تحقیق مقاله نجوم

تاریخ نجوم : 1

نجوم دوره اسلامی :  

اعراب پیش از اسلام  در نجوم محاسباتی و پیش بینی وضعیت افلاک تبحری نداشتند و دانش آنان محدود می شد به جهت یابی از طریق ستارگان و منازلی که برای ماه معین نموده بودند . بقیه دانش ایشان از نجوم مربوطه به پیش گویی های جوی وطا لع  بینی بوده است .

او اخر قرن دوم هجری شروع آشنایی مسلمانان بافلسفه و علوم یونانیان از غرب ، و ریاضیات و فلسفه و عرفان هند وایران از شرق بوده است . خلفای عباسی اهتمام زیادی در حمایت از نهضت ترجمه آثار خارجی داشتند. هر چند به نظر می رسد خلفادر تشویق نهضت ترجمه به دنبال اهداف سیاسی خود بوده اند ، چرا که با پرداختن به فلسفه یونانی و عرفان شرقی و امتزاج آنها با علوم قرآنی می توانستند داعیان حقیقی خلافت را هرچه بیشتر در حاشیه قرار دهند . ولی دانشمندان آن دوره نه برای قرب به خلفا ، بلکه برای ارزشی که در علومی مانند نجوم و ریاضیات  یافته بودند و همچنین نیاز های  کاربردی به نجوم ( برای شمارزمان) و ریاضیات و هندسه ، ذوق و شوق بسیاری نسبت به این علوم در خود احساس می نمودند.

بتّانی یکی از منجمین سخت کوش آن دوره می گوید ، «در نهاد آدمی طبعی وجود  دارد که برای دستیابی به حقیقت اشیاء کوتاهی می کند ، ولی می تواند با سخت کوشی و خویشتن داری مخصوصا به روزگار دراز ، را از میان برد. درستی نظر وبه کار انداختن  اندیشه و برد باری بر رسیدن به چیز ها البته هر اندازه دشوار باشد، به طبع آدمی  مدد     می رساند. و مایه نیکبختی می شود وکمی برد باری و تنبلی و شیفتگی بر خود نمایی  در نزد پادشاهان به بهانه اینکه به چیزی  دست یافته است که دسترسی به آن ممکن نیست ، مایه خزلان است . از بزرگترین دانشها از حیث مقام و دلچسب ترین و جانفروزترین علوم که سخت باعث تیزی فکر و نظر می شود و عقل  را پرورش می دهد ، پس از علوم  دینی ، که نداشتن آن بر آدمی روانیست ، علم صناعت نجوم است .»

در آن زمان گفته می شد که سه دانش وجود دارد. فقه برای دین ، طب برای تن ، ونجوم برای زمان .

مسلمانان در عصر نهضت علمی خود به چیز نیاز مند بودند که آنان را به پژوهش کامل در مسائل نجومی رهبری کند کتابهایی که آنان  را به  اندیشیدن و ملا حظه کردن برانگیزاند وبه رسیدن به شناخت علتهای ظواهر ونمودها تحریک کند ، و شوق دست یافتن به علم نجوم به خاطرجلالت قدرآن ،ونه به خاطرمنافع مادی که  از آن حاصل می شود ، در جان ایشان  بیدار کند .از روی خوشبختی به کتابهای یونانیان دست یافتند. از جمله کتاب اصول اقلیدس . کتاب المجسطی بطلیموس که طریقه تطبیق واستعمال این براهین را در حرکت آسمانی و چگونگی رصد کردن و لزوم مداومت براین کار را به ایشان نشان داد.

ارتباط بعضی احکام شریعت با مسائل نجومی سبب توجه بیشتر مسلمانان  به شناسایی امور

ابن سینا حدود یا تعریفات با مقدمه مترجم همراه بامتن عربی ،ترجمه محمدمهدی فولادوند،دوم ،تهران انتشارات سروش1366

تاریخ نجوم:  2

تاریخ نجوم رامی توان به سه دوره تقسیم کرد:دوره زمین مرکزی،دوره کهکشانی،ودوره کیهانی..آغازدوره اول درتاریخ باستان است وپایان آن درقرن شانزدهم .دوره دوم ازقرن هفدهم تاقرن نوزدهم طول کشیدودوره سوم درقرن حاضرآغازشدوهنوزادامه دارد.

1 دوره ی زمین مرکزی :

منجمان  نخستین معنقدبودند که زمین باید در مرکز جهان باشد، و فرض می کردند که خورشید ، ماه و ستارگان به دور زمین ساکن می گردند. علاقه ی آنان که به معنای امروزی کلمه  چندان علمی نبود ، به طور عمده معطوف بود به مسائلی علمی ، به رابطه واقعی یا فرضی رویدادهای اسمانی با حوادث زمینی و به  جست و جوی آسمان به خاطر یافتن نشانه هائی از وقایع سعد و نحس .

با وجود این  کشف های برجسته ای در این دوران صورت پذیر فت . گاهشماری با دقت زیاد رشد کرد.

دایره البروج مسیر ظاهری خورشید از میان ستارگان به دقت تمام تعریف شد. دوره کامل کسوف و خسوف تعیین گردید . و حتی در قرن دوم  پیش از میلاد به حرکت محورزمین پی برده شد.

پایان دوره زمین مرکزی در قرن شانزدهم  با شخصیت بزرگ نیکو لا توس                       ( 1543 1473 ) پیوند نزدیک دارد.

ادامه ی نجوم :

ادامه ی دوره کهکشانی : مکمل یکدیکر بودند: تلسکوپ رویت  ستارگان را باوضوحی بیشتر ممکن می سازد ، طیف نما نور ستارگان را تجزیه می کند  و اطلاعاتی در باره ستارگان در اختیار ما می گذارد . نبوغ . نجوم نیزمانندهرعلم دیگربرای پیشرفت خودنیازمندتلاش مغزهای بزرگی است که بتواندبینش،تخیل،شهود و نیز دانش زیاد را بر اطلاعات  رصدی تطبیق دهند ، یو هانس کپلر ( 1630 1571 ) و سرایزاک نیو تون         ( 1727 1642 ) کپلر با کشف قوانین حرکت سیارات و نیو تون با کشف قانون  گرنش عمومی ، در زمره این اندیشمندان بودند .

دوره ی کیهانی :

در این دوره آشکارشد که کهکشان  ستارگانی که خورشید ما بدان تعلق دارد فقط یکی از کهکشانهای بسیاری است که برخی بزگترو برخی کوچکتر از کهکشان ما هستند . بخشی زیادی از تحقیقات نجومی نیم قرن اخیربه این کوشش اختصاص داشته است که تصویری  (( کامل )) از جهان  به دست آوریم .

تلسکوپ های نوری بزرگتر و نیز تلسکوپ های رادیویی عظیم برای کمک به این تحقیقات ساخته شده اند .

نا بغه ی نظری بزرگی که در ذهن عامه مردم پیش از همه با این دوره ارتباط داده می شود ، دکتر آلبرت اینشتاین فقید ( 1955 1879 ) است( هرچند که او در درجه اول یک فیزیکدان و ریاضیدان بود . )

کیهانشناسی و اختر فیزیک سخت به نظریه نسبیت او متکی هستند . در این دوره ی نجومی است که ما زندگی می کنیم . وتا پایان آن  راه دازی در پیش است .

ادامه تاریخ نجوم :

2 دوره کهکشانی : می توان گفت که نجوم  جدید با این دوره آغاز می شود .          کو پر نیکوس نشان داد که زمین ، نه تنها مرکز زمین نیست  ، بلکه فقط یکی از سیارات است که به دور خورشید مرکزی می گردد . معلوم شدن  که زمین که به هیچ روی منحصر به فرد نیست ، سیاره ای کاملا معمولی  است که به طرزی معمولی ، حرکاتی معمولی دارد. در حقیقت آشکار شد  که خورشید مرکزی خود ستاره ای از ستاره های بیشمار آسمان است ، یکی از میلیون ها ستاره مشابه حول وحوش ماست که برخی بزرگتر وبرخی کوچکتر از خورشید ، برخی سنگینتر ویرخی سبکتر از آن هستنددر این دوره روش مطالعه پیوسته علمی تر شد وانگیزه اصلی آن میل به شناخت ومهم قوانین بنیادی حاکم بر حکومت  اجرام آسمانی وتوضیح چیزهایی که چشم می دید بود پیشرفتی که از قرن شانزدهم تا پایان قرن نوزدهم صورت گرفت ، نتیجه تلفیق کارآمدی از رصد های پردامنه ، وسایل پیشرفته وکار نبوغ آمیز علمی بود رصدها اطلاعات وسیعی که اهمیت بنیادی داشتند با کار سخت رصد کنندگان دقیق ، که نام بزرگ تیکو براثر (16011546) درصدرآنان است جمع آوری گردید .

وسایل البته معرفی تلسکوپ به نجوم توسط گالیلوگالیله (16421546) در 1610، نشانه مرحله مهمی در تکامل علم نجوم به شمار می رود ، همانطور که اختراع بعدی طیف نمانیز چنین بود . 

اجزای جهان 2

ستارگان:  3

ستارگان گوی های بسیار بزرگی از گاز بسیار گرم هستند که به واسطه نورشان             می درخشند . در سطح دمای آنها هزاران درجه است ودر داخل دمایشان بسیار بیشتر است در این دماها ماده نمی تواند به صورتهای جامد ویا مایع وجود داشته باشد . گازهایی که ستارگان راتشکیل بسیار غلیظ تر از گازهایی هستند که معمولا بر سطح زمین وجود دارند چگالی های فوق العاده زیاد آنها در نتیجه فشارهای عظیمی است که در درون آنها وجود داردستارگان درفضاحرکت می کنند،اماحرکت آنهابه آسانی مشهودنیست .دریک سال هیچ تغییری رادروضعیت نسبی آنهانمی توان ردیابی کرد.حتی درهزارسال نیزحرکت قابل ملاحظه ای درآنهامشهودنمی افتدنقش والگوی انهادرحال حاضرکم وبیش دقیقاهمان است که هزارسال پیش بود.این اثبات ظاهری درنتیجه فاصله عظیمی است که میان ماوانهاوجوددارد. با این فواصل چندین هزار سال طول خواهد کشید تا تغییر قابل ملاحضه ای در نقش ستارگان پدید آید : این اثبات ظاهری مکان ستارگان موجب شده است که نام متداول «ثوابت» به آنها اطلاق شود.

ستارگان دنباله دار :  4

ستارگان دنباله دار اجرامی آسمانی با شکلی منحصر به فردواندازه بزرگ هستند که گهگاه حاضر می شوند . یک ستاره دنباله دار نمونه، تشکیل شده از یک کره نورانی یا داس که به استوانه ای دقیق ودراز به نام دنباله «ذنب» متصل است راس ممکن است به بزرگی خورشید به نظر آید ودنباله قوسی را در آسمان رسم می کند ستاره دنباله دار به چشم برهنه چون ماه بی حرکت به نظر می آید ، در واقع با سرعت صدها کیلومتر در ثانیه حرکت می کند سرعت دقیق آن را می توان از روی تغییر مکان آن نسبت به ستارگان ثابت تعیین کرد کمتر از هفتصد ستاره دنباله دار شناخته شده اند وهر ساله نیز چند ستاره دنباله دار جدید کشف می شود . اکثریت اعظیم آنها به قدری کم سوهستند که با چشم برهنه مرئی نیستند ستارگان دنباله دار نسبتا بزرگ نادرند اینها به طور متوسط یکی دو بار در طول یک عمر پدیدار می شوند از حدود 627 ستاره دنباله دار شناخته شده ، بیش از 259 تای آنها را می شناسیم که در مدارهای بسته یعنی در مسیر های کم وبیش کشیده وسیگار مانند، حرکت می کنند این واقعیت که مداری بسته است یعنی اول وآخری ندارد ، دارای اهمیت زیادی است . ستارگان دنباله داری که چنین مدارهایی را می پیمایند پیوسته مسیر واحدی را دور می زنند ، بسیاری از آنها چندین بار به نزدیکی زمین    بازگشته اندو مشاهده شده اند. مدارهای 368 ستاره دنباله دار دیگری با سهوی ویا هندلولوی است به احتمال زیاد.

ستاره:  5

این  نوشتار درباره ستاره در معنی اجرام فضایی است. برای معنی دیگر ستاره به صفحه ستاره ( ریاضی ) رجوع نمائید.

ستارگان : 6

کره های سوزانی از گاز می باشند که بر خلاف  سیارات خود منبع نوراند  . انرژی ستارگان ناشی از واکنشهای هسته ای است . ماده اصلی تشکیل  دهنده  بیشتر ستارگان  هیدروژن است. هیدورژن موجود در ستارگان  طی فرآیند  همجوشی  هسته ای به هلیوم تبدیل می شود ودرحین این واکنش گرما و نور بسیار زیادی تابش می یابد . هر ستاره دارای دوره عمر می باشد که بسته به نوع ستاره متفاوت  است. ستارگان حجیم با نور بیشتر  و حرارت زیاد عمر کوتاهتری نسبت به ستارگان  کم نور و کوچک دارند . پایان عمر هر ستاره  بستگی به میزان ذخیره هیدورژن در آن دارد. زمانی که هیدروژن  درون ستاره ای پایان یابد هیلیوم تبدیل به سوخت اصلی می شودو می سوزد .سوختن هلیوم  سبب ایجاد  گرمای بسیار  زیادی می شودکه تا آن زمان در ستاره پیش نیامده بوده است . این گرمای زیاد سبب انبساط ستاره می شود  و حجم آن را چند برابر  می کند  . مثلا  اگر زمانی خورشید شروع  به  سوزاندن  هیوم کند آنقدر  انبساط  می یابد  که زمین  در حجم  زیاد  آن  محومی شود ! این  انبساط تا سرحد مریخ ادامه پیدا کرده وسپس متوقف می شود. مرحله بعدی بستگی به نوع ستاره دارد . ستارگان عظیم پس از این مرحله آن قدر انبساط یافته اند که دیگر نمی تواند جاذبه ای روی سطوح بیرونی خود داشته باشند . پس از آن این ستارگان منفجر شده وتبدیل به نواختر             می گردند. هرچه ستاره بزرگتر میزان نواختر بزرگتر غولها تبدیل به ابرنواختر می گردند . پس از آن این ستاره ها بسته به نوع نواخترادامه عمر می دهند . نواختران معمولی تبدیل به کوتوله شده وعمری طولانی را آغاز می کنند  اما ابر نواختران در خود فرو می ریزند وستارگان بسیار کوچک وحجیمی به نام ستارگان به نام ستارگان نوترونی بوجود                  می آورند . این ستارگان عمر طولانی دیگری در پیش خواهند داشت . بعد از آن کوتوله ها یا کوتوله های سفید تبدیل به کوتوله سیاه شده وتا آخر جهان زندگی خواهند کرد. واژه ستاره در زبان پهلوی به ریخت starag واختر آمده بود .

به گروهی از ستارگان که با نیروی گرانش به هم پیوستگی داشته باشند خوشه ستاره ای می گویند .

ستارگان : 5

 فواصل میان ستارگان  بسی بیشتر از فواصل میان سیارات است حتی نزدیک ترین ستاره به خورشید در فاصله 270000 واحد نجومی است با استفاد ه از این مقیاس پیش (که در آن یک متر به جای یک واحد نجومی یا 150میلیون کیلومتر گرفته شد) نزدیک ترین ستاره به خورشید در فاصله ی 270 کیلومتر خواهد بود . به این دو واحد باید با دقت بیشتری توجه کرد فواصل میان سیارات برحسب متر بیان شد در حالی که فاصله میان ستارگان بر حسب کیلومتر تصویر  ذهنی ممکن است به تصویر این تفاوت کمک کند . خورشید وهمه سیارات را در خانه ای دایره ای شکل به شعاع 40 متر جای داد . نزدیک ترین ستاره ورا مقیاس ما در خانه ای است که  270 کیلومتر از ما فاصله دارد ستارگان دیگر نیز در این مقیاس به فواصل هزار ها وصدها هزارهاوصدهزار کیلومتر از خورشید قرار دارند.

کهکشان ها :  

این ستارگان اجتماعی بزرگ را تشکیل می دهند . که کهکشان،یا راه کاهکشان خوانده می شود . حدس زده می شود که تعداد ستارگان کهکشانها حدود یکصد بیلیون خوانده می شود. به بیانی دیگر 109ضربدر100 یا یکصد هزار میلیون باشد.. سطح بیرونی کهکشان را اغلب به سنگ آسیا یا عدسی تشبیه می کنند. منظره ی کهکشان از بالا شکل مستدیر ونقش مارپیچی آن را که متشکل از ستاره هاست آشکار می سازد منظره ان از پهلو مشابهت آن رابا یک عدسی نشان می دهد.

نامگذاری ستاره ها :  7

در سال 1603 م بایراخترشناس آلمانی روش جدیدی برای نامگذاری ستاره ها ابداع کرد او به جای یک نام خاص برای نامگذاری ستاره ها در هر صورت فلکی از الفبای یونانی استفاده کرد در روش باید24 ستاره نورانی از هر صورت فلکی به ترتیب درخشندگی از آنها (آلفا ) (a).بتا(B)و...تاامگا(W)نام گذاری کرد..البته دراین مکان استثناهایی هم وجوددارد دربرخی ازصورت های فلکی مانندجوزاستاره بتادرخشنده ترازآلفاجوزااست.

  فاصله ستارگان :  8

جهان چنان عظمت باورنکردنی داردکه دانشمندان برای اندازه گیری فاصله های درون آن ازواحدخاصی استفاده می کننداین واحداندازه گیری راسال نوری می نامند.سال نوری فاصله ای است که نوردرمدت یک سال طی می کند.سرعت سیرنورازسرعت هرچیزشناخته شده دیگردرجهان بیش تروتقریبا5/9میلیون میلیون کیلومتردرسال است.بنابراین یک سال نوری برابربافاصله حیرت آور5/9 میلیون میلیون کیلومتراست.نزدیکترین ستاره به ماپس ازخورشیدپروکسیماقنطروس است. فاصله این ستاره ازما25/4 سال نوری یا40میلیون میلیون کیلومتراست .یعنی نوری که هم اکنون ازآن ستاره به چشم ما می رسدسفرخودرابیش از4سال پیش آغازکرده است .اگرمی توانستیم باهواپیماهای امروزی به پروکسیماقنطروس پروازکنیم سفرمابیش از5میلیون سال طول    می کشید.