیکی در رابطه، رازها و تجربیات فردی و مشترک که امری فراتر از نزدیکی جنسی و فیزیکیه. نوعی احساس راحت بودن در کنار یار، جرأت بیان عقاید و نقطه نظرات، بدون واهمه از انتقاد و نکوهش و گوش دادن طرف به اونها؛
هوس و شهوت: احساسات شدید، تمایلات جنسی، رمانتیک بودن، جاذبه جسمانی، نوعی اشتیاق برای در کنار هم بودن و رفع سریع موانع وصال. حالا ببینیم اگه این سه عنصر تو یه رابطه عشقی کم و زیاد و یا جابجا بشه چه اتفاقی میفته؟
متتعهد، صمیمی و بی هوس = نیازمند خلاقیت و انگیزه برای شعله ور ساختن مجدد عشق (بدون خطر فروپاشی)
مقید و خشک و هوسناک = عذاب آور و گاهی اوقات انگیزه شدیدی آنها را جذب یکدیگر میکنه؛ اما سرانجام به یاس و ناکامی منجر میشه چون نمیتونن با شناخت افکار، علایق و آرزوهای قلبی همدیگه، رابطه شون رو عمیق تر کنن؛
هوسناک، صمیمی و سست پایه = رابطه یک شبه یا عشق رمانتیک، کشش و اشتیاق شدید بدون احساس امنیت از استمرا اون و نتیجه = عشق مایوسانه.
حالا ببینیم از دیگ این آش شلم شوربا ! چی دراومد ؟!
صمیمیت - هوس + تعهد = علاقه
هوس – صمیمیت + تعهد = عشق شیدایی
تعهد - صمیمیت – هوس = رابطه احساسی
هوس+صمیمیت+تعهد = عشق کامل و مطلوب
فرش ایرانی از تار و پود فرهنگ، سیاست و جامعه اطلاعاتی
نظریه مثلثی عشق
ژانویه 2, 2008
مدلها با انتزاعی کردن کمی یا کیفیی پدیدهها یا فرایندهای پیرامون ما، مطالعه و شناخت آنها را راحتتر میکنند. اما مدل و مدلسازی فقط مربوط به مهندسی و علوم تجربی نمیشود. به عنوان مثال به مدلسازی «مفهوم عشق» یا «دلبستگی» توجه کنید که توسط روانکاو برجسته رابرت اشترنبرگ در سال 1987 انجام شده است و به شناخت و درک بهتر روابط عاشقانه کمک میکند.
نظریه مثلثی عشق سعی در مدلسازی پدیده دلبستگی در روابط متقابل میان اشخاص میکند. در این مدل، سه معیار اساسی وجود دارد که عبارتند از :«صمیمیت»، «شور/شهوت»، «تعهد».
با توجه به میزان حضور هر یک از شاخصهای سهگانه ذکر شده در رابطه عاشقانه میان افراد، میتوان درجات یا انواع مختلفی از عشق تعریف نمود. بر اساس این مدل، به نظر میرسد روابط عاشقانهای که بر اساس فقط یکی از شاخصهای ذکر شده باشند، ناپایدار خواهند بود.
مدل مثلثی عشق
هشت حالتی که عشق میتواند رخ دهد:
صمیمیت
(Intimacy)
شور / شهوت
(Passion)
تعهد
(Commitment)
بیعشقی (NonLove)
مهر و دوستی (Liking or Friendship)
X
سودایی (Infatuation)
X
عشق توخالی (Empty Love)
X
رومانتیک (Romantic)
X
X
مشفقانه (Companionate love)
X
X
سطحی و کورکورانه (Fatuous love)
X
X
کامل (Consummate love)
X
X
X
توجه: معادل فارسی مناسبی برای کلمه Passion پیدا نکردم. در زبان انگلیسی Passion تلفیقی از مفاهیم گرایش جسمانی، هیجان، شور و سودا است.
بیعشقی: عدم حضور هیچکدام از اجزای سهگانه عشق.
مهر و دوستی: به معنی حس دوستی واقعی. در این حالت فرد نسبت به دیگری احساس تعلق، نزدیکی و صمیمیت دارد، اما این حس همراه با تعهد درازمدت و یا شوق و گرایشات جسمانی نیست.
عشق سودایی: عشق بدون حس صمیمیت و نزدیکی و همینطور تعهد درازمدت که گاه نیز به آن «عشق در نگاه اول» میگویند. ایننوع عشق ممکن است به سرعت از بین برود مگر اینکه به حالتهای قویتر تبدیل شود.
عشق توخالی: گاه عشقهای قوی به عشقهای بیمحتوی تبدیل میشوند که در آن تعهد باقی مانده است اما «مهر و صمیمیت» و «شور / شهوت» از میان رفته است.
عشق رُمانتیک: عاشقان رومانتیک علاوه بر داشتن صمیمیت و نزدیکی دارای شور و سودای عاشقانه نیز میباشند.
عشق مشفقانه: معمولا در ازدواج رخ میدهد. در این گونه عشق شور و شوق و گرایشات جسمانی از میان رفته است، اما مهر و محبت شدید و تعهد به طرفین باقیمانده است. اینگونه عشق معمولا بین کسانی ایجاد میشوند که میخواهند عمری را با یکدیگر سپری کنند ولی گرایش جنسی یا جسمانی به یکدیگر ندارند. این نوع عشق از دوستی قویتر است، چون عامل تعهد نیز به آن اضافه شده است. نوع محبتی که میان اعضای خانواده وجود دارد نیز معمولا از این نوع عشق است. همینطور عشقی که میان دوستان خیلی نزدیک که زمان زیادی را با یکدیگر سپری کنند ولی گرایشات جسمی بین آندو نباشد.
عشق سطحی و کورکورانه: این عشق ماحصل گردبادی است که شور و گرایشات جسمانی همچنین تعهد درازمدت به یکدیگر، بدون حضور صمیمیت و نزدیکی روحی ایجاد میکند. در واقع دو فرد دوستان یکدیگر نیستند و تعهد و غریزه آنها را به هم نزدیک کرده است.
عشق کامل: کاملترین شکل عشق است و نمایانگر رابطهای است که بسیاری از مردم در تلاش و آرزوی رسیدن به آن هستند. نگاه داشتن و حفظ کیفیت عشق کامل معمولا از دستیابی به آن دشوارتر است. اجزای عشق کامل (صمیمیت و دوستی + شور / شهوت + تعهد) باید به عمل تبدیل شوند. بدون بیان کردن و ابراز عشق، حتی کاملترین عشقها نیز میمیرند. عشق کامل ممکن است دائمی نباشد؛ مثلا اگر شور و تمایلات جسمانی به تدریج ضعیف شود، عشق ِ کامل به عشق مشفقانه (صمیمت و دوستی + تعهد) تبدیل میشود.
اندازهگیری و تعیین نوع عشق شما:
برای تعیین وضعیت عشقی خود کمی صبر کنید! در حال ترجمه مجموعهای از پرسشها هستم که با پاسخگویی به آنها میتوانید میزان حضور سه شاخص ذکر شده را در رابطه خود با طرف مقابلتان اندازهگیری کنید. پس صبور باشید لطفا!
مثلث عشق
از دیرباز بشر به پدیده ی عشق علاقه مند بوده است اما تا امروز تعریف دقیق و فراگیری از عشق که بتواند همه را قانع سازد ارائه نگردیده است. برخی معتقدند که بطور غریزی عشق را می شناسند بنابراین اصلا زحمت تعریف کردن آن را به خود نمی دهند. اما درسالهای اخیر دانشمندان تحقیقات گسترده ای درباره عشق صورت داده و به یافته های بسیار جالبی نیز دست یافته اند. از جمله آنها میتوان به فرضیه ی"مثلث عشق" اشاره کرد
مثلث عشق
از دیرباز بشر به پدیده عشق علاقه مند بوده است اما تا امروز تعریف دقیق و فراگیری از عشق که بتواند همه را قانع سازد ارایه نگردیده است. برخی معتقدند که بطور غریزی عشق را می شناسند بنابراین اصلا زحمت تعریف کردن آن را به خود نمی دهند. اما درسالهای دانشمندان تحقیقات گسترده ای درباره عشق صورت داده و به یافته های بسیار جالبی نیز دست یافته اند. از جمله آنها میتوان به فرضیه: "مثلث عشق" اشاره کرد.
این فرضیه عشق را به سه مولفه تقسیم بندی میکند: صمیمیت، شهوت(هوس) و تعهد.
همچنین به واسطه آزمایشات گوناگون تفاوتهای ابراز عشق در دو جنس مرد و زن مشخص گردیده اند. برای مثال مشخص شده که زنان در عشق به دوستی و منافع مشترک بیشتر بها می دهند و بیشتر از مردها از حسادت رنج برده و وابستگی بیشتری به فرد مقابل خود پیدا می کنند. در زیر به سبک های مختلف عشق اشاره گردیده است:
۱-اروس (EROS):عشق شهوانی - عشق به زیبایی - فاقد منطق - عشق فیزیکی که بواسطه جذابیت و کشش های جسمانی و یا ابراز آن بطور فیزیکی نمایان میگردد -همان عشق در نگاه اول - با شدت آغاز شده و بسرعت فروکش میکند.
۲-لودوس (LUDUS):عشق تفننی - این عشق بیشتر متعلق به دوران نوجوانی میباشد - عشق های رمانتیک زودگذر - لودوس ابراز ظاهری عشق میباشد - کثرت گرا نسبت به شریک عشقی - به اصطلاح فرد را تا لب چشمه برده و تشنه بازمی گرداند -رابطه دراز مدت بعید بنظر میرسد.
۳-فیلو(PHILO):عشق برادرانه - عشقی که مبتنی بر پیوند مشترک می باشد -عشقی که بر پایه وحدت و همکاری بوده و هدف آن دستیابی به منافع مشترک میباشد.
۴-استورگ (STORGE):عشق دوستانه - وابسته به احترام و نگرانی نسبت به منافع متقابل - در این عشق همنشینی و همدمی بیشتر نمایان می باشد - صمیمانه و متعهد- رابطه دراز مدت است - پایدار و بادوام - فقدان شهوت.
۵-پراگما(PRAGMA):عشق منطقی - این مختص افرادی است که نگران این موضوع میباشند که آیا فرد مقابلشان در آینده پدر یا مادر خوبی برای فرزندانشان خواهند شد؟ عشقی که مبتنی بر منافع ودورنمای مشترک می باشد - پایبند به اصول منطق و خردگرا میباشد - همبستگی برای اهداف و منافع مشترک.
۶-مانیا(MANIA):عشق افراطی - انحصارطلب، وابسته و حسادت برانگیز - شیفتگی شدید به معشوق - اغلبا فاقد عزت نفس -عدم رضایت از رابطه - مانند وسوسه میماند و میتواند به احساسات مبالغه آمیز و افراطی منجر گردد - عشق دردسر ساز - عشق وسواس گونه.
۷-اگیپ (AGAPE):عشق الهی - عشق فداکارانه و از خودگذشته-عشق نوعدوستانه (تمایل انجام دادن کاری برای دیگران بدون چشمداشت) - عشق گرانقدر .
پژوهشها حاکی از آن میباشد که زنان بیشتر به عشق از نوع پراگما، استورگ و مانیا و مردان به لودوس و اروس گرایش دارند.
مثلث عشق
تجربه عشق شامل عملکرد اجزاء صمیمیت، هوس(شهوت) و تعهد میباشد. شما برای دستیابی به یک رابطه سالم و پایدار می باید اعتدال را میان این سه عنصر برقرار سازید. اکنون به تعریف آنها میپردازیم:
تعهد: تا چه اندازه شما خود را وقف آن میکنید که رابطه یتان را شاداب و با طراوت نگاه دارید؟ و یا تا چه اندازه با یارتان صادق می باشید؟ شامل مسئولیت پذیری، وفاداری و وظیفه شناسی میباشد. تعهد در رابطه به مفهوم آن است که اکثر موانع و مشکلات را می توان با کمک یکدیگر از میان برداشت - وفادار حتی در سخت ترین شرایط.