تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز)

تعداد صفحات: 26 فرمت فایل: word کد فایل: 7650
سال: 1386 مقطع: مشخص نشده دسته بندی: ادبیات فارسی
قیمت قدیم:۱۸,۰۰۰ تومان
قیمت: ۱۲,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز)

    چکیده

    در تعریف واژه ی ادبیات، ماهیت، فواید و نقش آن در زندگی بشر و نیز در حوزه ها و کارکردهای عملی آن، از قدیمترین زمان تاکنون مباحث گوناگونی صورت گرفته است؛ برخی آنرا به مفهوم اخلاقی و برخی در معانی ادبی و عده ای نیز به هر دو مفهوم اخلاقی و ادبی آن به کار برده اند.

    اما امروزه ادبیات با سایر علوم جدیدی چون روان شناسی، زبان شناسی و نقد ادبی پیوند خورده و اهمیت والایی پیدا کرده است.

    اگر ما یک سیر اجمالی در آراء و نظریه های ادبی غربی ها داشته باشیم، با مطالعه ی آراء ادبی افلاطون، ارسطو، سیدنی، جان درایدن، جانسن و کالریچ و دیگران در می یابیم که:

    اولاً جریان فکری ادبی که از ارسطو شروع و به کالریچ ختم می شود، متناسب با شرایط فرهنگ اروپایی است؛ به ین صورت که اگر در آراء آنها ابتدا موضوع اخلاقی در حوزه ی ادبیات دارای نقش و معنای خاصی بود، رفته رفته رنگ باخته و «لذت» جانشین «تعالیم اخلاقی» می گردد.

    ثانیاً در تعریف ماهوی شعر و ادبیات با مشکلات و نارسایی های چندی روبه رو هستیم که تعمیم آن نظرها به آثار ادبی مهم دنیا، نه تنها مشکل، بلکه گاهی ناممکن و یا حداقل ضعیف می باشد.

    در این مقاله ضمن تبیین و روشنگری جریانات تاریخی آراء ادبی غربی، که از اخلاق به التذاذ و از ایضاح به ابهام می گراید، سعی شده با کمک از نظریه های ادبی خواجه نصیر و بند کروچه و استفاده از مفهوم «شهود»، یک تعریف جامع و کاربردی تری از ادبیات ارائه شود تا گره گشای بسیاری از مشکلات ادبی و علمی ما باشد.

    کلید واژه ها: آراء ادبی امروز شهود غرب نقد یونان

    1 مقدمه

    در تعریف واژه ی «ادبیات» و تبیین «ماهیت» و «رویکردهای معرفتی» آن، از قدیم ترین زمان ها تاکنون، مباحث گوناگونی از طرف صاحب نظران به عمل آمده است.

    امروزه نیز با توجه به پیشرفت های علمی جدید و ورود آن به حوزه های علوم انسانی و تعاملات اجتماعی و معرفتی آن با ادبیات، بیش از پیش توجه علما و اندیشمندان علوم انسانی را به خود معطوف داشته است.

    "سقراط، افلاطون و ارسطو نخستین کسانی هستند که به طور رسمی درباره ی شعر و ادبیات، نظرهای متقن و منتقدانه ای بیان کرده اند."(زرین کوب، ج1، 1361،ص 6).

    "ظاهراً ارسطو هم اولین کسی بود که آثار قوه ی ذوق و عقل انسانی را، مانند آثار طبیعت، تابع قوانین و نوامیس کلی شمرد و شعر و ادبیات را در زمره ی فعالیت های ذهنی انسان و دارای وجود و ماهیت معرفتی به شمار آورد."(زرین کوب، ج2، 1361،ص829).

    بررسی موضوع "وظیفه" و "کارکرد بیرونی ادبیات"، تاریخ طولانی دارد؛ دانشمندان و نظریه پردازان مختلفی با تأثیر از آراء ادبی افلاطون و به خصوص ارسطو، به طور عمده بیشتر بر جنبه های معرفتی ادبیات تأکید داشته اند. اما از دوره‌ی رنساس به بعد، و با توجه به توسعه ی روز افزون پیشرفت های علمی و صنعتی در غرب، "نظریه پردازان ادبی اغلب از جنبه‌های معرفتی ادبیات دور شده و به برآیند لذّت و انفعال نفسانی ادبیات، تأکید بیشتری نموده و آن را از مظاهر و نمودها‌ی عینی و ذاتی ادبیات برشمردند."(رِنِه ولک، مورگان فوستر؛1370، صص 45-44).

    تنی چند از نظریه پردازان بر رویکردهای عملی (Practic) ادبیات و جنبه های انسانی و اجتماعی آن تأکید داشته و مفهوم غایی و ماهیت درونی ادبیات را در ساختار عملی و عینی آن تعریف کرده اند. (سارتر؛1363،ص 29).

    برخی نیز صرفاً جنبه ی زیبایی «ادبیات» را ماهیت اصلی آن بر شمرده اند؛ و به گفته اِمِرسون1 (1882-1803)، «زیبایی» خودش را توجیه می کند و در کنار هرگونه دفاعی که از شعر به وسیله ی ارسطو، درایدن، کالریچ و دیگران به عمل آمده، باید گفت که « نخستین وظیفه و عمده‌ی شعر، وفادار ماندن به ماهیت خودش است.» (رنه وِلِک و آستن وارن؛ 1373،ص31).

    عده ای نیز مانند ماثیو آرنولد (1888-1822)،  شاعر و منتقد، به بی طرفی اخلاقی ادبیات توجه داشتند. هدف آرنولد نیز نیل به «مجاهده ی بی طرفانه» و دست یابی به یک «محک عینی» در ارزیابی آثار ادبی بود. و در واقع نوعی تعادل و سازش بین مفهوم زیبایی (Beauty) و وظیفه ی اخلاقی (Duty) را تعلیم می داد.( زرین کوب؛ ج2، 1361،ص 503).

    او در ماهیت اخلاقی ادبیات معتقد بود که "شعر می تواند جانشین مذهب شود." در مقابل بعضی ها نیز معتقدند که «هیچ چیز در این دنیا یا در آن دنیا، نمی تواند جانشین چیز دیگر باشد».(تی.اس.الیوت؛1933،صص 155-113).

    با توجه به سوابق و پایه های تاریخی تحقیقات و پژوهش های انجام یافته در غرب، در می یابیم که در مطالعات و یا نظریه پردازی های آنان، تبیین روشن و گویایی از ماهیت اصلی و ذاتی ادبیات به عمل نیامده و در سیر جریانات و نظریه پردازی های ادبی نیز، بیشتر بر جنبه های صوری و مادی سخن ادبی، از جمله موضوع « زیباشناختی» آن و در نهایت بر مفهوم «لذّت گرایی ادبی» تأکید و توجه داشته اند.

    در شرق نیز، از جمله در ایران، بخصوص در میان حکما، صوفیه و ادیبان ایرانی، ماهیت سخن ادبی بیشتر بر جنبه های اخلاقی و نفسانی آن استوار بوده است؛ در بین اعراب نیز، ابتدا صورت های مادی و زیباشناختی سخن ادبی مورد توجه قرار داشت. (تهانوی؛1346). عده ای نیز در تبیین ماهیت سخن ادبی، علاوه بر جلوه های زیباشناختی آن، موضوع تهذیب نفس و اهمیت اخلاقی آن را نیز لازمه ی ذاتی سخن ادبی برشمرده اند.(جاحظ؛1266،ص132).

    محققان و صاحب نظران ایرانی هم تا حدود زیادی تأثیرات اخلاقی و نفسانی ادبیات را جزء ماهیت ذاتی آن برشمرده و در این مورد آراء مختلفی نیز بیان نموده اند.(ابن سینا؛1953،ص162). عده ای نیز به ماهیت تخیّل پردازی ، موزونیت و جنبه ی هنری سخن ادبی و شعر استناد کرده و غایتی بالاتر از آن را متصور نشدند. (خواجه نصیر طوسی؛1326،ص588).

    به طور کلی در مجموع  آراء و نظریه‌های ادبی ایرانیان در گذشته نیز، یک نظریه و تعریف واحد و جامع الاطرافی که بتواند ماهیت علمی و واقعی ادبیات و بخصوص شعر را تبیین نماید، ارائه ننموده اند. لذا ما در این پژوهش و بررسی، درصدد تبیین وارائه ی یک چارچوب منطقی و فراگیری، مبتنی بر واقعیت های ذاتی و علمی ادبیات هستیم که طی آن بتوانیم ضمن روشنگری، کاستی ها، معایب نظریه ها و آراء ادبی غربی ها، به تحلیل منطقی ماهیت، فلسفه و اهداف ماهوی ادبیات نیز بپردازیم. براین اساس معتقدیم که:

    آراء غربی ها در خصوص ادبیات، بیشتر بر جلوه های مادی و نفسانی آن استوار می باشد.

    در نظریه های ادبی حکمای عرب و ایران نیز علاوه بر جلوه های زیباشناختی و هنری سخن ادبی، بیشتر بر جنبه های اخلاقی آن تأکید شده است.

    سخنان ادبی، بخصوص شعر، علاوه بر مبانی ادبی و مفاهیم اخلاقی، از جنبه های شهودی و علمی نیز برخوردار می باشد.

    2 مواد و روش ها

    روش پژوهش ما، بنا به اقتضای ماهیت موضوع، تحلیل محتوا (Content text) می باشد که طی آن ما در یک سیر تاریخی و از قدیم ترین زمان تا دوران معاصر، برجسته ترین آراء و نظریه های ادبی حکما، فیلسوفان و نظریه پردازان غربی، ایران و عرب را مورد بررسی و تحلیل محتوایی و انتقادی قرار داده ایم. در این روش، علاوه بر آشنایی با سوابق پژوهش موضوع، با سایه روشن ها و در نتیجه کاستی ها و معایب نظریه پردازان نیز آشنا می شویم. و در پایان نیز با استفاده از اطلاعات و داده های به دست آمده و با عنایت به نظریه ی شهودی ادبیات، که در عرفان و روان شناسی جدید و زیباشناختی علمی نیز مطرح است، به ارائه ی نظر جدیدی در خصوص "شعر و سخن ادبی" پرداخته ایم.

    3 نتایج و مباحث

    31 آراء یونانیان و غربی ها در باب ماهیت سخن ادبی

    سقراط، افلاطون و ارسطو نخستین کسانی هستند که به طور رسمی درباره ی شعر و ادبیات نظرهای متقن و منتقدانه ای بیان کرده اند و ظاهراً ارسطو (321- 384 ق.م) اولین کسی بود که آثار قوه، ذوق و عقل انسان را، مانند آثار طبیعت، تابع قوانین و نوامیس کلی شمرد؛ او معتقد بود که «شعر (ادبیات) از فعالیت های ذهنی و امری است که دارای وجود و ماهیتی است و باید تحت تعمق و تفحص قرار گیرد».(زرین کوب؛ ج1، 1361،ص 6).

    32 افلاطون و الهامی بودن شعر

    افلاطون (347-427 ق.م) نیز، مانند استادش، سقراط، شعر و سخن ادبی را نتیجه ی قوه ی الهام و امری الهی و یکی از اسرار خدایان می دانست؛ به نظر او شعر به وسیله ی «الهه ی شعر» بر قلب شاعر الهام می شود. البته افلاطون در نظر خود، درصدد آن نبود که مانند ارسطو، قواعد و قوانین خاصی برای شعر و ادب تنظیم نماید.

    افلاطون دو رساله به نام های فدروس (phaedrus) و ایون (Ion) دارد. وی در رساله ی فدروس، ضمن برشمردن چهار نوع جنون، یکی از آنها را «جنون شاعران» معرفی کرده و می گوید: «نوع سوم شوریدگی، حال کسانی است که مسحور الهه های شعر و هنر و دانش شده اند».(دیوید دیچز؛ 1369،ص32). افلاطون در جای دیگری، علاوه بر اینکه به "الهامی بودن موضوع شعر" اشاره می کند، شاعران را نیز حلقه های ارتباطی بین زمین و عالم بالا معرفی می نماید؛ او در این باره می گوید:

    « گمان می کنم اکنون دریافته باشی که آن شنوندگان، واپسین حلقه های زنجیرند که نیروی مغناطیسی به آن منتقل می شود و حلقه های میانه، نمایشگران و راویانی چون تو و حلقه ی نخستین خود شاعر است. خدا نیروی خویش را به حلقه ی نخستین می دهد و این حلقه به حلقه ای دیگر می پیوندد و هر حلقه ای، حلقه ی بعدی را به دنبال خود می کشد». افلاطون؛1367،ص614).

    البته باید توجه داشت که افلاطون در اثر معروف خود (مدینه ی فاضله)، که در کتاب جمهور او گرد آمده، براساس نظریه ی مُثُلی خود، ضمن عدول از عقیده ی اول خود، با شاعران به مخالفت برخاسته و سخنان آنان را گمراه کننده و بیهوده شمرده است؛ وی افلاطون در این باره می‌گوید:

    «گفتم که همه ی شعرا، خواه از نیکوکاری، خواه از سایر موضوعات سخن می گویند، کاری جز تقلید اشباح انجام نمی دهند و به حقیقت نمی رسند و می توانیم بگوییم که شاعر مقّلد هم مانند کسی که حکومت و اختیار شهر را به دست مفسدین بسپارد و سکنه ی نیکوکار را هلاک کند، تخم فساد در روح افراد می کارد و فقط جنبه ی غیرعاقله ی نفس انسانی را خشنود می سازد».( همان؛صص552-573).

    ABSTRACT:

    There have been controversies over the since ancienttime, definition and nature of literature as well as its domain and practical applications.

    Some scholars have applied the term in a moral sense, where as some others have used it in the literary sense and still others have used it in both sense. However, today literature has achieved great importance through developing ties with new sciences suchas psychology, linguistics and literary criticism.

    A brief review of the western liteary nations and theories and the study of literary views of Plato, Aristotle, Sidney, Drydon, Johnson, Colleridge and others reveal that:

    First, the literay movement initiated by Aristotle and lived up to the time of Collridge was in line with the European culture That is to say, if at the beginning their views on moral in structions had a special sense and function, in the literary domain it would lose its influence through the ages and the theme moral instructions has been substituted by theme of  ′enjoyment′ . Second, in defining poetry and literature we face problems and shortcomings which makes it difficult to generalize the views to great works of literature in the world.

    This paper reviews and elaborates the western literary theories and the way in which they shifted from a theme of ′ moral teachings′ to ′enjoyment′ and from ′ enlightment′ to ′ ambiguity′ . By drawing upon the theories of Khaje – Nasir, Kroche, and the concept of ′intuition′ efforts have been made to offer a comprehensive and more functional definition of literature with the aim of paving the way to settle most of our literay and scientific controversies.

    Keywords: Opinions – Literary – today- vision – west – criticism - Greek.

  • فهرست و منابع تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز)

    فهرست:

    ندارد.
     

    منبع:

    ابن سینا؛ (1953م)، فن الشعر شفا، ضمیمه فن الشعر ارسطو، ترجمه عبدالرحمن بدوی، چاپ قاهره.

    احمدی، بابک(1375)؛ ساختار و تأویل متن، ج1، تهران: نشر مرکز.

    ارسطو(1337)؛ هنر شاعری (بوطیقا)، ترجمه فتح اللّه مجتبایی، تهران: انتشارات اندیشه نو.

    اریک نیوتن(1366)؛ معنی زیبایی، ترجمه پرویز مرزبان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

    اسلامی ندوشن، محمد علی (بی تا)؛ جام جهان بین، چاپ سوم، تهران انتشارات ابن سینا.

    افلاطون (1357)، آپالوژی. مجموعه آثار، ج4، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.

    افلاطون، (1367)، دوره ی کامل، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.

    اقبالی، معظمه(1370)؛ شعر و شاعری در آثار خواجه نصیر، چاپ اول، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

    بند کروچه(1367)؛ کلیات زیباشناسی، ترجمه فواد روحانی، چاپ سوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

     10- تروتان تودوروف؛ 1379، بوطیقای ساختارگرا، ترجمه محمد نبوی، تهران: انتشارات نشر مرکز.

     تهانوی، فاضل (1346)؛ کشاف اصطلاحات فنون، تهران: چاپ افست.

    جاحظ، ابوعثمان(1266 ه .ق)؛ الحیوان، ج 3، به تحقیق و شرح عبدالسلام محمد هارون، چاپ قاهره.

     جرجانی عبدالقاهر(بی تا)؛ دلائل الاعجاز، مصر چاپ مطبعه السعاده.

    جرجانی، میرسید شریف(1377)؛ تعریفات، ترجمه حسن سید عرب و سیما نوربخش، تهران: انتشارات فیروزان.

     جوزف هیلیس میلر؛ (1384)، درباره ی ادبیات، ترجمه: علی تقی زاده، کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی.

     جی. ای. کادن؛ (1380)، فرهنگ ادبیات و نقد ، ترجمه: کاظم فیروزمند، تهران: انتشارات نشر شادگان.

     خواجه نصیر طوسی (1326ش)؛ اساس الاقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، انتشارات دانشگاه تهران.

     دی سوسور و...؛(1380)، ساختگرایی و پسا ساختگرایی، گروه مترجمان، تهران: انتشارات حوزه هنری و تبلیغات اسلامی.

     دیوید دیچز (1369)؛ شیوه های نقد ادبی، ترجمه غلامحسین یوسفی و صدقیانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات علمی.

     رابرت اسکولز؛ (1379)، در آمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری،تهران: انتشارات آگاه.

     رز غریّب (1378)؛ نقد بر مبانی زیباشناسی و تأثیر آن در نقد ادبی، ترجمه دکتر نجمه رجایی، چاپ اول، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.

     رنه ولک و آستن وارن (1377)؛ نظریه ی ادبیات، ترجمه ضیاء موحد و پرویز مهاجر، چاپ دوم، تهران: انتشارات اندیشه های عصر نو.

     رنه ولک و مورگان فوستر و....(1370)؛ چشم اندازی از ادبیات و هنر، ترجمه غلامحسین یوسفی و صدقیانی، تهران: انتشارات معین.

     زرین کوب، عبدالحسین (1361)؛ فن شعر (بوطیقا)، تهران: انتشارات امیر کبیر.

     زرین کوب،عبدالحسین (1373)؛ نقد ادبی، (ج 1و 2)، چاپ سوم، تهران: انتشارات امیر کبیر.

     ژان پل سارتر (1363). ادبیات چیست؟ چاپ سوم، ترجمه ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی، تهران : انتشارات زمان.

         27-  سیدحسینی، رضا؛ (1358)، مکتب های ادبی، 2 جلد، تهران: انتشارات زمان.

      28- شمس قیس رازی (1360)؛ المعجم فی معاییر اشعار العجم، به تصحیح محمد قزوینی، به کوشش    مدرس رضوی، تهران: انتشارات زوار.

    شوقی ضیف (1362)؛ نقد ادبی، ترجمه لمیعه ضیمری، تهران: انتشارات امیر کبیر.

     شوقی ضیف(1364)؛ العصر الجاهلی، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران: انتشارات امیر کبیر.

    قدامه بن جعفر (1302 ه .ق)؛ نقد الشعر، قسطنطینه، مطبعه الجوائب.

     معین، محمد(1326)؛ مزدیسنا و تأثیر آن در ادب فارسی، چاپ تهران.

     ولادیمیر پراپ؛ (1371)، ریشه های تاریخی قصه های پریان، ترجمه: دکتر فریدون بدره ای، تهران: انتشارات توس.

     ویلفرد و... ؛ (1370)، راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمه : زهرا مهین خواه، تهران: انتشارات اطلاعات.

تحقیق در مورد تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز), مقاله در مورد تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز), تحقیق دانشجویی در مورد تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز), مقاله دانشجویی در مورد تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز), تحقیق درباره تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز), مقاله درباره تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز), تحقیقات دانش آموزی در مورد تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز), مقالات دانش آموزی در مورد تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز), موضوع انشا در مورد تحقیق مقاله نقد و تحلیل آرا ادبی غربی‌ ها ( از یونان باستان تا به امروز)
ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت